Γκούσταβ Μάλερ ( 7 Ιουλίου 1860 – 18 Μαΐου 1911)
Symphony No.6 in A minor «Tragische»
Γκούσταβ Μάλερ ( 7 Ιουλίου 1860 – 18 Μαΐου 1911)
Symphony No.6 in A minor «Tragische»
Παραδοσιακό της Μικράς Ασίας – 1929
Ακκορντεόν: Αντώνης Αμιράλης (Παπατζής)
Miles Davis – Round About Midnight
«Στον τόπο μου είμαι τέλεια ξένος»
François Villon- Θάνος Μικρούτσικος
Μετάφραση :Σπύρος Σκιαδαρέσης
Μπαλάντα του ποιητικού διαγωνισμού του Μπλουά
Το 2001 κυκλοφόρησε το cd «Στον τόπο μου είμαι τέλεια ξένος» σε ποίηση του François Villon (Φρανσουά Βιγιόν).
Το cd περιέχει κυρίως απαγγελίες των ποιημάτων και λιγότερο μουσική. Στις απαγγελίες ακούμε τις φωνές των Φοίβου Δεληβοριά, Νίκου Ζούδιαρη, Χρήστου Θηβαίου, Αλκίνοου Ιωαννίδη, Χάρη Κατσιμίχα, Σωκράτη Μάλαμα, Λαυρέντη Μαχαιρίτσα, Μιλτιάδη Πασχαλίδη και Ορφέα Περίδη. Υπάρχουν ακόμη 5 συνολικά μελοποιημένα κομμάτια, στα οποία τραγουδά ο ίδιος ο Θάνος Μικρούτσικος, αλλά και ο τενόρος Γιάννης Χριστόπουλος.
Nâzım Hikmet Ran (15 January 1902 – 3 June 1963)
Μάνου Χατζιδάκι-Νίκου Γκάτσου: ΤΑ ΠΑΡΑΛΟΓΑ
Πότε θ’ ανθίσουνε τούτοι οι τόποι;
Πότε θα `ρθούνε κανούργιοι ανθρώποι
να συνοδεύσουνε την βλακεία
στην τελευταία της κατοικία;Ελλαδογραφία, 1976
Τραγούδι: Μαρία Φαραντούρη-Μίκης Θεοδωράκης
Διονύσης Σαββόπουλος-Μελίνα Μερκούρη
Σε πρώτη εμφάνιση :Ηλίας Λιούγκος
1.Είσοδος κινδύνου (ορχήστρα)
2.Ο εφιάλτης της Περσεφόνης (Μαρία Φαραντούρη)
3.Στα βουνά της Αιτωλίας (ορχήστρα)
4.Τ΄άλογο του Ομέρ Βρυώνη (Διον.Σαββόπουλος -Μελίνα)
5.Η Μάγδα (Μαρία Φαραντούρη)
6.Ο χορός των ποιητών (ορχήστρα)
7.Ο αμνός του Θεού (Μαρία Φαραντούρη)
8.Cundu Luna Vini (Μ.Φαραντούρη-Ηλ. Λιούγκος & χορωδία)
9.Χρησμοί της Σίβυλλας (Μαρία Φαραντούρη)
10.Ο ιππότης και ο Θάνατος (Ηλίας Λιούγκος)
11.Η προσευχή της παρθένου (Μελίνα)
12. Ελλαδογραφία (Μίκης Θεοδωράκης και χορωδία)
Henri Dutilleux ( 22 Ιανουαρίου1916 – 22 Μαΐου 2013 )
Symphonie n° 1,(1951)
Ο Γάλλος συνθέτης Ανρί Ντυτιγιέ έφυγε από τη ζωή στις 22 Μαΐου 2013, σε ηλικία 97 ετών
Αυτός ο γλυκός άνθρωπος με τη μεγάλη σεμνότητα, είχε την τύχη τον Ιανουάριο του 2013, στα 97α γενέθλιά του, να δει να κυκλοφορεί το CD του έργου του με τίτλο Αντιστοιχίες (Correspondances) , που συνέθεσε το 2003 και ηχογραφήθηκε για πρώτη φορά από την φιλαρμονική Ορχήστρα του ραδιοσταθμού «Radio France», υπό τη διεύθυνση του Φιλανδού μαέστρου Εζα Πέκα Σάλονεν.
«Μου προσφέρατε μια απέραντη χαρά», είπε ο ηλικιωμένος συνθέτης με την εύθραυστη υγεία, που εκινείτο πλέον με αναπηρική καρέκλα αλλά ακτινοβολούσε πραγματικά, κατά τη διάρκεια της μικρής γιορτής στο Maison de la Radio στο Παρίσι.
Ο Εζα Πέκα Σάλονεν τον έχει χαρακτηρίσει ως »τον μεγαλύτερο εν ζωή συνθέτη». Ο μουσικοκριτικός Κλοντ Κλειμάν, που του έχει πάρει πολλές συνεντεύξεις ,οι οποίες δημοσιεύθηκαν από τον εκδοτικό οίκο Actes Sud, τον χαρακτηρίζει ως »μοντέρνο κλασικό» ή »κλασικό της avant-garde».
Η μουσική του Ανρί Ντυτιγιέ, μπόρεσε να γοητεύσει ένα ευρύ κοινό. Ανάμεσα στα πιο πολυπαιγμένα έργα του, είναι το κοντσέρτο για βιολοντσέλο και ορχήστρα με τίτλο Ένας ολόκληρος κόσμος μακριά (Tout un monde lointain) που σημείωσε τόσο μεγάλη επιτυχία όταν παρουσιάστηκε για πρώτη φορά κατά την έναρξη του Φεστιβάλ της Aix-en-Provence (Νότια Γαλλία) το 1970 που το κοινό ζητούσε με μεγάλη επιμονή από την ορχήστρα να ξαναπαίξει ολόκληρο το έργο για δεύτερη φορά.
Tout un monde lointain, (1970)
Georges Moustaki(3 Μαΐου 1934 -23 Μαΐου 2013)
»Sans la nommer»
Hector Berlioz
Symphonie fantastique
Mίκης Θεοδωράκης – Μιχάλης Κατσαρός
Κατά Σαδδουκαίων
Ποίηση: Μιχάλης Κατσαρός(1953)
Σύνθεση:Mίκης Θεοδωράκης 1981-1982, Παρίσι
Ηχογράφηση: 1985 ( πρώτη εκτέλεση στις 23/2/1983 στο Metropol-Theater Berlin, μετάφραση στα Γερμανικά: Dirk Mandel) Joachim Vogt (τενόρος), Herman Christian Polster (μπάσσος), Jurgen Freier (βαρύτονος), Friedrich Wilhelm Junge (αφηγητής) , Rundfunkchor Berlin (διδασκαλία χορωδίας Dietrich Knothe) Berliner Sinfonie Orchester, υπό τη διεύθυνση του Hans Peter Frank, Μinos (Greece), Eterna (DDR).
Ελληνική εκτέλεση: 18/9/1998, Ωδείο Ηρώδου Αττικού, Κώστας Πασχάλης, Θάνος Πετράκης, Φραγκίσκος Βουτσίνος, Νίκος Τζόγιας (αφηγητής), Συμφωνική Ορχήστρα και χορωδία της ΕΡΤ (διδασκαλία χορωδίας: Έλλη Νικολαίδη) υπο τη διεύθυνση του Λουκά Καρυτινού.
Τὸ σχῆμα μου
Θὰ προσπαθήσω νὰ δώσω τὸ σχῆμα μου
ὅπως συντρίβεται σὲ δυὸ λιθάρια
θὰ σκεφτῶ ὑπόχρεος ἀπέναντί σου
θὰ στήσω τὴ φοβερὴ ὀμπρέλα μου
μὲ τὶς μπαλένες ἀπ᾿ τὸ πρόσωπό μου
μαύρη ὑγρὴ ἀκατανόητη
ἀπ᾿ τὸν καιρὸ ποὺ ἤτανε ἀσπίδα
ποὺ ἦταν ταπεινὸ κυκλάμινο
καὶ μιὰ ρομφαία.Θέλω νὰ μιλήσω ἁπλὰ γιὰ τὴν ἀγάπη
τῶν ἀνθρώπων
καὶ παρεμβαίνουν οἱ θύελλες
παρεμβαίνει τὸ πλῆθος
τὸ στῆθος μου
τὸ τρομερὸ ἡφαίστειο ποὺ λειτουργεῖ
κάτ᾿ ἀπὸ πέτρες.
Τὰ φριχτὰ ἐρωτήματα παραμένουν ἐπίμονα
μαῦρα ὑγρὰ ἀκατανόητα
παραμένουν ἐπίσημα
σὰν σαρτεβάλια.
Ὅσο ἀπ᾿ τὶς μικρὲς καλύβες νὰ γελοῦν
ὅσοι οἱ χωρικοὶ νὰ μπαίνουν στὰ ἐργοστάσια
ὁ πύργος μας καίγεται
θ᾿ ἀφήσουν ἐποχὴ οἱ ἔνδοξες μέρες
ὅλα τ᾿ ἀπόκρυφα χειρόγραφα θὰ ἐπιστραφοῦν
ἀπὸ σοφοὺς καὶ μάντεις.
Από τον δίσκο «Η Μαρία Φαραντούρη τραγουδάει Μπρεχτ»,1979
Μπέρτολτ Μπρεχτ, 1918
Aπόδοση στίχων στα ελληνικά: Παύλος Μάτεσις
FANTASIA IN G MINOR
Από τα «Πιανιστικά Άπαντα» του Μίκη Θεοδωράκη, 2009
stithaghi.blogspot.gr/
Κάποτε, καθώς φεύγεις
πηγαίνοντας σε μια μεγάλη μάχη
θα σου ΄τυχε ν’ ακούσεις ξαφνικά από ΄να παράθυρο
ένα πιάνο να παίζει.
Ίσως ένα κορίτσι με άσπρα δάχτυλα
ή ένας άντρας με δυνατά χέρια
να παίζουν αυτόν το λυπημένο σκοπό
που σου θυμίζει τα παιδικά σου χρόνια, τους χαμένους έρωτες
όλα όσα ονειρεύτηκες χωρίς να τα ζήσεις
τα γιασεμιά που σου γυρίσανε
την καρδιά σου που την ποδοπατήσαν.
Εσύ στέκεσαι με το στόμα ανοιγμένο
ακούγοντας κάτω απ’ τη βροχή-
μα πρέπει να βιαστείς, προχωράνε οι άλλοι
χάθηκαν κιόλας στη στροφή του δρόμου.
Κι όπως ξεκινάς με πλατύ βήμα
τα παιδικά σου χρόνια
οι χαμένοι έρωτες
όλα όσα ονειρεύτηκες χωρίς να τα ζήσεις
τα γιασεμιά που σου γυρίσανε
η καρδιά σου που την ποδοπατήσαν
ξεκινάνε κι αυτά πλάι σου-
να πολεμήσουν
μαζί σου.
ΤΑΣΟΣ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗΣ
«Στίχοι γραμμένοι σε πακέτα τσιγάρα», ΠΟΙΗΣΗ [ΤΟΜ. 1], εκδ.ΚΕΔΡΟΣ
Στίχοι-Μουσική: Dorsey Dixon
Φωτογραφία: Lewis W. Hine
FREDERIC CHOPIN – NOCTURNES
Astor Piazzolla (1921-1992)
Tangazo: Variations on Buenos Aires, per orchestra (1968/1969)
Orquesta Sinfónica de Entre Ríos diretta da Gabriel Castagna
Nino Rota (1911-1979)
Concerto per pianoforte e orchestra in mi minore «Piccolo mondo antico» (1973)
Πηγή:http://stithaghi.blogspot.gr/
ΔΕ ΛΕΝΕ, δεν ξεκαθαρίζουν τίποτα. Το πρόσωπό τους είναι σκοτεινό. Είναι και κάτι σκοτεινότεροι που ανάβουνε φωτιές με τις εφημερίδες. Καιρός λοιπόν να σκάψουμε καινούργια χαρακώματα. Τα παλιά είναι φίσκα απ’ τους νεκρούς.
ΟΛΗ ΤΗ μέρα παλεύοντας, παραμερίζοντας συρματοπλέγματα και σίδερα, βρίσκεις ξαφνικά χωμένους κάτω από τις πέτρες ένα σωρό πολεμιστές. Κοιτάζεις μ’ απορία, τίποτα δε θυμάσαι. Κι όταν τη νύχτα πέφτεις τσακισμένος να κοιμηθείς, τότε έρχονται μπροστά σου ονόματα και πρόσωπα, πράξεις και γεγονότα, σε μια παράξενη σειρά, αντιστραμμένες εποχές, αυθαίρετος ο χρόνος.
ΤΑΚΗΣ ΣΙΝΟΠΟΥΛΟΣ
(Ο ΧΑΡΤΗΣ, εκδ. Κέδρος Αθήνα 1981)
«Εγκώμιον μονοτονίας»
Μουσική: ΘΑΝΟΣ ΜΙΚΡΟΥΤΣΙΚΟΣ
H κρίσις,1933
Ο εργάτης ,1932
Νικόλας Άσιμος (20 Αυγούστου 1949 – 17 Μαρτίου 1988)
Κλαίει απόψε ο ουρανός – Πάνος Τζανετής
Μουσική : Γιώργος Ζαμπέτας.Στίχοι : Γιώργος Μανίσαλης
Μουσική: Γιώργος Ζαμπέτας, Στίχοι: Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου. Ερμηνεύει ο Γ.Ζαμπέτας. Πρώτη εκτέλεση: Γιώργος Ζαμπέτας & Ρία Κούρτη
Πηγή:http://afmarx.wordpress.com/
Το τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη “Μενεξεδένια ήταν τα βουνά” το συναντάμε για πρώτη φορά στον δίσκο “Ταξίδι μέσα στη νύχτα” που κυκλοφόρησε το 1978. Μια τετραετία μετά την πτώση της χούντας το πολιτικό τραγούδι βρισκόταν πια σε ύφεση και ο επικός Θεοδωράκης της αντίστασης έδινε χώρο και πάλι στον λυρικό Μίκη. Η μουσική του Μίκη έσμιξε με τους γεμάτους ευαισθησία στίχους του Γιάννη Θεοδωράκη, και το τραγούδι βρήκε την ιδανική του ερμηνεύτρια στη φωνή της Μαργαρίτας Ζορμπαλά.
Μενεξεδένια ήταν τα βουνά
μενεξεδένια τα φιλιά
μενεξεδένια ήταν τα μάτια σου
κατάμαυρη είναι η μοναξιά.
Το τρένο αυτό που σε ξερίζωσε
μου σκίζει πάντα την καρδιά
το σφύριγμά του είναι για μέ λυγμός
το πέρασμά του είναι καημός.
Ήμουν για σένα ο διαβάτης που περνά
ήσουν για μένα το νερό και η φωτιά.
Σε κράτησα μέσα στα χέρια μου
σα νά ‘σουνα μικρό πουλί
με την αυγή γλυκοκελάηδησες
το δειλινό είχες χαθεί.
Κι εγώ στα δάση τώρα τριγυρνώ
μετρώ τα κίτρινα κλαδιά
μετρώ τα φύλλα που ξεράθηκαν
την άμετρη μετρώ ερημιά.
Το τραγούδι το ερμήνευσαν σε δίσκους τους ακόμα η Μαρία Φαραντούρη και ο Γιάννης Πάριος.
Το 1997 κυκλοφόρησε από την FM Records, ο δίσκος “Λιτανεία”,στον οποίο ο Βασίλης Σαλέας παίζει με το κλαρίνο του 12 τραγούδια του Μίκη, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και το τραγούδι “Μενεξεδένια τα βουνά”.
O δίσκος κυκλοφόρησε διεθνώς και όπως φαίνεται έφτασε σε κάθε γωνιά της γης. Έτσι έφτασε και στο Ιράν, στα χέρια του Nooran, ο οποίος τον δανείστηκε από ένα φίλο του.
Ο Mohammad Khezeli (Nooran) είναι ηθοποιός, σκηνοθέτης, συνθέτης και τραγουδιστής. Γεννήθηκε στην Τεχεράνη το 1984 και ασχολείται με το θέατρο και την μουσική από παιδί. Σπούδασε μουσική και θέατρο στο Πανεπιστήμιο του Αράκ στο Ιράν και αργότερα στην Ινδία. Το 2003 ίδρυσε την θεατρική ομάδα “Kian” με την οποία έχει ανεβάσει 16 πρωτότυπες θεατρικές παραγωγές. Ο Nooran έχει κερδίσει 9 διεθνή βραβεία στην σύνθεση μουσικής για θεατρικές παραστάσεις.
Ο Nooran, 5 χρόνια πριν, όταν άκουσε το τραγούδι “The Violent-Coloured Mountains” από τον δίσκο του Σαλέα, και χωρίς να ξέρει ότι προϋπήρχε η μορφή του τραγουδιού με στίχους, συνεπαρμένος από την μελωδία του Μίκη έγραψε δικούς του στίχους στα περσικά και το ερμήνευσε. Ανέβασε μάλιστα το τραγούδι του στο Youtube , όπου το βρήκα τυχαία. Το τραγούδι έχει τίτλο “Teshne Kavir” και στα περσικά σημαίνει “Διψασμένη έρημος”. Έστειλα email στον Nooran και του ζήτησα να μου γράψει το νόημα των στίχων του στα αγγλικά.
Από την μικρή κουβεντούλα που κάναμε μέσω email έμαθα και τα λίγα βιογραφικά στοιχεία που αναφέρω γι’ αυτόν πιο πάνω. Οι στίχοι του “Teshne Kavir” μιλάνε για κάποιον που πέθανε από αγάπη και απ’ τον άλλο κόσμο κοιτάζει την αγαπημένη του.Από τα περσικά στα αγγλικά και από τα αγγλικά στα ελληνικά, είναι σίγουρο ότι οι στίχοι βγήκαν “χαμένοι στη μετάφραση”.
“Teshne Kavir” (με ένα κλικ θα το ακούσετε)
Απ΄την κορφή του ουρανού
σε κοιτάζω.
Ακόμα και τώρα, μετά το θάνατο
η αγάπη σου με τυρανάει
κι αυτή είναι η έσχατη ποινή μου.
Ακόμα σ’ αγαπάω
είσαι το αγαπημένο μου ποίημα,
είσαι ο ποιητής της καρδιάς μου
ευτυχισμένος νιώθω μόνο μαζί σου.
Κάθε στιγμή, δεσμώτης είμαι της καρδιάς σου
Χωρίς εσένα είμαι σα διψασμένη έρημος.
Όταν έστειλα στον Nooran τους στίχους του Γιάννη Θεοδωράκη μεταφρασμένους στα αγγλικά, μου απάντησε ότι είναι πολύ χαρούμενος διότι οι δικοί του στίχοι είναι πολύ κοντά στο συναίσθημα των αυθεντικών στίχων.
Τελικά, φτερά έχει η μουσική και τα τραγούδια ταξιδεύουν από τόπο σε τόπο, από στόμα σε στόμα,και από ψυχή σε ψυχή.Έτσι και το τραγούδι του Μίκη, απαλό αεράκι, ταξίδεψε από τα “Μενεξεδένια βουνά” της Ελλάδας στη “Διψασμένη έρημο” του Ιράν…
ANTONIO VIVALDI – La primavera
Jani Christou
Phoenix music(1949) op.1
Deutsches Symphonie-Orchester Berlin, conductor: Brad Lubman
ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΡΑΝΤΖΑΣ – Οι πρίγκηπες του τραγουδιού
Μουσική: Θάνος Μικρούτσικος
Στίχοι: Μάνος Ελευθερίου
ΣΥΝΤΑΓΕΣ ΜΑΓΕΙΡΙΚΗΣ – ΧΑΪΝΗΔΕΣ
Τί μ`ωφελούν οι Άνοιξες;
»Prendiamoci la città»/»Tarantella di via Tibaldi», Pino Masi
»Καταλαμβάνοντας την πόλη» ή »Ταραντέλα της Via Tibaldi»
Αυτός ο αγώνας μας είναι ο αγώνας αυτών
που δε θέλουν πια να υπηρετούν
αυτών που πια γνωρίζουν τη δύναμη που έχουν
και δε φοβούνται πια τα αφεντικά
αυτών που θέλουν να αλλάξουν τον κόσμο στον οποίο ζούμε
στον κόσμο που θέλουμε
αυτών που τώρα πια έχουν καταλάβει ότι είναι ώρα να αγωνιστούν
ότι δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο
Από τα εξεγερμένα εργοστάσια
φυσάει ήδη ο άνεμος, όπου να ‘ναι φτάνει
Είναι ένας άνεμος κόκκινος που δε μπορεί να σταματήσει
και ενώνει αυτούς που έχουν αποφασίσει να αγωνιστούν
Για τον κομμουνισμό, για την ελευθερία
καταλαμβάνουμε την πόλη
Για τον κομμουνισμό, για την ελευθερία
καταλαμβάνουμε την πόλη!
καταλαμβάνοντας σπίτια για όποιον δεν έχει
ενώνεται όλη η πόλη
αγωνιζόμενοι στις γειτονιές για να μην πληρώνουμε νοίκια,
υπερασπιζόμενοι τα σπίτια από τις εξώσεις
αγωνιζόμαστε και ζούμε τον κομμουνισμό,
δε χωράει κανένας φασίστας
η προλεταριακή δικαιοσύνη ξαναλειτουργεί
με τη λαϊκή συμμετοχή
Moυσική – Στίχοι:Florence Reece ,1931
Tραγούδι: Natalie Merchant
Florence Reece -Η πρώτη εκτέλεση
«Which Side Are You On?»
Come all you good workers
Good news to you I’ll tell
Of how the good old union
Has come in here to dwell
Which side are you on boys?
Which side are you on?
My daddy was a miner
He’s now in the air and sun
He’ll be with you fellow workers
Until the battle’s won
Which side are you on boys?
Which side are you on?
»Έγιναν πολλά ταξίδια από τότε. Από τη γυάλινη βιτρίνα του τζουκ μποξ του θείου Κώστα, στην οθόνη της πρώτης ασπρόμαυρης τηλεόρασης. Από τους δίσκους στο ξεχαρβαλωμένο πικάπ στις κασέτες που λιώναν στο πλακέ κασετόφωνο στην πενταήμερη. Από την αγγαρεία στα μαγειρία και την νυχτερινή σκοπιά στον όρχο, στην έξοδο της Κυριακής στο ταβερνάκι του «Έρκολου». Και πάντα, στη χαρά ή την απογοήτευση, στα πάνω και τα κάτω της ζωής, η φωνή του Πάνου Γαβαλά ήταν και είναι πρόθυμη να επαναλάβει το γνωστό μας ταξίδι, ακούραστα, όσες διαδρομές κι αν χρειαστούν.»
Ο κύριος Πάνος Γαβαλάς
Πηγή: Ο Οικοδόμος
Σηκώθηκα από το τραπέζι και πλησίασα στο μεγάλο τζουκ μποξ. Έσπρωξα ένα τάληρο στη σχισμή. Με το αριστερό μου χέρι πάτησα ένα πλήκτρο που είχε γραμμένο πάνω του ένα λατινικό χαρακτήρα και με το δεξί ένα με αριθμό. Ένα μεταλλικό χέρι σα δρεπάνι σηκώθηκε από τη βάση του και κινήθηκε νωχελικά μπροστά από τα τοποθετημένα με αριστοτεχνικό τρόπο στη σειρά δισκάκια των 45 στροφών: «Εγώ είμαι ένα παλιόπαιδο». Το άρπαξε και επέστρεψε στο πικάπ. Το ακούμπησε στο πλατώ. Ο βραχίονας κατέβηκε νευρικά. Πρώτα ακούστηκε το «ξύσιμο» της βελόνας πάνω στο βινύλιο. Ακολούθησε η εισαγωγή του κλαρίνου και αμέσως μετά το μπουζούκι μ’ ένα σόλο άρχισε να ξεδιπλώνει το βαρύ ζεϊμπέκικο. Σε μερικά δευτερόλεπτα η φωνή του Πάνου Γαβαλά απογείωνε την παρέα. Κάποιοι χτυπούσαν παλαμάκια συνοδεύοντας τον χορευτή και τον πρόωρο νταλκά του. Άλλοι τραγουδούσαν.
Στο καφενείο του θείου Κώστα τα ποτήρια γέμιζαν και άδειαζαν στο λεπτό και οι σωσμένες γόπες των τσιγάρων ξεψυχούσαν στο τσιμεντένιο δάπεδο. Ζούσαμε έντονα τις στιγμές των χρόνων της ορμής και του πάθους. Βιαζόμασταν να γευτούμε τα πάντα. Το πρώτο τσιγάρο, το πρώτο αλκοόλ, το πρώτο ερωτικό φιλί. Ήταν η εποχή που βιάζεσαι να μεγαλώσεις ή μάλλον που νομίζεις πως είσαι μεγάλος, πολύ μεγάλος…
Πέρασαν κάμποσα χρόνια μέχρι το 1986. Το ολοκαίνουργιο, μοντέρνας αισθητικής Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας στεκόταν επιβλητικό δίπλα στα γαλάζια φαληρικά νερά σαν βαπόρι έτοιμο να σαλπάρει. Δεν είχαν προλάβει ακόμα να ξεθωριάσουν οι κορδέλες των εγκαινίων μιας εποχής που είχε ήδη αρχίσει να χτίζεται η πράσινη «νέα Ελλάδα», αυτή που στη συνέχεια έγινε «ισχυρή» και πάνω στ’ αποκαΐδια της κυλάει ο καθένας τον τροχό της ζωής του σήμερα. Ένα ζεστό απόγευμα κατηφορίσαμε με την παρέα στο Φάληρο, στη μουσική εκδήλωση που διοργάνωνε το φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή με θέμα το κοινωνικό-λαϊκό τραγούδι. Στο κατάμεστο κλειστό στάδιο εμφανίστηκαν πολλοί σπουδαίοι και καταξιωμένοι καλλιτέχνες και δημιουργοί. Ανάμεσά τους το αχτύπητο μουσικό ζευγάρι Πάνος Γαβαλάς και Ρία Κούρτη. Ήταν η τελευταία εμφάνιση του κυρίου Γαβαλά μπροστά σε μεγάλο κοινό. Από μέρες ξέραμε πως ήταν βαριά άρρωστος και το να εμφανιστεί και να τραγουδήσει στην εκδήλωση έκανε την συγκίνηση του κόσμου ακόμα μεγαλύτερη. Μετά από πολλά χρόνια διάβασα πως ο γιος του, ο Γιάννης, είχε προσπαθήσει να τον αποτρέψει: «Τελευταία που ήταν άρρωστος δεν τον άφηνα να πάει στο συγκεκριμένο φεστιβάλ. Λέω: πώς θα πας, αφού ήτανε για εγχείρηση, για αφαίρεση λάρυγγα, όχι, μου λέει, θα πάω. Και πήγε. Πήγε γιατί ενδεχομένως θυμότανε τα νιάτα του».
Ανέκδοτα ντοκουμέντα από το σπουργιτάκι
Εφημερίδα των Συντακτών
Της Μαρίνας Κουβέλη
Τα δύο πελώρια γαλάζια μάτια της είχαν συννεφιάσει. Το κορμί της την είχε προδώσει προ πολλού: ήταν αποστεωμένο, παραμορφωμένο από τους ρευματισμούς και πονεμένο. Δεν είχε μαλλιά, ούτε φράγκο στην άκρη, αλλά ήταν ακόμα ερωτευμένη. Δεν μπορούσε να γελάσει με το γνώριμο γάργαρο γέλιο της, την είχε νικήσει ο καρκίνος.
Κάπως έτσι έφυγε από τη ζωή στις 11 Οκτωβρίου 1963 η γυναίκα που υπήρξε συνώνυμο του γαλλικού τραγουδιού. Αφησε την τελευταία της πνοή στο Πλασκασιέ, λίγο έξω από τις Κάνες, παρόλο που σε όλη της τη ζωή διακήρυττε «θέλω να πεθάνω στο Παρίσι».
Στην κηδεία της 40.000 άνθρωποι στριμώχτηκαν ασφυκτικά στο Κοιμητήριο Πιερ Λασέζ. Περισσότεροι κι από εκείνους που γιόρτασαν το τέλος του Β” Παγκοσμίου Πολέμου. Η αρχιεπισκοπή είχε απαγορεύσει θρησκευτική κηδεία διότι η Πιάφ είχε διαγάγει «βίον κοινόν εν αμαρτίαις»! Η αδερφή της, Σιμόν Μπερτό, στη βιογραφία της αναφέρει: «Η κηδεία της έμοιαζε με τη ζωή της. Τρελή!».
Σήμερα η τρέλα έχει καταλαγιάσει, αλλά η σπίθα των Γάλλων παραμένει πάντα ζωντανή. Το 2013 συμπληρώνονται πενήντα χρόνια από τον θάνατο της και τα αφιερώματα ξεκίνησαν ήδη. Η Πατρίτσια Κας ηχογράφησε το «Kaas chante Piaf» και με αυτό περιοδεύει, ενώ η ΕΜΙ μόλις κυκλοφόρησε μια εξαιρετική κασετίνα με τίτλο «Hymne A La Mome». Περιλαμβάνει εννέα cd, ανέκδοτα και σπάνια ντοκουμέντα, 230 τραγούδια, που λόγω remastering ακούγονται εξαιρετικά, ολόκληρη τη συναυλία που έδωσε το 1957 στο «Κάρνεγκι Χολ», μια συνέντευξη του 1962 και ένα βιβλιαράκι 84 σελίδων.
«Ενα τάλιρο, κύριοι»
Η Εντίτ Τζοβάνα Γκασιόν γεννήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 1915. Η μαμά της την βάφτισε Εντίτ (κι ας έχουμε οι Ελληνες συνηθίσει να τη λέμε Εντίθ) τιμώντας μια Βρετανή πατριώτισσα, ενώ το piaf (στη γαλλική αργκό σημαίνει σπουργιτάκι) το «κληρονόμησε» από το μπόι της: μόλις 1,47 μ.
Γεννήθηκε πλάι σε ένα φανάρι και πέρασε τα πρώτα της χρόνια στον οίκο ανοχής της γιαγιάς. Από τα έξι, περιφερόταν στους δρόμους του Παρισιού μαζί με τον ακροβάτη μπαμπά της, άπλωνε το καπέλο και αποζημιωνόταν για τα καπρίτσια της. «Ο καλλιτέχνης δουλεύει στα ίσα, χωρίς στρωσίδια. Ενα τάλιρο, κύριοι, κι αρχινάμε», φώναζε, ενώ ο πατέρας της δυσανασχετούσε: «Τούτο το παιδί τα “χει όλα μέσα στο λαρύγγι, τίποτα στα ποδάρια».
1962. Mαρία Κάλλας
2006. Caterina Antonacci
Μουσική :Ζωρζ Μπιζέ
Η Κάρμεν είναι τρίπρακτη κωμική όπερα (opera comique) σε ποιητικό κείμενο του Ανρί Μεγιάκ και του Λυντοβίκ Αλεβύ, το οποίο βασίζεται στην ομότιτλη νουβέλα (1845) του Προσπέρ Μεριμέ.