Επιλογές ελάχιστα υποσχόμενες – Γιώργος Μαργαρίτης

 Εφημερίδα των Συντακτών

Η τακτική της τριμερούς κυβέρνησης προσδιορίζεται, στον λίγο αυτό καιρό που μεσολάβησε μετά την αποδέσμευση του νέου μεγάλου δανείου προς τη χώρα μας –την πολυαναμενόμενη δόση δηλαδή– σε ένα ριψοκίνδυνο σχήμα πολλαπλών μετώπων. Το μείγμα περιλαμβάνει ολοένα και πιο παράλογες και εξωπραγματικές απαιτήσεις ενάντια στις κοινωνικές δυνάμεις του ενδιάμεσου κοινωνικού χώρου, ανοικτή και πολύμορφη καταστολή ενάντια σε κλάδους εργαζομένων που έχουν ήδη ταπεινωθεί, επίμονη επίδειξη αστυνομικής πυγμής σε κάθε ευκαιρία και ασφυκτική χειραγώγηση των επικοινωνιακών μέσων, «δημόσιων» ή ιδιωτικών.

Το κοινωνικό εύρος της επίθεσης πραγματικά εντυπωσιάζει. Σχεδόν ταυτόχρονα εξαπολύεται, σχεδόν προληπτικά, το μέτρο της πολιτικής επιστράτευσης ενάντια σε απεργούς πριν ακόμα «ωριμάσει» ο αγώνας τους και καταστεί αδιέξοδη η όποια αναζήτηση λιγότερο ριζοσπαστικής λύσης. Την ίδια ώρα, παρά την προφανή αδυναμία των μεσοστρωμάτων να καταβάλουν τους απίστευτους φόρους πάνω στην ακίνητη περιουσία, εξαγγέλλονται διαδοχικές επιβαρύνσεις και σχεδιασμοί για πληρωμή των φόρων τριών ή τεσσάρων ετών μέσα σε λίγους μόλις μήνες. Ο φορολογικός εξανδραποδισμός των μεσοστρωμάτων (οι μεγάλοι ιδιοκτήτες έχουν από καιρό υιοθετήσει «εταιρικές» λύσεις που καθιστούν απρόσβλητη την ακίνητη περιουσία τους σε τέτοιες επιδρομές) έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς αυτά τα στρώματα αποτελούν την ασφαλιστική δικλίδα στην ομαλή λειτουργία του κοινοβουλευτικού πολιτικού συστήματος: αυτός ο κοινωνικός χώρος ρυθμίζει την εναλλαγή αστικών κομμάτων στην εξουσία. Πριν, δε, ολοκληρωθούν τα παραπάνω, ανακοινώνεται νέα «έφοδος» ενάντια στους συνταξιούχους και στην όποια κοινωνική πρόνοια έχει απομείνει.

Στην πολιτική ιστορία είναι συχνά βολικό να εξηγούμε τα όσα συνέβησαν με τη διατύπωση αμφιβολιών για την ψυχική υγεία του ηγεμόνα: ο βασιλιάς τρελάθηκε. Στην τρέχουσα πολιτική σκηνή φαίνεται πως δεν έχουμε ούτε αυτή την πολυτέλεια. Ο τριφασικός ηγεμόνας –εγχώριος ή εξωτερικού– δείχνει πολύ μεθοδικός για να θεωρηθεί απλός παράφρων. Η λογική εξήγηση βρίσκεται στην πολιτική συγκυρία από όπου, συνήθως, πηγάζουν οι πολιτικές επιλογές. Η συγκυρία αυτή έχει την αφετηρία της στις διπλές εκλογές του 2012.

Ο εκφυλισμός και η συρρίκνωση του ΠΑΣΟΚ –εκλογική και κοινωνική– είχε ως συνέπεια την ανατροπή των συσχετισμών στον χώρο της Αριστεράς. Οι προερχόμενες από την παλαιά «Ανανεωτική Αριστερά» δυνάμεις –ΣΥΡΙΖΑ και ΔΗΜΑΡ– κέρδισαν από κοινού ένα εκλογικό ποσοστό που θύμιζε το ΠΑΣΟΚ σε άλλες εποχές. Συνακόλουθα, τα εκλογικά αποτελέσματα αποκάλυψαν το νέο κοινωνικό εύρος αυτών των πολιτικών χώρων. Και οι δύο αυτές τάσεις συμμερίζονται απόλυτα το κεντρικό πολιτικό σχέδιο της αστικής τάξης και των οικονομικών, πνευματικών, πολιτικών ελίτ που την εκφράζουν: την άνευ ορίων και όρων προσκόλληση στην Ενωμένη Ευρώπη. Ο χρόνιος εκμαυλισμός της ελληνικής κοινωνίας, που είδε να μετατρέπονται οι κοινωνικές και εθνικές συμβάσεις που την συγκροτούσαν σε άθροισμα ευρωπαϊκών «προγραμμάτων», έφερε προφανώς τα επιθυμητά στους εμπνευστές του αποτελέσματα.

Ο παραγκωνισμός του ΚΚΕ στο περιθώριο της πολιτικής «απελευθέρωσε» το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα από τη μόνη στρατηγικού χαρακτήρα απειλή, τη ρήξη με τον «ευρωπαϊσμό» σε κοινωνική βάση. Επειτα από αυτό το σκηνικό αποδείχθηκε πλήρως διαχειρίσιμο. Η μεν ΔΗΜΑΡ ενσωματώθηκε στο κυβερνητικό σχήμα και, με αντίτιμο –και «άλλοθι»– την αόριστη έννοια της «παρουσίας», ανέλαβε ενεργό ρόλο στη διεκπεραίωση των εκπορευόμενων από τη Νέα Δημοκρατία κυβερνητικών σχεδίων. Ο δε ΣΥΡΙΖΑ, με μικρή πλέον πίεση από τα αριστερά του, δέχεται συνεχές σφυροκόπημα, έτσι ώστε να μετατρέψει τη στρατηγική, περί ευρωπαϊκής προοπτικής, επιλογή του σε «υπεύθυνη στάση» που ίσως τον καταστήσει μεταβατική κυβερνητική δύναμη, όταν χρειαστεί κάποια σύντομη ανάπαυλα για την ανασύνταξη πιο παραδοσιακών πολιτικών χώρων. Πρόκειται για μια ενδιαφέρουσα διαδικασία «πιστοποίησης», η οποία σκηνοθετείται στα γνωστά ΜΜΕ ως ο «υπέρ πάντων αγών».

Το ιδανικό αυτό πολιτικό σκηνικό επιτρέπει και ενθαρρύνει την κυβερνητική σταυροφορία ενάντια στον χώρο της εργασίας αλλά και στον αντίστοιχο της μικρής μεσαίας ιδιοκτησίας. Οπως, όμως, συμβαίνει στις ιδανικές καταστάσεις, ο κίνδυνος προέρχεται από την αυτοπεποίθηση που προκαλούν σε εκείνους που ευνοούνται από τη συγκυρία. Δύο κίνδυνοι ελλοχεύουν: Πρώτος η εξάντληση των εφεδρικών κυβερνητικών δυνατοτήτων. Τι παραπάνω θα επιστρατεύσει το Τριμερές Σύμφωνο που μας κυβερνά στην περίπτωση που χρειαστούν πρόσθετα μέτρα τον Απρίλιο, τον Ιούνιο ή τον Σεπτέμβριο; Η δε κλιμάκωση της καταστολής είναι επιρρεπής σε λάθη. Τι θα συμβεί στην περίπτωση –στατιστικά ολοένα και πιο πιθανή– που οι αγχωμένες δυνάμεις καταστολής ξεπεράσουν το μέτρο;

Η πολιτική ενίοτε αποδεικνύεται απρόβλεπτη. Αρκεί ένα σημείο συνάντησης των επιμέρους αισθημάτων οργής και απελπισίας για να ακυρώσει όλα τα ευνοϊκά και ωραία. Χρειάζεται μόνο ένα λάθος το οποίο, στη μελλοντική συγκυρία, ίσως είναι υποχρεωτικό.

……………………………………………………………………………………………………………………………….

*Ο Γιώργος Μαργαρίτης είναι Καθηγητής Πολιτικής Ιστορίας στο ΑΠΘ

01/02/2013

 http://www.efsyn.gr/?p=20205

Explore posts in the same categories: Γιώργος Μαργαρίτης

Ετικέτες: πολιτική, Αριστερά, Οικονομική κρίση, άρθρα

You can comment below, or link to this permanent URL from your own site.