Η έκρηξη στην ΕΡΤ, συνέχεια των αγώνων στην Ελλάδα, μαζί με τις εξεγέρσεις σε Τουρκία και Βραζιλία, δείχνει ότι είμαστε σε εποχή εισβολής του λαϊκού παράγοντα στο ιστορικό προσκήνιο, αλλά και εποχή ακραίας αντιδραστικοποίησης της αστικής εξουσίας. Είναι εποχή εξεγέρσεων. Αυτό τονίζει ο Δημήτρης Γράψας, μέλος του Γραφείου της νεολαίας Κομμουνιστική Απελευθέρωση και του Πανελλαδικού Συντονιστικού Οργάνου της ΑΝΤΑΡΣΥΑ.
»Ποτέ άλλοτε τα άμεσα αιτήματα επιβίωσης του λαού δεν συνδέονταν αμεσότερα με την αντικαπιταλιστική πάλη»
Συνέντευξη στον Γιώργο Λαουτάρη
Έζησες από κοντά την έκρηξη στην ΕΡΤ. Τελικά γιατί συγκίνησε τόσο κόσμο και νεολαία;
Ξέρεις, καμιά φορά οι αριστεροί αναλυτές παραγνωρίζουν αυτό που τα αστικά επιτελεία δεν ξεχνούν ποτέ. Ότι δηλαδή βρισκόμαστε στη καρδιά της καρδιάς της καπιταλιστικής κρίσης. Σ’ αυτό το χωροχρονικό σημείο, στην Ελλάδα της Ευρωζώνης του 2013. Με τον παροξυσμό της αντίθεσης ανάμεσα στην ωρίμανση των αντικειμενικών συνθηκών και την ιστορική αναντιστοιχία του υποκειμενικού παράγοντα, της επαναστατικής κομμουνιστικής Αριστεράς. Τα πράγματα δε κυλούν κανονικά και συνηθισμένα, αλλά ακανόνιστα και ασυνήθιστα. Μ’ αυτή την έννοια εκτιμήσεις του προηγούμενου διαστήματος, που έβλεπαν στην ύφεση του λαϊκού κινήματος όχι μια καμπή αυτής της ακανόνιστης ροής των πραγμάτων, αλλά την ήττα του κινήματος ή πολύ περισσότερο την απόσυρση του λαϊκού παράγοντα από το προσκήνιο, δεν έπεσαν απλά έξω, αλλά αποδείχθηκαν διπλά και τριπλά λάθος. Και στις θεωρητικές τους αφετηρίες και στα πολιτικά καθήκοντα που θέτουν.
Η ΕΡΤ είναι ένα σημείο συμπύκνωσης που άλλαξε αυτή τη ροή. Αποτέλεσε μια χαραμάδα μέσα από την οποία βρήκαν δρόμο πραγματικά κοινωνικά ρεύματα που αναζητούσαν απεγνωσμένα μια μάχη που να δοθεί, μια έκφραση του δε πάει άλλο που νιώθουν κάθε μέρα. Η επανεμφάνιση λοιπόν του κινήματος που είναι έτοιμο να συγκρουστεί και να νικήσει, η ένταση της πολιτικής κρίσης που προκάλεσε, το κάψιμο πολιτικών εφεδρειών του συστήματος, αποτελούν μια σοβαρή παρακαταθήκη για την επόμενη μέρα.
Θα μπορούσε η ΕΡΤ να μας διδάξει κάποια πράγματα ή πρόκειται για εξιδανίκευση των αριστερών;
Ασφαλώς και μπορεί να μας διδάξει, και θετικά και αρνητικά. Η ΕΡΤ επιβεβαιώνει οτι υπάρχει η κοινωνική δυναμική μιας νέας ανώτερης σύγκρουσης των καταπιεζόμενων τάξεων με τη κυρίαρχη πολιτική, μια κοινωνική δυναμική που όμως μπουκώνει από την δεδομένη ανεπάρκεια της σημερινής Αριστεράς. Ας θυμηθούμε ότι πριν την ΕΡΤ, είχαμε μια μάχη ακόμη που δε δόθηκε, αυτή της απεργίας των καθηγητών. Εκεί που ο κλάδος όντας ήδη υπό επιστράτευση ψήφισε κατά 92% απεργία αλλά η συνδικαλιστική γραφειοκρατία αποφάσισε ότι δεν ήταν ώριμες οι συνθήκες. Η κινητοποίηση του λαού στο Ραδιομέγαρο έσβησε, έχω την εντύπωση, τέτοια επιχειρήματα.
Δεν πρέπει λοιπόν να αφήσουμε τους ισχυρούς της ευρωζώνης να μας εκβιάσουν. Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για όλα τα ενδεχόμενα. Να εξηγήσουμε ότι δεν θα κάνουμε θυσίες για το ευρώ, αλλά και ότι η έξοδος από αυτό δεν θα είναι καταστροφική. Αρκεί να εφαρμοστεί ένα ριζοσπαστικό σοσιαλιστικό πρόγραμμα, βάσει του οποίου θα εθνικοποιηθούν οι τράπεζες, θα ενισχυθεί η εργασία και θα ελέγχονται δημοκρατικά βασικοί πυλώνες της οικονομίας.
Ο Πολ Μέρφι είναι από τους νεότερους ευρωβουλευτές και εκπροσωπεί το Ιρλανδικό Σοσιαλιστικό Κόμμα. Γεννήθηκε το 1983 και σπούδασε Νομική στο Δουβλίνο. Στη διάρκεια των σπουδών του υπήρξε ηγετικό στέλεχος των φοιτητικών αγώνων στην Ιρλανδία για τη δωρεάν παιδεία, ενώ το 2011 ως ευρωβουλευτής συμμετείχε στον στολίσκο για τη Γάζα. Οσο είναι ευρωβουλευτής έχει δεσμευθεί ότι θα λαμβάνει τον βασικό εργατικό μισθό και θα διαθέτει το υπόλοιπο μέρος της ευρωβουλευτικής αποζημίωσης για τις ανάγκες κοινωνικών κινημάτων και αγώνων στην πατρίδα του.
Συνέντευξη στον Νίκο Σβέρκο
-Ακούμε ξανά τις τελευταίες ημέρες ότι η Ιρλανδία αποτελεί παράδειγμα εξόδου από την κρίση. Αλήθεια, πως είναι αυτή τη στιγμή η κατάσταση στη χώρα;
Η Ιρλανδία δεν είναι «success story», όπως διαφημίζεται παγκοσμίως από την προπαγάνδα. Η πραγματικότητα είναι ότι, όπως και στην Ελλάδα, το πρόγραμμα λιτότητας κατέστρεψε την εγχώρια οικονομία, η οποία σημειώνει πτώση για πέμπτη συνεχόμενη χρονιά. Η ανεργία συνεχίζει να αυξάνεται. Στους αριθμούς δεν αποτυπώνεται, αφού η μετανάστευση είναι τεράστια. 300.000 άνθρωποι, στην πλειονότητά τους νέοι, εγκατέλειψαν την Ιρλανδία. Οσο για τους μισθούς, στον δημόσιο τομέα υπάρχει πτώση περίπου 20% και στο ιδιωτικό τομέα 10%. Και την ίδια ώρα διαλύεται κάθε δημόσια υπηρεσία. Δεν υπάρχει λοιπόν οικονομική ανάπτυξη και στην Ιρλανδία λένε ότι η ανάκαμψη πλησιάζει. Είναι ψέμα. Η κρίση είναι χειρότερη από ποτέ.
-Πάντως ο πρωθυπουργός της Ελλάδας, ο Αντώνης Σαμαράς, όταν συναντήθηκε με τον Ιρλανδό ομόλογό του, τον κ. Κένι, δήλωσε ότι η Ιρλανδία αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση…
Ναι, το είδα κι εγώ και γελούσα, αλλά ήμουν και πολύ θυμωμένος. Λοιπόν, η Ιρλανδία είναι πράγματι καλό παράδειγμα αν υπερασπίζεσαι τα συμφέροντα των διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και των διεθνών επιχειρηματικών κολοσσών. Αυτή τη χρονιά 26 δισ. ευρώ από φόρους πολιτών κατευθύνονται για τα συμφέροντα των τραπεζιτών. Υπάρχει λοιπόν μια τεράστια μεταφορά πλούτου στους πλουσίους. Και μην ξεχνάμε όσα αποκαλύφθηκαν για τον «φορολογικό παράδεισο» που ονομάζεται Ιρλανδία. Κάποιες θυγατρικές της Apple, για παράδειγμα, πλήρωσαν 0% ή 0,05% σε φόρους το 2011, η Facebook της Ιρλανδίας περίπου 0,3%, η Google 0,25%. Και όλα αυτά υπό την «αιγίδα» της ιρλανδικής κυβέρνησης, που υποτίθεται προσελκύει εταιρείες να επενδύσουν, αυτές συνεργάζονται με άλλες για υπεργολαβίες και τελικά δημιουργείται ένα φορολογικό κενό. Οπότε η Ιρλανδία είναι παράδειγμα προς αποφυγή για τους εργαζομένους και τον λαό.
Η Σάρα Βάγκενκνεχτ συνομιλεί με τον Στάθη Κουβελάκη
Η Σάρα Βάγκενκνεχτ είναι από τις ανερχόμενες προσωπικότητες της γερμανικής Αριστεράς και γενικότερα της πολιτικής σκηνής της χώρας της. Αντιπρόεδρος του Αριστερού Κόμματος Die Linke από το 2010 και εκπρόσωπος της κοινοβουλευτικής του ομάδας για θέματα οικονομικής πολιτικής, διακρίνεται για τις αιχμηρές της τοποθετήσεις και την αμείλικτη κριτική που ασκεί από το βήμα της Ομοσπονδιακής Βουλής στην καγκελάριο Μέρκελ. Τη συναντήσαμε στο Βερολίνο, στο γραφείο της στο κοινοβούλιο και συζητήσαμε για τις πολιτικές εξελίξεις στη Γερμανία και την πρόσφατη τοποθέτησή της στη συζήτηση για το ευρώ που πυροδότησαν οι δηλώσεις του ‘Oσκαρ Λαφοντέν.
εφημ.ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Ερ: Οι αναλυτές προβλέπουν άνετη νίκη της Μέρκελ στις εκλογές του Σεπτέμβρη και το επικρατέστερο σενάριο φαίνεται να είναι αυτό ενός «μεγάλου συνασπισμού» των χριστιανοδημοκρατών με τους σοσιαλδημοκράτες του SPD, κάτι που θα επιβεβαίωνε τη ρήση του Οσκαρ Λαφοντέν σύμφωνα με την οποία, πέραν του Die Linke, στη Γερμανία υπάρχει ένα μόνο κόμμα με τέσσερις πτέρυγες. Πως εξηγούνται τέτοιες εξελίξεις;
-Η εκτίμηση του Λαφοντέν είναι απόλυτα ορθή. Το πρόβλημα δεν είναι ότι η πλειοψηφία της κοινωνίας είναι ικανοποιημένη με την πολιτική της Μέρκελ, κάτι τέτοιο δεν υφίσταται, αλλά ότι οι σοσιαλδημοκράτες δεν αποτελούν εναλλακτική λύση. Ο ηγέτης τoυ SPD Πέερ Στάϊνμπρουκ είναι εμφανώς άνθρωπος των τραπεζών και υπέρμαχος της νεοφιλελεύθερης «Ατζέντας 2010» που προώθησε η κυβέρνηση Σρέντερ και που οδήγησε σε βίαιη συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους και στην απορρύθμιση της αγοράς εργασίας.
Ερ: Δεν επικρατεί όμως στην κοινή γνώμη η άποψη ότι η Μέρκελ υπερασπίζεται τα συμφέροντα της Γερμανίας;
-Δεν μου φαίνεται τόσο απλό. Υπάρχει βέβαια η επιχείρηση χειραγώγησης που παρουσιάζει τη Μέρκελ ως υπερασπιζόμενη τα χρήματα των Γερμανών φορολογούμενων και τα συμφέροντα της οικονομίας. Ο κόσμος βλέπει όμως ότι στην ουσία οι τράπεζες είναι αυτές που ωφελούνται από τα σχέδια διάσωσης του ευρώ και φοβάται ότι η παρεχόμενη χρηματοδότηση είναι εις μάτην. Η συζήτηση για το επόμενο κούρεμα του ελληνικού χρέους έχει ήδη αρχίσει στη Γερμανία και όλοι καταλαβαίνουν ότι το κόστος θα το επωμιστούν οι φορολογούμενοι και όχι οι ιδιωτικές τράπεζες που έχουν ξεφορτωθεί τους τίτλους του ελληνικού χρέους που κατείχαν. Το πιο καλά πληροφορημένο τμήμα του πληθυσμού αντιλαμβάνεται επιπλέον ότι στον ευρωπαϊκό Νότο υπάρχει τρομακτική ανεργία, ειδικά στους νέους. Ολο και περισσότεροι δεν πιστεύουν πλέον ότι η διαρκώς εντεινόμενη λιτότητα μπορεί να δώσει διέξοδο σε αυτές τις χώρες.
Πριν από χρόνια σε τοκ σόου στο Λονδίνο ρώτησαν την Τζέσι Νόρμαν ποια είναι η αγαπημένη της ηχοληψία. Κι αυτή είπε: “I have a dream”. Λέω κι εγώ μαζί της, ναι, μπορούμε».
Eφημερίδα των Συντακτών
Μόνος του στη σκηνή, με τη βοήθεια διαφανειών κι ενός πίνακα όπου σχεδίαζε, μας ταξίδεψε στη διαδικασία της δουλειάς του. Eξήγησε -πολύ αναλυτικά- αυτά που τον επηρέασαν στο έργο του. Αναφέρθηκε στις μεγάλες του επιτυχίες, από το «Βλέμμα του κωφού» μέχρι το «Einstein on the beach». Μίλησε για τα ιδιαίτερα, αλλά χαρισματικά παιδιά, που τον ενέπνευσαν. Αλλά και για τη γιαγιά του, που την κουβάλησε στο Παρίσι από το Τέξας για να λέει πάνω στη σκηνή για τα… χάπια της.
Της Εφης Μαρίνου
Ο 71χρονος σκηνοθέτης και εικαστικός Ρόμπερτ Ουίλσον «έπαιξε» την περασμένη εβδομάδα στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών -εκεί φιλοξενείται και η έκθεσή του έως τις 7 Ιουλίου- αλλά όχι με τα φώτα, τις σκιές και τα σχήματα. Τουλάχιστον όχι άμεσα. Εμεινε όμως κάμποσα λεπτά ακίνητος μπροστά στο αναλόγιο πριν ξεκινήσει να μιλά, κυρίως, για το βουβό έργο της νιότης του, τις πρώτες παραστάσεις. Αυτές που έκανε όχι με επαγγελματίες ηθοποιούς αλλά με παιδιά, ηλικιωμένους, άρρωστους. Αλλά και τις μεταγενέστερες. Εργα που διακρίνονται για την αυστηρή φόρμα, τις αργές κινήσεις, τις ακραίες κλίμακες στον χώρο και τον χρόνο.
* Ο χορός σαν αποκάλυψη: «Μου άρεσε η συμπεριφορά κάποιων χορευτών κυρίως προς τον εαυτό τους παρά προς το κοινό. Που δεν έκαναν κάτι για να το προσελκύσουν. Εβλεπα τη δομή χώρου-χρόνου. Μια αυτόνομη αρχιτεκτονική, απελευθερωμένη από ψυχολογικά φορτία».
* Υιοθεσία: Πριν από πολλά χρόνια περπατούσε στο Νιου Τζέρσι όταν είδε αστυνομικό να κυνηγάει ένα 13χρονο παιδί και να ετοιμάζεται να το κτυπήσει με κλομπ. Επενέβη. Το παιδί ήταν κουφό, αλλά όλοι νόμιζαν ότι είναι καθυστερημένο. Ο 27χρονος λευκός Ουίλσον κατάφερε να υιοθετήσει το μαύρο αγόρι. Το 1967 έγινε πατέρας τού Ρέιμοντ. Η ζωή και των δύο άλλαξε.
* «Το βλέμμα του κωφού». «Προσπαθώντας να επικοινωνήσω με τον Ρέιμοντ κατέφυγα σε ειδικούς. Εκείνος σχεδίαζε, ζωγράφιζε ό,τι φανταζόταν, παρατηρούσε, ονειρευόταν. Συγκέντρωσα αυτό το υλικό και το 1970 δημιούργησα μια 7ωρη παράσταση. Την παρουσιάσαμε στο λοφτ μου στη Ν. Υόρκη. Επαιξαν φίλοι, άνθρωποι από φτωχές γειτονιές του Χάρλεμ. Κι αργότερα στη Γαλλία, για δυόμισι μήνες, όπου συμμετείχαν και Γάλλοι, ηλικιωμένοι ή με άνοια. Ετσι ξεκίνησε η καριέρα μου. Μου πρότειναν σκηνοθεσίες. “Μα εγώ δεν ξέρω τίποτα για θέατρο, μη σας πω δεν μ’ αρέσει κιόλας” έλεγα».
Στην περίπτωση της Coscoστον Πειραιά η κινεζοποίηση των εργασιακών σχέσεων δεν είναι σχήμα λόγου. Είναι καθημερινή πραγματικότητα για εκατοντάδες εργαζόμενους που προσλαμβάνονται μέσω εργολάβων – δουλέμπορων κι απολύονται με την μεγαλύτερη ευκολία αν διαμαρτυρηθούν για τις μεσαιωνικές σχέσεις εργασίας. Μάρτυρας ο Δημήτρης Μπατσούλης που απολύθηκε επειδή διεκδίκησε τα δικαιώματα του: να δουλεύει σε ένα ασφαλές εργασιακό περιβάλλον. Έκτοτε έχει προσφύγει δικαστικά εναντίον της εργοδοσίας.
Συνέντευξη στον Λεωνίδα Βατικιώτη
– Ποιες είναι οι συνθήκες εργασίας στην Cosco;
– Ερχόμενη στην Ελλάδα η Cosco δε λειτούργησε όπως κάθε συνηθισμένος εργοδότης. Δεν προσέλαβε συγκεκριμένο προσωπικό με πλήρη σχέση εργασίας, δεν έκανε συλλογική σύμβαση, δεν πήγε σε μια διαδικασία εκπαίδευσης και κατάρτισης και ν’ αρχίσει να λειτουργεί. Τι κάνει; Δουλεύει όσο πιο ευκαιριακά μπορεί. Δηλαδή απ’ τους 600 -700 εργαζόμενους που πρέπει να δουλεύουν, γύρω στους 200 – 250 δουλεύουν με πλήρη σχέση εργασίας, με ατομικές συμβάσεις πάντα κατευθείαν με τη ΣΕΠ (Σταθμός Εμπορευματοκιβωτίων Πειραιά), όπως λέγεται η θυγατρική της Cosco. Κι από κει και πέρα έκανε την επιλογή να δουλεύει μ’ ένα σύστημα υπεργολάβων. Έχει ένα μεγάλο υπεργολάβο που λέγεται Διακίνηση Α.Ε. που είναι θυγατρική της ΕΛΓΕΚΑ η οποία ήταν μια εταιρεία εφοδιασμού, logistics δηλαδή, που λειτουργούσε στον Ασπρόπυργο. Παρείχε κάποιο προσωπικό στη ΣΕΠ σε καθαρά ευκαιριακή βάση πάλι με ατομικές συμβάσεις εξασφαλίζοντας μίνιμουμ μεροκάματα στις συμβάσεις. Δηλαδή, 10, 12 μεροκάματα, σε κάποιους μπορεί να ήταν 16 μεροκάματα με μια φιξ αμοιβή, που δεν περιλαμβάνει έξτρα αμοιβή για σαββατοκύριακα, αργίες, νυχτερινά και τα λοιπά, άρα έχει αποφασίσει να δίνει ένα ποσό είτε δουλέψεις Κυριακή, είτε νύχτα Σαββάτου, είτε νύχτα καθημερινής. Ατομική πάλι σύμβαση, με ιδιαίτερα καταχρηστικούς όρους κι ακόμα, πέρα από τη Διακίνηση, που είναι μια Α.Ε. και θεωρητικά υπόκειται σε κάποιους ελέγχους υπάρχουν και 4-5 ιδιώτες μικρότεροι εργολάβοι που παρέχουν επίσης κι αυτοί, προσωπικό. Άρα, σε κάποιους εργαζόμενους εκεί, μεσολαβούν 2 ή και 3 εργοδότες. Οπότε, από το μεροκάματο του ενός οικονομούν κι άλλοι 2-3. Αν αυτό δεν είναι δουλεμπόριο και σκλαβοπάζαρο, τι είναι σήμερα; Αυτό είναι το πλαίσιο που δουλεύει. Εννοείται ότι απαγορεύεται η συνδικαλιστική εκπροσώπηση, η συλλογική εκπροσώπηση και διαπραγμάτευση. Είναι ανύπαρκτη κάποια εκπαιδευτική διαδικασία, επαγγελματική κατάρτιση κι ενώ βάση του νόμου παραχώρησης έχει την υποχρέωση να παρέχει εκπαιδευτική διαδικασία στους εργαζόμενους που δουλεύουν και σ’ αυτό το τέρμιναλ, στέλνοντας τους εργαζόμενους στη σχολή κατάρτισης του ΟΛΠ, αυτό δεν έγινε ποτέ.
– Τυπικά πάντως η συνδικαλιστική δράση δεν έχει απαγορευτεί ακόμα;
– Ναι, στην πράξη δεν έχει βγει μια εγκύκλιος ή μια ανακοίνωση από τη ΣΕΠ που να λέει «κύριοι, απαγορεύεται» αλλά το επιβεβαιώνουν πρώτον οι απολύσεις των συναδέλφων και δεύτερον, το κλίμα που επικρατεί μέσα και το οποίο είναι πολύ δύσκολο ν’ αποδειχθεί. Οι άνθρωποι στο λιμάνι είναι φοβισμένοι, κοιτάζουν να σώσουν το μεροκάματο με κάθε κόστος και το κόστος είναι πάρα πολύ μεγάλο. Δηλαδή, αν μπορούσαμε, έπρεπε να πάει ένας δημοσιογράφος μέσα και να κάτσει μια βδομάδα, ένα μήνα να δουλέψει, να μιλήσει, να δει το κλίμα που υπάρχει εκεί. Είναι τελείως κατάσταση ανθρώπων της νύχτας. Κυκλοφορούν μπράβοι, απαγορεύεται να μιλάει ο ένας με τον άλλο. Επίσης, δεν υπάρχουν κανονισμοί εργασίας.
Το πρόγραμμά μας είναι το όνομά μας. Με αυτή την έννοια, ναι, στις ευρωεκλογές οφείλει να είναι παρόν το «Σχέδιο Β» ως μια συγκροτημένη εναλλακτική πρόταση
Το πιο δύσκολο εμπόδιο για το «Σχέδιο Β» δεν είναι το νόμισμα. Αλλά αν η κοινωνία μας μπορεί τελικά να βγει από το μικροαστισμό και να ανοίξει τα φτερά της σε ένα νέο πλαίσιο αλληλοστήριξης και συντροφικής δράσης
Να ανακτήσουν οι Ελληνες το χαμένο ηθικό και να αντισταθούν στη μοιρολατρία και το μικροαστισμό που παράγει η κρίση, επισημαίνει ο Αλέκος Αλαβάνος στη συνέντευξή του στην «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία».Ο πρώην πρόεδρος του ΣΥΝ και νυν επικεφαλής του «Σχεδίου Β», με αυτοκριτική χροιά αναφέρεται στο εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ, λέγοντας ότι η πρωτοβουλία για την ίδρυσή του είχε μεν καλές προθέσεις, αλλά «μεγάλο ερασιτεχνισμό και αφέλεια». Χαρακτηρίζει τη Χρυσή Αυγή «κοινωνικό φαινόμενο», που λειτουργεί ως προειδοποιητικό μήνυμα για όλους. «Αυτοί που ταπεινώνουν τους μετανάστες έχουν οι ίδιοι ταπεινωθεί από το άγριο κράτος», λέει ο κ. Αλαβάνος. Αναλυτικά, η συνέντευξη:
Συνέντευξη στον Σπύρο ΚΑΡΑΛΗ
* Υποστηρίζετε ότι το εγχείρημα της Ευρωζώνης είναι πια κάτι απαρχαιωμένο, αποτυχημένο, παραλυτικό. Πολλοί, όμως, αντιπροτείνουν ότι η Ευρώπη είναι ένα μεγάλο μαντρί και ότι η Ελλάδα αν βγει από την Ευρωζώνη θα τη φάει ο λύκος. Μπορεί η Ελλάδα να τα καταφέρει χωρίς την Ευρώπη;
– Οι λύκοι είναι ήδη μέσα στο μαντρί. Οχι ότι υπάρχουν κακοί (οι Γερμανοί) και καλοί (οι Ελληνες) λαοί. Τα δομικά χαρακτηριστικά της Ευρωζώνης είναι τέτοια που δημιουργούν κέντρο και περιφέρεια, χώρες εξαγωγείς-τοκογλύφους και χώρες εισαγωγείς και χρεοκοπημένες, οικονομίες με τεχνολογία και οικονομίες με διαλυμένο παραγωγικό ιστό. Και σε πολιτικό επίπεδο κράτη-αφεντικά και κράτη-αποικίες. Το ζητούμενο είναι μια χώρα που έχει φτάσει σε ακραία ύφεση, όπως η Ελλάδα, να ανοίξει δίοδο και να βγει από αυτό το στοιχειωμένο κλουβί. Από το ίδιο μονοπάτι θα βγουν και οι άλλοι. Η έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη για το «Σχέδιο Β» δεν είναι μια κίνηση αυτοαπομόνωσης, αλλά η πρώτη συγκρουσιακή πράξη για τη δημιουργία μιας Ευρώπης της ισότιμης συνεργασίας, του αμοιβαίου οφέλους, της αλληλεγγύης, της διάχυσης της γνώσης και της τεχνολογίας.
* Εχετε ακόμη πει ότι η κρίση που βιώνει η χώρα δεν είναι απλά μια οικονομική κρίση. Οτι είναι κρίση καθολική, υπαρξιακή. Πώς περιγράφετε τη σημερινή κατάσταση;
– Οι θεσμοί -από το Κοινοβούλιο μέχρι το δημόσιο νοσοκομείο- καταρρέουν και επιτείνουν την κρίση. Οι αξίες που επικρατούσαν -το βόλεμα, η ατομική λύση- δεν έχουν να δώσουν απολύτως τίποτε. Η γλώσσα επικοινωνίας γίνεται όλο και περισσότερο γλώσσα της βίας. Ηθικό για το αύριο, όχι απλώς χαμηλό, δεν υπάρχει. Και το χειρότερο, εργασιακή γενοκτονία της νεολαίας. Μια καθολική κρίση απαιτεί και μια καθολική ημερήσια διάταξη επαναστατικών αλλαγών. Οχι μόνο οικονομικές, κοινωνικές, αλλά και θεσμικές, πολιτιστικές, στις ιδέες, στις αξίες. Ακόμα και στις σχέσεις ανάμεσά μας. Το πιο δύσκολο εμπόδιο για το «Σχέδιο Β» δεν είναι το νόμισμα. Αλλά αν η κοινωνία μας μπορεί τελικά να βγει από το μικροαστισμό και να ανοίξει τα φτερά της σε ένα νέο πλαίσιο αλληλοστήριξης και συντροφικής δράσης.
Οι τράπεζες έπρεπε να κρατικοποιηθούν. Οσο πιο πολλές υπάρχουν τόσο πιο πολλές οι πιθανότητες που οδηγούν σε κατάχρηση. Αν η έξοδος από το ευρώ είναι αναπόφευκτη, γιατί να υποφέρετε από την ύφεση; «ΓΙΑΤΙ να έχουμε παρατεταμένη ύφεση πριν από τη μέρα της εξόδου, αν η έξοδος είναι αναπόφευκτη;», αναρωτιέται ο Κρίστοφερ Μαχόνι(πρώην αντιπρόεδρος της Moody’s, υπεύθυνος στο ρίσκο κρατών) και υποστηρίζει, μιλώντας στην «Κ.Ε.», ότι το σχέδιο της τρόικας οδηγεί την Ελλάδα στην πείνα.
Συνέντευξη τον ΑΔΑΜ ΓΙΑΝΝΙΚΟ
Με τριάντα χρόνια εμπειρίας στη Wall Street, ο Μαχόνι υπήρξε επί σειρά ετών αντιπρόεδρος στον οίκο αξιολόγησης Moody’s, υπεύθυνος για την παγκόσμια εταιρική χρηματοδότηση, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και το μακροοικονομικό κίνδυνο Δημοσίου στη Moody’s Investors Service. Ο ίδιος περιγράφει τον εαυτό του ως «μαθητή των αγορών» και «libertarian». Προτείνει την τακτική έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, αλλά προειδοποιεί: «Δεν ζηλεύω καθόλου τις επιλογές που πρέπει να κάνουν η ελληνική, η κυπριακή και η πορτογαλική κυβέρνηση».
Ερ: Τους τελευταίους μήνες το ελληνικό τραπεζικό σύστημα βρίσκεται στην κόψη του ξυραφιού. Πώς βλέπετε την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών;
Πρώτ’ απ’ όλα το ελληνικό τραπεζικό σύστημα είναι και πρέπει να παραμείνει ενδεχόμενη υποχρέωση (contingent liability) υπό την κηδεμονία του κράτους. Σε αυτή τη φάση της τραγωδίας, οι τράπεζες έπρεπε να κρατικοποιηθούν και πιθανόν να συγχωνευθούν. Δεν υπάρχει νόημα να υπάρχουν πολλές διαφορετικές τράπεζες αν είναι να ανήκουν στο κράτος για την επόμενη δεκαετία. Οσο περισσότερες τράπεζες υπάρχουν τόσο πιο πολλές είναι οι πιθανότητες για διασώσεις και προσωπικές ενέργειες των διοικήσεων που οδηγούν σε κατάχρηση (self-dealing).
Το χρηματοοικονομικό σύστημα και το κράτος είναι ένα, είτε αρέσει στον κόσμο αυτό είτε όχι. Η ιδέα τού να χωρίσει κανείς με κάποιον τρόπο τις τράπεζες από το κράτος και αυτές να χρεοκοπήσουν μόνες τους είναι συγκλονιστικά λάθος. Η προστασία των καταθετών πρέπει να είναι πριν και πάνω από τους ομολογιούχους και την τρόικα. Οι καταθέσεις είναι ιερή ευθύνη της πολιτείας. Δεν είναι «επενδύσεις» και οι καταθέτες δεν είναι «επενδυτές».
Συνέντευξη του Ζαν-Λυκ Μελανσόν στον Στάθη Κουβελάκη
Ερ. Πριν από κάτι λιγότερο από χρόνο ήσουν μαζί με τον γραμματέα του ΚΚ Γαλλίας Πιέρ Λοράν στο πλευρό του Αλέξη Τσίπρα σε μια αλησμόνητη συνέντευξη τύπου, στην οποία είχα την τύχη να συνεισφέρω ως διερμηνέας. Ο Αλέξης Τσίπρας είχε τότε χαρακτηρίσει ως «Ολαντρέου», έναν όρο που είχες καθιερώσει κατά τη διάρκεια της προεκλογικής σου εκστρατείας, τον νεοεκλεγέντα Γάλλο πρόεδρο της Δημοκρατίας, κάτι που τα ελληνικά ΜΜΕ είχαν θεωρήσει ύψιστη αναίδεια. Ενα χρόνο μετά, παίρνοντας υπ’όψιν τα πεπραγμένα, πιστεύεις ότι ήταν βάσιμος αυτός ο χαρακτηρισμός;
Απ. Ας ξεκινήσω την απάντησή μου απορρίπτοντας αυτόν τον ρόλο των ΜΜΕ ως θεματοφύλακα των καλών τρόπων. Επί της ουσίας τώρα, ένα χρόνο μετά έχει πλέον αποδειχθεί ότι ο Ολάντ είναι όντως ένας «Ολαντρέου». Ας σκεφτούμε λίγο τι χαρακτήρισε τον Παπανδρέου. Ενα εκλογικό πρόγραμμα μάλλον προοδευτικής σοσιαλδημοκρατικής έμπνευσης και κατόπιν μια άγρια νεοφιλελεύθερη διακυβέρνηση, που δεν παίρνει υπ’όψη της το παραμικρό δεδομένο, την παραμικρή αντίρρηση και βαδίζει ολοταχώς προς στον γκρεμό ως υπνοβάτης. Ο Παπανδρέου οδήγησε την πατρίδα του στον όλεθρο, και οργάνωσε τη λεηλασία της, προτού επιδείξει ένα ύστατο ίχνος αξιοπρέπειας μετά από το νιοστό πακέτο μέτρων λιτότητας, όταν ζήτησε δημοψήφισμα. Σε 48 ώρας, οι κυρίαρχοι της ΕΕ τον είχαν αδειάσει, και δεν τους αντιστάθηκε περισσότερο απ’ότι είχε προηγουμένως αντισταθεί στις χρηματοπιστωτικές αγορές και στην τρόϊκα.
Εμείς ξέραμε ποιός ήταν ο Ολάντ. Τον είδαμε εξ’άλλου να παρεμβαίνει στα εσωτερικά της Ελλάδας και να καλεί, λίγες μόνο μέρες πριν τις κρίσιμες εκλογές της 17ης Ιούνη, τους έλληνες ψηφοφόρους να υποταχτούν στα Μνημόνια και στην τρόϊκα. Παρ’όλα αυτά κανένας μας δεν είχε φανταστεί ότι θα προκαλούσε με τόσο βίαιο τρόπο και τόσο σύντομα καταστροφές τέτοιες έκτασης, εγκρίνοντας δύο πακέτα μέτρων λιτότητας διπλάσιου ύψους απ’αυτά που είχε προωθήσει προηγουμένως η Δεξιά. Και κυρίως κανένας μας δεν είχε φανταστεί ότι θα κατακερμάτιζε με τόσο συστηματικό τρόπο τις πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις που τον έφεραν στην εξουσία. Ξεκίνησε παραμερίζοντας το Αριστερό Μέτωπο, κατόπιν ταπείνωσε τους Πράσινους και μετά τους ριζοσπάστες της αριστεράς, που είχαν καταθέσει μια πρόταση νόμου για να αλλάξει το εκλογικό σύστημα των ευρωεκλογών.
»H Ελλάδα πρέπει να εγκαταλείψει το ευρώ και η γερμανική Aριστερά να αναθεωρήσει επειγόντως τη στάση της έναντι της Ευρώπης.»
Μία εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη του Κώστα Λαπαβίτσα στο γερμανικό περιοδικό «Marx21» Νο23 ,(Δεκέμβριος 2011)το οποίο δραστηριοποιείται μέσα στο Die Linke (Η Αριστερά) της Γερμανίας.
Συνέντευξη στον Stefan Bornost
Πρώτα απ’όλα η κρυστάλλινη σφαίρα: Θα εξακολουθούμε να πληρώνουμε με ευρώ το 2015;
Ορισμένες χώρες θα πληρώνουν ακόμα με ευρώ, το 2015, αλλά είναι εξαιρετικά απίθανο όλα τα σημερινά μέλη της ευρωζώνης να συνεχίσoυν να το χρησιμοποιούν . Το ευρώ στην τρέχουσα μορφή του δεν είναι βιώσιμο και δεν θα επιβιώσει. Οι πιέσεις κατάρρευσης είναι εμφανείς – ακόμα και τώρα που μιλάμε η ευρωπαϊκή αγορά ομολόγων είναι σε αναταραχή, επειδή οι ιδιώτες επενδυτές κινούνται προς τα γερμανικά ομόλογα, πουλώντας άλλα ομόλογα λόγω του φόβου της πτώχευσης. Κατά συνέπεια, αυξάνονται τα επιτόκια και διαταράσσεται ο κρατικός δανεισμός, καθώς και η ομαλή λειτουργία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Εάν αυτή η διαδικασία ενταθεί, το ευρώ θα καταρρεύσει σε λίγες εβδομάδες.
Η Μέρκελ κάνει τη διάκριση ανάμεσα στην τραπεζική κρίση , που προκλήθηκε από ανεύθυνους τραπεζίτες οι οποίοι άφησαν ανεξέλεγκτη την κερδοσκοπία, και την κρίση χρέους που προκλήθηκε από ανεύθυνες (μεσογειακές) κυβερνήσεις που άφησαν ανεξέλεγκτα τα χρέη. Είναι ορθή αυτή η διάκριση;
Όχι, έχουμε να κάνουμε με μία, ενιαία κρίση. Ξεκίνησε το 2007 στις ΗΠΑ ως κρίση στην αγορά ακινήτων που προκλήθηκε από την κερδοσκοπία των τραπεζών και άλλων χρηματιστών. Οι Γερμανοί τραπεζίτες συμμετείχαν επίσης σε μεγάλο βαθμό σε αυτή τη διαδικασία, αγοράζοντας χαρτιά ενυπόθηκων δανείων υψηλού κινδύνου των ΗΠΑ. Όταν η φούσκα έσκασε, προέκυψε τραπεζική κρίση η οποία οδήγησε σε παγκόσμια ύφεση. Η ύφεση οδήγησε σε άνευ προηγουμένου κρατική παρέμβαση για τη διάσωση των τραπεζών και τη στήριξη της ζήτησης.
Το υψηλό δημόσιο χρέος σε πολλές χώρες στην Ευρώπη είναι άμεση συνέπεια της κρατικής παρέμβασης το 2008-2009, καθώς οι οικονομίες πέρασαν σε ύφεση. Δεν οφείλεται σε σπάταλες διαχειριστικές πρακτικές των κυβερνήσεων. Τη στιγμή αυτή είναι οι τράπεζες που βρίσκονται και πάλι σε κίνδυνο, ιδιαίτερα οι ευρωπαϊκές, επειδή κατέχουν μεγάλο όγκο δημόσιου χρέους. Δηλαδή, η κρίση του 2007-2008 δεν επιλύθηκε ποτέ πλήρως, ούτε στην Ευρώπη, ούτε αλλού. Καθώς τα ευρωπαϊκά κράτη αντιμετωπίζουν προβλήματα στον δημοσιονομικό τομέα, η κύρια απειλή είναι και πάλι για τις τράπεζες. Η κρίση τείνει να διαγράψει κύκλο επιστρέφοντας στις τράπεζες.
Αυτό λέτε εσείς. Ακούστε, όμως, μια άλλη αφήγηση: Οι Γερμανοί πέρασαν δύσκολες εποχές ιδιωτικοποιήσεων, λιτότητας και περιορισμού των μισθών και με πολύ κόπο έβαλαν σε τάξη τα του οίκου τους. Εν τω μεταξύ, όλοι οι άλλοι ζούσαν ζωή χαρισάμενη και τώρα φαίνεται σαν να ζητούν να πληρώσουν το λογαριασμό οι Γερμανοί. Είναι κατανοητό ότι οι Γερμανοί δεν θέλουν να πληρώσουν το λογαριασμό.
Είναι απόλυτα κατανοητό το να βλέπουν οι Γερμανοί εργαζόμενοι το ευρώ με καχυποψία. Να είναι απρόθυμοι να δεσμεύσουν δημόσιο χρήμα, δηλαδή χρήματα από άμεσους και έμμεσους φόρους, για τη διάσωση του ευρώ, η οποία αυτή τη στιγμή σημαίνει μια ακόμη μεγάλη διάσωση των τραπεζών. Για περισσότερα από δεκαπέντε χρόνια οι Γερμανοί εργαζόμενοι έχουν ζήσει μια δύσκολη περίοδο στάσιμου εισοδήματος, απώλειας της δύναμης των συνδικάτων και γενικότερης στενότητας στους όρους διαβίωσης. Το κόστος της επανένωσης και της αναδιάρθρωσης του γερμανικού καπιταλισμού το έχουν επωμισθεί οι Γερμανοί εργάτες. Η Γερμανία ξεκίνησε με υψηλότερα επίπεδα ανταγωνιστικότητας από άλλους, αλλά έφυγε ακόμη πιο μπροστά επειδή έχει παγώσει εδώ και χρόνια το κόστος εργασίας.
Το μυστικό της γερμανικής επιτυχίας δεν είναι η μεγάλη αύξηση της παραγωγικότητας, η γενικευμένη αποτελεσματικότητα, ή η ιδιαίτερη καινοτομία – όλες δηλαδή οι συνήθεις γενικολογίες που ακούγονται για το γερμανικό καπιταλισμό. Πολλές χώρες στην περιφέρεια έχουν καλύτερες επιδόσεις από αυτές τις πλευρές. Η γερμανική υπεροχή έχει επιτευχθεί καθαρά λόγω της πίεσης στους εργαζόμενους και της στασιμότητας των μισθών.
Το ΑΚΕΛ, μετά την καταστροφή του οικονομικού μοντέλου της Κύπρου και το Μνημόνιο που συμφώνησε η κυβέρνηση Αναστασιάδη, θέτει ζήτημα νομίσματος και προτίθεται μάλιστα να ζητήσει δημοψήφισμα. Ο γενικός γραμματέας του ΑΚΕΛ Άντρος Κυπριανού επισημαίνει στην «Αυγή» της Κυριακής ότι επιδιώκει τη συναίνεση ακόμα και της κυβέρνησης στο ζήτημα, αφού «δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις» και τονίζει ότι στην περίπτωση εξόδου της Κύπρου από το ευρώ θα πρέπει να υπάρξει «συνεννόηση με την Ε.Ε.»
Συνέντευξη:Αναστασία ΓΙΑΜΑΛΗ
* Το ΑΚΕΛ είχε μέχρι πριν από μερικούς μήνες τη διακυβέρνηση της Κύπρου και δεν έθεσε ζήτημα νομίσματος, όπως κάνει σήμερα. Ποια ήταν η σταγόνα που έκανε το ποτήρι να ξεχειλίσει;
Οι τελευταίες αποφάσεις του Eurogroup υπό τον κύριο Αναστασιάδη. Δεν παραγνωρίζω καθόλου τις αφόρητες πιέσεις που δέχθηκε ο κ. Αναστασιάδης, θεωρώ απαράδεκτο τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρθηκε το Eurogroup. Στην πρώτη κιόλας συνάντηση που είχαν, δεκαπέντε ημέρες αφού ανέλαβε την προεδρία, έκαναν μία τεράστια μεταστροφή από αυτά που έλεγαν μέχρι τότε και προχώρησαν στο κούρεμα των καταθέσεων με τον τρόπο που προχώρησαν. Αυτό κατά την άποψή μου είναι καταστροφικό για την κυπριακή οικονομία και αυτό είναι που μας υποχρεώνει να σκεφτούμε μία εναλλακτική επιλογή. Γι’ αυτό ξεκινήσαμε όλες αυτές τις συζητήσεις μετά την 15η Μαρτίου, γιατί όπως είπατε ήταν «η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι».
* Η εναλλακτική πρόταση του ΑΚΕΛ είναι εκτός της τρόικας και του Μνημονίου ή εκτός της Ευρωζώνης;
Πρέπει να είμαστε ειλικρινείς. Αν μιλάμε για αναζήτηση λύσης έξω από το Μνημόνιο και έξω από την τρόικα, ουσιαστικά μιλάμε για την εξεύρεση λύσης εκτός Ευρωζώνης. Εμείς, στην προσπάθεια να εκπονήσουμε τη μελέτη για την εναλλακτική πρόταση, έχουμε αξιοποιήσει ειδικούς από διάφορους κλάδους -νομικούς, οικονομολόγους, λογιστές, ελεγκτές, τραπεζίτες, επιστήμονες- οι οποίοι αναλύουν τα ζητήματα που προκύπτουν από μία ενδεχόμενη έξοδο από την Ευρωζώνη.
Πρόκειται για μία αρκετά εμπεριστατωμένη μελέτη περίπου 80 σελίδων, η οποία θα τεθεί στα όργανα του κόμματος αυτήν την εβδομάδα και στις αρχές της επόμενης και εκεί θα ληφθούν οι σχετικές αποφάσεις. Θέλω να ξεκαθαρίσω ότι η όποια απόφαση δεν θα είναι εύκολη, αντίθετα θα είναι δύσκολη και οδυνηρή. Αυτό που θα μετρήσει στη λήψη της δικής μας απόφασης θα είναι το πώς εξυπηρετείται καλύτερα το συμφέρον του κυπριακού λαού και ποια είναι εκείνη η επιλογή που δίνει ελπίδα και προοπτική για άμεση έξοδο από την κρίση με τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα.
Θέλω να ξεκαθαρίσω και ένα άλλο ζήτημα. Είμαστε σήμερα στην αντιπολίτευση, η κοινοποίηση της οποιασδήποτε πρότασης απαιτεί είτε τη συμφωνία της κυβέρνησης είτε της πλειοψηφίας του κόσμου. Γι’ αυτόν τον λόγο και επειδή θεωρούμε ότι αυτό θα καθορίσει την τύχη της Κύπρου για τις επόμενες δεκαετίες, χρειάζεται να πάμε σε δημοψήφισμα. Πρέπει ο κυπριακός λαός να αποφασίσει τι είναι ορθότερο. (περισσότερα…)
Τρεις συνεντεύξεις από το αφιέρωμα της Μαρξιστικής Σκέψης 9, για την »Κυβέρνηση της Αριστεράς»
Συνέντευξη Λεωνίδα Βατικιώτη
ΕΡ.: Τον Ιούνιο του 2012 ο ΣΥΡΙΖΑ απέτυχε οριακά να αναδειχτεί πρώτο κόμμα, σήμερα όμως είναι διάχυτη η εντύπωση ότι θα υπερισχύσει στις επόμενες εκλογές και θα κληθεί να σχηματίσει κυβέρνηση. Για τον απλό κόσμο που πλήττεται από την κρίση αυτό αποτελεί μια ελπίδα και ένα βήμα εμπρός. Ποιοι όμως είναι οι όροι ώστε αυτό το βήμα να μη μείνει μετέωρο και να οδηγήσει σε ουσιαστικές ριζοσπαστικές αλλαγές;
ΑΠ.: Η υλοποίηση ουσιαστικών ριζοσπαστικών αλλαγών θα εξαρτηθεί από τα βήματα που θα επιτευχθούν στον πυρήνα της Πολιτικής που είναι η οργάνωση του λαού σε αυτοτελή όργανα (ανταγωνιστικά με το κράτος και την αστική πολιτική) και η αναγέννηση του εργατικού κινήματος.
Η ιστορική εμπειρία προσφέρει πλούσια εμπειρία. Μετά την μετάλλαξη της αστικής τάξης σε αντιδραστική –στο τέλος της μεγάλης ύφεσης του 1873-95– η Αριστερά, το οργανωμένο εργατικό κίνημα και η απειλή κινήματος απέσπασαν μέτρα που βελτίωσαν αποφασιστικά τις συνθήκες ζωής. Η νίκη τους επισφραγίστηκε με 25%-36% αυξήσεις στους μισθούς σε Γαλλία, Μ. Βρετανία, Γερμανία, μείωση των ωρών εργασίας σε αυτές τις χώρες και στις ΗΠΑ, ψήφιση νόμων (χωρίς προηγούμενο) που διευκόλυναν τη δράση του συνδικαλιστικού κινήματος, μείωναν το χρόνο εργασίας, εξασφάλιζαν σύνταξη, εβδομαδιαία αργία, υγιεινή και ασφάλεια, κ.ά.
ΕΡ.: Τον Ιούνιο του 2012 ο ΣΥΡΙΖΑ απέτυχε οριακά να αναδειχτεί πρώτο κόμμα, σήμερα όμως είναι διάχυτη η εντύπωση ότι θα υπερισχύσει στις επόμενες εκλογές και θα κληθεί να σχηματίσει κυβέρνηση. Για τον απλό κόσμο που πλήττεται από την κρίση αυτό αποτελεί μια ελπίδα και ένα βήμα εμπρός. Ποιοι όμως είναι οι όροι ώστε αυτό το βήμα να μη μείνει μετέωρο και να οδηγήσει σε ουσιαστικές ριζοσπαστικές αλλαγές;
ΑΠ.: Βασική προϋπόθεση είναι ο ΣΥΡΙΖΑ να τηρήσει τις προγραμματικές του δεσμεύσεις και να μην καταφύγει σε αναδίπλωση μπροστά στις δυσκολίες. Σήμερα ο λαός βιώνει τις συνέπειες των μνημονιακών μέτρων της τρικομματικής κυβέρνησης (ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ) υπό την εποπτεία της «τρόικα» (ΕΕ-ΔΝΤ-ΕΚΤ) που τον έχουν φέρει στην εξώθυρα του Άδη. Επιπλέον έχει απηυδήσει από τις «λαμογιές» του κατεστημένου, τις «λίστες Λαγκάρντ», τη φοροδιαφυγή-φοροκλοπή, τη δήμευση της δημόσιας περιουσίας, τη λεηλασία του λαϊκού εισοδήματος, την καταρράκωση της εθνικής αξιοπρέπειας. Θα επιδοκιμάσει λοιπόν και θα στηρίξει μια κυβέρνηση που θα κάνει πράξη τις φιλολαϊκές της διακηρύξεις. Κρίσιμη επίσης προϋπόθεση είναι η ανάπτυξη ισχυρού ριζοσπαστικού κινήματος αντίστασης και ανατροπής του Μνημονίου και η στήριξη σε αυτό ώστε η ανάληψη της διακυβέρνησης με κορμό το ΣΥΡΙΖΑ να σταθεί ικανή να σταματήσει την παραπέρα βύθιση της κοινωνίας στην κρίση και με άμεσα μέτρα να μπούμε στο δρόμο της ανάκαμψης. Τέλος, καίριο ρόλο θα παίξει η ευρύτερη συσπείρωση των αριστερών-ριζοσπαστικών δυνάμεων ώστε να ενισχυθεί η δυναμική των κοινωνικών μετασχηματισμών και να καμφθεί η αντίσταση της αντίδρασης. Όλα αυτά βέβαια χρειάζεται να βρουν έκφραση σε μια κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
ΕΡ.: Τον Ιούνιο του 2012 ο ΣΥΡΙΖΑ απέτυχε οριακά να αναδειχτεί πρώτο κόμμα, σήμερα όμως είναι διάχυτη η εντύπωση ότι θα υπερισχύσει στις επόμενες εκλογές και θα κληθεί να σχηματίσει κυβέρνηση. Για τον απλό κόσμο που πλήττεται από την κρίση αυτό αποτελεί μια ελπίδα και ένα βήμα εμπρός. Ποιοι όμως είναι οι όροι ώστε αυτό το βήμα να μη μείνει μετέωρο και να οδηγήσει σε ουσιαστικές ριζοσπαστικέ ς αλλαγές;
ΑΠ.: Τα εκλογικά αποτελέσματα του Μάη-Ιούνη 2012 ήταν το επιστέγασμα διεργασιών που ξετυλίγονται στην ελληνική κοινωνία όλα τα προηγούμενα χρόνια, ιδίως όμως μετά την εκλογή του ΠΑΣΟΚ το 2009 και την είσοδο στο Μνημόνιο. Ραχοκοκαλιά αυτών των διεργασιών αποτέλεσε η οργανωμένη κίνηση της εργατικής τάξης ενάντια στις μνημονιακές πολιτικές, με πάνω από 25 γενικές απεργίες, σημαντικούς κλαδικούς αγώνες και απεργιακές μάχες σε εργατικούς χώρους, αλλά και κινήματα όπως αυτό των Πλατειών το καλοκαίρι του 2011, κλπ.
Να «μελετήσουν» σοβαρά το ενδεχόμενο εξόδου από την Ευρωζώνη καλεί τους Κυπρίους ο κορυφαίος Γερμανός οικονομολόγος Χάινερ Φλάσμπεκ, τονίζοντας ότι αυτό που πρέπει να ζυγίσουν είναι ποια επιλογή θα είναι πιο καταστροφική. Όπως δηλώνει στη Εφημερίδα Χαραυγή, για τον ίδιο η νεοφιλελεύθερη επιβολή λιτότητας της Τρόικας απλά ανατροφοδοτεί ύφεση και ανεργία και δεν πρόκειται να επιτρέψει ανάπτυξη για τουλάχιστον μια δεκαετία. Ανάμεσα σε άλλα, χαρακτηρίζει λανθασμένη τη στάση ΕΕ, Τρόικας και γερμανικής κυβέρνησης σε Κύπρο και άλλες χώρες της Ευρωζώνης και χαρακτηρίζει ανόητη την απόφαση Eurogroup-κυβέρνησης Αναστασιάδη για κούρεμα καταθέσεων, έστω και εάν άλλαξε η αρχική τραγική απόφαση για κούρεμα και των «εγγυημένων καταθέσεων».
Συνέντευξη στον Νικόλα Νικόλα
Ερ. Πώς εκτιμάτε τη στάση της ΕΕ και της Τρόικας έναντι της Κύπρου αλλά και λαών χωρών όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλία και πάει λέγοντας;
Απ. Είναι μια λανθασμένη στάση και μέχρι στιγμής δεν λαμβάνει υπ’ όψιν τις δομές αυτών των χωρών. Για παράδειγμα στην Κύπρο η στάση ΕΕ και Τρόικας οδήγησε εν μια νυκτί στην καταστροφή της οικονομικής δομής της. Αυτό είναι το πρώτο προβληματικό στοιχείο της στάσης τους. Αυτό συνεπάγεται η λεγόμενη «προϋποθετική» πολιτική του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και των ανεπτυγμένων χωρών που ισχύει εδώ και χρόνια και αφορά τις γνωστές νεοφιλελεύθερες πολιτικές και τα «νεοκλασικά» προγράμματα «προσαρμογής». Οι χώρες εξαναγκάζονται να κάνουν ό,τι τους λένε σε θέματα όπως οι ιδιωτικοποιήσεις. Είναι η πρώτη λανθασμένη διάσταση της πολιτικής που επιβάλλουν.
Το δεύτερο σημείο που θα ήθελα να θίξω είναι το ότι αυτά τα «προγράμματα προσαρμογής» τείνουν να περιορίζουν την οικονομική και χρηματοπιστωτική πολιτική των κρατών. Τα κράτη κάνουν περικοπές στους προϋπολογισμούς εν μέσω ύφεσης και σε πολύ μικρό διάστημα. Πρόκειται για κάτι αδύνατο. Ο κάθε λογικός οικονομολόγος σε όλο τον κόσμο γνωρίζει ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει. Γνωρίζει ότι δεν μπορείς να μειώσεις το δημοσιονομικό εθνικό έλλειμμα με περικοπές εν μέσω ύφεσης. Και αυτό γιατί όσο κάνεις περικοπές και όσα περισσότερα πετσοκόβεις τόσο περισσότερο η οικονομία μπαίνει ή παραμένει σε ύφεση. Έτσι με τις πολιτικές λιτότητας και περικοπών στους κρατικούς προϋπολογισμούς, αυτό που πετυχαίνουν είναι να ενισχύουν την ύφεση και να παραμένει το έλλειμμα ή να μεγιστοποιείται όπως έγινε στην περίπτωση της Ελλάδας.
Η τρίτη διάσταση του προβλήματος είναι ότι σήμερα επιπρόσθετα με τη δημοσιονομική πολιτική απαιτούν περικοπές στους μισθούς. Είναι μια επιπρόσθετη διάσταση που προτάσσουν λέγοντας ότι θέλουν να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα. Αυτό είναι μια προσαρμογή της προηγούμενης θέσης του ΔΝΤ για «προϋποθέσεις». (περισσότερα…)
Η Τέα Βασιλειάδου συζητά με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο
Περιοδικό Ουτοπία Νο 1 ,σελ.91-101.
Δεν ξέρω τι μπορεί κανείς να οραματιστεί
για το μέλλον, αλλά ένα είναι σίγουρο, ότι
αν πάψει να οραματίζεται ή να ονειρεύεται
το μέλλον, τότε αυτός ο οργανισμός –
άτομο ή κοινωνία – είναι νεκρός.
‘Το μετέωρο βήμα του πελαργού»– όπως και όλες οι ταινίες του Θόδωρου Αγγελόπουλου – πυροδότησε και συνεχίζει ν’ αποτελεί αφορμή για πολλές συζητήσεις. Ο σκηνοθέτης επικοινωνεί, συλλογάται, διαλέγεται.Η συζήτηση, που δεν είναι μια αλλά πολλές, είναι η αφορμή για αναζήτηση, για σκέψη. Είναι μια αφετηρία για νέα όρια. Είναι ένα ταξίδι. Και φυσικά δεν τελειώνει. Δεν κλείνει.
Μέχρι το επόμενο ταξίδι, λοιπόν, Θόδωρε Αγγελόπουλε.
Τέα Βασιλειάδου: Η ταινία ‘Το μετέωρο βήμα του πελαργού” θέτει ένα πρόβλημα συνόρων και προσφύγων. Των προσφύγων και με τις δύο έννοιες: εκείνων που καταλύουν τα γεωγραφικά σύνορα και εκείνων που φεύγουν από τα δικά τους εσωτερικά όρια.
Θόδωρος Αγγελόπουλος: Ομολογώ ότι δεν φανταζόμουν ποτέ πως θα έβλεπα να πραγματώνονται εκείνα που είχα φανταστεί και θεωρούσα, ας πούμε, ακραίες ευαίσθητες περιοχές. Τότε με απασχολούσαν πάρα πολύ ενώ έμοιαζε να μην απασχολούν τόσο πολύ κανέναν άλλο. Καμιά φορά αρχίζω να σκέφτομαι μήπως αυτό που λένε διαίσθηση με τη μεταφυσική έννοια υπάρχει. Δε νομίζω βέβαια ότι οφείλεται στο γεγονός ότι είμαι από τους μελετητές και αναλυτές της ιστορίας και των πολιτικών πραγμάτων, έτσι ώστε αυτό να βγαίνει σαν συμπέρασμα κάποιων μεθοδικών παρατηρήσεων. Μάλλον οφείλεται στο ότι με νοιάζει όλη αυτή η ιστορία. Με ευαισθητοποιεί πάρα πολύ, με κάνει – εκεί που ο άλλος βλέπει έναν πρόσφυγα εγώ να βλέπω εκατό. Το περίεργο είναι ότι την επόμενη στιγμή είναι εκατό.
Ας έλθουμε όμως στα σύνορα. Η έννοια των συνόρων είναι ένα πάρα πολύ μεγάλο θέμα κι είναι δύσκολο να μιλήσεις γι αυτό χωρίς να γίνεις δυσάρεστος σε κάποιους. Και πως να μιλήσεις; Να μιλήσεις με ιστορικούς όρους; με πολιτικούς; με όρους υπαρξιακούς; με όρους ελευθερίας; Εγώ θα έλεγα ότι την έννοια του χωρίς σύνορα κόσμου μπορούσαν άπειροι άνθρωποι να τη δεχτούν. Έναν κόσμο όπου δε θα χρειαζόταν να μπαίνουν από δω και από κει φρουροί. Αυτό μπορεί να γίνει όμως σ’ έναν κόσμο που θα έχει συνειδητοποιηθεί ότι η επικοινωνία με τον άλλο είναι πολύ σημαντική κι ότι η ελευθερία του περάσματος από τη μια χώρα στην άλλη, χωρίς διαβατήριο, ωφελεί παρά ζημιώνει. Κανείς δεν χάνει έτσι την ταυτότητα του, ούτε τη δυνατότητα να κρατήσεις τις ιδιαιτερότητες του τόπου σου και εν τέλει δεν χάνεις τίποτα απ’ όσα φοβούνται αυτοί που φοβούνται την κατάργηση των συνόρων. Το να αποδεχθεί κανείς αυτά τα τεχνητά σύνορα και σχεδόν ν’ αδιαφορήσει για τη φασαρία που γίνεται για τον επαναπροσδιορισμό τους κερδίζοντας την ουσία, δηλαδή βρίσκοντας επικοινωνία με τους άλλους, αυτό είναι το σπουδαίο, αυτό καταργεί τα σύνορα από μόνο του.
Τ.Β: Ωστόσο στην ταινία υπάρχει κι η άλλη έννοια των συνόρων. Τα εσωτερικά σύνορα.
Θ.Α: Έτσι είναι. Πρόκειται για τα όρια που μπαίνουν συνέχεια. Διαχωρισμούς σε γλώσσες, φυλές, διαχωρισμοί στον έρωτα, στην επικοινωνία, στο όνειρο, στο τι μπορούμε και τι δεν μπορούμε. ‘Ορια της ύπαρξης. Γιατί σε μια υπαρξιακή διάσταση αυτό το πέρασμα των ορίων είναι σαν ξεπέρασμα της έννοιας του θανάτου, θα έλεγα κάνοντας ποιητική υπέρβαση ότι αυτό πάει να πει πως εσύ ο πεπερασμένος, ο έχων διάρκεια πεπερασμένη, λειτουργείς με όρους αιωνιότητας. Ένας κομμουνιστής που παλιότερα δεχόταν να εκτελεστεί για να ζήσουν καλύτερα οι άλλοι είχε υπερβεί τα σύνορα.
Τ.Β: Με τον ίδιο τρόπο που όταν πήγαινε να πολεμήσει στην Ισπανία για τους Ισπανούς είχε υπερβεί τα όρια της δικής του πατρίδας.
Θ.Α : Είχε υπερβεί την έννοια του στενού εθνικισμού. Οι μεγάλες αλήθειες η ελευθερία, η κοινωνική δικαιοσύνη, η δημοκρατία, είναι έννοιες χωρίς πατρίδα, υπάρχουν για όλο τον κόσμο. Δεν υπάρχει μπροστά σε μια έννοια ελευθερίας, ανθρώπινης ανταλλαγής, ενός κόσμου αρμονικού, η έννοια του διαχωρισμού. Από μόνη της η αρμονία διώχνει τους διαχωρισμούς, διώχνει τα σύνορα.
Ο Ντανιέλ Κοέν είναι καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Paris I (Panthéon – Sorbonne) και στην École Normale Supérieure. Είναι επίσης πρόεδρος του επιστημονικού συμβουλίου του Ιδρύματος Ζαν Ζορές. Στη γλώσσα μας κυκλοφορούν από τις εκδόσεις «Πόλις» τα βιβλία του «Η ευημερία του κακού», «Η Οικονομία σήμερα» και «Οικονομική κρίση: αίτια και προοπτικές» (τα δυο τελευταία τα έχει συγγράψει μαζί με τον Philippe Askenazy). Στο βιβλίο του «Homo Economicus» (Albin Michel, 2012), ο Κοέν επικρίνει τη θρησκεία του κέρδους και του πλούτου και υποστηρίζει ότι μια κοινωνία που έχει ως μόνη σπονδυλική της στήλη την οικονομική ζωή είναι καταδικασμένη να καταρρεύσει.
Η ακόλουθη συνέντευξη του Ντανιέλ Κοέν δημοσιεύτηκε στο περιοδικό«Le Nouvel Observateur».
-Εκτιμάτε ότι η ιστορία του σύγχρονου καπιταλισμού σημαδεύεται από μεγάλες ασυνέχειες;
Ναι. Στο πρώτο μισό του εικοστού αιώνα, το σοκ που προκλήθηκε από τις διαδοχικές εκρήξεις του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου και της κρίσης της δεκαετίας του 1930 οδήγησε τις δυτικές κοινωνίες να ξανασκεφτούν και να δαμάσουν τον καπιταλισμό. Αναπτύχθηκε έτσι αυτό που αποκαλείται κοινωνική οικονομία της αγοράς, η οποία θριάμβευσε την επαύριο του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου. Με την ενίσχυση του συνδικαλισμού και την ανάδυση του κράτους πρόνοιας εμφανίστηκαν νέοι τρόποι κοινωνικο-επαγγελματικής οργάνωσης, στους κόλπους των οποίων η αναζήτηση του κέρδους συγκρατήθηκε από άλλες αξίες, περισσότερο συνεργατικές. Αλλά αυτή η ισορροπία καταστράφηκε βαθμιαία με αφετηρία τη δεκαετία του 1980. Εκτοτε η οικονομική ισχύς βασιλεύει ως απόλυτα κυρίαρχη και αυτό είναι, κατά τη γνώμη μου, που καθιστά τον κόσμο μας τόσο αβίωτο. Και καθιστά επίσης τα εργαλεία δράσης που διαθέτουμε τόσο αναποτελεσματικά.
-Τι εννοείτε;
Οταν η οικονομία, στο όνομα της αποτελεσματικότητας, εκτοπίζει τις αξίες που διατηρούν τη συνοχή της κοινωνίας, το σύστημα καταρρέει. Θυμηθείτε το παράδειγμα που αναφέρει η Maya Beauvallet, στο βιβλίο της «Les Stratégies absurdes» (Seuil, 2009), το οποίο καταδεικνύει τον αντιπαραγωγικό χαρακτήρα μιας ορισμένης αντίληψης του μάνατζμεντ, βασισμένης μόνο στην επίδοση και μόνο στα οικονομικά κίνητρα. (περισσότερα…)
Την πολιτική και κοινωνική δράση των ελληνοαμερικανικών κοινοτήτων στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα πραγματεύεται το ντοκιμαντέρ Ταξισυνειδησία: η άγνωστη ιστορία του ελληνοαμερικανικού ριζοσπαστισμού. Με αφορμή την ολοκλήρωση του ντοκιμαντέρ, ο Κωστής Καρπόζηλος*, ιστορικός, μεταδιδακτορικός ερευνητής του Πανεπιστημίου Κολούμπια, εμπνευστής και κινητήριος μοχλός της όλης προσπάθειας, αναφέρεται σε όψεις μιας σχετικά «αχαρτογράφητης» και ταυτόχρονα εξαιρετικά ενδιαφέρουσας πτυχής της ιστορίας του εργατικού κινήματος.
Συνέντευξη του Κωστή Καρπόζηλου στον Άκη Παλαιολόγο
Ε. Γ.: Ποιο είναι το θέμα και οι βασικοί συντελεστές του ντοκιμαντέρ;
Κ. Κ.: To ντοκιμαντέρ αναδεικνύει τις πολιτικές και κοινωνικές διεργασίες στις ελληνοαμερικανικές κοινότητες, ξεκινώντας από τις σοσιαλιστικές οργανώσεις των αρχών του 20ού αιώνα και κλείνοντας στα χρόνια του Μακαρθισμού, τα οποία σήμαναν την παρακμή της μακράς παράδοσης του μεταναστευτικού πολιτικού και κοινωνικού ριζοσπαστισμού. Πρόκειται για μια φιλόδοξη παραγωγή που στηρίζεται σε πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό από την ιστορία της αμερικανικής Αριστεράς και του εργατικού κινήματος, ενώ σημαντικό μέρος της έρευνας σχετίζεται με την ενασχόλησή μου με τα ζητήματα αυτά στο πλαίσιο της διδακτορικής μου διατριβής στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης. Σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ είναι ο Κώστας Βάκκας, ένας άνθρωπος της Αριστεράς με παρουσία σε πολιτικοποιημένες κινηματογραφικές καταγραφές ιστορικών γεγονότων. Η Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία «Αποστόλης Μπερδεμπές» εξασφάλισε τη χρηματοδότηση του όλου εγχειρήματος –η εταιρεία ιδρύθηκε από φίλους και φίλες του αγωνιστή του αντιδικτατορικού κινήματος στις ΗΠΑ, Αποστόλη Μπερδεμπέ, ο οποίος πέθανε πρώιμα το 1979. Οι άνθρωποι της εταιρείας είχαν γνωρίσει βετεράνους του κινήματος στις Ηνωμένες Πολιτείες τη δεκαετία του 1970 και προσανατολίζονταν στη δημιουργία ενός ντοκιμαντέρ για τη διαδρομή της ελληνοαμερικανικής Αριστεράς. Κατά συνέπεια, το ντοκιμαντέρ αυτό είναι προϊόν κοινών επιθυμιών, συλλογικής δουλειάς και ευτυχών συμπτώσεων.
Ε. Γ.: Το θέμα του ντοκιμαντέρ είναι σχετικά άγνωστο τόσο για την ελληνική ιστοριογραφία όσο και για την ελληνική Αριστερά. Ποια ήταν τα κίνητρα και ποιοι είναι οι στόχοι της όλης προσπάθειας;
Κ. Κ.: Σωστή παρατήρηση. Η ελληνοαμερικανική ιστοριογραφία έχει υπέρμετρα εστιάσει στις παραδειγματικές περιπτώσεις οικονομικής επιτυχίας των μεταναστών, ενώ συχνά ακόμη και ριζοσπαστικές προσεγγίσεις αδυνατούν να συνδέσουν τις μεταναστευτικές κοινότητες με την ευρύτερη κοινωνική, πολιτική και οικονομική πραγματικότητα των Ηνωμένων Πολιτειών, εμφανίζοντας έτσι τους μετανάστες σε μια ιδιόμορφη «ελληνική» γυάλα. Το ντοκιμαντέρ προτείνει μια εναλλακτική αφήγηση, καταδεικνύοντας τα πολλαπλά νήματα που συνδέουν τους εθνοτικούς προβληματισμούς με τις εκδοχές του πολιτικού και κοινωνικού ριζοσπαστισμού. Πρόκειται εντέλει για την ανάδειξη των ρωγμών, των εσωτερικών αντιθέσεων του ελληνοαμερικανικού κόσμου, αλλά και ταυτόχρονα για την επιστροφή στη συζήτηση του αμερικανικού εργατικού κινήματος γύρω από το ερώτημα της ενοποίησης της εργατικής τάξης, την «ταξισυνειδησία» που λέγαν και οι Ελληνοαμερικανοί, μέσα από την ενσωμάτωση της εθνοτικής διαφοράς. Αυτή η συζήτηση είναι άγνωστη στην ελληνική Αριστερά, η οποία ορισμένες φορές σχηματικά αναπαράγει στερεότυπες αναγνώσεις των Ηνωμένων Πολιτειών, ενώ παραγνωρίζει τις ριζοσπαστικές παραδόσεις των μεταναστευτικών κοινοτήτων και την ίδια τη διαδρομή της ελληνοαμερικανικής Αριστεράς.
«Ευρωπαϊκή Ενωση και ΗΠΑ πρέπει να εστιάσουν στην άνοδο του λαϊκισμού και του εθνικισμού στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες» λέει στην«Εφ.Συν.» ο εκτελεστικός διευθυντής του German Marshall Fund. Τονίζει ότι η οικονομική αβεβαιότητα στη νότια Ευρώπη αποτελεί κίνδυνο για τη σταθερότητα, ενώ επισημαίνει ότι για την αξιοποίηση των κοιτασμάτων της Αν. Μεσογείου απαιτείται περιφερειακή συνεργασία.
Συνέντευξη στον Τάσο Τσακίρογλου
-Είχαμε την «αραβική άνοιξη» και τις μαζικές διαμαρτυρίες των πολιτών σε Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία κ.λπ. Πόσο επικίνδυνη είναι η οξεία οικονομική και κοινωνική κρίση στη Νότια Ευρώπη για τη σταθερότητα στην περιοχή;
Νομίζω ότι οι γεωπολιτικές επιπλοκές αυτών που συμβαίνουν στη νότια Ευρώπη δεν έχουν τύχει την προσοχή που τους αρμόζει. Η διεθνής κοινότητα έχει επικεντρωθεί στη χρηματοπιστωτική, στην οικονομική και λιγότερο στην κοινωνική διάσταση, αλλά σχεδόν καθόλου στη γεωπολιτική. Είναι σημαντικό να δούμε πώς η συνεχιζόμενη οικονομική αβεβαιότητα λόγω της κρίσης, κυρίως στην Ανατολική Μεσόγειο, μπορεί να επηρεάσει και τη σταθερότητα στην περιοχή. Διότι τις πολιτικές αλλαγές, αλλά και τις συνέπειες που επιφέρει αυτή η οικονομική κρίση στη νότια Ευρώπη, τις βλέπουμε στη βόρεια Αφρική, στη Μέση Ανατολή και στην Κύπρο, αλλά επηρεάζουν επίσης το Ισραήλ και την Τουρκία, ενώ έχουμε και το πρόβλημα της Συρίας. Συμβαίνουν πολλά λοιπόν στη Μεσόγειο και η Μεσογειακή Ευρώπη βρίσκεται σε κρίση.
-Πώς αλλάζει τη γεωπολιτική ισορροπία δυνάμεων η πρόσφατη ανακάλυψη μεγάλων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο;
Πιστεύω ότι πρόκειται για μια πολύ σημαντική εξέλιξη. Ωστόσο για να υλοποιηθεί αυτή η δυνατότητα [αξιοποίησης των κοιτασμάτων] θα απαιτηθεί μεγάλος βαθμός περιφερειακής συνεργασίας, περισσότερο απ’ ό,τι φανταζόμαστε. Αυτό το θέμα έχει γίνει ήδη εμφανές για την Κύπρο και δυνητικά και για την Ελλάδα. Θα μπορούσε να συμβάλει στην αντιμετώπιση των μεγάλων οικονομικών προκλήσεων και να γίνει όχημα περιφερειακής συνεργασίας με την Τουρκία, το Ισραήλ και άλλες χώρες της περιοχής, αλλά δυστυχώς δεν είμαστε ακόμα σ’ αυτό το στάδιο για να επιτευχθεί στενή συνεργασία. Για να αξιοποιηθεί αυτό το πλεονέκτημα των πλουτοπαραγωγικών πόρων θα χρειαστούν πάνω απ’ όλα οι αναγκαίες υποδομές, οι οποίες απαιτούν συνεργασία. Πάντως ανοίγονται νέες δυνατότητες. Για παράδειγμα, εάν η προσέγγιση μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας εδραιωθεί, υπάρχει ίσως η δυνατότητα μεταφοράς του φυσικού αερίου στην τούρκικη αγορά και απ’ εκεί στην παγκόσμια. Εάν φανταστούμε μια μελλοντική επίλυση του Κυπριακού, αυτό θα προσφέρει περαιτέρω δυνατότητες αξιοποίησης των κοιτασμάτων της Αν. Μεσογείου. Το βασικό πρόβλημα είναι ότι η ασταθής κατάσταση στην περιοχή αυτή εμποδίζει τέτοιες εξελίξεις.
-Τι συνεπάγεται για Ελλάδα και Κύπρο η επαναπροσέγγιση Τουρκίας και Ισραήλ; Είναι το τέλος των σχεδιασμών για έναν εναλλακτικό ενεργειακό διάδρομο ή για τη δημιουργία ενός άξονα Ισραήλ – Κύπρου – Ελλάδας;
Δεν το νομίζω για αρκετούς λόγους. Πρώτον διότι δεν ξέρουμε πώς ακριβώς θα εξελιχθεί αυτή η τουρκο-ισραηλινή σχέση. Κατά τη γνώμη μου δεν πρόκειται να επιστρέψει στα επίπεδα που βρισκόταν τη δεκαετία του ’90. Θα υπάρχει βεβαίως το ενδιαφέρον για συνεργασία σε θέματα ενέργειας ή αμυντικού χαρακτήρα, αλλά δεν είναι ακόμα κάτι ξεκάθαρο. Σε κάθε περίπτωση δεν νομίζω ότι το Ισραήλ θα σταματήσει να επιδιώκει τη διαφοροποίηση των συνεργασιών του στην περιοχή και αυτό αφορά την Κύπρο και την Ελλάδα. Αυτό έχει τη δική του ανεξάρτητη λογική.
Η Κύπρος έχει τη δυνατότητα να φύγει από το ευρώ, δήλωσε στον ΑΣΤΡΑ ο Καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου Κώστας Λαπαβίτσας.
Όπως ανέφερε, στο σημείο που βρίσκεται σήμερα η Κύπρος, στη δίνη της οικονομικής κρίσης και με τα μέτρα που εφαρμόζει η τρόικα, με τη λιτότητα και την ουσιαστική συντριβή του τραπεζικού συστήματος, δημιουργείται ένα αδιέξοδο από το οποίο δεν θα υπάρξει σύντομα έξοδος, αλλά ούτε και ανάπτυξη.
Με την αλλαγή νομίσματος και ισοτιμίας, πρόσθεσε, η Κύπρος θα βγει από το αδιέξοδο και θα μπορέσει να βασίζει προς την ανάπτυξη.
Ο κ. Λαπαβίτσας τόνισε ότι ήδη Αμερικανοί και Ευρωπαίοι παράγοντες θεωρούν δεδομένη την έξοδο της Κύπρου από το ευρώ.
Πρόσθεσε ωστόσο ότι η έξοδος από το ευρώ και η επαναφορά της λίρας θα πρέπει να γίνει συντεταγμένα και προγραμματισμένα, επισημαίνοντας ότι ήδη η Κύπρος μέσο της τρόικας έχει διανύσει μεγάλο δρόμο προς την έξοδο από το ευρώ και την υιοθέτηση δικού της νομίσματος.
Τόνισε ακόμα ότι η υιοθέτηση της λίρας δεν θα είναι εύκολη υπόθεση, θα γίνει με δύσκολους και σκληρούς όρους, γι’ αυτό χρειάζεται και κοινωνική συσπείρωση και πλήρης ενημέρωση των πολιτών.
Επισήμανε ακόμα ότι η λίρα δεν θα είναι όπως την ξέραμε στο παρελθόν, θα υποτιμηθεί το νόμισμα και θα πέσει το βιοτικό επίπεδο.
Θα υπάρξει πρόβλημα στην κυκλοφορία του νέου χρήματος, πρόβλημα στη λειτουργία των τραπεζών καθώς και πρόβλημα ελέγχου για να μην υποτιμηθεί πάρα πολύ. Ωστόσο όλα αυτά, τόνισε, μπορούν να ελεγχθούν.
Εξήγησε ακόμα ότι η υποτίμηση της λίρας θα επηρεάσει κυρίως τις εισαγωγές και τη διακίνηση του νομίσματος στο εξωτερικό.
Ο κ. Λαπαβίτσας τόνισε ακόμα ότι η υιοθέτηση της λίρας θα δημιουργήσει νέα πεδία ανάπτυξης σε πολλούς τομείς όπως ο τουρισμός που θα γίνει πιο συμφέρουσα υπηρεσία για τους ξένους, θα υπάρξει ανάπτυξη στις υπηρεσίες και στις ηλεκτρονικές δραστηριότητες.
Σημείωσε ακόμα και μια άλλη πτυχή, ότι με την παραμονή στο ευρώ και σε συνθήκες κρίσης η Κύπρος θα χάσει εκτός από την οικονομία της και τη σημασία της γεωπολιτικής της θέσης, γεγονός που θα της στοιχίσει και στο Κυπριακό.
Τόνισε ακόμα ότι δεν υπάρχει αρκετός χρόνος για να υπάρξει καθυστέρηση, αλλά ούτε μπορεί να ληφθεί απόφαση αύριο, αφού πρέπει να υπάρξει πάρα πολύ καλή μελέτη και προετοιμασία.
Ο Κώστας Λαπαβίτσας υπογράμμισε ότι η κρίση δεν είναι κυπριακή αλλά είναι κρίση της Ευρωζώνης και εξήγησε ότι το πρόβλημα στην Ευρωζώνη είναι η συνολική δομή της και ο ρόλος της Γερμανίας, μπροστά στην οποία οι άλλες χώρες έχουν χάσει την ανταγωνιστικότητα τους.
Είπε ακόμα ότι οι ιθύνοντες της Ευρώπης προσπαθούν να ανακτήσουν την ανταγωνιστικότητα πλήττοντας τους μισθούς των εργαζομένων και το κράτος πρόνοιας.
Σημείωσε ακόμα ότι το πρόβλημα της Κύπρου δεν είναι το δημόσιο αλλά οι υπηρεσίες και ιδιαίτερα το τραπεζικό σύστημα που πήρε τεράστιες διαστάσεις ακόμα και με την επέκταση στην Ελλάδα.
Την ανάγκη υιοθέτησης βαθιά δημοκρατικών θεσμών στην επικείμενη διαδικασία της συνταγματικής αναθεώρησης τονίζει με συνέντευξή του στο «ΠΑΡΟΝ» ο Δημήτρης Καλτσώνης.
Ο επίκουρος καθηγητής Θεωρίας Κράτους και Δικαίου του Παντείου Πανεπιστημίου είναι αντίθετος σε προτάσεις που στοχεύουν στην ενίσχυση της εκτελεστικής εξουσίας (απευθείας εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας από τον λαό, αλλαγή πολιτεύματος σε ημιπροεδρικό, δημιουργία δεύτερου νομοθετικού σώματος) και κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για το ενδεχόμενο η αναθεώρηση του καταστατικού χάρτη της χώρας να κινηθεί προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης της απεμπόλησης της εθνικής κυριαρχίας.
Αντίθετα, προτείνει να δοθεί η δυνατότητα ανάκλησης των αιρετών εκπροσώπων του λαού, την υιοθέτηση της απλής αναλογικής ως συνταγματικά κατοχυρωμένου εκλογικού συστήματος και την εισαγωγή θεσμών όπως το δημοψήφισμα έπειτα από πρωτοβουλία των πολιτών.
Ακόμη, ο κ. Καλτσώνης τάσσεται κατά του διορισμού της ηγεσίας της Δικαιοσύνης από την εκάστοτε κυβέρνηση, ενώ επισημαίνει πως καμία ανεξάρτητη αρχή δεν μπορεί να είναι «πραγματικά ανεξάρτητη».
Συνέντευξη στον Παναγιώτη Τζαννετάτο
1.Σε λίγο καιρό ξεκινά και επίσημα η περίοδος που ορίζει το Σύνταγμα για αναθεώρηση. Θεωρείτε ότι η αναθεώρηση αυτή είναι επιβεβλημένη; Για ποιους λόγους;
Η αναθεώρηση του Συντάγματος θα ήταν χρήσιμη μόνο αν μπορούσε να συμβάλλει στη διάνοιξη οδών για ενεργητικότερη παρέμβαση του λαϊκού παράγοντα. Η υπέρβαση της κρίσης, η υπεράσπιση της εθνικής κυριαρχίας, η υπεράσπιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων, της ίδιας της ζωής και της αξιοπρέπειάς τους, η χάραξη μιας ανεξάρτητης αναπτυξιακής πολιτικής σε όφελος των ασθενέστερων και ευάλωτων κοινωνικών τάξεων και στρωμάτων θα μπορούσαν να διευκολυνθούν από συνταγματικές επιλογές που θα διεύρυναν τις δυνατότητες δημοκρατικής συμμετοχής του λαού.
Το αν η αναθεώρηση του Συντάγματος το καταφέρει αυτό, θα εξαρτηθεί από το συσχετισμό των κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων. Υπάρχει μάλιστα ο κίνδυνος, υπό τις παρούσες λίγο πολύ συνθήκες, η αναθεώρηση του καταστατικού Χάρτη της χώρας να κινηθεί σε αντίθετη κατεύθυνση, δηλαδή να ενισχύσει και να παγιώσει την απεμπόληση της εθνικής κυριαρχίας, τη δραματική συρρίκνωση της δημοκρατίας, την κατάργηση των όποιων κατακτήσεων και δικαιωμάτων του λαού. Δεν αποκλείεται επίσης η επικείμενη αναθεώρηση να κινηθεί σε απολύτως ανώδυνες αλλαγές που θα επιχειρούν μόνο να εκτονώσουν την κοινωνική δυσαρέσκεια και να εξωραϊσουν το χρεοκοπημένο πολιτικό σύστημα.
2.Στο δημόσιο διάλογο έχουν ήδη διατυπωθεί σειρά προτάσεων για την αναθεώρηση. Μεταξύ αυτών, η δημιουργία δεύτερου νομοθετικού σώματος (Γερουσίας), και η ενίσχυση της εκτελεστικής εξουσίας έναντι των υπολοίπων προκειμένου να υπάρχει πολιτική σταθερότητα. Συμφωνείτε με τις θέσεις αυτές; Έχει υποστηριχθεί η ανάγκη της απευθείας εκλογής του ΠτΔ από το λαό. Έχουν γίνει προτάσεις που αφορούν στην αλλαγή του πολιτεύματος σε ημιπροεδρικό, μέσω μιας αναθεώρησης Συντακτικού χαρακτήρα. Συμφωνείτε με την άποψη αυτή;
Όλες οι παραπάνω προτάσεις βρίσκονται στη λογική της ενίσχυσης της εκτελεστικής εξουσίας, της αποδυνάμωσης της Βουλής και της λαϊκής δημοκρατικής συμμετοχής. Οι οδυνηρές εμπειρίες τόσο των χρόνων που προηγήθηκαν της κρίσης όσο και οι τρέχουσες δείχνουν ότι δεν έχουμε ανάγκη από μια ακόμη περισσότερο ενισχυμένη και ανεξέλεγκτη από το λαό εξουσία.Τέτοιες προτάσεις αντικειμενικά οδηγούν στην επιβολή ακόμη πιο σκληρών αντιλαϊκών πολιτικών. Αφαιρούν από το λαό τα μέσα που έχει για να αντιδράσει. Στοχεύουν στην οικοδόμηση μια σιδερόφραχτης δημοκρατίας. Η ιστορία διδάσκει ότι ο περιορισμός της δημοκρατίας, με όποιο τρόπο και αν γίνεται, με όποια μορφή, σωρεύει περισσότερα δεινά για το λαό. Αντίθετα, χρειαζόμαστε πιο ισχυρή λαϊκή δημοκρατική παρουσία, ενίσχυση των αντιπροσωπευτικών θεσμών, των δημοκρατικών ελευθεριών, εισαγωγή θεσμών άμεσης δημοκρατίας.
Η νομισματική ένωση αποδεικνύεται όχι μόνο αποτυχημένη, αλλά και ανεύθυνη. Η Ευρώπη μοιάζει αυτή τη στιγμή με πυριτιδαποθήκη. Αρκεί μια σπίθα, για να αρπάξει ολόκληρη φωτιά. Γιατί η πολιτική της λιτότητας που εφαρμόζεται είναι τελείως αντιπαραγωγική και δημιουργεί τεράστιες αντιφάσεις κοινωνικές.[…]
Η Ελλάδα πρέπει να κοιτάξει τον ελληνικό λαό & την ελληνική οικονομία. Και η Ευρώπη να κοιτάξει τα του οίκου της.[…]
Οδηγούμαστε σε μια κατάσταση όπου η χώρα ‘’θα εκραγεί’, ΄’θα σκάσει’’![…]
[…] “Η έξοδος της χώρας απ΄το ευρώ παραμένει η πιθανότερη κατάληξη αυτής της ιστορίας. Αυτό ήταν έτσι απ΄την αρχή, απ΄το 2010.
[…] “Αυτοί που διάλεξαν να κρατήσουν την Ελλάδα μέσα στο ευρώ, μέσω της εσωτερικής υποτίμησης, έχουν διαπράξει τεράστιο ιστορικό σφάλμα. Έχουν καταστρέψει τη χώρα στην ουσία.”
[…] “Στημένο το παιχνίδι” ότι το ΔΝΤ επιβάλλει συγκεκριμένα μέτρα.” […]
Είναι ‘παιχνίδι’ αυτό που παίζεται και πρέπει ο ελληνικός λαός να έχει τις κεραίες του τεντωμένες.” […]
Είναι εμφανές. […] Η οικονομία θα βουλιάξει ακόμα περισσότερο, γιατί αυτή η μακροοικονομική πολιτική είναι παντελώς αδιέξοδη. […]
Απ’ όσο γνωρίζω, όλες οι χώρες τις ευρωζώνης, της Γερμανίας συμπεριλαμβανομένης, διαθέτουν εναλλακτικά σχέδια για την περίπτωση που θα εξαναγκασθούν να ακολουθήσουν, για εκείνο ή τον άλλο λόγο, το δρόμο του εθνικού νομίσματος. Και αυτά τα σχέδια τα έχουν κάνει, όχι γιατί έχουν επιλέξει την έξοδο από την ευρωζώνη, αλλά γιατί θέλουν να καλύψουν τα νώτα των χωρών τους απέναντι σε κάθε ενδεχόμενο. Μόνο η Ελλάδα, απ’ όσο ξέρω και μακάρι να μην γνωρίζω καλά, δεν διαθέτει τον παραμικρό σχεδιασμό για το τι θα πράξει αν υποχρεωθεί, ανεξαρτήτως της θέλησής της, να προχωρήσει σε εθνικό νόμισμα. Βλέπετε, είναι τόση και τέτοια η θρησκοληψία των κυρίαρχων κύκλων για το ευρώ, ώστε να μην επιτρέπει να υπάρξουν στοιχειώδεις σχεδιασμοί αυτοπροστασίας απέναντι σε κάθε ενδεχόμενο, σε μια περίοδο μάλιστα που βλέπουμε την ευρωζώνη να βουλιάζει και την Ελλάδα να εισέρχεται όλο και πιο βαθιά στο υφεσιακό σκοτάδι. Και αυτά τα λέω ανεξάρτητα από το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, για να μην παρανοηθώ, δεν έχει ως επιλογή την έξοδο από το ευρώ.
Συνέντευξη στη Μαριτίνα Ζαφειριάδου
Ερ.: «Βγαίνει» το πρόγραμμα κ. εκπρόσωπε; Θα φτάσει η χώρα και η οικονομία έως τις γερμανικές εκλογές, όπως ελπίζει η κυβέρνηση;
Απ.:Το εφαρμοζόμενο τρίτο μνημονιακό πρόγραμμα έχει ήδη καταρρεύσει και το θέατρο των τριβών ανάμεσα σε τρόικα και κυβέρνηση είναι το άλλοθι για τα νέα επώδυνα μέτρα που θα ακολουθήσουν. Η κυβέρνηση αυτή φτάνει, δεν φτάνει το φθινόπωρο…
Ερ.: Η Ιταλία ψήφισε κόμματα με πρόγραμμα την επιστροφή στη λιρέτα, στο Βερολίνο ιδρύεται κόμμα για έξοδο της Γερμανίας από το Ευρώ. Σε τι βαθμό κατά τη γνώμη σας κινδυνεύει η συνοχή -και η ίδια η ύπαρξη- της Ευρωζώνης;
Απ.: Η ευρωζώνη βουλιάζει και αποσυντίθεται. Η ιταλική εκλογική εξέγερση ενάντια στο ευρώ, ανεξάρτητα από τα πολιτικά πρόσημα της, αποτελεί βόμβα στα σαθρά ευρωζωνικά θεμέλια. Η μονεταριστική νεοφιλελεύθερη δομή της ευρωζώνης σπρώχνει το Νότο στον Καιάδα. Μπορεί το παλιό τείχος του Βερολίνου να έπεσε αλλά μια άλλη μορφή τείχους, ιδιαίτερης οικονομικής και κοινωνικής σκληρότητας για το ευρωπαϊκό Νότο και συνολικά για τους εργαζόμενους στην Ευρώπη, έχει «κτισθεί» με τη σφραγίδα της νέας Γερμανίας και του χρηματιστικού κεφαλαίου. Δεν θεωρώ ότι η ευρωζώνη έχει μέλλον με τις επιλογές που ακολουθεί. Η Ευρώπη χρειάζεται μια μεγάλη προοδευτική ανατροπή. Και η Ελλάδα μπορεί να γίνει το πρώτο, ελπιδοφόρο πείραμα σε αυτήν την κατεύθυνση, που θα προκαλέσει ένα ντόμινο θετικών εξελίξεων.
Μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ημερίδα διοργανώθηκε στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο από το Διεθνές Τμήμα και το Τμήμα Στελεχών Επιχειρήσεων του Προγράμματος Διοίκησης Επιχειρήσεων (ΜΒΑ) στις 24 Ιανουαρίου, με θέμα το μέλλον του χρήματος και τα διδάγματα που προσφέρει η εμπειρία. Μεταξύ πολλών άλλων, μίλησε και ο Μπερνάρ Λίτερ (Bernard Lietaer), ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ. Τίτλος της ομιλίας του »Συμπληρωματικές νομισματικές λύσεις για την Ελλάδα σήμερα». Μετά το τέλος της εισήγησής του, ο Μπερνάρ Λίτερ ανέλυσε τις απόψεις του στοΗN (τ. 72)
Συνέντευξη στον Λεωνίδα Βατικιώτη
Hellenic NEXUS: Πιστεύετε ότι η λιτότητα είναι αναγκαία, όπως παραδέχονται όλοι οι πολιτικοί της Ευρώπης σήμερα, ανεξάρτητα αν προέρχονται από τον χώρο της Δεξιάς ή της σοσιαλδημοκρατίας;
Μπερνάρ Λίτερ: Κατηγορηματικά σας απαντώ, όχι! Κατά τη δική μου άποψη, η πολιτική που εφαρμόζεται σήμερα στην Ελλάδα και όχι μόνο (η ίδια πολιτική εφαρμόζεται σε όλη την περιφέρεια της Ευρωζώνης) οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε ύφεση, και μάλιστα μακροχρόνια, που ενδέχεται να διαρκέσει ακόμη και μια δεκαετία. Αυτή η πολιτική δεν μπορεί να αποδώσει τίποτε από όσα υπόσχεται – αν και ο υπόλοιπος κόσμος κάνει ακριβώς το ίδιο, όπως συμβαίνει σήμερα με την ευρωζώνη. Στη μια χώρα μετά την άλλη, εφαρμόζονται ανάλογα προγράμματα περικοπών!
Η.Ν.: Από την άλλη μεριά, η Γερμανία και συντηρητικοί πολιτικοί σε όλες τις χώρες της ΕΕ θα αντέτειναν ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει άλλη λύση…
Μ.Λ.: Ναι, αλλά κι αυτοί πρέπει να δουν ότι αυτή η λύση δεν λύνει κανένα πρόβλημα από όσα υποσχόταν ότι θα λύσει…
Ας δούμε τα πράγματα από μια μακροπρόθεσμη σκοπιά. Σε μια πρόσφατη έκθεσή της, η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (Bank of International Settlements), με έδρα τη Βασιλεία της Ελβετίας, επεσήμανε τους κινδύνους που δημιουργούνται για τα δημόσια οικονομικά από τη γήρανση του πληθυσμού. Αυτοί οι κίνδυνοι επιτείνονται από την πολιτική που εφαρμόζεται σήμερα και οι απειλές μάλιστα αφορούν και την ίδια τη Γερμανία.
Η.Ν.: Ποια είναι η εναλλακτική λύση, κατά τη γνώμη σας;
Μ.Λ.: Κατά την άποψή μου, η ιδέα που κυριαρχεί σήμερα ότι όλα μπορούν να γίνουν με άξονα, με σημείο αναφοράς το ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα, πρέπει να παραδεχτούμε ότι δεν αποδίδει τα αναμενόμενα, είναι μη βιώσιμη. Δεν μπορούμε να αναζητήσουμε λύσεις για τόσο διαφορετικά προβλήματα, από τις δημοσιονομικές επιπτώσεις της γήρανσης του πληθυσμού μέχρι το περιβάλλον και την αύξηση της απασχόλησης, θεωρώντας ως δεδομένη την ύπαρξη ενός και μόνου νομίσματος, το οποίο δημιουργείται μέσω τραπεζικού χρΡους, με μονοπωλιακή μορφή.
Από το 1992, η Ουτοπία αποτελεί ένα μάχιμο και πλούσιο βήμα για τη διανόηση της Αριστεράς, καλλιεργώντας συστηματικά και με συνέπεια τη μαρξιστική προσέγγιση σε όλους τους τομείς. Εκατό τεύχη, περίπου είκοσι χιλιάδες σελίδες συνεισφορά στην κίνηση των ιδεών. Σε αυτές τις χιλιάδες σελίδες, αξίζει να σημειωθεί η προσοχή στις φυσικές επιστήμες και τα αφιερώματα (σε θέματα φιλοσοφικά, οικονομίας ψυχολογίας, τέχνης, αλλά και επίκαιρα θέματα, όπως το έθνος και ο εθνικισμός). Ιδιαίτερη παράμετρος, η εικονογράφηση με έργα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, ουσιαστική και όχι συμβατική, με τη φροντίδα της Μαρίας Κοκκίνου. Καθώς η Ουτοπία συμπλήρωσε εκατό τεύχη (ήδη κυκλοφορεί το εκατοστό πρώτο), συζητήσαμε, για όλα αυτά και πολλά άλλα, με την ψυχή του εγχειρήματος, Ευτύχη Μπιτσάκη. Τον ευχαριστούμε θερμά και ευχόμαστε, με το ίδιο πάθος και πλούτο, η Ουτοπία να συνεχίζει να μας χαρίζει απλόχερα ιδέες και προβληματισμούς.
Στρ. Μπ.
συνέντευξη του Ευτύχη Μπιτσάκη
* Ξεκινάω από το όνομα. «Ουτοπία». Ένας τίτλος που μπορεί ίσως να ξενίζει για ένα αριστερό και μαρξιστικό περιοδικό.
H ιδέα για την Ουτοπία γεννήθηκε το 1991, αμέσως μετά την κατάρρευση του σοσιαλιστικού στρατοπέδου, σε εποχή γενικευμένης απογοήτευσης. Θεωρήσαμε, τότε, ότι ένα περιοδικό Θεωρίας και Πολιτισμού, ήταν ανάγκη της στιγμής. Προφανώς θέλαμε να δημιουργήσουμε ένα αριστερό, μαρξιστικό περιοδικό. Γιατί όμως Ουτοπία; Για δύο λόγους. Πρώτο, θέλαμε να αποφύγουμε, για ευνόητους λόγους, έναν παραδοσιακό μαρξιστικό τίτλο. Δεύτερο, Ουτοπία, ως γνωστόν, σημαίνει αυτό που δεν υπάρχει. Την ίδια στιγμή σημαίνει αυτό που δεν υπάρχει ακόμα. Για μας, ο σοσιαλισμός, παρά την κατάρρευση, ήταν το μη εισέτι υπάρχον· μια μη πραγματωμένη δυνατότητα που ωριμάζει ως η επαναστατική υπέρβαση των αντινομιών του υπαρκτού καπιταλισμού.
Όπως είναι γνωστό, σ’ ολόκληρη την ανθρώπινη ιστορία, η κοινωνία γεννούσε και γεννά ουτοπίες. Ουτοπίες νοσταλγικές ενός εξιδανικευμένου παρελθόντος όπως οι ουτοπικές αντιλήψεις ή τα ουτοπικά σχεδιάσματα του Ησίοδου (χρυσή εποχή του Κρόνου), του Πλάτωνα (εναντίον του χρήματος και του πλούτο) ή ουτοπία του Ιάμβλιχου με το ηλιόλουστο νησί των ευτυχισμένων θνητών, ακόμα και του Βιργίλιου όπου συναντάμε αναμνήσεις της αρχαϊκής κοινοκτημοσύνης. (περισσότερα…)
ΑΝΤΙΘΕΤΑ με όσα ισχυρίζεται η επίσημη οικονομική πολιτική, το όλο εγχείρημα των αποκρατικοποιήσεων δεν συνδέεται με την ουσιαστική προσέλκυση επενδύσεων, την αντιμετώπιση του δημόσιου χρέους, την ανάπτυξη και την αύξηση της απασχόλησης.
Αυτό είναι το συμπέρασμα από τη συνέντευξη στην »Ελευθεροτυπία της Κυριακής» της βουλευτού του ΣΥΡΙΖΑ Νάντιας Βαλαβάνη που ακολουθεί. Η κ. Βαλαβάνη εξηγεί γιατί οι ιδιωτικοποιήσεις συνιστούν σπατάλη του δημόσιου πλούτου με ζημιογόνες συνέπειες στην απασχόληση, τους μισθούς και την ακρίβεια, αφήνοντας συγχρόνως χωρίς εξυπηρέτηση απομακρυσμένες περιοχές και με ανεπαρκή ασφάλεια των παρεχόμενων κοινωφελών υπηρεσιών τους πολίτες. Τέλος, εξηγεί γιατί η πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ για επανακρατικοποίηση δεν θα είναι εύκολη υπόθεση.
Συνέντευξη στον Κώστα ΚΑΛΛΩΝΙΑΤΗ
* Γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ είναι αντίθετος στις ιδιωτικοποιήσεις τη στιγμή που η χώρα είναι υπερχρεωμένη και έχει ανάγκη ξένων επενδύσεων;
** Κατ’ αρχάς, όπως σχεδόν όλοι παραδέχονται πλέον, το ελληνικό δημόσιο χρέος είναι μη βιώσιμο. Συνεπώς, το να πουλάς το δημόσιο πλούτο -κερδοφόρες δημόσιες επιχειρήσεις και ακίνητα- για το σκοπό αυτό είναι σαν να τον πετάς στον πίθο των Δαναΐδων. Αλλά και βιώσιμο να ήταν το χρέος, το γεγονός ότι τα χρήματα από τις εκποιήσεις πηγαίνουν μέσα σε 10 μέρες στον Ειδικό Λογαριασμό της Τραπέζης της Ελλάδος για τους δανειστές σημαίνει πως δεν υπάρχει άμεσα οποιοδήποτε αναπτυξιακό όφελος για τη χώρα.
Ομως ούτε έμμεσο αναπτυξιακό όφελος υπάρχει, αν σκεφθούμε τα «οφέλη» που είχαμε από τη δεκαετία του ’90 απ’ όσες ΔΕΚΟ ιδιωτικοποιήθηκαν μερικά ή ολικά, αφήνοντας λιγότερο από το 1/3 του αρχικού κρατικού τομέα υπό δημόσιο έλεγχο.
Τόσο η ελληνική όσο και η διεθνής πείρα δείχνουν πως δεν έχεις αύξηση, αλλά μείωση των θέσεων εργασίας και των μισθών, για να γίνουν «ανταγωνιστικότερες» οι επιχειρήσεις. Επίσης, έχεις αύξηση των τιμολογίων, ήδη «προετοιμάζοντας» την ιδιωτικοποίηση, για να γίνει ελκυστικότερη η κερδοφορία, όπως συμβαίνει τώρα με τη ΔΕΗ, και βέβαια συνεχώς μετά.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Βουλγαρίας, όπου η ιδιωτικοποίηση της ενέργειας με δύο τσέχικες και μία αυστριακή εταιρεία οδήγησε σε συντονισμένες αυξήσεις τιμών, με το ρεύμα να φτάνει μέχρι και το μηνιαίο εισόδημα μιας οικογένειας, με αποτέλεσμα να ξεσηκωθεί ο κόσμος και να πέσει η κυβέρνηση. Ή η εξυπηρέτηση απομακρυσμένων περιοχών, όπου π.χ. η συντήρηση και επέκταση του δικτύου συνεπάγεται επενδύσεις μη αποδοτικές, π.χ. περίπτωση ΕΛΤΑ, που δεν μπορεί να αναλάβει ένα ιδιωτικό, παρά μόνο ένα κρατικό φυσικό μονοπώλιο. (περισσότερα…)
Αυτό που ισχυρίζομαι είναι ότι η Αριστερά δεν έχει περιορισμένη αλλά αστείρευτη κοινωνική δυναμική. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ με μια νέα ριζοσπαστική ώθηση, που θα απευθύνεται στην πλειοψηφία της κοινωνίας και τις αγωνιώδεις ανάγκες της, πάρει κεφάλι απέναντι στη ΝΔ, μπορεί να πάει πολύ ψηλά, ενώ το πολιτικό τοπίο γενικότερα και ειδικότερα στην Αριστερά θα αλλάξει τότε σε βάθος, ανοίγοντας ίσως δρόμους προσέγγισης των αριστερών δυνάμεων. Ήδη στο ΚΚΕ διεξάγεται ένας πολύ ουσιαστικός διάλογος ενόψει του 19ου Συνεδρίου.
Συνέντευξη στον Σπύρο ΚΑΡΑΛΗ
Eρ:Έχετε πει ότι η Ελλάδα χρησιμοποιείται για δεύτερη φορά ως «πειραματόζωο». Ποιά είναι η πρώτη;
H πρώτη φορά που χρησιμοποιήθηκε η Ελλάδα ως πειραματόζωο ήταν μετά τον πόλεμο, όταν η βρώμικη ιμπεριαλιστική Αγγλοαμερικανική επέμβαση έπνιξε στο αίμα την Εαμική Αντίσταση και την προοπτική μιας ανεξάρτητης και προοδευτικής Ελλάδας. Η ιστορία, δυστυχώς, τηρουμένων των αναλογιών και των διαφορών πάει να επαναληφθεί και αγωνιζόμαστε, τώρα, ώστε η σημερινή νεοαποικιακή επέμβαση των τροϊκανών να καταλήξει σε φάρσα και σε ναυάγιο, πριν ναυαγήσει οριστικά η χώρα.
Η Ελλάδα με μια κυβέρνηση της συμπαραταγμένης Αριστεράς έχει μια μεγάλη ευκαιρία: από πειραματόζωο να εξελιχθεί σε θετικό πείραμα σύγχρονων ριζοσπαστικών προοδευτικών δρόμων, που θα προκαλέσουν ένα ντόμινο ανατρεπτικών εξελίξεων στην περιφέρειά μας και στη Νότια Ευρώπη. Αυτή είναι η μεγάλη πρωτότυπη, αισιόδοξη και ιστορική πρόκληση για την ελληνική Αριστερά και το λαό μας.
Ερ:Η κινητικότητα που παρατηρείται με επίκεντρο την ΑΟΖ και την εκμετάλλευση του ενεργειακού πλούτου. πιστεύετε ότι συνδέονται με την κρίση που εξελίσσεται;. Βλέπετε να προκύπτουν κίνδυνοι για τη χώρα;
Εδώ και δεκαετίες οι ελληνικές κυβερνήσεις ακολουθούν μια πολιτική απαράδεκτων υποχωρήσεων στο Αιγαίο, η οποία συχνά επενδύεται με κορώνες εθνοκαπηλείας και άτακτους αντιπερισπασμούς. Οι κυρίαρχοι κύκλοι της Τουρκίας αλλά και οι «προστάτες» μας σε ΕΕ και ΗΠΑ , έχουν εξαιρέσει, περίπου, το Αιγαίο από την εφαρμογή των διεθνών συμφωνιών και του διεθνούς δικαίου , ειδικότερα του Δικαίου της Θάλασσας. Η Τουρκία του Ερντογάν , πίσω από τις λεκτικές αβρότητες, κλιμακώνει τις προκλήσεις και είναι ορατός ο κίνδυνος η τροϊκανή οικονομική ερείπωση να καταλήξει με εθνικές περιπέτειες και τραγωδίες. Η Ελλάδα σήμερα χρειάζεται όσο ποτέ μια ανεξάρτητη πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, αποφασιστικότητα στην υπεράσπιση των νόμιμων δικαιωμάτων της αλλά και συνετά, σχεδιασμένα και αποτελεσματικά βήματα σε αυτήν την κατεύθυνση. Αυτήν την πολιτική , όμως, δεν μπορεί να την ακολουθήσει μια παραδομένη κυβέρνηση, όπως είναι η κυβέρνηση Σαμαρά, η οποία τελεί υπό ομηρία και κηδεμονία. Ζούμε πολύ επικίνδυνες εθνικά ώρες και στην Ελλάδα και στην Κύπρο!
Ενας Σλοβένος φιλόσοφος και ένας συγγραφέας πακιστανικής καταγωγής μοιράστηκαν με το «Infowar» τις σκέψεις τους για τον Ούγκο Τσάβες, το λατινοαμερικανικό μοντέλο και τη δυνατότητα εισαγωγής του στην Ελλάδα
Συνέντευξη στον Αρη Χατζηστεφάνου
Η σκηνή έδειχνε μικρή για να τους αντέξει. Κουνούσαν και οι δυο τα χέρια τους με βία. Φώναζαν και επιχειρηματολογούσαν με πάθος επικαλούμενοι τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, τον Λακάν και τον Μπολιβάρ. Το να έχεις δύο από τις πιο προβεβλημένες περσόνες της ευρωπαϊκής Αριστεράς να συνομιλούν επί παντός του επιστητού δεν είναι εύκολη υπόθεση. Και το άγχος ήταν χαραγμένο στο πρόσωπο του συντονιστή.
Ο Σλοβένος φιλόσοφος Σλαβόι Ζίζεκ και ο πακιστανικής καταγωγής συγγραφέας Ταρίκ Αλί βρέθηκαν πριν από περίπου έναν χρόνο στην Κροατία, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Πολιτικού Κινηματογράφου Subversive. Ο δυο τους είχαν δεχτεί να μιλήσουν ξεχωριστά στο «Infowar» και ανάμεσα στα πολλά και διάφορα που συζητήσαμε ήταν και ο Ούγο Τσάβες και το επαναστατικό πρότυπο της Λατινικής Αμερικής.
Ο Ταρίκ Αλί δεν είχε κρύψει ποτέ τον θαυμασμό του για ό,τι συνέβαινε την τελευταία δεκαετία στη Βενεζουέλα. Ηταν ένας από τους πρώτους Ευρωπαίους διανοούμενους που ταξίδεψαν στο Καράκας για να γνωρίσουν από κοντά τον άνθρωπο που έριξε τη σπίθα για την αριστερή στροφή ολόκληρης της Λατινικής Αμερικής. Ιστορίες δηλαδή που ο ίδιος κατέγραψε στο βιβλίο του «Οι πειρατές της Καραϊβικής». Σήμερα μπορεί να μη μιλά με τον ενθουσιασμό που τον διακατείχε πριν από μια δεκαετία, αλλά δεν έχει εγκαταλείψει καμία από τις θέσεις του.
«Οι χώρες της Λατινικής Αμερικής», μου έλεγε, «δεν είναι τέλειες. Κάνουν πολλά λάθη. Ακολουθούν όμως ένα διαφορετικό μοντέλο και γι” αυτό δέχονται επιθέσεις από το σύνολο του ευρωπαϊκού Τύπου». Ο Σλαβόι Ζίζεκ θα συμφωνήσει με αυτή τη θέση, εκφράζοντας όμως πολύ βαθύτερο σκεπτικισμό. «Ο λατινοαμερικανικός λαϊκισμός», εξηγούσε, «παρουσιάστηκε από πολλούς ως μια εναλλακτική πρόταση ανάμεσα σε δυο κυρίαρχα μοντέλα, τα οποία παρεμπιπτόντως αρχίζουν να ταυτίζονται: το μοντέλο του δυτικού φιλελευθερισμού και το (αυταρχικό) μοντέλο του καπιταλισμού με ασιατικό πρόσωπο. Δεν θέλω να ζω σε έναν κόσμο όπου έχω μόνο αυτές τις δυο επιλογές» μου εξηγεί ο Ζίζεκ, αλλά αμέσως μετά -σχεδόν απολογητικά- σπεύδει να συμπληρώσει: «Είμαι όμως πολύ απαισιόδοξος» για τη συμβατότητα του λατινοαμερικανικού μοντέλου με την Ευρώπη.
Teo Karyotis talks about the struggles of the workers at Vio.Me plant. The plant was abandoned by its owners 18 months ago, and the workers left unpaid. This has happened with many businesses in Greece. The Vio.Me workers decided do something different – they reopened their factory.
But their bosses want it back, and their bosses’ creditors want outstanding debts paid. They need our support to stay viable. Most importantly, they need to be recognised as having a legitimate right to run the factory.
Costas Lapavitsasgives his analysis on the current situation, particularly in Greece and the Eurozone.
After a recent visit to Athens, Costas describes what he witnessed in the country first hand. Signs of an economic and social crisis- with extreme poverty and homelessness evident more than ever.
Costas highlights that Greece should leave to the Euro in order for them to get out of their ‘economic malfunctioning’. He states how the capitalist model has destroyed many working peoples lives and leaving the Euro would be beneficial for the country.
«Σήμερα ζούμε μια ευθεία σύγκρουση ανάμεσα στην οικονομία και στις πολιτιστικές αξίες», τονίζει στην efsyn.gr/ο διαπρεπής Γάλλος κοινωνιολόγος, προσθέτοντας ότι απαιτείται αναδιανομή του εθνικού προϊόντος υπέρ της Εργασίας. Υποστηρίζει ότι ζητούμενο για τον 21ο αιώνα είναι «να επανασυνθέσει τη θετική πλευρά του δυτικού κόσμου, που είναι η δημοκρατία, με τη θετική πλευρά του υπόλοιπου κόσμου, ο οποίος προσπαθεί να εξαλείψει τη δυτική ηγεμονία».
»Να βάλουμε τέρμα στην κυριαρχία της οικονομίας»
Συνέντευξη στον Τάσο Τσακίρογλου
– Η απόσταση που έχει επιβάλει ο χρηματοπιστωτικός τομέας ανάμεσα στα δικά του συμφέροντα και στα συμφέροντα της πλειονότητας του πληθυσμού έχει διαρρήξει τους δεσμούς μεταξύ οικονομίας και κοινωνίας. Πώς μπορούμε να αποκαταστήσουμε αυτούς τους δεσμούς και να θέσουμε υπό έλεγχο την αναρχία του χρηματοπιστωτικού τομέα;
Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στη διάρρηξη του βιομηχανικού καπιταλισμού. Ζήσαμε τους τελευταίους δύο τρεις αιώνες σε ένα παγκόσμιο σύστημα παραγωγής που θα μπορούσαμε να το ονομάσουμε βιομηχανικό καπιταλισμό. Με αυτό εννοούμε ότι το κεφάλαιο χρησιμοποιούνταν ως πηγή χρηματοδότησης για την ανάπτυξη της βιομηχανίας. Αυτό που βλέπουμε ήδη από το 1929, αλλά περισσότερο έντονα τις τελευταίες δεκαετίες, είναι ότι η ρήξη μεταξύ καπιταλισμού και βιομηχανίας οφείλεται στο ότι το κεφάλαιο χρησιμοποιείται για «μη οικονομικές» λειτουργίες. Χρησιμοποιείται για χρηματιστηριακές επενδύσεις και επέκταση της πίστωσης . Και έτσι είναι λιγότερο σημαντικό από τις κερδοσκοπικές δραστηριότητες στην Ευρώπη.
– Ποιες είναι οι συνέπειες αυτού του φαινομένου;
Το κύριο γεγονός παραμένει ότι υπάρχει μια ρήξη μεταξύ του μεγαλύτερου μέρους των χρηματιστηριακών δραστηριοτήτων και της βιομηχανικής παραγωγής. Αυτό είναι το βασικό από τη δική μου σκοπιά: είναι το τέλος της λεγόμενης «βιομηχανικής κοινωνίας». Και αυτό είναι πολύ πιο σημαντικό από την τεχνολογική μετάβαση από τη βιομηχανική στη μεταβιομηχανική παραγωγή. Το πρόβλημα είναι ότι οι κοινωνικοί θεσμοί, διά των οποίων το μεγαλύτερο μέρος των χρηματοπιστωτικών πόρων χρησιμοποιείται, έρχονται σε σύγκρουση με τις αξίες του πολιτισμού.
– Υπάρχει διέξοδος απ” αυτό;
Εάν αυτοί οι οικονομικοί πόροι δεν χρησιμοποιούνται πλέον για τη βιομηχανία, την παραγωγή, την κατανάλωση, την επικοινωνία, αυτό σημαίνει ότι δεν λειτουργούν πια ως σύνδεσμος με τις κοινές αξίες. Και τότε υπάρχει ο κίνδυνος ενός πλήρους διαχωρισμού. Ετσι, η μόνη λύση είναι η επιστροφή στις πολιτιστικές αξίες. Τις τελευταίες δεκαετίες ζούμε μια ευθεία σύγκρουση μεταξύ της απο-κοινωνικοποίησης των οικονομικών πόρων από τη μία και των πολιτιστικών αξιών από την άλλη. Υπάρχει μια ευθεία αντίθεση μεταξύ δύο μη κοινωνικών παραγόντων: οικονομικών από τη μία και πολιτιστικών από την άλλη, έτσι ώστε να ζούμε σ” αυτό που εγώ ονομάζω «μετα-κοινωνικές κοινωνίες».
Υπάρχει μια κατηγορία πολιτικών ανθρώπων που θέλουν να καταργήσουν τον δημόσιο τομέα και το εργαλείο του, που είναι το κράτος. Για να έχουμε ανάπτυξη θα πρέπει να γίνει ακριβώς το αντίθετο! Ενίσχυση του δημόσιου τομέα και υψηλού βαθμού εργαλειοποίηση του κράτους.
Πρέπει να δημιουργηθεί μια καινούργια συλλογικότητα, η οποία θα αναχθεί σε μια νέα ταξικότητα. Ενιαία; Όχι. Εδώ νομίζω ότι η ανάλυση του ΚΚΕ, μολονότι στο στρατηγικό επίπεδο δεν θα με εύρισκε εντελώς αντίθετο, στο τακτικό επίπεδο με βρίσκει τελείως αντίθετο. Διότι έχουν λησμονήσει τον τακτικισμό του Λένιν και έχουν υποτάξει την τακτική στη στρατηγική.
ΕΝΘΕΜΑΤΑ
Συνέντευξη του Σπύρου Ι. Ασδραχά
* Θέλουμε να ξεκινήσουμε ρωτώντας σας για τον ρόλο των διανοουμένων, στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς, στις σημερινές συνθήκες της κρίσης.
Για τους διανοούμενους, το πρόβλημα είναι ηθικό. Αυτό σημαίνει την επιλογή ανάμεσα στον ατομοκεντρισμό και τη συλλογικότητα. Το ανθρώπινο είδος, ας μην το ξεχνάμε, ξεκίνησε ως συλλογικότητα, όπως τα οικολογικά συστήματα — και δεν αναφέρομαι μόνο στα δέντρα, τους θάμνους και τα ποτάμια, αλλά και στις ανθρώπινες συσσωματώσεις, όπως θα έλεγε ο Αβροτέλης Ελευθερόπουλος. Οι διανοούμενοι πρέπει να διαλέξουν σε ποια πλευρά του συνόρου θα τοποθετηθούν. Ανήκουν στους προνομιούχους ή σε εκείνους που χάρη στις ικανότητές τους μπόρεσαν να ανέβουν στις ψηλότερες βαθμίδες της οικονομικής και κοινωνικής πυραμίδας, όταν όμως καταφέρνουν να ξεπεράσουν αυτό τον ετεροπροσδιορισμό τότε δεν τους απομένει παρά να γίνουν επαναστάτες.
Κατ’ εμέ, στο εθνικό μας δράμα, όταν πεινάει ο κόσμος, όταν δεν έχει λεφτά για πετρέλαιο και κρυώνει, όταν δημιουργούνται ξανά μορφές αλληλεγγύης –και είναι εξαιρετικά θετικές– που ίσχυαν μονάχα στην ιταλογερμανική Κατοχή, στις συνθήκες αυτές δεν τους απομένει άλλος δρόμος. Ανοίγοντας μια παρένθεση, θα διακινδυνεύσω να πω ότι το δράμα αυτό ξεκινάει από μια απάτη: όταν με τεχνάσματα μπήκαμε στην ευρωζώνη. Τα πρόσωπα που ευθύνονται είναι γνωστά. Και, βεβαίως, οι εταίροι θα πρέπει να ήταν σε θέση να καταλάβουν ότι όλα αυτά έγιναν με λογιστικά τεχνάσματα. Από εκεί αρχίζει ο κατήφορος, ο υπέρμετρος δανεισμός, αυτά που πληρώνουμε σήμερα…
Πέμπτη 28 Φεβρουαρίου 2013, στις 19:30,στην Αίθουσα Λόγου της Στοάς του Βιβλίου, θα πραγματοποιηθεί η παρουσίαση του βιβλίου του Γιώργου Κατρούγκαλου »Κρίση και Διέξοδος»,εκδ. ΛΙΒΑΝΗΣ
Για το βιβλίο θα μιλήσουν οι: Γιώργος Κασιμάτης, Ομότιμος Καθηγητής, Γιάννης Πανούσης, Καθηγητής-Βουλευτής, Αλέξης Μητρόπουλος, Καθηγητής-Βουλευτής, Γιώργος Μπήτρος, Ομότιμος Καθηγητής, Γιάννης Τόλιος, Διδάκτωρ Οικονομικών Επιστημών.Τη συζήτηση θα συντονίσει ο δημοσιογράφος Γιώργος Παπαδάκης.
Συνέντευξη στην εφημ ΠΡΙΝ
Επιμένετε τα τελευταία χρόνια στην ορολογία «παρασύνταγμα» του Μνημονίου. Το πρώτο παρασύνταγμα, τη δεκαετία του ’50, το ακολούθησε η στρατιωτική δικτατορία. Φοβάστε ότι επίκειται κάτι ανάλογο;
Δικτατορία με την έννοια να έχουμε πραξικόπημα ανάλογο με αυτό της απριλιανής δικτατορίας, το θεωρώ εξαιρετικά απίθανο ενδεχόμενο. Η κύρια διαφορά με τότε είναι ότι σήμερα τα παρακρατικά «στεγανά» που υπήρχαν προδικτατορικά στον στρατό, χωρίς να έχουν παντελώς εκλείψει, οπωσδήποτε έχουν δραματικά αποδυναμωθεί. Αυτό που είναι πιθανό –προς θεού, όχι νομοτελειακό- είναι να έχουμε μια εξέλιξη προς μια φασίζουσα ρύθμιση της κοινωνίας, με μια ενίσχυση της Χρυσής Αυγής και κυρίως, με μια ένταση της κρατικής καταστολής. Έχουμε πρόσφατα τέτοια δείγματα. Μιλώ για την πολιτική πυγμής που ακολουθεί το τελευταίο διάστημα η κυβέρνηση.
Στα πρόσωπα των συλληφθέντων στο Βελβεντό είδαμε μια απροθυμία των διωκτικών αρχών να καλύψουν προφανείς αυθαιρεσίες τους. Σας ανησυχεί αυτό;
Είναι πράγματι ανησυχητικό. Κακά τα ψέματα, βασανιστήρια πάντα γίνονταν. Και όχι μόνο σε δικτατορίες. Και οι Γάλλοι στην Αλγερία βασάνιζαν και οι Αμερικανοί στο Αμπού Γκράιμπ. Όλα αυτά όμως γίνονταν συγκαλυμμένα. Κανείς δεν επαιρόταν . Η πρόσφατη τακτική δείχνει πραγματικά μια μεταλλαγή. Και ακριβώς γι’ αυτό το λόγο έχω τον φόβο ότι μπορεί να βρισκόμαστε μπροστά στις παραμονές μιας αυταρχικής στροφής. Από μια άποψη η ιστορία μας προϊδεάζει: Κάθε φορά που έχουμε επίθεση στα κοινωνικά δικαιώματα, αν δεν υπάρξει ανατροπή των πολιτικών αυτών, ακολουθεί μια πολιτική αυταρχισμού, γιατί πώς αλλιώς θα πειθαρχήσει η κοινωνία και θα δεχτεί την πλήρη ανατροπή της πραγματικότητας της;
Ούγκο Τσάβες. Ο άνθρωπος που άλλαξε τη μοίρα ενός λαού.
Το news247, μίλησε με τον Δημήτρη Καλτσώνη, επίκουρο καθηγητή θεωρίας κράτους και δικαίου, στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, για τις αλλαγές που προώθησε στη Βενεζουέλα ο Ούγκο Τσάβες, αλλά και το μέλλον της χώρας, χωρίς τον ίδιο στο τιμόνι.
από τον Στέφανο Νικήτα
Πως ανέβηκε στην εξουσία ο Ούγκο Τσάβες. Από την ίδρυση του Μπολιβαριανού Επαναστατικού Κινήματος 200 το 1983 στην προεδρία. Πως τα κατάφερε;
Η άνοδος του Τσάβες στην προεδρία ήταν αποτέλεσμα της βαθιάς κοινωνικής δυσαρέσκειας που επικρατούσε στη Βενεζουέλα ήδη από τη δεκαετία του 1980. Οι πολιτικές των κυβερνήσεων του δικομματισμού και τα προγράμματα εξοντωτικής λιτότητας που είχαν επιβάλλει μαζί με το ΔΝΤ είχαν οξύνει στο έπακρο τη φτώχεια. Οι κοινωνικές ανισότητες είχαν διευρυνθεί σε μια χώρα που είναι από τους μεγαλύτερους πετρελαιοπαραγωγούς του κόσμου. Η πτώση του βιοτικού επιπέδου των λαϊκών στρωμάτων οδήγησε στην εξέγερση του Φεβρουαρίου του 1989 η οποία καταπνίγηκε από τις ένοπλες δυνάμεις με χιλιάδες θύματα.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, το βιοτικό επίπεδό τους δέχτηκε νέα πλήγματα ως συνέπεια των νεοφιλελεύθερων μέτρων και των ιδιωτικοποιήσεων του πετρελαίου και άλλων τομέων της οικονομίας που υιοθετήθηκαν κάτω από τις επίμονες οδηγίες του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου αλλά και τις έντονες άμεσες πιέσεις των ΗΠΑ. Η καταλήστευση του εθνικού πλούτου από την εγχώρια ολιγαρχία και τις ΗΠΑ εντάθηκε. Η κατάσταση αυτή δημιούργησε ισχυρές κοινωνικές εντάσεις. Οι διαμαρτυρίες και οι αγώνες των λαϊκών στρωμάτων ισχυροποιήθηκαν. Απεργίες και διαδηλώσεις χαρακτήρισαν όλη τη δεκαετία του 1990.
Πέρα από τη λαϊκή εξέγερση του Φεβρουαρίου 1989, τις απεργίες και κοινωνικές διαμαρτυρίες της δεκαετίας του 1990, έκφραση της κοινωνικής αναταραχής υπήρξε η εκδήλωση δύο αποτυχημένων πραξικοπήματων το 1992 στα οποία συμμετείχε σημαντικό τμήμα των ενόπλων δυνάμεων. Το ένα από τα δύο πραξικοπήματα, του οποίου ηγήθηκε ο μετέπειτα πρόεδρος Ούγκο Τσάβες και που είχε ως στόχο την ανατροπή της ιδιωτικοποίησης του πετρελαϊκού τομέα, είχε τεράστια επίδραση στις πολιτικές εξελίξεις παρά την αποτυχία του. Βασικό αίτημα των εξεγερθέντων στρατιωτικών υπήρξε ακριβώς η αντίθεση στην ιδιωτικοποίηση του πετρελαϊκού τομέα.
Ο Τσόμσκυ διδάσκει γλωσσολογία στο ΜΙΤ, τη δεκαετία του 1950
Ο Νόαμ Τσόμσκυ μιλάει για τα νεανικά του χρόνια, τις σπουδές, το παιχνίδι, τη χειραφέτηση .Η συνέντευξη στον Michael Kasenbacher του New Left Project
Πηγή: ΕΝΘΕΜΑΤΑ
μετάφραση: Λ. Ροδάμνης
Θα ήθελα να ξεκινήσω με το εξής ερώτημα: Ποια είναι η ενασχόληση που πραγματικά σας γεμίζει; Να ξεκινήσουμε από την προσωπική σας ζωή και τη διπλή σας σταδιοδρομία στη γλωσσολογία και στον πολιτικό αγώνα, τι λέτε;
Αν είχα το χρόνο, θα περνούσα πολύ περισσότερο καιρό ασχολούμενος με τη γλώσσα, τη φιλοσοφία, τη γνωσιολογία, διανοητικά πεδία με εξαιρετικό ενδιαφέρον. Ωστόσο, μεγάλο μέρος της ζωής μου το αφιερώνω στη μία ή την άλλη μορφή πολιτικής δραστηριότητας: διάβασμα, συγγραφή, οργανωτική δράση, ακτιβισμό κ.ο.κ. Όλα αυτά αξίζει πραγματικά να τα κάνουμε, είναι αναγκαίο, αλλά δεν είναι πάντα συναρπαστικά από διανοητική άποψη. Πολλές φορές είτε δεν καταλαβαίνουμε τίποτα είτε μένουμε σε ένα επιφανειακό επίπεδο. Το κάνω ωστόσο, επειδή είναι απαραίτητο. Το είδος της δουλειάς που πρέπει να καταλαμβάνει το βασικό μέρος της ζωής μας είναι αυτό που θέλαμε να κάνουμε αν δεν πληρωνόμασταν γι’ αυτό: η ενασχόληση που προκύπτει από τις εσωτερικές μας ανάγκες, ενδιαφέροντα και ανησυχίες.
Πιστεύετε λοιπόν ότι ένα άτομο ξέρει πραγματικά τι είναι αυτό που θέλει να κάνει;
Υπό τις κατάλληλες συνθήκες, ναι. Τα παιδιά, για παράδειγμα, είναι εκ φύσεως περίεργα — θέλουν να μάθουν τα πάντα, θέλουν να εξερευνήσουν τα πάντα, αλλά συνήθως αυτό φροντίζουν να τους το βγάλουν από το κεφάλι τους. Μπαίνουν σε πειθαρχημένες δομές, όπου τα πράγματα οργανώνονται με άκαμπτο τρόπο. Γι’ αυτό το σχολείο είναι βαρετό· κι ωστόσο μπορεί να γίνει συναρπαστικό! Μέχρι τα δώδεκά μου πήγαινα σε ένα σχολείο οργανωμένο με βάση τις παιδαγωγικές αρχές του Τζων Ντιούι. Ήταν μια συναρπαστική εμπειρία, ήθελες να πηγαίνεις στο σχολείο. Δεν υπήρχε κατάταξη και βαθμολογία. Βέβαια, υπήρχε μια κατεύθυνση, δεν έκανες απλώς ό,τι σου κατέβαινε. Υπήρχε μια δομή, αλλά κυρίως μας ενθάρρυναν να καλλιεργούμε τα ενδιαφέροντα και τις κλίσεις μας, και να συνεργαζόμαστε μεταξύ μας.
Στην πραγματικότητα, δεν ήξερα αν ήμουν καλός μαθητής έως ότου πήρα στο γυμνάσιο. Πήγα σε ένα γυμνάσιο στο οποίο υπήρχε αυστηρή αξιολόγηση και κατάταξη. Έπρεπε να πας στο πανεπιστήμιο, κι έπρεπε να περάσεις τα τεστ. Ήταν κάτι πολύ διαφορετικό: έπρεπε να είσαι ο καλύτερος μαθητής, όχι απλώς καλός. Κι αυτό ήταν καταστροφή: έφτιαχνε ανθρώπους που πραγματικά δεν ξέρουν τι θέλουν να κάνουν. Αυτό συνέβη και με μένα: στο γυμνάσιο έχασα σχεδόν κάθε ενδιαφέρον. Το πρόγραμμα σπουδών του πανεπιστημίου ήταν αλήθεια συναρπαστικό: πολλά μαθήματα, σπουδαία μαθήματα! Αποδείχθηκε όμως ότι το πανεπιστήμιο ήταν σαν ένα διογκωμένο γυμνάσιο. Έπειτα από ένα χρόνο ήμουν έτοιμος να τα παρατήσω· ήταν ζήτημα τύχης που δεν το έκανα. Έτυχε να γνωρίσω έναν διδάσκοντα που μου πρότεινε να παρακολουθήσω κάποια μεταπτυχιακά του σεμινάρια· στη συνέχεια παρακολούθησα και άλλα μεταπτυχιακά σεμινάρια. Αλλά δεν έχω καμία επαγγελματική κατάρτιση. Αυτός είναι ο λόγος που διδάσκω στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης, το MIT — δεν έχω τα απαιτούμενα προσόντα για να διδάξω σε ένα παραδοσιακό, ακαδημαϊκό πανεπιστήμιο.
Εκατοντάδες εκπαιδευτικοί παρακολούθησαν την ημερίδα φιλαναγνωσίας της ΕΨΥΠΕ (Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου) στο Ινστιτούτο Θερβάντες το Σάββατο 9 Φεβρουαρίου. Εικονογράφοι, συγγραφείς, μουσικοπαιδαγωγοί, κουκλοπαίκτες, επιστήμονες που έχουν αφιερώσει τη ζωή και το έργο τους στα παιδιά, παρουσίασαν εισηγήσεις και εργαστήρια, βασισμένα στα βιβλία που έχει εκδώσει η ΕΨΥΠΕ τα τελευταία δέκα χρόνια. Ο σχολικός εκφοβισμός, οι κίνδυνοι του διαδικτύου, ο μαγικός κόσμος των παραμυθιών, το βιβλίο και η ψυχοκοινωνική ανάπτυξη του παιδιού, ήταν μερικά από τα θέματα που συζητήθηκαν.
Παρακολουθήσαμε το εργαστήρι πρόληψης του σχολικού εκφοβισμού που παρουσίασε ο πολυβραβευμένος Καταλανός συγγραφέας–εικονογράφος Tàssies(Josep Antoni Tàssies Penella), βασισμένο στο βιβλίο του «Μου έκλεψαν το όνομά μου»*. Το βιβλίο, που έχει μεταφραστεί σε τέσσερις γλώσσες, διαπραγματεύεται με αφαιρετικό τρόπο, σκοτεινά χρώματα και λίγα αλλά πυκνά λόγια το θέμα της κακοποίησης, που οδηγεί στην απώλεια της ταυτότητας, ακόμα και την ιδέα της αυτοκτονίας. Ο 50χρονος Tàssies, πατέρας τεσσάρων παιδιών ο ίδιος, δημοσιογράφος και σκιτσογράφος σε ισπανικές εφημερίδες, μίλησε στην «Εφ.Συν.»,για τον σχολικό εκφοβισμό, τη σχέση του με την οικονομική κρίση, αλλά και τις εξουσιαστικές δομές του κόσμου των μεγάλων.
Συνέντευξη στην Αφροδίτη Τζιαντζή
– Γιατί επιλέξατε ένα τέτοιο δύσκολο θέμα;
Στα παιδιά μπορείς να πεις τα πάντα, αν το κάνεις με σεβασμό. Δεν πρέπει να κρύβουμε την πραγματικότητα. Γράφω και φανταστικά βιβλία, αλλά ήθελα να μιλήσω για τον σχολικό εκφοβισμό, για να στείλω ένα ξεκάθαρο μήνυμα: Βγείτε και μιλήστε.
– Επισκέπτεστε σχολεία, πήγατε και σε ένα ελληνικό σχολείο μιλώντας για τον εκφοβισμό. Πώς αντιδρούν οι μαθητές;
Οι αντιδράσεις τους είναι θετικές γιατί γνωρίζουν το θέμα. Ομως αναρωτιέμαι γιατί οι μεγάλοι δεν παίζουν πιο ενεργό ρόλο. Η λύση είναι βέβαια η πρόληψη. Αλλά όταν κάτι συμβαίνει δεν πρέπει να το «κουκουλώνεις» ή να προσποιείσαι ότι φταίει το θύμα. Δυστυχώς κάποιοι διευθυντές ή διοικητικοί της εκπαίδευσης έχουν πολύ οπισθοδρομικά στερεότυπα.
– Το παιδί στο βιβλίο σας σκέφτεται να πέσει από τις σκάλες. Υπαινίσσεστε την αυτοκτονία;
Ναι, μιλάω για την αυτοκτονία. Είναι ένα θέμα ταμπού, αλλά δυστυχώς συμβαίνει συχνότερα απ’ ό,τι μας αρέσει να πιστεύουμε. Ασχολούμαστε με τον σχολικό εκφοβισμό μόνο αν διαβάσουμε για κάποιο θάνατο στις εφημερίδες. Είναι λάθος, γιατί ο κίνδυνος υπάρχει παντού, σε κάθε σχολείο στην Ελλάδα, στην Ισπανία, στην Ιταλία, στην Πορτογαλία. Και είναι πραγματικός.
Ποικίλες αντιδράσεις προκάλεσε η συνέντευξη της Λούκας Κατσέλη στην »Εφ.Συν.» και όσα δήλωσε για τις συνομιλίες της με τον ΣΥΡΙΖΑ και την βολιδοσκόπησή της από το ΠΑΣΟΚ.
Στην Κουμουνδούρου επιβεβαίωσαν τα περί συνομιλιών, κράτησαν όμως αποστάσεις. »Έχουν βρεθεί ορισμένες φορές» σχολίασαν συνεργάτες του Αλέξη Τσίπρα, συμπληρώνοντας ότι αυτό δεν σημαίνει ότι η επικοινωνία τους είναι τακτική. Πάντως την Πέμπτη δύο κορυφαία στελέχη του οικονομικού επιτελείου του ΣΥΡΙΖΑ, ο Γιάννης Δραγασάκης και ο Γιάννης Μηλιός συναντήθηκαν με την πρώην υπουργό στο γραφείο της, με αντικείμενο διεθνές συνέδριο που διοργανώνεται τον Μάρτιο στην Αθήνα με τη συμβολή της.
Όσο για την αντίδραση του ΠΑΣΟΚ , λακωνική και φαρμακερή:’’ Δεν ασχολούμαστε με την κ.Κατσέλη’’
Δ.Κ., 9/2/13
Η συνέντευξη στον Δημήτρη Κουκλουμπέρη
Κοινωνικές συγκρούσεις και πτώση της κυβέρνησης μέχρι το φθινόπωρο προβλέπει η Λούκα Κατσέλη, αν συνεχιστεί η πολιτική του συμβιβασμού με τις απαιτήσεις των δανειστών. Η πρώην υπουργός προτείνει την εκπόνηση ενός εθνικού σχεδίου ανασυγκρότησης από ευρύτερη συμπαράταξη προοδευτικών κομμάτων, επιβεβαιώνει ότι βρίσκεται σε ανοιχτή γραμμή με τον Αλέξη Τσίπρα και την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ αποκαλύπτει ότι το ΠΑΣΟΚ διερεύνησε την επιστροφή της, εισπράττοντας ωστόσο ένα κατηγορηματικό όχι εκ μέρους της.
– Ποια είναι η εκτίμησή σας για την κατεύθυνση της χώρας με βάση τις επιλογές της κυβέρνησης Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ;
Μετά τις εκλογές η χώρα έχασε μια σημαντική ευκαιρία. Την ευκαιρία να επαναδιαπραγματευτεί με τους πιστωτές της τους όρους του Μνημονίου και της δανειακής σύμβασης, με αποτέλεσμα τώρα να οδηγείται σε επικίνδυνες ατραπούς. Είχα προειδοποιήσει από το καλοκαίρι του 2012 ότι η ύφεση θα βαθύνει ακόμη περισσότερο. Με πολύ συντηρητικούς υπολογισμούς θα ξεπεράσει το -7% το 2013 για πέμπτη συνεχή χρονιά, η ανεργία θα αυξηθεί, τα έσοδα θα παρουσιάσουν μεγάλη υστέρηση, τα ανεξόφλητα χρέη προς τις τράπεζες και το Δημόσιο θα διογκωθούν και δεν θα υπάρχει η δυνατότητα στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις να ξεπληρώσουν οφειλές και ασφαλιστικές εισφορές. Αν αυτή η κατάσταση, η οικονομική δυσπραγία και η φτωχοποίηση της μεσαίας τάξης συνεχιστεί, θα οδηγηθούμε μαθηματικά -όπως έγινε και σε άλλες χώρες- σε κοινωνικές συγκρούσεις και πολιτικούς κλυδωνισμούς. Είναι ζήτημα δημοκρατίας η ανατροπή αυτής της οικονομικής πολιτικής, έτσι ώστε να συγκρατηθεί η αγοραστική δύναμη, να κινηθεί η οικονομία και σταδιακά να επανέλθει η ομαλότητα. Η τρικομματική του κ. Σαμαρά έκανε μια πολιτική επιλογή: να πέσει στην αγκαλιά της κ. Μέρκελ. Για πολιτικούς λόγους και προς συμφέρον ορισμένων εργοδοτών στην Ελλάδα, οι οποίοι έχουν κάθε κίνητρο να ακολουθείται αυτή η πολιτική. Στην υπηρεσία αυτής της πολιτικής, η κυβέρνηση έχει επιλέξει να ακυρώσει οποιαδήποτε εναλλακτική με το επιχείρημα του μονοδρόμου και να ακυρώσει οποιαδήποτε προσπάθεια επαναδιαπραγμάτευσης. Εχουν ασπασθεί πλήρως τη λογική μιας αδιέξοδης πολιτικής, βίαιης δημοσιονομικής προσαρμογής, εσωτερικής υποτίμησης και αναδιανομής εισοδήματος και πλούτου.
Η φωτογραφία από τη διανομή τροφίμων έξω από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, που δημοσίευσε η βρετανική εφημερίδα Guardian και έκανε τον γύρο του κόσμου, προκάλεσε έντονους σχολιασμούς για τη φτώχεια και την εξαθλίωση στην Ελλάδα, όπως και βαρύγδουπους τίτλους, σαν το «Ψάχνοντας στα σκουπίδια για μια αξιοπρεπή διαβίωση» που φιλοξενεί το Reuters.
O Νικήτας Κανάκης, πρόεδρος των Γιατρών του Κόσμου, μιλώντας στο tvxs.gr, αναφέρει ότι τέτοιες εικόνες δεν θα πρέπει να ξενίζουν την κοινωνία, καθώς «αποτελούν την εικόνα της σημερινής Ελλάδας που προσπαθούμε να κρύψουμε κάτω από το χαλί». Ταυτόχρονα επισημαίνει ότι η εξαθλίωση αποκτά μόνιμα χαρακτηριστικά ενώ ανάμεσα στους έχοντες ανάγκη βρίσκονται πλέον και άνθρωποι προερχόμενοι από κοινωνικούς χώρους που σε παρελθοντικές περιόδους θα βρίσκονταν στο «απυρόβλητο».
Του Νίκου Μίχου
Πόσο συχνές είναι αυτές οι εικόνες φτώχειας και εξαθλίωσης;
«Εμάς δεν μας ξενίζουν καθόλου πια. Εάν σε κάποιους κάνει εντύπωση, να αναθεωρήσουν. Βλέπουμε εικόνες μιας Ελλάδας που προσπαθούμε να κρύψουμε κάτω από το χαλί. Θεωρούμε ότι αυτές οι εικόνες αποτελούν καθημερινότητα για το 20% των ανθρώπων πλέον στην Ελλάδα, που βρίσκονται σε πλήρη εξαθλίωση».
Οι Γιατροί του Κόσμου παρατηρούν ότι αυξάνεται σημαντικά καθημερινά ο αριθμός εκείνων που ψάχνουν όχι μόνο φάρμακα πλέον, αλλά και τα πιο βασικά τρόφιμα. «Ακούγονται τα σχόλια ότι οι άνθρωποι πηγαίνουν σε τέτοια γεγονότα όπως αυτό που έλαβε χώρα έξω από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης γιατί μοιράζονται δωρεάν προϊόντα», δηλώνει ο Νικήτας Κανάκης, εξηγώντας ότι ακόμη και έτσι δεν μπορεί κανείς να παραβλέψει ότι πρόκειται για εικόνες νέας Αργεντινής.
Ποιος είναι ο φτωχός σήμερα;
«Εμείς βλέπουμε τους φτωχούς των φτωχών. Είναι άνθρωποι που έχουν ένα εισόδημα οικογενειακό κάτω από 300 – 400 ευρώ. Οι περισσότεροι είναι είτε μακροχρόνια άνεργοι με παιδιά, είτε συνταξιούχοι που με την μια σύνταξη δεν μπορούν να συντηρήσουν και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας. Τελευταία βλέπουμε όλο και περισσότερο μικροεπαγγελματίες, που δεν μπορούν για παράδειγμα να πληρώσουν την ασφάλισή τους. Σε γενικές γραμμές είναι αυτοί που ζούσαν ούτως ή άλλως φτωχικά στους οποίους προστίθενται σταδιακά και κάποιοι προερχόμενοι από μεσαία κοινωνικά στρώματα».
Κλιμάκωση της αποδημοκρατικοποίησης και απεμπόληση στοιχειωδών δικαιωμάτων βλέπει στο κλίμα τρομολαγνείας των ημερών η Αθηνά Αθανασίου, αναπληρώτρια καθηγήτρια του Παντείου. Η συγγραφέας του βιβλίου «Η κρίση ως κατάσταση «έκτακτης ανάγκης»: κριτικές και αντιστάσεις» (εκδ. Σαββάλας, 2012) μιλά στην efsyn.gr :
Συνέντευξη στο Δημήτρη Αγγελίδη
Προάγει τη δημοκρατία η καλλιέργεια κλίματος τρομολαγνείας, στο πλαίσιο της οποίας καλούμαστε να γίνουμε οι ίδιοι διώκτες της τρομοκρατίας;
Το γεγονός ότι μας ζητούν να συμμετέχουμε στη δίωξη της τρομοκρατίας συνδέεται, κατά τη γνώμη μου, με την ανάγκη να δημιουργηθεί ομοθυμία, εν όψει μιας γενικότερης συγκυρίας απεμπόλησης δικαιωμάτων. Το ανησυχητικό, πιστεύω, είναι ότι τα παραμορφωμένα από την κακοποίηση πρόσωπα των συλληφθέντων θεωρούνται λεπτομέρεια ήσσονος σημασίας. Ο βασανισμός τους δικαιώνεται κατά μία έννοια, πόσο μάλλον που οι συλληφθέντες έχουν ήδη καταδικαστεί στις τηλεοπτικές οθόνες.
Φαίνεται ότι η δημοσιογραφική δεοντολογία υποχωρεί μπροστά στην πολιτική σκοπιμότητα. Επίσης ανησυχητικό είναι ότι η βία των κρατικών υπηρεσιών θεωρείται νόμιμη, ενώ κάθε κριτική σ” αυτή θεωρείται ανομία ή ακόμα και συνενοχή στην τρομοκρατία. Ας θυμηθούμε ότι μετά την 11η Σεπτεμβρίου επιχειρήθηκε στις ΗΠΑ η απονομιμοποίηση του κριτικού λόγου. Υπάρχει και σήμερα ένα κλίμα γενικότερης απονομιμοποίησης της κριτικής στην κρατική καταστολή. Στο όνομα της κρίσης, βλέπουμε να κλιμακώνεται η αποδημοκρατικοποίηση και η απεμπόληση στοιχειωδών δικαιωμάτων.
Τι δείχνει η δημοσιοποίηση των ρετουσαρισμένων φωτογραφιών των συλληφθέντων;
Στο πλαίσιο της εφαρμογής του μέτρου της δημοσιοποίησης των φωτογραφιών -μέτρο έτσι κι αλλιώς αμφιλεγόμενο- η πολιτική της αναπαράστασης δομείται επιλεκτικά και ιεραρχικά. Σας θυμίζω την περίπτωση της διαπόμπευσης των οροθετικών γυναικών. Για να μείνουμε μόνο σε πολύ πρόσφατα παραδείγματα, από τη δημοσιοποίηση των φωτογραφιών έχουν εξαιρεθεί ο κατηγορούμενος για τον βιασμό και την ειδεχθή δολοφονία της γυναίκας στην Ξάνθη, αλλά και οι δύο ακροδεξιοί δράστες της δολοφονίας του 27χρονου Πακιστανού Σαχτζάτ Λουκμάν στα Πετράλωνα.
Ο Γάλλος οικονομολόγος Μισέλ Αλιετά* είναι ένας από τους ιδρυτές (μαζί με τον Robert Boyer) της Σχολής της Ρύθμισης. Ο Αλιετά είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Paris X-Nanterre και επιστημονικός σύμβουλος στο Κέντρο Ερευνών για τη διεθνή οικονομία CEPII. Στη γλώσσα μας κυκλοφορεί το βιβλίο του «Η οικονομική κρίση» (Πόλις, 2009). Η ακόλουθη συνέντευξη του Μισέλ Αλιετά δημοσιεύτηκε σε ειδικό τεύχος του περιοδικού Le Nouvel Observateur αφιερωμένο στον ρόλο του χρήματος (De l” argent roi à l” argent fou).
Από τον Θανάση Γιαλκέτση
-Οταν μιλάμε για χρηματοπιστωτική απορρύθμιση ο νους μας πάει πρώτα απ” όλα στη δεκαετία του 1980, στον Ρέιγκαν και στη Θάτσερ. Οι κυβερνήσεις τους δεν ήταν αυτές που εγκαινίασαν αυτή την πολιτική;
-Στην πραγματικότητα, η χρηματοπιστωτική απορρύθμιση αρχίζει πολύ πριν από τη δεκαετία του 1980. Στην πρώτη μεταπολεμική περίοδο ο χρηματοοικονομικός τομέας ήταν ισχυρά ρυθμισμένος και οι χρηματοπιστωτικές αγορές, περιχαρακωμένες στις εθνικές τους επικράτειες, έπαιζαν έναν πολύ περιορισμένο ρόλο στην οικονομική ζωή. Αλλά η πολύ ισχυρή ανάπτυξη της δεκαετίας του 1960 θα αλλάξει τα δεδομένα. Η επέκταση προκάλεσε τότε την παραβίαση του ελέγχου των κεφαλαίων, που μέχρι εκείνη την περίοδο ήταν πολύ στενός. Είναι η αρχή της πρώτης παγκοσμιοποίησης, η οποία επέφερε μια δυσλειτουργία των τρόπων ρύθμισης της οικονομίας. Το πρώτο θύμα υπήρξε το διεθνές σύστημα του Μπρέτον Γουντς, που καθιερώθηκε το 1944 και που είχε αναγορεύσει το δολάριο, το μόνο μετατρέψιμο σε χρυσό νόμισμα, σε ισχυρότερο από όλα τα νομίσματα. Μετά την υποτίμηση της λίρας, τον Οκτώβριο του 1967, το δολάριο αρχίζει να δέχεται επιθέσεις, ενώ ο πόλεμος του Βιετνάμ τροφοδοτεί τον αμερικανικό πληθωρισμό. Και στις 15 Αυγούστου 1971, το νομισματικό πραξικόπημα του Νίξον, που αναστέλλει τη μετατρεψιμότητα του δολαρίου σε χρυσό, τερματίζει το σύστημα του Μπρέτον Γουντς ανοίγοντας τον δρόμο στον μεγάλο πληθωρισμό της δεκαετίας του 1970. Δημιουργείται μια νέα κατάσταση που θα ωθήσει σύντομα τις τράπεζες να αντιδράσουν, επειδή, καθώς τα επιτόκια έμεναν σταθερά εξαιτίας της νομισματικής πολιτικής ελέγχου των επιτοκίων, η άνοδος του πληθωρισμού συνεπαγόταν απώλειες για τους καταθέτες. Οι αμερικανικές τράπεζες επιδίωξαν να παρακάμψουν το ανώτατο όριο των επιτοκίων δημιουργώντας τα αμοιβαία κεφάλαια, των οποίων οι αποδόσεις συναρτούνταν με τα ελεύθερα επιτόκια της αγοράς. Οι πρώτες μορφές χρηματοπιστωτικής απορρύθμισης ήταν επομένως το αποτέλεσμα ενεργειών ιδιωτικών παραγόντων.
Ο πρύτανης Θεοδόσης Πελεγρίνης μιλά στην «Εφ.Συν.»
Τα πανεπιστήμια, όπως όλο το φάσμα της εκπαίδευσης, σπρώχνονται βίαια στον βωμό της θυσίας που έχει στηθεί πάνω στην ανάγκη εθνικής σωτηρίας. Οι ζημιές πολλές. Υποχρηματοδότηση, δυσλειτουργίες, εσωτερικές εντάσεις και ενίοτε ακραίες καταστάσεις όχι άσχετες με την κοινωνική συγκυρία ή την πολιτική σκοπιμότητα.
«Περιορίζουμε όσο μπορούμε τις δαπάνες μας», δηλώνει ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών, Θεοδόσης Πελεγρίνης. «Ομως δεν θ” αφήσουμε να αλλοτριωθεί ο δημόσιος χαρακτήρας του πανεπιστημίου», προσθέτει απορρίπτοντας λύσεις ιδιωτικοποίησης (δίδακτρα).
Εξίσου κατηγορηματικός και για τα φαινόμενα βίας που συμβαίνουν ή προσάπτονται στα ανώτατα ιδρύματα. «Αν τελούνται αξιόποινες πράξεις είναι καταδικαστέες. Ομως οι συνθήκες στα πανεπιστήμια, όσον αφορά το ζήτημα της βίας, είναι καλύτερες σε σχέση με το παρελθόν». Οσο για τις συνταγές περί εσωτερικής αστυνόμευσης, θυμίζει ότι στην Αμερική δεν έχουν βοηθήσει στις αιματηρές επιθέσεις οπλοφόρων σε πανεπιστήμια και σχολεία.
Συνέντευξη στην Άννα Ανδριτσάκη
-Ερ.: Τα ΑΕΙ συνεχίζουν να δέχονται πανταχόθεν πιέσεις. Υποχρηματοδότηση, μεγάλες απώλειες ελέω Μνημονίου, προβλήματα –ακόμα- εφαρμογής του νόμου. Πώς τα βγάζετε πέρα;
-Απ.: Το μείζον πρόβλημα είναι η υποχρηματοδότηση. Το 2009 η επιχορήγηση ήταν 53 εκατ. ευρώ, το 2012 μειώθηκε στα 23 εκατ., ενώ για το 2013 μαθαίνουμε ότι θα πέσει στα 17,5 εκατ. Αυτά μετά βίας καλύπτουν τα λειτουργικά έξοδα. Θυμίζω ότι χάσαμε πάνω από 20 εκατ. με το κούρεμα, ενώ η ακίνητη περιουσία μας κινδυνεύει να περιέλθει στο ΤΑΙΠΕΔ.
Προσπαθούμε να καλύψουμε τις ανάγκες μας με όποιον τρόπο μπορούμε. Ξενοικιάζουμε κτίρια, κάνουμε οικονομίες κλίμακας, χρησιμοποιούμε εναλλακτικές μορφές ενέργειας . Το Οικονομικό Τμήμα και το ΕΜΜΕ εγκαταστάθηκαν στο Γρυπάρειο Μέγαρο (απέναντι από το παλιό Χρηματιστήριο), ενώ τα γραφεία της Νομικής θα μεταφερθούν στο παλιό Χημείο.
Συνάδελφοι από το εξωτερικό προτείνουν χορηγίες. Τις περιμένουμε. Μέχρι να έρθουν, όμως, περιορίζουμε δαπάνες. Χωρίς, βέβαια, να υποβαθμίσουμε την Παιδεία.
Οι μετρήσεις δείχνουν σταθεροποίηση της κυβέρνησης, με αύξηση μάλιστα των δυνάμεων της ΝΔ. Πού οφείλεται αυτό κ. Πρόεδρε; Και πόσο θα κρατήσει;
Δεν ξέρω τι αξία έχουν αυτές οι μετρήσεις όταν υπάρχει τέτοια ρευστότητα και τόσο μεγάλη απογοήτευση από το κοινοβουλευτικό σκηνικό. Νομίζω ότι αυτές οι δημοσκοπήσεις έχουν συμβάλει πολύ στην πλήρη παρακμή της πολιτικής ζωής. Μαγκιές, κόλπα, κουτσαβακισμοί, επιδειξιομανίες, νεοπλουτισμοί κυριαρχούν στον δημόσιο διάλογο κυβέρνησης – αντιπολίτευσης προκειμένου να κερδίσουν καμιά μονάδα στα ποσοστά τους. Στο ερώτημά σας τώρα: κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση συμφωνούν στο βασικό, ότι «η έξοδος από το ευρώ είναι εθνική καταστροφή». Αυτό σημαίνει ότι η ΝΔ έχει μεν κομματικό αντίπαλο, δεν έχει όμως προγραμματικό και ιδεολογικό αντίπαλο. Σε αυτό επιχειρεί να στηρίξει την ηγεμονία της. Οι δημοσκοπήσεις επίσης δείχνουν τους πολίτες να πιστεύουν πως απομακρύνεται το ενδεχόμενο της χρεοκοπίας…
Αν όντως το πιστεύουν, κάτι δεν πάει καλά με την ενημέρωσή τους. Η έκθεση του ΔΝΤ δείχνει καθαρά ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις δανειακές της υποχρεώσεις, μέχρι τέλος του χρόνου θα έχουμε νέα κρίση, θα έρθει η τρίτη περικοπή των δανειακών υποχρεώσεων, αλλά δεν πρόκειται να μας βγάλει ούτε αυτή από το τέλμα της ανεργίας και της οικονομικής διάλυσης.
Ταυτόχρονα, πάντως και ενώ λαμβάνονται τα πλέον σκληρά μέτρα, οι κοινωνικοί αγώνες παραμένουν πολύ χαμηλά. Σε τίποτα δεν θυμίζουν τις κινητοποιήσεις επί κυβέρνησης Παπανδρέου…
Σωστό. Είναι οι επιτάξεις, οι επιστρατεύσεις και γενικά η κυβερνητική βία. Είναι το κόστος μιας μέρας απεργίας για ένα πενιχρό πια μισθό. Είναι οι μεγάλες κινητοποιήσεις στις πλατείες που δεν έφεραν αποτέλεσμα γιατί κανένα κόμμα δεν τις στήριξε φέρνοντας έτσι απογοήτευση και παραίτηση. Κυρίως όμως είναι η έλλειψη μιας άλλης επιλογής, που θα δώσει λύση στην ανεργία και τη στέρηση, θα δώσει ελπίδα και θα κινητοποιήσει την κοινωνία. Για αυτό για μας έχει τόση σημασία να γίνει ένας μεγάλος διάλογος για το Σχέδιο Β΄.
Εκρηκτικό μείγμα προικισμένου καλλιτέχνη και εγγράμματου πολίτη, ο Γιώργος Κιμούλης ως φαίνεται δεν αρκείται στο φως που εμπέμπει η τέχνη του. Ανασκαφέας των πηγών και προσεκτικός αναγνώστης τους, διαπερνά με άνεση τα διαχωριστικά όρια ανάμεσα στον καλλιτέχνη και τον διανοούμενο και με λόγο τεκμηριωμένο τοποθετείται στα πολιτικά, κοινωνικά και πνευματικά ζητήματα που προβάλλει η εποχή μας. Αποφεύγει τα φώτα της δημοσιότητας, ωστόσο παρεμβαίνει συχνά μέσω του διαδικτύου σε ζητήματα τέχνης και πολιτικής. Ο τρόπος που ασκεί την τέχνη του του παρέχει τη δυνατότητα να βρεθεί όποτε θελήσει μπροστά στα φώτα της δημοσιότητας. Τουναντίον, περνά μεγάλα διαστήματα σιωπής. Η πρόσφατη αντιπαράθεσή του με τον συγγραφέα Τάκη Θεοδωρόπουλο τον έφερε ξανά στο προσκήνιο. Όσοι την παρακολούθησαν διαπίστωσαν αμέσως πως η αφορμή που την προκάλεσε έδωσε την ευκαιρία στον Γιώργο Κιμούλη να θίξει το ακανθώδες ζήτημα του ρόλου των διανοουμένων στην εποχή μας. Για τον ίδιο, άλλωστε, το ποτήρι έχει ξεχειλίσει εδώ και καιρό. Από τότε δηλαδή που «κάποιοι ηθικολόγοι διανοούμενοι» έκαναν την εμφάνισή τους «ως αυτόκλητοι μάρτυρες υπεράσπισης μιας πολιτικής κατάστασης που έχει φέρει αυτόν τον τόπο σε πλήρη εξαθλίωση».
Και η σημερινή μας κουβέντα από τους διανοούμενους ξεκινά. Ο Γιώργος Κιμούλης μιλά για τη στάση και τη θέση τους στη σημερινή κοινωνία, για την εμπλοκή τους με το πολιτικό σύστημα αλλά και για τις απαιτήσεις που προβάλλει η εποχή απ’ αυτούς. Η στάση της κοινωνίας, η βία, οι προπαγανδιστικοί μηχανισμοί αλλά και η Αριστερά μπαίνουν επίσης στο μικροσκόπιο της σκέψης του.
Συνέντευξη στην Πόλυ Κρημνιώτη
* Πρόσφατα σας είδαμε να αντιπαρατίθεστε με τον συγγραφέα Τάκη Θεοδωρόπουλο. Ποια ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι;
Απαντώ επιθετικά αποκλειστικά και μόνον σε όσους λιβελλογραφούν εναντίον μου καθήμενοι σ’ έναν θώκο εξουσίας, που θεωρείται άβατος λόγω «δημοσιογραφικής ασυλίας». Ποτέ άλλοτε! Το ποτήρι δεν ξεχείλισε τώρα. Τελευταία εμφανίστηκαν κάποιοι ηθικολόγοι διανοούμενοι ως αυτόκλητοι μάρτυρες υπεράσπισης μιας πολιτικής κατάστασης που έχει φέρει αυτόν τον τόπο σε πλήρη εξαθλίωση. Χωρίς αίσθημα αισχύνης βγάζουν λογύδρια νουθεσίας, ενώ ούτε ένας απ’ αυτούς δεν ανήκει στους τρισήμισι εκατομμύρια ανθρώπους που ζουν στα όρια της φτώχειας, δεν έχει χάσει τη δουλειά του, δεν κινδυνεύει να μείνει άστεγος.
»Οφείλουμε να μάθουμε να αναλύουμε τη σωστή σημασία των κινημάτων πολιτιστικού και ιστορικού τύπου και όχι μόνον των κοινωνικών κινημάτων με την κλασσική έννοια»
Εφημερίδα των Συντακτών
Ο Μισέλ Βιβιορκά διδάσκει κοινωνιολογία στην École des Hautes Études en Sciences Sociales. Συγγραφέας πολλών έργων, ο Βιβιορκά έχει ασχοληθεί ερευνητικά με τα κοινωνικά κινήματα, τον ρατσισμό, τη δημοκρατία και άλλα θέματα. Η ακόλουθη συνέντευξή του δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Reset.
Από τον Θανάση Γιαλκέτση
-Ποια κατάσταση έχουμε στην Ευρώπη; Υπάρχουν από τη μια μεριά τα παλιά συνδικάτα, πολύ αποδυναμωμένα, και από την άλλη τοπικιστικά και εθνικιστικά ή ξενόφοβα κινήματα, που καλλιεργούν αντιευρωπαϊκά αισθήματα και μια διάχυτη δυσαρέσκεια κατά των πολιτικών.
-Για ενάμιση αιώνα στην Ευρώπη είχαμε ένα μεγάλο κοινωνικό κίνημα, το εργατικό κίνημα, του οποίου τώρα είμαστε όλοι ορφανοί κοινωνικά, πολιτικά και διανοητικά. Δυσκολευόμαστε πολύ να φανταστούμε ότι μπορούν να συγκροτηθούν μορφές δράσης που διαφέρουν πολύ από το εργατικό κίνημα. Αντιλαμβανόμαστε μια δυσκολία, ένα είδος κενού, στις παλιές κοινωνίες μας που δεν είναι πλέον βιομηχανικές και δεν ξέρουν ακόμα τι έχουν γίνει. Κι έπειτα, λησμονούμε ότι, ιστορικά, τα μεγάλα κινήματα που διαπέρασαν τις ευρωπαϊκές κοινωνίες ήταν και πολιτιστικά κινήματα διάφορων ειδών, ακόμα και θρησκευτικά, στα οποία η ιδέα του έθνους μπορούσε να είναι ισχυρή χωρίς γι” αυτό να γίνεται εθνικιστική ούτε αντιδραστική. Με δυο λόγια, υποτιμάμε τη δύναμη των πολιτιστικών κινημάτων στην αλλαγή, επειδή έχουμε στον νου μας το παράδειγμα του εργατικού κινήματος. (…) Οφείλουμε να μάθουμε να αναλύουμε τη σωστή σημασία των κινημάτων πολιτιστικού και ιστορικού τύπου και όχι μόνον των κοινωνικών κινημάτων με την κλασική έννοια. Υπάρχει όμως και μια άλλη δυσκολία στη συγκρότηση ισχυρών μορφών συλλογικής δράσης: στην Ευρώπη συνεχίζουμε να σκεφτόμαστε με τις έννοιες του έθνους-κράτους, ενώ θέλουμε να δράσουμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Και είναι πολύ δύσκολο να περάσουμε από το ένα επίπεδο στο άλλο. Τα κινήματα που ασχολούνται με την οικολογία και το περιβάλλον, τα κινήματα που ενδιαφέρονται για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα ανθρωπιστικά κινήματα, τα κινήματα της μιας ή της άλλης μειονότητας δεν είναι υποχρεωτικά κλεισμένα μέσα σε ένα έθνος-κράτος, αλλά δεν είμαστε ικανοί να σκεφτούμε συλλογικές μορφές δράσης. Δεν κατορθώνουμε να βγούμε από το παρελθόν, που κυριάρχησε τον διανοητικό μας ορίζοντα για δύο αιώνες, αλλά δεν πρέπει να χάσουμε την ελπίδα.
Καταργείται η Βουλή, ανοίγει ο δρόμος για τη Χρυσή Αυγή – Υπεύθυνος και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας για την προστασία του Συντάγματος.
Εφημ Δρόμος της Αριστεράς
Για ουσιαστική κατάργηση της Βουλής και για παράδοση της νομοθετικής εξουσίας στην τρόικα και στο Εurogroup μιλά στον Δρόμο ο Γιώργος Κατρούγκαλος, συνταγματολόγος, καθηγητής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο της Θράκης. Τονίζει πως αυτή τη στιγμή εισάγονται μια σειρά από «παράλληλες» με το Σύνταγμα διατάξεις που περιορίζουν τα δικαιώματα των πολιτών και παραλληλίζει την περίοδο αυτή με σκοτεινά χρόνια της ελληνικής Ιστορίας.
Επισημαίνει πως η καταπάτηση του Συντάγματος δίνει χώρο σε αντικοινοβουλευτικές στοχεύσεις και χαρακτηρίζει… χρυσή εφεδρεία του συστήματος τη Χρυσή Αυγή. Μιλά, επίσης, για την ανάγκη νέου Συντάγματος με περισσότερες εξουσίες στους πολίτες, που θα κατακτηθούν όμως με την ανατροπή των συσχετισμών όχι μόνο στη Βουλή, αλλά κυρίως στην κοινωνία.
Συνέντευξη στον Μάριο Διονέλλη
Το τελευταίο διάστημα φαίνεται η νομοθετική εξουσία να έχει μεταφερθεί στα χέρια των υπουργών μέσω των Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου. Ποια είναι η γνώμη σας;
Ουσιαστικά πρόκειται για κατάργηση της Βουλής ως βασικού νομοθετικού οργάνου της πολιτείας. Ένα μεγάλο κομμάτι αρμοδιοτήτων ουσιαστικά της έχει υφαρπαγεί. Ακόμα, όμως, και όταν έρχονται για να συζητηθούν εκ των υστέρων οι Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου, δεν γίνεται πραγματική συζήτηση γιατί η κυβέρνηση διαλέγει τη διαδικασία του επείγοντος. Είναι διπλά προβληματικό αυτό το φαινόμενο: Αφενός επειδή το Σύνταγμα προβλέπει Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου να εκδίδονται μόνο για να αντιμετωπιστούν καταστάσεις επείγουσες και απρόβλεπτης ανάγκης. Τον Δεκέμβριο, όμως, είδαμε αίφνης μία από αυτές να προβλέπει την ίδρυση Φιλοτελικού Μουσείου…
Ακόμα όμως και όταν η Βουλή νομοθετεί, νομοθετεί καθ’ υπαγόρευση. Μην ξεχνάτε πως το φορολογικό νομοσχέδιο πρώτα συζητήθηκε στο Εurogroup, εγκρίθηκε από ‘κεί και μετά κατατέθηκε στη Βουλή, αποδεικνύοντας πως είμαστε ουσιαστικά υπό κηδεμονία και υπό απαγόρευση. Συνεπώς, οι βουλευτές δεν κάνουν πια ούτε το αυτονόητο, δηλαδή συζήτηση και αντιπαράθεση για τα νομοσχέδια. Η Βουλή έπαψε να είναι βήμα διαλόγου.
Ο Αριστείδης Μπαλτάςείναι ο άνθρωπος που ευθύνεται για τη σύνταξη της διακήρυξης του ΣΥΡΙΖΑ –ΕΚΜ.Το μέλος της Συντονιστικής Γραμματείας του σχήματος και καθηγητής Φιλοσοφίας των Επιστημών στο ΕΜΠ μίλησε στην «Εφ.Συν.»για την κρίση,τον σοσιαλισμό, την κυβέρνηση και την εξουσία, εκτιμώντας πως η απάντηση στους στόχους του κεφαλαίου μπορεί να έρθει μόνο μέσα από την πάλη των λαών, ότι υπάρχει ‘’ανομολόγητος φόβος’’ μήπως η ‘’καθαρή αριστερή στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ μετατραπεί σε ηγεμονική δύναμη΄΄, καθώς και ότι η πολιτική σκηνή θα αλλάξει ραγδαία το επόμενο διάστημα.
συνέντευξη στον Νίκο Σβέρκο
Αποκλείεται το ενδεχόμενο τελικά ο καπιταλισμός να ξεπεράσει την κρίση του;
Σε όσα αφορούν την κοινωνική κίνηση δεν μπορούν να υπάρχουν προβλέψεις. Μόνον εκτιμήσεις, βασισμένες βέβαια κατά το δυνατόν στην ανάλυση της τρέχουσας κατάστασης και των βαθύτερων τάσεων που φαίνονται να διαμορφώνονται. Θα έλεγα λοιπόν ότι το προηγούμενο, πριν από την κρίση, καθεστώς; Συσσώρευσης του κεφαλαίου στηριζόταν στον δανεισμό, ιδιωτικό και δημόσιο. Και η κερδοφορία του κεφαλαίου στηριζόταν εν πολλοίς στην άντληση κερδών από τα εισοδήματα του μέλλοντος. Ο καθοριστικός ρόλος των τραπεζών κάπου εδώ στηρίχτηκε. Από εκεί και πέρα η έκρηξη της κατανάλωσης και η συναφής επίπλαστη ευημερία επέτρεπαν μια μορφής συναίνεσης μεταξύ των δυνάμεων του κεφαλαίου και των μεσαίων στρωμάτων. Θυμόμαστε όλοι τη συζήτηση περί «κοινωνίας των δύο τρίτων». Αλλά με την κρίση αυτό το μοντέλο συσσώρευσης κα μερικής κοινωνικής συναίνεσης κατέρρευσε. –
-Τώρα δηλ. Πώς πιστεύετε ότι θα αντιδράσουν οι κυρίαρχοι κύκλοι;
Σήμερα το κεφάλαιο αποσκοπεί σε κάτι σαν επιστροφή στην Αγγλία του Ολιβερ Τουίστ: πλήρη «απελευθέρωση των εργασιακών σχέσεων, εκτίναξη της ανεργίας σε πρωτοφανή επίπεδα, διάλυση του κοινωνικού κράτους. Αλλά και διάλυση των μεσοστρωμάτων υπερμονομοπωλιακών και συγκεντρωτικών μορφών παραγωγής και εμπορίου. Για όλη την αναπτυγμένη Ευρώπη και με πρωτοπορία την Ελλάδα ως πεδίο δοκιμής των νέων συνταγών αυτός φαίνεται να είναι ο νέος μονόδρομος. Ο μονόδρομος της άνευ όρων και άνευ ορίων λιτότητας εσαεί. Αν εξαιρέσουμε πολεμικές συρράξεις μεγάλης κλίμακας, το κεφάλαιο καθ ιοι πολιτικές δυνάμεις που το εκφράζουν δεν φαίνεται να διαθέτουν άλλη στρατηγική, κάποιο σχέδιο Β’ κεινσιανής έμπνευσης. Πράγμα που σημαίνει ότι η απάντηση μπορεί να έρθει μόνο από την αντίσταση και την πάλη των λαών. Και τ6ην αλληλεγγύη των λαών. Και από κει και πέρα, μετά μια πρώτη νίκη, τα πράγματα είναι ανοιχτά για μεγάλες ίσως αλλαγές…
Δημοσθένης Κοκκινίδης «Διαμαρτυρίες»,1974
Έζησες από κοντά την έκρηξη στην ΕΡΤ. Τελικά γιατί συγκίνησε τόσο κόσμο και νεολαία;
contramee 