Συλλογικότητες στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης
Πηγή: ΕΝΘΕΜΑΤΑ
Δημήτρης Μπαλαμπανίδης, Έλενα Πατατούκα,Δήμητρα Σπανού,
εκ μέρους της ομάδας encounter Athens
Με το ξέσπασμα της κρίσης, οι χώρες της Νότιας Ευρώπης αντιμετωπίζουν πρωτοφανείς κοινωνικούς, πολιτικούς και οικονομικούς μετασχηματισμούς. Με παρόμοιες ιστορικές, κοινωνικοπολιτικές και πολιτισμικές βάσεις, αλλά και με τις δικές τους ιδιαιτερότητες, οι χώρες αυτές συνιστούν σε μεγάλο βαθμό μία περιφέρεια στο περιθώριο της Ευρώπης. Ιδιαίτερα στη συγκυρία της κρίσης, οι ανισότητες εντός του ευρωπαϊκού χώρου φαίνεται να εντείνονται, αναπαράγοντας προηγούμενα μοντέλα άνισης γεωγραφικά ανάπτυξης και θέτοντας στο επίκεντρο τον προβληματισμό γύρω από την έννοια της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Ωστόσο, η ίδια η συνθήκη της κρίσης μπορεί να γίνει αντιληπτή ως ένα κοινό πλαίσιο κατανόησης των εξελίξεων στη Νότια Ευρώπη. Αν και εκδηλώθηκε με διαφορετικούς τρόπους σε κάθε χώρα, οι αιτίες και οι συνέπειές της, καθώς και οι πολιτικές που υιοθετούνται για τη διαχείρισή της φαίνεται να ακολουθούν παρόμοια πρότυπα.
Έπειτα από μια μακρά περίοδο νεοφιλελεύθερων πολιτικών –οι οποίες κατά κύριο λόγο οδήγησαν στη σημερινή κρίση– επιβάλλονται ακόμη πιο επιθετικές μεταρρυθμίσεις από διεθνείς και τοπικούς παίχτες και συμφέροντα, οι οποίες παρουσιάζονται ως «η αναγκαία και αναπόφευκτη λύση». Μέσα σε ένα «καθεστώς εκτάκτου ανάγκης», υιοθετούνται όλο και πιο αυταρχικές πολιτικές, παραβιάζοντας ή καταργώντας ανθρώπινα, πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα και άλλα κεκτημένα, οδηγώντας σε κοινωνική και οικονομική κατάρρευση.
Πρώην αεροδρόμιο Ελληνικού
Στο παραπάνω πλαίσιο, οι πόλεις αναδεικνύονται στους κατεξοχήν τόπους συμπύκνωσης της κοινωνικής δυσαρέσκειας και των κοινωνικών αγώνων. Σε συνθήκες αυξανόμενης φτώχειας και περιορισμού των ήδη ανεπαρκών κοινωνικών παροχών, ένα ευρύ φάσμα κοινωνικών κινημάτων αναδύεται, επιχειρώντας να εκφράσει τις ανάγκες των κοινωνικών ομάδων που βιώνουν τις επιπτώσεις τις κρίσεις. Ως απάντηση, νέες στρατηγικές επιβίωσης, πρακτικές αλληλεγγύης και κοινωνικά δίκτυα συγκροτούνται σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Τα κινήματα αυτά αποκτούν πολλαπλές μορφές και οργανωτικές δομές και, παρότι έχουν συγκεκριμένη χωρική αναφορά, τα αιτήματά τους στρέφονται σε όλες τις κλίμακες λήψης αποφάσεων. Οι διεκδικήσεις και οι δράσεις τους στέκονται κριτικά απέναντι στις παρούσες συνθήκες αποκλεισμού και ανισότητας ενώ εισάγουν νέους συλλογικούς τρόπους οργάνωσης της καθημερινής ζωής στην πόλη.
Η συζήτηση για τις επιπτώσεις της κρίσης στον αστικό χώρο και τις απαντήσεις που επιχειρούν να δώσουν υποκείμενα προερχόμενα από διαφορετικά χωροκοινωνικά πλαίσια, που αντιμετωπίζουν όμως κοινά προβλήματα, αποτελεί βασικό ζητούμενο στη συγκυρία. Αυτό είναι και το θέμα του τριήμερου διεθνούς εργαστηρίου με τίτλο «Καθεστώτα κρίσης και αναδυόμενα κοινωνικά κινήματα στις πόλεις της Νότιας Ευρώπης», το οποίο θα διεξαχθεί στην Αθήνα, στις 7-9 Φεβρουαρίου, στο Πολυτεχνείο. (περισσότερα…)