Το Ευρωπαϊκό Μανιφέστο »Τι να κάνουμε με το χρέος και το ευρώ;»

Το ευρωπαϊκό μανιφέστο παρουσιάστηκε  στην εφημερίδα ΕΠΟΧΗ  με τίτλο ‘‘Τρεις και μία ρήξεις με την κυρίαρχη ευρωπαϊκή πολιτική’‘ και με εισαγωγή του Χ.Γ. την οποία δημοσιεύουμε κάτω  από το κείμενο των εννέα Ευρωπαίων οικονομολόγων που συνέταξαν το μανιφέστο.

“Τι  να κάνουμε με το χρέος και το ευρώ; Ένα μανιφέστο»

Η Ευ­ρώ­πη βου­λιά­ζει στην κρί­ση και την κοι­νω­νι­κή α­πο­δό­μη­ση κά­τω α­πό την πίε­ση της λι­τό­τη­τας, της ύ­φε­σης και της στρα­τη­γι­κής των «δο­μι­κών με­ταρ­ρυθ­μί­σεων». Η πίε­ση αυ­τή εί­ναι με­θο­δι­κά συ­ντο­νι­σμέ­νη σε ευ­ρω­παϊκό ε­πί­πε­δο κά­τω α­πό την η­γε­σία της γερ­μα­νι­κής κυ­βέρ­νη­σης, της Ευ­ρω­παϊκής Κε­ντρι­κής Τρά­πε­ζας και της Ευ­ρω­παϊκής Επι­τρο­πής. Υπάρ­χει πλα­τειά συ­ναί­νε­ση ό­τι οι πο­λι­τι­κές αυ­τές εί­ναι πα­ρά­λο­γες ή α­κό­μα και «α­ναλ­φά­βη­τες»: η οι­κο­νο­μι­κή λι­τό­τη­τα ό­χι μό­νο δεν μπο­ρεί να μειώ­σει το άχ­θος του χρέ­ους, αλ­λά ο­δη­γεί σε συ­νε­χώς α­να­τρο­φο­δο­τού­με­νη ύ­φε­ση και προ­κα­λεί με­γα­λύ­τε­ρη α­νερ­γία και α­πό­γνω­ση στους λα­ούς της Ευ­ρώ­πης. Ωστό­σο, αυ­τές οι πο­λι­τι­κές θεω­ρού­νται λο­γι­κές α­πό τη σκο­πιά της α­στι­κής τά­ξης. Απο­τε­λούν έ­να βά­ναυ­σο τρό­πο — μια θε­ρα­πεία σοκ — για α­νά­καμ­ψη του κέρ­δους, δια­σφά­λι­ση των χρη­μα­τι­στι­κών ει­σο­δη­μά­των και ε­φαρ­μο­γή των νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρων α­ντι-με­ταρ­ρυθ­μί­σεων. Αυ­τό που συμ­βαί­νει εί­ναι βα­σι­κά η νο­μι­μο­ποίη­ση α­πό τα κρά­τη των διεκ­δι­κή­σεων του χρη­μα­τι­στι­κού κε­φα­λαίου πά­νω στην πα­ρα­γω­γή. Γι’ αυ­τό α­κρι­βώς η κρί­ση παίρ­νει τη μορ­φή μιας κρί­σης δη­μό­σιου χρέ­ους.

Ένα λαν­θα­σμέ­νο δί­λημ­μα

Η κρί­ση α­πο­κα­λύ­πτει ό­τι η προ­η­γού­με­νη νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη πο­λι­τι­κή για την Ευ­ρώ­πη δεν ή­ταν βιώ­σι­μη. Προϋπέ­θε­τε ό­τι οι ευ­ρω­παϊκές οι­κο­νο­μίες ή­ταν πιο ο­μοιο­γε­νείς α­πό ό,τι εί­ναι στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα. Οι δια­φο­ρές με­τα­ξύ χω­ρών αυ­ξή­θη­καν λό­γω της δια­φο­ρε­τι­κής έ­ντα­ξής τους στην πα­γκό­σμια α­γο­ρά και της δια­φο­ρε­τι­κής ευαι­σθη­σίας τους α­πέ­να­ντι στη συ­ναλ­λαγ­μα­τι­κή α­ξία του ευ­ρώ. Οι πλη­θω­ρι­στι­κές τά­σεις δεν συ­νέ­κλι­ναν και τα χα­μη­λά πραγ­μα­τι­κά ε­πι­τό­κια ευ­νοού­σαν ε­ντα­τι­κές ροές κε­φα­λαίων με­τα­ξύ κρα­τών και έ­ντο­νες «φού­σκες» στο χρη­μα­το­πι­στω­τι­κό και οι­κι­στι­κό το­μέα. Όλες αυ­τές οι α­ντι­φά­σεις — που ε­πι­τά­θη­καν με την ε­φαρ­μο­γή της νο­μι­σμα­τι­κής έ­νω­σης — προϋπήρ­χαν της κρί­σης, αλ­λά ε­κτι­νάχ­θη­καν με τις κερ­δο­σκο­πι­κές ε­πι­θέ­σεις ε­νά­ντια στο δη­μό­σιο χρέ­ος των πιο ε­κτε­θει­μέ­νων χω­ρών.

Οι κοι­νω­νι­κές και φι­λο­λαϊκές ε­ναλ­λα­κτι­κές στην κρί­ση αυ­τή α­παι­τούν μια τολ­μη­ρή ε­πα­νί­δρυ­ση της Ευ­ρώ­πης, διό­τι α­παι­τεί­ται ευ­ρω­παϊκή και διε­θνής συ­νερ­γα­σία για την α­να­διάρ­θρω­ση της βιο­μη­χα­νίας, της οι­κο­λο­γι­κής α­ει­φο­ρίας και της α­πα­σχό­λη­σης. Κα­θώς ό­μως μια συ­νο­λι­κή ε­πα­νί­δρυ­ση μοιά­ζει να εί­ναι α­νέ­φι­κτη με τον ά­με­σο συ­σχε­τι­σμό δυ­νά­μεων, η έ­ξο­δος α­πό το ευ­ρώ προ­τεί­νε­ται ως ά­με­ση λύ­ση σε διά­φο­ρες χώ­ρες. Το δί­λημ­μα μοιά­ζει να εί­ναι με­τα­ξύ μιας δια­κιν­δυ­νευ­μέ­νης «ε­ξό­δου» α­πό την ευ­ρω­ζώ­νη και μιας ου­το­πι­κής ευ­ρω­παϊκής ε­ναρ­μό­νι­σης που να α­να­δύε­ται μέ­σα α­πό τους α­γώ­νες των ερ­γα­ζο­μέ­νων. Κα­τά την ά­πο­ψή μας, πρό­κει­ται για έ­να λαν­θα­σμέ­νο δί­λημ­μα και ε­κεί­νο που εί­ναι ση­μα­ντι­κό εί­ναι να ερ­γα­στού­με για μια βιώ­σι­μη πο­λι­τι­κή στρα­τη­γι­κή ά­με­σης α­ντι­πα­ρά­θε­σης.

Η έξοδος από την κρίση

Φερνάν Λεζέ, «Μεγάλος Ιούλιος», 1945

Το κείμενο δημοσιεύεται  στην έκδοση του συλλόγου «Γ. ΚΟΡΔΑΤΟΣ», Οι ιδιωτικοποιήσεις και η πολιτική εξόδου από την κρίση, 2013, σελ. 33-61

Η έξοδος από την κρίση

 του Δημήτρη Καλτσώνη

Η σημερινή καπιταλιστική κρίση που χτύπησε με ιδιαίτερη οξύτητα τη χώρα μας και οι οδυνηρές της συνέπειες στην καθημερινή ζωή των πλατιών λαϊκών στρωμάτων αναδεικνύουν ανάγλυφα την ανάγκη χάραξης μιας διαφορετικής πορείας. Ο αμυντικός αγώνας των εργαζομένων πρέπει να δεθεί διαλεκτικά με την αντεπίθεσή τους, με σκοπό την έξοδο από την κρίση σε όφελος του λαού.

Φερνάν Λεζέ, «Ο μηχανικός», 1920

Α. ΟΙ ΣΗΜΕΡΙΝΕΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΕΙΣ:

ΓΙΑ ΜΙΑ ΦΙΛΟΛΑΪΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΠΟΡΕΙΑ

Αφετηρία της ανάλυσης των σημερινών αναγκών είναι μια παραδοχή. Μια παραδοχή που επιβεβαιώνεται πλήρως, συντριπτικά θα έλεγε κανείς, από την πραγματικότητα. Η άρχουσα τάξη της χώρας μας δεν μπορεί και δεν θέλει να εκπονήσει ένα σχέδιο βιομηχανικής ανάπτυξης και, πολύ περισσότερο, ένα σχέδιο ανάπτυξης σε όφελος του λαού αφού α. ο καπιταλισμός στην Ελλάδα είχε πάντοτε σχετικά χαμηλή υλικοτεχνική βάση, β. τα τελευταία χρόνια δυνάμωσε η εξάρτηση από το ξένο μονοπωλιακό κεφάλαιο, γ. το διεθνές μονοπωλιακό κεφάλαιο ελέγχει την ελληνική οικονομία και βασικούς τομείς της χώρας, δ. η χώρα έχει προσαρμόσει την οικονομία της, κυρίως στον τομέα των υπηρεσιών, ε. η βιομηχανική παραγωγική βάση της χώρας συρρικνώνεται.

Ένα τέτοιο σχέδιο πρέπει αναπόφευκτα να ξεκινά από την αντίθεση με τις πολιτικές της ΕΕ και του ΔΝΤ που μας έφεραν ως εδώ, που διέλυσαν τη βιομηχανική  και αγροτική οικονομία της χώρας, που όξυναν τις κοινωνικές ανισότητες. Πρέπει να ξεκινά από την αποδέσμευση από κάθε οικονομική, πολιτική και στρατιωτική εξάρτηση, από την αναζήτηση και αξιοποίηση της συνεργασίας άλλων διεθνών παραγόντων, πάντα σε πνεύμα ανεξαρτησίας και όχι υποτέλειας.

Ευρωζώνη – ευρώ και στρατηγική της αριστεράς

Στο  παρακάτω άρθρο του Γιάννη Τόλιου απαντούν με κείμενό  τους στην  Εποχή  ,23/6/13 οι Παναγιώτης Λαμπρόπουλος και Χρήστος Λάσκος

Toυ Γιάννη Τόλιου  

Το ζήτημα της ευρωζώνης και του ενιαίου νομίσματος (ευρώ) έχει αναδειχτεί και δικαίως, «κομβικό» ζήτημα στην εναλλακτική στρατηγική της Αριστεράς. Το ζήτημα έχει απασχολήσει το ΣΥΡΙΖΑ και θα τον απασχολήσει στο επικείμενο συνέδριο. Παρ’ ότι δεν υπάρχουν αμφιβολίες για τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές που προωθεί η ευρωζώνη, υπάρχουν ωστόσο μεγάλα «αποθέματα» μεταρρυθμιστικών ψευδαισθήσεων για βελτίωση του οικοδομήματος της ΟΝΕ με «πίεση από τα κάτω». Όμως χωρίς μεγάλες πολιτικές ανατροπές (ανάδειξη αριστερών κυβερνήσεων σε όλες ή τις περισσότερες χώρες) δεν μπορούν να αλλάξουν οι «συντεταγμένες» της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Και αυτό δεν μπορεί να γίνει με ουτοπικές θεωρήσεις «όλες μαζί οι χώρες», αλλά με σπάσιμο του αδύνατου «κρίκου» εκεί που οι συνθήκες ωριμάζουν και επιτάχυνση της ωρίμανσης ανατροπής και σπάσιμο νέων «κρίκων» και σε άλλες χώρες.

Η ταξική φύση της ευρωζώνης

Η ΕΕ και ο πυρήνας της, η ευρωζώνη, δεν αποτελούν ένωση χωρών και λαών με στόχο τη σύγκλιση οικονομιών, σύγκλιση μισθών, σύγκλιση δικαιωμάτων κά, αλλά ένωση καπιταλιστών (κυρίως πολυεθνικών) με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικής θέσης τους στον ευρωπαϊκό και διεθνή χώρο και τη αντιμετώπιση του εργατικού κινήματος και της Αριστεράς. Κυρίαρχο «ενοποιητικό» στοιχείο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης είναι η «ισχύς» και ο «ανταγωνισμός» και όχι η ισότιμη συνεργασία των λαών. Η ΕΕ αποτελεί ένα από τα ισχυρότερα ιμπεριαλιστικά κέντρα του πλανήτη. Οι εξελίξεις στην Ελλάδα και τελευταία στην Κύπρο (τραπεζική κρίση, αποφάσεις eurogroup, εκβιασμοί ΕΚΤ, δανειακή σύμβαση, Μνημόνιο, κά), διέλυσαν πολλές ψευδαισθήσεις για το χαρακτήρα της ευρωζώνης και το ασύμβατο εφαρμογής αριστερής πολιτικής εντός των ορίων της. Κατά συνέπεια η δέσμευση του ΣΥΡΙΖΑ, για εφαρμογή αριστερού προγράμματος, χωρίς να προετοιμάζει το λαό για το ενδεχόμενο αποδέσμευσης και κυρίως να προετοιμάζεται ο ίδιος (πολιτικά, τεχνοκρατικά, οργανωτικά, κινηματικά), δημιουργεί ερωτηματικά και έλλειμμα πολιτικής αξιοπιστίας, πολύ περισσότερο που σε δημόσιες εκφωνήσεις ηγετικά του στελέχη διαβεβαιώνουν την εφαρμογή αριστερής πολιτικής με παραμονή της χώρας στην ευρωζώνη και το ευρώ.

Τι σημαίνει παραμονή ή αποδέσμευση από την ευρωζώνη;

Το πρώτο που πρέπει να τονίσουμε είναι ότι χρειάζεται να υπερβούμε τη μονομερή συζήτηση «ευρώ-δραχμή» διότι περιορίζει τη θεώρηση στο χαρτονόμισμα («μέσο ανταλλαγής») ή στην καλύτερη περίπτωση στη νομισματική πολιτική (πιστωτική και συναλλαγματική). Ασφαλώς η τελευταία αποτελεί κρίσιμη πτυχή και βρίσκεται στον πυρήνα της «Οικονομικής και Νομισματικής Ενοποίησης» (ΟΝΕ). Όμως τα τελευταία χρόνια η ευρωζώνη έχει υποστεί σημαντική «μετάλλαξη» προς αντιδραστικότερη κατεύθυνση. Εκτός από τους δύο «πυλώνες», την ΕΚΤ και το «Σύμφωνο Σταθερότητας», έχουν δημιουργηθεί ο «Μηχανισμός Στήριξης» με τα Μνημόνια, το «Σύμφωνο για το Ευρώ», το «Δημοσιονομικό Σύμφωνο», τα «Εξάμηνα συντονισμού», κά, που κάνουν πιο σκληρό το νεοφιλελεύθερο πλαίσιο και καθολικότερο το πλέγμα της υπερεθνικής επιβολής της βούλησης των κυρίαρχων ελίτ, κυρίως της γερμανικής, σε βάρος των λαών και εργαζόμενων ιδιαίτερα των περιφερειακών χωρών.

Exit from the Eurozone: the elephant in the room or why we cannot have socialism based upon EFSF recapitalisation

 

By Panagiotis Sotiris [1]

The report by Costas Lapavitsas and Heiner Flassbeck on the crisis of the Eurozone has been an important step in re-opening the euro debate within the European Left. The political significance of the report was made even more evident by the fact that it was published by the Rosa Luxemburg Stiftung, and was endorsed by the leadership of Die Linke, especially after Oskar Lafontaine had also recently insisted on the need to consider the exit from the Eurozone as a potential solution for countries of the European South such as Greece. It follows the decision by AKEL the Cypriote left-wing party to propose Cyprus’ exit from the Eurozone, a proposition based upon scientific advice offered by amongst others Lapavitsas and Flassbeck.

The report itself is not a radical or Marxist manifesto. Although Lapavitsas has a strong Marxist background, the report is marked by Flassbeck’s much more Keynesian approach. Moreover, it is not a report with an a priori hostility towards monetary union or currency coordination for Europe, nor is it filled with anticapitalist references. On the contrary it seems to take the internationalization of trade and capital flows as granted. However, it is exactly this kind of critique from within aspects of the dominant economic paradigm that makes it even more interesting.

This does not mean that it is not a radical critique of the dominant economic policies within the Eurozone. Rather, it is a devastating deconstruction of the contradictions, fallacies, and shortcomings of the economic and financial architecture of the Eurozone. Particularly important is the emphasis on the inability of inflation targets without real wage convergence to create a balanced common currency area. Moreover, the two writers highlight the direct causal connection between the imbalances in the Eurozone and trade deficits and also with increased public debt. This makes evident the fact that European leaders insist on denying: the euro itself as common currency is part of the problem of the economic crisis in the European South.

It is also interesting that the position the two writers take in regard to potential solutions within the Eurozone. They show convincingly that given the obvious inability to reach an actual political union in the EU it is not possible to have that kind of redistributive mechanisms that could tackle the problem of productivity and competitiveness divergence. At the same time they remind us that there is no point in thinking in terms of transfers between countries because this could lead in a certain form of dependence of the countries receiving this kind of transfer funding.

Πολιτική τοποθέτηση του ΝΑΡ στη 2η Συνδιάσκεψη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ

ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΤΗΣ ΑΝΑΤΡΟΠΗΣ,ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΥ ΣΤΟΝ 21ο ΑΙΩΝΑ

1. H ελληνική κοινωνία βρίσκεται καταμεσής ενός αδυσώπητου κοινωνικού πολέμου, που κλιμακώνεται όλο και περισσότερο από τους πάνω.  Ανεργία, απλήρωτοι εργαζόμενοι, δουλειά χωρίς σύμβαση για μια χούφτα ευρώ, φτώχεια κι εξαθλίωση, μαζικό ξεπούλημα. Κι ακριβώς γι’ αυτό το λόγο, επιστρατεύσεις και απαγόρευση των δυναμικών απεργιών, ΜΑΤ, φασισμός, κοινοβουλευτικός ολοκληρωτισμός.

2.  Το πρόγραμμα ανάκαμψης του ελληνικού καπιταλισμού και ξεπεράσματος της κρίσης του αφήνει πίσω του μια ρημαγμένη εργατική τάξη. Έσοδα και ασφαλιστικά ταμεία καταρρέουν. Η συνολική διαρκής πτώση του ΑΕΠ θα πλησιάσει εκείνη του αμερικάνικου κραχ το 1929.  Η ΕΕ βρίσκεται σε  ύφεση εξανεμίζοντας τις προοπτικές έστω ασθενικής ανάκαμψης. Πίσω από τα «υπνωτικά αισιοδοξίας» που μοιράζουν οι Σαμαράς και Σία έρχονται νέα άγρια μέτρα.

3.  Σε αυτή την κατάσταση εκτάκτου ανάγκης για το κίνημα και τον λαό φιλοδοξία μας είναι να γίνει μια τομή στον τρόπο σκέψης και την πρακτική της αριστεράς. Δεν μας αρκούν οι «συνηθισμένοι αγώνες». Σε κάθε σημαντικό βήμα τους συναντάνε τον «στρατιωτικό νόμο». Δεν δίνουν απάντηση οι συνηθισμένοι «κοινοβουλευτικοί δρόμοι» όταν το κεφάλαιο και οι ιμπεριαλιστικοί μηχανισμοί έχουν κάνει το «κοινοβούλιο» ένα μισητό για την μεγάλη πλειοψηφία του λαού, αδειανό πουκάμισο. Πρέπει να οργανώσουμε τον πόλεμο των κάτω με όλα τα μέσα ενάντια στην δήθεν «ανώδυνη» και  «εύκολη» εκλογική αντιμετώπιση της επίθεσης, «λύσεων» στα πλαίσια του συστήματος και της «νομιμότητας» του.

Το άμεσο, λοιπόν, πολιτικό καθήκον είναι η οργάνωση της πάλης για την ανατροπή της βίαιης επιδρομής και της άθλιας τρικομματικής κυβέρνησης, μέσα από την αποφασιστική κλιμάκωση των αγώνων. Η ενίσχυση μέσα στον λαό του αναγκαίου αντικαπιταλιστικού προγράμματος, Η οικοδόμηση ενός ισχυρού αγωνιστικού μετώπου ρήξης ανατροπής με ηγεσία ένα ταξικά ανασυγκροτημένο εργατικό κίνημα., που θα πάρει την κατάσταση από τις χρεοκοπημένες και υποταγμένες ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ στα δικά του χέρια . Η οικοδόμηση μιας άλληςισχυρής μετωπικής αντικαπιταλιστικής αριστεράς, που θα συμβάλει ώστε οι ανυπότακτες λαϊκές δυνάμεις να πάρουν «πάνω τους» την σύγκρουση με το «μαύρο μέτωπο» ΕΕ-ΔΝΤ-κεφαλαίου. Μια μάχη, που ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ, ούτε το ΚΚΕ μπορούν ή  θέλουν να δώσουν και να την φτάσουν μέχρι το τέλος..

Β.Ι. ΛΕΝΙΝ: Για τη δυαδική εξουσία

«Πράβντα», αρ. φυλ. 28, 9 του Απρίλη 1917

Το βασικό ζήτημα κάθε επανάστασης είναι το ζήτημα της κρατικής εξουσίας. Χωρίς το ξεκαθάρισμα αυτού του ζητήματος, δεν μπορεί να γίνει ούτε λόγος για οποιαδήποτε συνειδητή συμμετοχή στην επανάσταση, για να μην πούμε πια για την καθοδήγησή της.
 
Η πιο αξιοσημείωτη ιδιομορφία της επανάστασής μας βρίσκεται στο ότι δημιούργησε μια δυαδική εξουσία. Το γεγονός αυτό πρέπει, πρώτα απ’ όλα, να το καταλάβουμε εμείς οι ίδιοι. Αν δεν το καταλάβουμε, δεν μπορούμε να προχωρήσουμε. Πρέπει να ξέρει κανείς να συμπληρώσει και να διορθώσει π.χ. τις παλιές «διατυπώσεις» του μπολσεβικισμού, γιατί, όπως αποδείχτηκε, ήταν γενικά σωστές, η συγκεκριμένη όμως πραγματοποίησή τους παρουσιάστηκε διαφορετική. 

Για δυαδική εξουσία κανένας δεν σκεπτόταν πρωτύτερα και ούτε μπορούσε να σκεφτεί.

Σε τι συνίσταται η δυαδική εξουσία; Στο ότι πλάι στην Προσωρινή κυβέρνηση, στην κυβέρνηση της αστικής τάξης, σχηματίστηκε μια άλλη κυβέρνηση, αδύναμη ακόμη, εμβρυακή, μα που ωστόσο υπάρχει αναμφισβήτητα στην πραγματικότητα και αναπτύσσεται: τα Σοβιέτ των εργατών και στρατιωτών βουλευτών.

Ποια είναι η ταξική σύνθεση αυτής της άλλης κυβέρνησης; Το προλεταριάτο και η αγροτιά (ντυμένη τη στολή του φαντάρου). 

Ποιος είναι ο πολιτικός χαρακτήρας αυτής της κυβέρνησης; Είναι μια επαναστατική δικτατορία, δηλαδή εξουσία που στηρίζεται άμεσα στην επαναστατική κατάληψη, στην άμεση πρωτοβουλία των λαϊκών μαζών από τα κάτω, και όχι στο νόμο που έχει εκδώσει μια συγκεντρωτική κρατική εξουσία. 

Η εξουσία αυτή είναι εντελώς διαφορετικού είδους από την εξουσία που υπάρχει γενικά στην κοινοβουλευτική αστική δημοκρατία του συνηθισμένου ως τα σήμερα τύπου που επικρατεί στις προηγμένες χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής. Συχνά ξεχνούν αυτό το γεγονός, συχνά δεν βαθαίνουν σ’ αυτό, ενώ σ’ αυτό βρίσκεται όλη η ουσία. 

Στάθης Κουβελάκης: Λύση, αριστερή κυβέρνηση, εθνικό νόμισμα και έξοδος από το Μνημόνιο

εφημ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

Σε κείμενό μου σχετικά με τις επιπτώσεις ενδεχόμενης επιστροφής στο εθνικό νόμισμα («Ε» 18/4/13) είχα καταπιαστεί με το διαδεδομένο επιχείρημα ότι κάτι τέτοιο θα έχει καταστροφικές επιπτώσεις για το λαϊκό εισόδημα λόγω της πληθωριστικής πίεσης που προκαλεί η ανατίμηση των εισαγόμενων ειδών, με δεδομένο ότι το νέο εθνικό νόμισμα θα είναι σίγουρα υποτιμημένο σε σχέση με το ευρώ.

Αναφερόμενος στην εμπεριστατωμένη μελέτη των Μαριόλη και Κάτσινου, έγραφα ότι οι αναμενόμενες πληθωριστικές πιέσεις, υπολογιζόμενες στη βάση μιας υποτίμησης της τάξης του 50%, θα είναι μέτριες (9% τον πρώτο χρόνο, ραγδαία μειούμενες κατόπιν), πολύ χαμηλότερες από αυτές που γνώρισε η Ελλάδα στις δεκαετίες του 1970 και του 1980. Επιπλέον, σύμφωνα πάντα με την ίδια μελέτη, η ελληνική οικονομία θα ανακτούσε ανταγωνιστικότητα της τάξης του 37%, χωρίς τη βάρβαρη «εσωτερική υποτίμηση», δηλαδή το σφαγιασμό του εργατικού κόστους που επιβάλλεται από τα Μνημόνια, κάτι που θα οδηγούσε σε αύξηση του ΑΕΠ κατά τουλάχιστον 7% με 8%.

Για να αντικρούσει τα παραπάνω, ο Κώστας Καλλωνιάτης («Ε» 26/4/13) αναφέρεται στην εμπειρία των υποτιμήσεων των ετών 1953, 1983 και 1988 που μεταφράστηκε σε υψηλό πληθωρισμό και σε επακόλουθες εργατικές κινητοποιήσεις σ’ ό,τι αφορά την πρώτη και, στις υπόλοιπες δύο, σε αύξηση μεν των πραγματικών αποδοχών αλλά εν τέλει σε μείωση του μερίδιού τους στο ΑΕΠ, καθώς και σε αύξηση της ανεργίας χωρίς θετικά αποτελέσματα (μεσοπρόθεσμα τουλάχιστον) στις εξαγωγές.

Πολύ φοβάμαι πως ο Κ. Καλλωνιάτης απαντά σε κάτι που δεν ισχυρίστηκα, ενώ δεν μπαίνει στην ουσία του ζητήματος που, όπως διαφαίνεται από τη σχετική ομοφωνία της διεθνούς οικονομικής συζήτησης, είναι ότι η ένταξη μιας οικονομίας σαν την ελληνική σε ένα προφανώς υπερτιμημένο για τις επιδόσεις της κοινό νόμισμα έχει μοιραία καταστροφικές επιπτώσεις στις προοπτικές ανάπτυξής της και οδηγεί στις μνημονιακές «εσωτερικές υποτιμήσεις» ως μοναδικό τρόπο ανάκτησης της απολεσθείσας ανταγωνιστικότητας. Το αν οι αναμενόμενες πληθωριστικές πιέσεις θα οδηγήσουν ή όχι σε απώλειες πραγματικών μισθών, ή (κάτι που δεν είναι το ίδιο) σε μείωση του μερίδιού τους στο ΑΕΠ, εξαρτάται πράγματι πρωτ’ απ’ όλα από τους ταξικούς συσχετισμούς δύναμης, για τους οποίους καθοριστική σημασία έχει τι είδους κυβέρνηση διαχειρίζεται μια τέτοια κατάσταση.

Απαιτούνται τολμηρές υπερβάσεις

 Συμβολή στο διάλογο για τη Β’ Συνδιάσκεψη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ

Το κείμενο υπογράφουν οι

 Νίκος Γουρλάς -Γιάννης Καραχάλιος 

Πέτρος Παπακωνσταντίνου – Δημήτρης Τσίτκανος.

 

Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ βαδίζει προς τη 2η συνδιάσκεψή της σε μια κρίσιμη συγκυρία, επιδείνωσης των κοινωνικών συσχετισμών και των πολιτικών προοπτικών. Στο χρόνο που μεσολάβησε από τις περσινές, διπλές εκλογές, το μεγάλο, λαϊκό ρεύμα που πυροδότησαν η κρίση και τα Μνημόνια και που είχε φτάσει, κάποιες στιγμές, στο χείλος πραγματικής εξέγερσης, υποχώρησε σε βαθμό που να βρίσκεται επί θύραις ο κίνδυνος να εμπεδωθεί στις λαϊκές συνειδήσεις μια ιστορική ήττα της εργασίας και της Αριστεράς.

Δύο πρόσφατες εξελίξεις- ορόσημο μιλούν από μόνες τους: Η πλήρης κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων- έτσι που το μόνο «εγγυημένο» δικαίωμα να είναι ο μεικτός μισθός των 586 ευρώ-, μια ιστορική οπισθοδρόμηση, που πέρασε χωρίς καμία αξιόλογη αντίσταση. Και η κήρυξη στρατιωτικού νόμου στα δημόσια σχολεία χωρίς ουσιαστικές απώλειες για την κυβέρνηση, ύστερα από το προκλητικό ξεπούλημα της απεργίας των εκπαιδευτικών από το σύνολο των ηγεσιών των κοινοβουλευτικών κομμάτων- από την κάθε μία με το δικό της τρόπο και στο δικό της χρόνο.

Σ’ αυτό το φόντο, προχωράει με κινηματογραφική ταχύτητα η επιχείρηση δραματικής μείωσης του κόστους εργασίας, μεταφοράς του κόστους αναπαραγωγής της εργατικής δύναμης στα ίδια τα λαϊκά στρώματα και εκφυλισμού της εργατικής τάξης σε ασπόνδυλη, ανοργάνωτη μάζα, χωρίς δίκτυα ενότητας και αλληλεγγύης. Στο βαθμό που θα εμπεδώνεται αυτή η «νέα τάξη πραγμάτων», θα σταθεροποιείται το αστικό μπλοκ και η τρικομματική κυβέρνηση που σήμερα διαχειρίζεται τις τύχες του υπό την άμεση καθοδήγηση των Ράιχενμπαχ και Φούχτελ. Το παράθυρο της ιστορικής ευκαιρίας που μισάνοιξε στις μαχόμενες δυνάμεις της Αριστεράς η τρομερή κρίση των τελευταίων χρόνων, κινδυνεύει να κλείσει.

Ωστόσο, μια τέτοια εξέλιξη των πραγμάτων δεν είναι μοιραία και αναπότρεπτη. Κάτω από την άσφαλτο της απόγνωσης, κυλάει μια θάλασσα λαϊκής οργής, που ζητάει απεγνωσμένα διέξοδο προς το φως. Η καπιταλιστική οικονομία, στην Ελλάδα, στην ευρωζώνη και στον κόσμο, απέχει πολύ από το να έχει σταθεροποιηθεί και το κοινωνικό τοπίο είναι ακόμη πιο δύσκολο να ελεγχθεί πλήρως αφού και στην καλύτερη, για το κεφάλαιο, των περιπτώσεων δεν θα προκύψει παρά μια άκρως ασταθής «ανάκαμψη» με διατήρηση της μαζικής ανεργίας και ανέχειας. Η άτακτη υποχώρηση των ηγεσιών του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΚΕ στην πίεση του κεφαλαίου, όσο κι αν ανταμείβεται από την αστική τάξη, θα πληρώνεται με την πολιτική ή και εκλογική τους συρρίκνωση και από ολοένα και βαθύτερα ρήγματα στο εσωτερικό τους. Οι ψίθυροι του σήμερα θα γίνουν οι κραυγές του αύριο: Ξυπνήστε, αλλάξτε πορεία, μην καταδικάζετε τον κόσμο και τα κινήματα να πηγαίνουν σαν πρόβατα επί σφαγή- ή αδειάστε μας τη γωνιά!

Παρά την πρωτοπόρα συμβολή της στους λαϊκούς αγώνες και στην επεξεργασία της λογικής του μεταβατικού προγράμματος για την αντιμετώπιση της κρίσης- κάτι που είχε γενικότερη επίδραση στο χώρο της Αριστεράς- η ΑΝΤΑΡΣΥΑ δεν διαθέτει σήμερα την κρίσιμη μάζα για να αλλάξει από μόνη της τη φορά των πραγμάτων, στο κίνημα και την Αριστερά. Μπορεί, ωστόσο, να παίξει ρόλο καταλύτη, γαλβανίζοντας πρωτοπόρες δυνάμεις κοινωνικών και πολιτικών αγωνιστών, με αντίκτυπο και στα μεγάλα, αριστερά κόμματα, τα οποία εκφράζουν- με ρεφορμιστικό τρόπο- τον βασικό όγκο του κόσμου της εργασίας. Να δημιουργήσει σχέσεις αλληλεγγύης και να επιδράσει θετικά σε τμήματα του ΚΚΕ και του ΣΥΡΙΖΑ που κινούνται προς ριζοσπαστικές κατευθύνσεις και χωρίς την ενεργητική συμμετοχή των οποίων όχι μόνο η ανατροπή των Μνημονίων και της κυβέρνησης, αλλά και αυτή η συγκρότηση σχετικά μαζικού, επαναστατικού κόμματος της εργατικής τάξης θα παραμείνει μάταιος πόθος.

Αυτή την  πολιτική  στόχευση  εξυπηρετεί η λογική του ενιαίου εργατικού μετώπου, την οποία προτείνουμε. Ενιαίο μέτωπο δεν σημαίνει κεντρική πολιτική συμμαχία με τις δυνάμεις του ΚΚΕ και του ΣΥΡΙΖΑ- ούτε καν εκλογική συμμαχία- κάτι για το οποίο προφανέστατα δεν υπάρχουν στοιχειώδεις στρατηγικοί, προγραμματικοί και πολιτικοί όροι. Αλλά και δεν περιορίζεται σε αποσπασματικές κινηματικές πρωτοβουλίες, κατά βάση οικονομικών διεκδικήσεων «από τα κάτω», σε επί μέρους χώρους, σε μια εποχή όπου και η πιο μικρή διεκδίκηση φέρνει το κίνημα αντιμέτωπο με το σύνολο των κατασταλτικών και ιδεολογικών μηχανισμών του συστήματος, θέτοντας επί τάπητος το θέμα της κυβέρνησης και της εξουσίας.

Δημήτρης Μπελαντής: Μπροστά στο Πρώτο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ

Η τελευταία Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ (18/19-5-2013) υπήρξε σημαντικός σταθμός πριν από την έναρξη του εσωκομματικού διαλόγου και τη δρομολόγηση της συζήτησης στις οργανώσεις εν όψει του Συνεδρίου του Ιουλίου. Λειτούργησε θετικά και ενίσχυσε την εικόνα του ΣΥΡΙΖΑ ως ενός δημοκρατικού, πολυτασικού, βουλευόμενου και μαχόμενου αριστερού οργανισμού.

Ανέ­τρε­ψε την κα­τα­σκευα­σμέ­νη από τα αστι­κά ΜΜΕ ει­κό­να ότι ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ μπο­ρεί να στρέ­φε­ται προς τη μια κα­τεύ­θυν­ση ή την άλλη με μια κί­νη­ση της μπα­γκέ­τας της εκά­στο­τε ηγε­σί­ας του ή και ότι πρέ­πει να κάνει κάτι τέ­τοιο τώρα, ώστε να κα­τα­στεί «υπεύ­θυ­νος» και «κυ­βερ­νή­σι­μος» και, αντι­θέ­τως, κα­τέ­δει­ξε ότι υπάρ­χουν οι δυ­νά­μεις -και μά­λι­στα όχι μόνο από την «Αρι­στε­ρή Πλατ­φόρ­μα»- που μπο­ρούν να ακυ­ρώ­σουν μια κα­τεύ­θυν­ση «στρογ­γυ­λέ­μα­τος» και «με­τριο­πα­θούς» με­τα­τό­πι­σης του κόμ­μα­τος, όπως αυτή έχει ανα­δει­χθεί -δυ­στυ­χώς- και από τις το­πο­θε­τή­σεις και πρα­κτι­κές ηγε­τι­κών στε­λε­χών στο διά­στη­μα μετά το προη­γού­με­νο κα­λο­καί­ρι και μέχρι σή­με­ρα. Ότι υπάρ­χουν οι δυ­νά­μεις που μπο­ρούν να εγ­γυ­η­θούν μια πο­ρεία προς τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ των ανα­γκαί­ων πο­λι­τι­κών και κοι­νω­νι­κών ρή­ξε­ων.

Οι κραυ­γές ορι­σμέ­νων ΜΜΕ του τύπου «Τσί­πρα, γίνε Πα­παν­δρέ­ου» πρέ­πει να πά­γω­σαν στον αέρα λίγο μόλις αφό­του εκ­φω­νή­θη­καν. Παρά το ατυ­χές γε­γο­νός ότι η ει­σή­γη­ση του Αλέξη Τσί­πρα φά­νη­κε να δίνει έμ­φα­ση στο ορ­γα­νω­τι­κό ένα­ντι του πο­λι­τι­κού και προ­γραμ­μα­τι­κού και μά­λι­στα με τη μορφή της «απο­κα­τά­στα­σης» της ενιαί­ας έκ­φρα­σης του κόμ­μα­τος, η οποία φε­ρό­ταν να υπο­νο­μεύ­ε­ται από τις «λί­στες» και τις «συ­νι­στώ­σες», η συ­ζή­τη­ση πο­λι­τι­κο­ποι­ή­θη­κε σε με­γά­λο βαθμό, ακόμη και επί των ορ­γα­νω­τι­κών ζη­τη­μά­των, αλλά και επί των ζη­τη­μά­των της συ­γκυ­ρί­ας. Η πο­λι­τι­κο­ποί­η­ση της συ­ζή­τη­σης εκ­φρά­στη­κε σε με­γά­λο βαθμό και μέσα από τις πα­ρεμ­βά­σεις για την απερ­γία της ΟΛΜΕ.       

1.  Όποιος στον πό­λε­μο πάει για να πε­θά­νει…

Όπως έδει­ξαν οι πα­ρεμ­βά­σεις ενός σαφώς πλειο­ψη­φι­κού τμή­μα­τος της Κ.Ε., η δια­δι­κα­σία αρ­χι­κά του προ­χω­ρή­μα­τος της ΟΛΜΕ και μετά του «βί­αιου φρε­να­ρί­σμα­τός» της μπρος στην απερ­γία κάτω από συν­θή­κες προ­λη­πτι­κής επι­στρά­τευ­σης, οδή­γη­σε σε μια ση­μα­ντι­κή πο­λι­τι­κή ήττα του κι­νή­μα­τος αλλά και του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Σί­γου­ρα, το πρό­βλη­μα δεν εντο­πί­ζε­ται στις υπαρ­κτές  ευ­θύ­νες των συν­δι­κα­λι­στών μας στη Διοί­κη­ση της ΟΛΜΕ ή στις ΕΛΜΕ, αλλά έχει πολύ βα­θύ­τε­ρη διά­στα­ση. Ανε­ξάρ­τη­τα από την εκτί­μη­ση αν υπήρ­χαν οι εξαρ­χής κοι­νω­νι­κοί και συν­δι­κα­λι­στι­κοί όροι για την απερ­γία στις εξε­τά­σεις και την επι­τυ­χία της -συ­ζή­τη­ση που ακόμη μπο­ρεί να γί­νει-, η επι­βο­λή της προ­λη­πτι­κής πο­λι­τι­κής επι­στρά­τευ­σης από την τρι­κομ­μα­τι­κή κυ­βέρ­νη­ση Σα­μα­ρά, μια μορφή δρά­σης ξένη προς κάθε αστι­κή δη­μο­κρα­τία που σέ­βε­ται τον εαυτό της, με­τέ­τρε­ψε την απερ­γία της ΟΛΜΕ σε άμεσα πο­λι­τι­κή απερ­γία, σε μια απερ­γία όχι πια για τις ώρες δι­δα­σκα­λί­ας αλλά για το σπά­σι­μο ενός φα­σί­ζο­ντος απερ­γο­σπα­στι­κού μη­χα­νι­σμού και για την ύπαρ­ξη ή το θά­να­το του απερ­για­κού και συν­δι­κα­λι­στι­κού δι­καιώ­μα­τος στην Ελ­λά­δα.  Το ζή­τη­μα αυτό ήταν πι­θα­νό ακόμη και προ­τού επι­βλη­θεί η επι­στρά­τευ­ση: η εμπει­ρία του Μετρό, της ΕΘΕΛ, των ναυ­τερ­γα­τών έδει­χνε ότι η κυ­βέρ­νη­ση θα επι­χει­ρού­σε μια με­τω­πι­κή σύ­γκρου­ση με το ισχυ­ρό συν­δι­κά­το της ΟΛΜΕ για να απο­δυ­να­μώ­σει καί­ρια το συν­δι­κα­λι­σμό στο Δη­μό­σιο και μά­λι­στα σε μια συ­γκυ­ρία «κο­ντέ­μα­τος» και απο­λύ­σε­ων στις δη­μό­σιες υπη­ρε­σί­ες – όπως έλεγε και ο Τσόρ­τσιλ στον Β’ Π.Π., «όποιος έχει προει­δο­ποι­η­θεί, μπο­ρεί και να προ­ε­τοι­μα­στεί».

Γιώργος Βασσάλος: Για το ξεπέρασμα του αριστερισμού και μια διεθνιστική, επαναστατική πολιτική που να πατά στην πραγματικότητα

Συμβολή στο διάλογο για τη Β’ Συνδιάσκεψη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ

Πηγή:mygranma.wordpress.com/

Με τις Θέσεις της για τη Β’ Συνδιάσκεψη της,[1] η ΑΝΤΑΡΣΥΑ επιβεβαιώνει ότι είναι ο μόνος πολιτικός σχηματισμός στην Ελλάδα της κρίσης που προτείνει συγκεκριμένα πώς μπορεί χτιστεί μια γέφυρα από την τωρινή κατάσταση της αυξανόμενης εξαθλίωσης στη νίκη του λαϊκού κινήματος και την επαναστατική αναγέννηση της κοινωνίας σε Ελλάδα και Ευρώπη. Η γέφυρα αυτή δεν είναι άλλη από τη συγκρότηση ενός μετώπου υπό την ηγεσία των δυνάμεων της εργασίας γύρω από ένα μεταβατικό πρόγραμμα εθνικοποιήσεων, εκδημοκρατισμού, εργατικού ελέγχου και στάσης πληρωμών στους πιστωτές με κατεύθυνση την εγκαθίδρυση της σοσιαλιστικής δημοκρατίας.

Οι Θέσεις αποπνέουν ένα πνεύμα που δίνει προοπτική· η συνειδητοποίηση της τελεσίδικης αποτυχίας της καπιταλιστικής κοινωνίας να γίνει ορμή για την οικοδόμηση μιας νέας κοινωνίας μαζί με όλο το μαχόμενο λαό μακριά από μίζερους ελιτισμούς, μνησικακίες και «καθαρότητες»!

H ανάλυση της οικονομικής κρίσης (Θέσεις 1-5), πάνω στην οποία βασίζονται τα πολιτικά συμπεράσματα, είναι η αρτιότερη σε ντοκουμέντο ελληνικού πολιτικού φορέα. Μια τέτοια ανάλυση απουσιάζει εντελώς από τα ντοκουμέντα του πρόσφατου συνεδρίου του ΚΚΕ[2]. Ο δε ΣΥΡΙΖΑ δεν αναγνωρίζει την ύπαρξη κρίσης υπερσυσσώρευσης  που εδράζεται στη σφαίρα της παραγωγής κι έχει στον πυρήνα της το ποσοστό και τις μορφές απόσπασης υπεραξίας.[3] Το γεγονός ότι το ΚΚΕ από τη μία αντιμετωπίζει την κρίση ως απλά άλλη μια καπιταλιστική κρίση, χωρίς πρωτόγνωρα εκρηκτικές νέες πλευρές, κι ο ΣΥΡΙΖΑ από την άλλη δε διαγνώσκει το συστημικό χαρακτήρα της αποτελεί, όπως λένε και οι Θέσεις, βασικό λόγο για τον οποίο τα κόμματα αυτά αδυνατούν να ηγηθούν της λαϊκής απάντησης στην επίθεση του κεφαλαίου.

Το επαναστατικό – πρωτοπόρο τμήμα της τάξης των εργαζομένων χρειάζεται την πολιτική του οργάνωση. Ούτε το ΚΚΕ, ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ μπορούν να παίξουν το ρόλο αυτό. Η εργατική πρωτοπορία που παραμένει μέσα στο ΚΚΕ έχει πλέον ελάχιστη επιρροή πάνω στις αποφάσεις των επί δεκαετίες επαγγελματικών στελεχών που έχουν διαμορφωθεί σε ιδιαίτερη κάστα που δεν αντιλαμβάνεται την ουσία των πραγμάτων και οδηγεί το κόμμα σε απομόνωση τόσο από τα υπόλοιπα πρωτοπόρα εργατικά στοιχεία, όσο κι από τις μάζες των εργαζομένων. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ενδιαφέρεται καν να παίξει το ρόλο της πρωτοπορίας των εργαζομένων. Τους τελευταίους τους βλέπει μόνο ως ψηφοφόρους για μια πολιτική αλλαγή την οποία αντιλαμβάνεται αποκλειστικά και μόνο με κοινοβουλευτικούς όρους. Η συμμετοχή του δε στους εργατικούς αγώνες είναι από αδύναμη ως προδοτική (όπως έδειξε το τελευταίο παράδειγμα των καθηγητών). Δυστυχώς, αυτό αφορά σε κάποιες περιπτώσεις και το ρεφορμιστικό Αριστερό Ρεύμα του.

Το νέο επαναστατικό κόμμα μπορεί να προκύψει μόνο μέσα από μια συσπείρωση οργανώσεων και αγωνιστών με βασικό τους εργαλείο ανάλυσης το μαρξισμό – λενινισμό που να δρα μέσα σε ένα ευρύτερο πολιτικο-κοινωνικό μέτωπο, το οποίο να μάχεται για την επικράτηση των συμφερόντων της πλειοψηφίας του λαού εδώ και τώρα, σε όλα τα επίπεδα. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ είναι το κύριο όχημα αυτή τη στιγμή για την επίτευξη των στόχων αυτών.

Στο παρακάτω κείμενο θα εκθέσω κάποια σημεία των θέσεων στα οποία νομίζω ότι χρειάζονται αλλαγές και θα προσπαθήσω να εξηγήσω γιατί και σε ποια κατεύθυνση. Αυτές οι αλλαγές αφορούν Α) την ΕΕ, Β) το πώς αντιλαμβανόμαστε την κοινοβουλευτική πάλη, Γ) το χαρακτήρα του μεταβατικού προγράμματος και του μετώπου που θα το εφαρμόσει, Δ) την κοινωνική συμμαχία, Ε) την κριτική που κάνουμε στο ΚΚΕ, Ζ) το σοσιαλισμό ως κύριο διακύβευμα της εποχής μας.

Σπύρος Μαρκέτος: Να βαθύνουμε την πολιτική συμφωνία

Εξωστρέφεια, σαφής άποψη, αποφασιστική δράση

διάλογος για τη Συνδιάσκεψη της  ΑΝΤΑΡΣΥΑ

Μη μας παραπλανά η ύφεση των μετωπικών ταξικών συγκρούσεων. Η ταξική πάλη οξύνεται, η ευρωζώνη συνεχίζει να ισορροπεί  επί ξηρού ακμής και η παγκόσμια ύφεση του καπιταλισμού βαθαίνει. Το καθεστώς εξαντλεί τις εφεδρείες του, η νομιμοποίησή του έχει καταρρακωθεί και το διεθνές περιβάλλον επιδεινώνεται. Οι αγώνες μας φέρνουν καρπούς, αποσταθεροποιούν και αποσυντονίζουν την κυβερνητική επίθεση. Η παθητικοποίηση που ακολούθησε τις περσινές εκλογικές αυταπάτες δεν είναι μόνιμη , εξατμίζεται όποτε ο λαός διακρίνει αριστερή προοπτική. Πολύτιμη κατάκτησή μας, η δημιουργία μιας μαζικής οργάνωσης που αγωνίζεται σ΄όλη τη χώρα ενάντια στον καπιταλισμό. Οι θεμελιώδεις εκτιμήσεις της ΑΝΤΑΡΣΥΑ επαληθεύονται, απομένει τώρα να συζητήσουμε διεξοδικά, να ιεραρχήσουμε και να προωθήσουμε τους άμεσους  και τους μεσοπρόθεσμους πολιτικούς μας στόχους.

 Συνάμα εντείνεται η πόλωση μέσα στους κόλπους της Αριστεράς μεταξύ μιας διαχειριστικής λογικής, η οποία  φαντασιώνεται ότι θα κυβερνήσει αν πείσει τους αστούς ότι ελέγχει τα ριζοσπαστικά κινήματα και της αντίληψης που εκτιμά ότι η κρίση του καπιταλισμού βαθαίνει και η λύση θα δοθεί μέσα από σύγκρουση. Την τελευταία αντίληψη εκπροσωπεί πιο καθαρά η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, αλλά μαζί της συντάσσονται επίσης ισχυρά τμήματα του ΜΑΑ, του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΚΕ. Εμείς ετοιμαζόμαστε για ένα μαραθώνιο και καθημερινά πιο άγριες συγκρούσεις , επειδή εκτιμούμε πως θα ενταθεί στη χώρα μας η »πρωταρχική συσσώρευση», όπως την ονομάζουν οι αυτόνομοι μαρξιστές ή η »απαλλοτριωτική συσσώρευση» όπως την λέει ο Ντέιβιντ Χάρβει.

Πιστεύω ότι το πρώτο που πρέπει να κάνουμε είναι να βαθύνουμε την πολιτική συμφωνία της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, ώστε να μπορέσουμε έτσι  να κρυσταλλώσουμε μια γερή οργανωτική δομή, αντάξια των προκλήσεων. Σήμερα προέχουν η εξωστρέφεια, η σαφής άποψη και η αποφασιστική δράση.

Σπύρος Σακελλαρόπουλος: Μια αναγκαία απάντηση στον Ριζοσπάστη

Ο Ριζοσπάστης της 4ης Μαΐου δημοσίευσε άρθρο με τίτλο «Καλεί το λαό κάτω από ξένη σημαία» του οποίου ο συντάκτης υπογράφει με το αρχικό «Ι». Το συγκεκριμένο κείμενο αποτελεί μια απόπειρα τοποθέτησης του Περισσού απέναντι στην πρόταση για την «Συμπόρευση δυνάμεων και αγωνιστών σε έναν άλλο δρόμο». Πιο συγκεκριμένα, αυτό που προσπαθεί να κάνει ο συντάκτης είναι να δείξει πως και αυτή η προσπάθεια αποτελεί μια ενέργεια οπορτουνιστικών δυνάμεων η οποία με τις πρακτικές της δεν κάνει τίποτε άλλο παρά να ρίχνει νερό στο μύλο της αντίδρασης.

Ας δούμε όμως ένα ένα τα επιχειρήματα του «Ι»:

1) Το πρώτο σημείο αφορά την κατηγορία πως η πρόταση για μια τέτοια συμπόρευση με τη συγκεκριμένη πολιτική διακήρυξη αφήνει ανέπαφη και την ιδιοκτησία των μονοπωλίων αλλά και το καπιταλιστικό κράτος. Ωστόσο, η πρόταση αναφέρεται με σαφήνεια σε μια διαδικασία κατά τη διάρκεια της οποίας από τα πρώτα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν είναι η εθνικοποίηση των τραπεζών και των κεντρικών τομέων της οικονομίας. Και τα δύο αυτά μέτρα οριοθετούν την εθνικοποίηση του μονοπωλιακού κεφαλαίου, που σε μεγάλο βαθμό είναι εξαρτημένο από τον τραπεζικό δανεισμό (στο ζήτημα αυτό αναφέρεται και η πολύ εύστοχη παρέμβαση του σ. Δ. Κάβουρα «Κριτική χωρίς αρχές, αντί της κριτικής πάνω στις αρχές» που γράφτηκε και αυτή με αφορμή το συγκεκριμένο άρθρο του Ριζοσπάστη).

Σε ότι αφορά το ζήτημα της πολιτικής εξουσίας, η οποία δεν ταυτίζεται με την κυβερνητική εξουσία όπως σαφώς διαχωρίζει και το κείμενο της πρότασης για την συμπόρευση, αυτό που υποστηρίζεται είναι πως στις συγκεκριμένες συνθήκες μια μαχόμενη ριζοσπαστική αριστερά θα πρέπει να θέτει και το ζήτημα της κυβερνητικής εξουσίας βάσει ενός μεταβατικού προγράμματος γνωρίζοντας πολύ καλά πως για να γίνει πράξη οποιαδήποτε αλλαγή θα πρέπει να στηρίζεται στη διαρκή κινητοποίηση των υποτελών τάξεων, στη δημιουργία θεσμών λαϊκών εξουσίας και στην προετοιμασία, με όλα τα μέσα, των κυριαρχούμενων για την προσπάθεια αντεπίθεσης που θα γίνει από την πλευρά της άρχουσας τάξης και του ιμπεριαλισμού. Είναι προφανές πως μια αριστερή κυβέρνηση δεν μπορεί να ανοίξει το δρόμο στο σοσιαλιστικό μετασχηματισμό όσο ριζοσπαστικά μέτρα κι αν πάρει. Θα χρειαστεί από τη λαϊκή κινητοποίηση να δημιουργηθούν θεσμοί λαϊκής αντιεξουσίας, μορφές δυαδικής κοινωνίας και τσάκισμα των κατασταλτικών μηχανισμών του αστικού κράτους μέσω της δημιουργίας λαϊκής πολιτοφυλακής. Κατά συνέπεια μια αριστερή ριζοσπαστική κυβέρνηση που θα εφαρμόσει το πρόγραμμα των 6 σημείων μπορεί να συμβάλει στην επαναστατική διαδικασία και όχι να την υποκαταστήσει. Τίποτε περισσότερο και τίποτε λιγότερο από αυτό. Τέλος, είναι προφανές πως στην Ελλάδα του 2013, όπως άλλωστε και σε κάθε επαναστατική διαδικασία του παρελθόντος άσχετα από την κατάληξή της, θα χρειαστεί ένας συνδυασμός της ιστορικής εμπειρίας του κομμουνιστικού κινήματος σε συνδυασμό με πρωτότυπες μορφές κοινωνικού πειραματισμού.

Συμβολή της Aριστερής Πλατφόρμας προς το ιδρυτικό συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ

Η Iskra παραθέτει το κείμενο που κατέθεσε η Αριστερή Πλατφόρμα προς συζήτηση στην Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ που θα γίνει Σάββατο και Κυριακή (18-19/5). Το κείμενο αυτό θα διαμορφωθεί τελικά μετά και την διήμερη συζήτηση στην Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ.

ΓΙΑ ΕΝΑ ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΥΜΑ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ

ΜΟΝΟ ΕΝΑ ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΥΜΑ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΔΩΣΕΙ ΤΗΝ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ ΟΡΜΗ ΣΤΟ ΣΥΡΙΖΑ ΓΙΑ ΕΝΑ ΝΕΟ ΜΕΓΑΛΟ ΑΛΜΑ ΣΤΗΝ ΕΠΙΡΡΟΗ ΤΟΥ ΚΑΙ ΣΤΗ ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΛΑΪΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ

1) ΧΡΕΙΑΖΟΜΑΣΤΑΝ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΙΔΡΥΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ

ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ, ΠΑΡΑ ΤΙΣ ΑΝΤΙΞΟΟΤΗΤΕΣ, ΓΙΑ ΕΝΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΤΟΜΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΤΟΠΟ

Ένα τόσο σημαντικό Συνέδριο όπως το ιδρυτικό Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ –ΕΚΜ, το οποίο γίνεται σε μια τόσο κρίσιμη στιγμή για τον ίδιο το ΣΥΡΙΖΑ και σε μια από τις πιο κρίσιμες περιόδους για τον τόπο, θα χρειαζόταν μεγαλύτερη προετοιμασία, καλύτερο σχεδιασμό, άνεση χρόνου για την επεξεργασία και συζήτηση των επίμαχων ζητημάτων και διασφάλιση της ουσιαστικότερης συμμετοχής των μελών και οργανώσεων του φορέα στις Συνεδριακές διαδικασίες και αποφάσεις.

Η απόφαση για τη διεξαγωγή του Ιδρυτικού Συνεδρίου χωρίς όλες τις ως άνω προϋποθέσεις συνιστά ένα μεγάλο έλλειμμα.

Η Αριστερή Πλατφόρμα, παρά τις αντιξοότητες αυτές, καταθέτει τις ιδιαίτερες απόψεις της και θα κάνει ό,τι είναι δυνατόν και για την όσο το δυνατόν πιο επιτυχή έκβαση του Συνεδρίου, για το καλό του ΣΥΡΙΖΑ, της Αριστεράς και του τόπου.

2) ΟΧΙ ΣΕ ΕΝΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΩΝ

ΘΕΛΟΥΜΕ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΩΝ ΠΛΑΤΙΩΝ ΕΡΓΑΤΙΚΩΝ ΛΑΪΚΩΝ ΣΤΡΩΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗΣ ΑΝΑΤΡΟΠΗΣ

Το ιδρυτικό Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ δεν αποτελεί μια εσωτερική και εσωστρεφή διαδικασία του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν διεξάγεται για να υπηρετήσει εσωκομματικές σκοπιμότητες ούτε για την αντιμετώπιση εσωκομματικών «αντιπάλων» ή το ξεκαθάρισμα εσωκομματικών λογαριασμών.

Το ιδρυτικό Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, παρά τις ανεπάρκειες σε χρόνο και προετοιμασία, μπορεί και πρέπει να αναδειχθεί σε ένα μεγάλο εξωστρεφές πολιτικό γεγονός, να «ταράξει τα νερά» της πολιτικής και κοινωνικής ζωής της χώρας και να εξελιχθεί σε υπόθεση της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας για μια μεγάλη προοδευτική ανατροπή.

Το ιδρυτικό Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να καταστεί μια κορυφαία στιγμή στην αλληλένδετη προσπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ να συμβάλλει από τη μία στην αναζωογόνηση του κοινωνικού πεδίου, στην αντεπίθεση της κοινωνίας και στην ανάπτυξη μεγάλων ενωτικών κοινωνικών ταξικών αγώνων και από την άλλη στην προσπάθεια του να προωθήσει μια κυβέρνηση της Αριστεράς στην Ελλάδα που θα αλλάξει τη μοίρα αυτού του τόπου με γενικότερες επιδράσεις στην περιοχή και την Ευρώπη.

Οι θέσεις για το Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ και κυρίως οι τελικές αποφάσεις του μπορούν να σφραγίσουν το μέλλον όλης της Αριστεράς και κυρίως το μέλλον του τόπου και να θέσουν τις βάσεις για τη συγκρότηση ενός πρωτότυπου αριστερού Κομματικού εγχειρήματος, στο οποίο η δημοκρατικότητα, η πολυτασικότητα, η γνήσια συλλογικότητα, η ουσιαστική συμμετοχή των μελών στις αποφάσεις και εις βάθος συζήτηση πάνω σε διαφορετικές απόψεις, θα μπορούν να συνυπάρχουν με την ενιαία εικόνα, τη συνοχή, τον πλήρη σεβασμό στις συλλογικές πλειοψηφικές αποφάσεις και την αποτελεσματικότητα στη δράση του Κόμματος.

Ο Εργατικός Αγώνας πιο ισχυρός και πιο έμπειρος συνεχίζει τον αγώνα

 Πέμπτη, 16 Μαΐου 2013

Στον ένα και περισσότερο χρόνο λειτουργίας του ο Εργατικός Αγώνας με την ακούραστη δράση της συντακτικής του επιτροπής, των φίλων και συνεργατών, καθώς και πλήθος αναγνωστών του θεωρούμε ότι επιτέλεσε σπουδαίο έργο. Η συνεισφορά του σε αυτούς τους μήνες είναι μεγάλη και πολύπλευρη.

Καταπιάστηκε με πλήθος ιδεολογικών και πολιτικών ζητημάτων, με την τεράστια κρίση που πλήττει τον κόσμο ολόκληρο και τη χώρα μας, την επίθεση που δέχεται η εργατική τάξη και ο λαός. Ανέδειξε την ανάγκη και την κατεύθυνση της πάλης για την απόκρουση της. Ασχολήθηκε εκτενώς με τις πολιτικές εξελίξεις και με τις δίδυμες εκλογές του 2012 και έδωσε την ερμηνεία του εκλογικού αποτελέσματος για το σύνολο των πολιτικών δυνάμεων και ιδιαίτερα για το ΚΚΕ. Ανέδειξε τις αιτίες του καθώς και τις συνέπειες του. Ασχολήθηκε αναλυτικά με τη στρατηγική του ΚΚΕ, ιδιαίτερα με το πρόγραμμα που ψηφίστηκε  στο 15^ο συνέδριο, καθώς και την πορεία απομάκρυνσης του κόμματος από αυτό στα επόμενα συνέδρια ως και το 18^ο συνέδριο, το οποίο σηματοδότησε την ολοκληρωτική ανατροπή του. Κορύφωση όλης αυτής της προσπάθειας ήταν η ολοκληρωμένη ανάλυση και συζήτηση των προσυνεδριακών ντοκουμέντων  του 19^ου συνεδρίου, οι επιπτώσεις στο χαρακτήρα και την ταυτότητα του κόμματος.  Μίλησε καθαρά ότι μετά από την ψήφιση αυτών των κειμένων το ΚΚΕ αλλάζει βαθειά, απομακρύνεται από το μαρξισμό λενινισμό, την ιστορία του και τις παραδόσεις του κομμουνιστικού κινήματος. Έδωσε στη δημοσιότητα συγκεκριμένο πλαίσιο θέσεων για τις εξελίξεις στη χώρα και τη θέση της στο καπιταλιστικό σύστημα, για τις επιπτώσεις της κρίσης στη χώρα και τη διέξοδο από αυτή προς όφελος του λαού, τη σύνδεση του αγώνα αυτού με την ιστορική προοπτική της εργατικής τάξης, το σοσιαλισμό, καθώς και την τακτική που πρέπει να ακολουθήσει ώστε να προσεγγισθεί η επανάσταση. Και όλα αυτά στη βάση της παρακαταθήκης των Μαρξ, Ένγκελς και Λένιν, καθώς και της τεράστιας κληρονομιάς της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Κατέβαλε τεράστιες προσπάθειες για την υπεράσπιση του μαρξισμού λενινισμού, της ιστορίας του κομμουνιστικού κινήματος, την υπεράσπιση και την προβολή της ιστορίας του ΚΚΕ από παραβιάσεις και διαστρεβλώσεις.

Όλη αυτή η δράση έφερε στην επικαιρότητα και έκανε γνωστό στους κομμουνιστές, ευρύτερα στον αριστερό κόσμο και τον λαό το πρόβλημα και τους κινδύνους που διατρέχει το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας άμεσα, τον κίνδυνο μετάλλαξης του, τον κίνδυνο να πληγεί η επαναστατική φυσιογνωμία  και τα επαναστατικά χαρακτηριστικά του, να δυσφημιστεί στα μάτια των εργαζομένων και του λαού ολόκληρη η ηρωική διαδρομή του ενός σχεδόν αιώνα, να ακυρωθούν οι πιο ηρωικές και πιο φωτεινές στιγμές  της ιστορίας του, ο αγώνας για το ψωμί και τα δικαιώματα του λαού και εναντίον της αντίδρασης και του φασισμού στο μεσοπόλεμο, η ολομέλεια της ΚΕ του 1934 που έδωσε πρόγραμμα και στρατηγική γραμμή στο ΚΚΕ με σημαντικά αποτελέσματα, ο μεγαλειώδης ΕΑΜικός αγώνας στην κατοχή, οι αγώνες και το μεγαλείο του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, οι αγώνες και η δράση στη μετεμφυλιακή περίοδο ως και τον αγώνα εναντίον της φασιστικής δικτατορίας, το αίμα και τη θυσία  χιλιάδων και χιλιάδων κομμουνιστών και αγωνιστών. Δεν είναι δυνατόν στο όνομα της μελέτης της ιστορίας του κόμματος, της ανάλυσης και της διερεύνησης λανθασμένων αποφάσεων, έστω και αν αναφέρονται σε σημαντικές στιγμές της, να επιτρέψουμε στην ηγεσία του κόμματος να ανατρέψει και να δυσφημήσει ολόκληρη τη δράση και την ιστορία του ενός σχεδόν αιώνα. Όλα αυτά τα έχουν συνειδητοποιήσει σήμερα χιλιάδες κομμουνιστές και είναι έτοιμοι να υπερασπιστούν το λενινιστικό επαναστατικό χαρακτήρα του ΚΚΕ, να δράσουν μέσα στο λαό με πραγματική κομμουνιστική γραμμή και συνέπεια.

Γιώργος Ρούσης: Παλιές και νέες ανάγκες

εφημ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

Σε συνέχεια των δύο προηγούμενων άρθρων μου τα οποία αναφέρονταν στη δύναμη της συνήθειας και στη συνεπακόλουθη με αυτήν εθελοδουλία, παραθέτω ορισμένες σκέψεις που θα μπορούσαν να συμβάλλουν στη διάνοιξη ενός δρόμου που θα οδηγούσε στην υπέρβαση τους.

Εδώ και σαράντα πέντε χρόνια, ο Χέρμπερτ Μαρκούζε απαντώντας σε έναν φοιτητή, έπειτα από μια διάλεξη στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου με θέμα « Το τέλος της ουτοπίας», έθετε αυτό το ζήτημα με τον ακόλουθο τρόπο: « Για να αναπτυχθούν οι νέες επαναστατικές ανάγκες, πρέπει πρώτα να καταργηθούν οι μηχανισμοί που διατηρούν τις παλιές ανάγκες. Αλλά για να καταργηθούν οι μηχανισμοί που διατηρούν τις παλιές ανάγκες, πρέπει πρώτα να υπάρχει η ανάγκη της κατάργησης των παλιών μηχανισμών». Και αυτό αποτελεί ένα «φαύλο κύκλο [από τον οποίο] δεν ξέρω δυστυχώς πως μπορούμε να βγούμε.

Στην πραγματικότητα ο Μαρκούζε επαναλάμβανε τη συλλογιστική του Ρουσό όταν αυτός έγραφε στο «Κοινωνικό Συμβόλαιο» ότι «οι άνθρωποι [πρέπει] να γίνουν πριν από τους νόμους αυτό που πρέπει να γίνουν μέσω των νόμων».

Την ίδια λοιπόν αντίθεση ανάμεσα στην προσκόλληση ευρύτατων λαϊκών δυνάμεων στις κυρίαρχες αξίες, και την αναγκαιότητα διαμόρφωσης εκ μέρους τους μιας βούλησης για να ανατραπούν αυτές οι αξίες και οι αντικειμενικές συνθήκες που τις διαμορφώνουν, καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε και κάτω από τις συνθήκες της σύγχρονης κρίσης του καπιταλισμού.

Για να μπορέσουμε να βγούμε από αυτόν το φαύλο κύκλο, κατ’ αρχάς είναι απαραίτητο να έχουμε μιαορθή εκτίμηση του επιπέδου συνειδητότητας των ευρύτερων λαϊκών μαζών.

Στη συνέχεια, με δεδομένο αυτό το επίπεδο και τις τάσεις εξέλιξης του, έτσι όπως αυτές διαγράφονται μέσα από τις αντιφατικές για τη διαμόρφωση της συνείδησης εκφάνσεις της κρίσης, χρειάζεται να επιδιώξουμε τη διαμόρφωση συνθηκών οι οποίες θα προωθήσουν αυτό το επίπεδο προς την κατεύθυνση της απαραίτητης συνολικής ρήξης με την κυρίαρχη τάξη. Με άλλα λόγια, εκείνο που θα πρέπει να επιδιώκεται είναι κατ’ αρχάς η προβολή πολιτικών θέσεων που δεν θα βρίσκονται πίσω από το επίπεδο της λαϊκής συνειδητότητας, όπως συμβαίνει με τις δυνάμεις εκείνες που στηρίζουν την παραμονή στην Ευρωζώνη και την Ε.Ε ή την παροχή βοήθειας στο κεφάλαιο και τη συνεργασία μαζί του, όταν οι λαϊκές μάζες σε ευρεία κλίμακα αρχίζουν και τους στοχοποιούν ως υπεύθυνους των δεινών τους.

Παναγιώτης Σωτήρης: Ιστορικές ευκαιρίες και ιστορικές ευθύνες

 

Εάν κανείς προσέξει τα καθεστωτικά μέσα αλλά και τις κυβερνητικές ανακοινώσεις θα δει ότι αρχίζει και αναδύεται η ακόλουθη αφήγηση: Με την ολοκλήρωση της αναχρηματοδότησης των τραπεζών, την επίτευξη των ιδιωτικοποιήσεων που προβλέπει το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, τις περικοπές που έχουν ήδη αποφασιστεί και την παράταση των χαρατσιών τα δημοσιονομικά μπαίνουν σε μία τάξη. Ο ερχομός των επενδύσεων είτε για ληστρικές εξαγορές κρατικών επιχειρήσεων είτε για δημιουργία περιβαλλοντικά καταστροφικών ζωνών τύπου Σκουριών θα εξασφαλίσει μια αύξηση της ιδιωτικής επιχειρηματικής δαπάνης που μαζί με τη μείωση του κόστους εργασίας και τη συνακόλουθη αύξηση των εξαγωγών, αλλά και τη διαφαινόμενη μικρή άνοδο στον τουρισμό θα οδηγήσει μια πρώτη δειλή αναπτυξιακή δυναμική που θα επιτρέψει σε συνδυασμό με μέτρα όπως τα πεντάμηνα με μισθούς κάτω των 400 ευρώ να σταθεροποιηθεί η απασχόληση, παράλληλα με την μεγαλύτερη εξάρτηση των ευεργετούμενων ανέργων από την κρατική ελεημοσύνη. Στο διεθνές επίπεδο, η ολοκλήρωση του γερμανικού προεκλογικού κύκλου το φθινόπωρο θα επιτρέψει μια μικρή χαλάρωση τη αυστηρότητας των μέτρων και μικρές ανάσες που θα ενισχύσουν τις δυναμικές μιας ήπιας ανάκαμψης. Την ίδια στιγμή, η ίδια η καθημερινότητα της ανεργίας, της ανασφάλειας και του καθημερινού αγώνα για επιβίωση θα διαλύει τις συλλογικές πρακτικές θα ενισχύει συντηρητικά αντανακλαστικά και την απόσπαση συναίνεσης στο όνομα μιας πολιτικής «νόμου και τάξης», ιδίως μάλιστα από τη στιγμή που τα πλήρως διαπλεκόμενα ΜΜΕ θα αναπαράγουν πρόθυμα την κυβερνητική ατζέντα. Άλλωστε, η προσπάθεια να ξεμπερδεύουν με κάθε ανάμνηση από τη μεταπολιτευτική δυναμική του λαϊκού κινήματος έχει την πλήρη αποδοχή των βασικών μερίδων του κεφαλαίου που μπορεί να γκρινιάζουν για την ύφεση αλλά δεν έχουν κανένα λόγο να αρνηθούν μια τόσο συντριπτική αλλαγή του συσχετισμού δύναμης. Επιπλέον, η σημερινή γεωμετρία του πολιτικού σκηνικού, η κατοχύρωση των κυβερνήσεων συνεργασίας και η μεταδημοκρατική και μεταηγεμονική στροφή του πολιτικού συστήματος, σημαίνουν ότι αυτό που απαιτείται είναι η ΝΔ να μπορεί σε οποιαδήποτε εκλογική μάχη να μπορεί να είναι πρώτο κόμμα. Και αυτό δεν σημαίνει να κερδίσει την εμπιστοσύνη του κόσμου. Σε κάποιες περιπτώσεις αρκεί να ενισχύει τη δυσπιστία πολλών ως προ το εάν υπάρχει εναλλακτική λύση.

Φυσικά, αυτή η αφήγηση έχει διάφορα κενά. Δεν υπολογίζει ότι η ίδια η ύφεση μπορεί ανά πάσα στιγμή να οδηγήσει στον εκτροχιασμό των δημοσιονομικών μεγεθών (άλλωστε και το περιβόητο «πρωτογενές πλεόνασμα» δεν είναι τίποτε άλλο παρά η «μαγική εικόνα» μιας παρατεταμένης «στάσης πληρωμών» του δημοσίου), ότι το ζήτημα του ιδιωτικού χρέους αποτελεί μια ωρολογιακή βόμβα στο τραπεζικό σύστημα, ότι η παρατεταμένη ύφεση από ένα σημείο και μετά έχει αποτελέσματα αυτοτροφοδότησης (αρνητικό σπιράλ), ότι η καταβαράθρωση των κοινωνικών συνθηκών και ιδίως η τρομαχτική ανεργία των νέων ενέχει τον κίνδυνο ανεξέλεγκτων κοινωνικών εκρήξεων.

Παναγιώτης Σωτήρης: Με τόλμη και αποφασιστικότητα για τη μετωπική συμπόρευση της Αριστεράς του άλλου δρόμου!

 Πηγή:www.ektosgrammis.gr

Ένα επαναλαμβανόμενο λάθος σε διάφορες τοποθετήσεις από τη μεριά της Αριστεράς είναι ότι ο χρόνος έχει σταματήσει στο Μάη – Ιούνη του 2012. Βλέπει κανείς τις ίδιες αναφορές σε μια βαθιά πολιτική και κοινωνική κρίση, σε μια κοινωνία που είναι εξεγερμένη, σε ένα κίνημα που είναι στο δρόμο και σε ένα λαό που αναζητά επειγόντως μια προοπτική διεξόδου και μπορεί να ακούσει την αριστερά.

Όμως, μια τέτοια τοποθέτηση παραβλέπει την τωρινή κατάσταση και τις ιδιαιτερότητες της. Σίγουρα η κοινωνική κρίση έχει οξυνθεί και αυτό αποτελεί υλικό υπόβαθρο μιας βαθιάς πολιτικής κρίσης, που εκφράζεται ως μια χωρίς προηγούμενο αποστασιοποίηση λαϊκών στρωμάτων από το πολιτικό σύστημα. Όμως, πλάι στην οργή και την αγανάκτηση βλέπει κανείς να αναπτύσσεται η απελπισία και ένα εξατομικευμένος επιβιωτισμός, που τροφοδοτούν όχι μόνο την Αριστερά αλλά και τον κοινωνικό κανιβαλισμό του νεοφασισμού. Γι’ αυτό και βλέπουμε, ακόμη και στις δημοσκοπήσεις, αντιφατικά αποτελέσματα που συνδυάζουν την εκλογική άνοδο της Αριστεράς με μειωμένη πραγματική πολιτική απήχηση των απόψεών της και μια διάχυτη αίσθηση ότι τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει. Γι’ αυτό και τα αλλεπάλληλα μέτρα που περνούν μπορεί να αντιμετωπίζουν μεγάλους και ηρωικούς αγώνες σε επίπεδο κλάδων, όχι όμως εκείνο το είδος κοινωνικής έκρηξης που ζήσαμε τη διετία 2010-2012.

Είναι σαφές ότι η ελληνική κοινωνία διαπερνάται από οξυμμένες αντιθέσεις, αλλά ταυτόχρονα δεν έχουν πλατιά λαϊκά στρώματα εκείνη την αισιοδοξία και την ελπίδα ότι όντως κάπως μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα. Σε αυτό επενδύει η κυβέρνηση προσπαθώντας να κερδίσει χρόνο, να αποκαρδιώσει τις λαϊκές τάξεις και να διατηρήσει απλώς μια μικρή εκλογική πρωτοκαθεδρία.

Με αυτή την έννοια η κυρίαρχη στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ είναι μέρος του προβλήματος και όχι απλώς μια λανθασμένη ή ανεπαρκής απάντηση. Η στρατηγική του ώριμου φρούτου για την κατάληψη της εξουσίας απλώς αφήνει τις αντικειμενικές τάσεις της συγκυρίας και την αποδιαρθρωτική επίπτωση ενός καθημερινού αγώνα για την επιβίωση να επενεργούν υπονομεύοντας τη δυνατότητα να αναδειχτεί ένα άλλο κοινωνικό και πολιτικό μπλοκ, ή το κάνουν να υπάρχει ως απλώς ένα άθροισμα εν δυνάμει ψηφοφόρων. Ταυτόχρονα, η καταναγκαστική απροθυμία της ηγετικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ ακόμη και να σκεφτεί οποιαδήποτε εκδοχή ρήξης με το ευρώ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, όχι μόνο προδιαγράφει την προοπτική μιας κυβερνητικής λύσης που εύκολα θα πέσει θύμα κάθε λογής εκβιασμών, όπως άλλωστε δείχνει και το παράδειγμα της Κύπρου, αλλά και νομιμοποιεί ιδεολογικά τον πιο κρίσιμο κόμβο του κυρίαρχου λόγου: την επιμονή ότι δεν υπάρχει εναλλακτική πρόταση έξω από τα όρια του «ευρωπαϊκού δρόμου».

Βασίλης Λιόσης: Να επενδύσουμε στο χρηματιστήριο των αγώνων

Η περίοδος που διανύουμε από το 2010 κι έπειτα είναι εξαιρετικά πυκνή σε γεγονότα. Η κρισιακή φάση έφερε κοινωνικές και πολιτικές ανακατατάξεις και νέους συσχετισμούς. Πολιτικές προτάσεις συγκροτήθηκαν, μεταλλάχθηκαν, αναπροσαρμόστηκαν. Θα επιχειρήσω, λοιπόν, να κάνω μια κριτική προσέγγιση των κυριότερων προτάσεων που κατατέθηκαν.

[i] Η λογική του «δεν έχει σημασία το ευρώ ή η δραχμή», ή που λέει πως «το αίτημα εξόδου από την ΕΕ δεν έχει νόημα αν δε συνοδεύεται από το σοσιαλιστικό πλαίσιο», ή ότι «η πρόταση για κατάργηση των μνημονίων και της μονομερούς παύσης πληρωμών είναι διαχειριστικό αίτημα και λοξοκοιτά σε συμμαχίες με τμήματα της αστικής τάξης», δεν έχει καμία σχέση με τη διαλεκτική σκέψη, με την επαναστατική τακτική, με την υπηρέτηση του στρατηγικού στόχου. Η ταύτιση της τακτικής με τη στρατηγική το μόνο που πετυχαίνει είναι η όλο και μεγαλύτερη απομάκρυνση από το στρατηγικό στόχο.

[ii] Από την άλλη είναι αντιφατικό όταν διαπιστώνεται από δυνάμεις της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, η ανάγκη ενός συνεκτικού αντιιμπεριαλιστικού αντιμονοπωλιακού πακέτου αιτημάτων που περιέχει τη μονομερή παύση πληρωμών, την κατάργηση των μνημονίων, την εθνικοποίηση των τραπεζών, την έξοδο από την ΕΕ κ.ά., ενώ από την άλλη θεωρείται θέση αρχής η μη συμμετοχή σε κυβέρνηση δυνάμεων που τείνουν να στηρίξουν ένα τέτοιο πρόγραμμα (όπως βεβαίως δεν μπορεί να θεωρηθεί θέση αρχής και η συμμετοχή). Επιπλέον ένα τέτοιο πρόγραμμα δεν είναι σωστό κατά τη γνώμη μου να χαρακτηρίζεται ως αντικαπιταλιστικό γιατί αυτό στενεύει αφόρητα τη δυνατότητα συμμαχιών. Αντικαπιταλιστικό μπορεί και να σημαίνει την πρόθεση κοινωνικοποίησης των πάντων από την πρώτη ημέρα: από το περίπτερο μέχρι και τη μεγάλη βιομηχανία.

[iii] Όσον αφορά στο «σχέδιο Β», μοιάζει με μονομανία η επικέντρωση στο ζήτημα του ευρώ. Δε γίνεται σαφές αν η εφαρμογή αυτού του σχεδίου θα είναι το εφαλτήριο για την κοινωνική ανατροπή ή για μια «χρηστή» διαχείριση που απλώς θα στοχεύει σε μια πιο δίκαιη ανακατανομή του πλούτου. Θα πρέπει να είμαστε κάθετοι: ένα μοντέλο κεϋνσιανής ή νεοκεϋνσιανής διαχείρισης είναι και ουτοπικό και αποπροσανατολιστικό για το λαϊκό κίνημα. Οποιοδήποτε πρόγραμμα ριζοσπαστικής κατεύθυνσης θα πρέπει να έχει στρατηγική στόχευση την ανατροπή της καθεστηκυίας τάξης. Δεν πρόκειται για μια ιδεοληψία περασμένων εποχών όπου λειτουργούσε το λεγόμενο «αριστερόμετρο» και που ο καθένας κοίταζε να κάνει μια πρόταση που να βρίσκεται αριστερότερα κάποιας άλλης, μόνο και μόνο για να αυτοϊκανοποιηθεί ο ίδιος και το ακροατήριό του. Η ανατροπή είναι αδήριτη ανάγκη και το ζητούμενο είναι η εύρεση του προσφορότερου δρόμου για την προσέγγισή της….

Πηγή:Εργατικός Αγώνας

Τοποθέτηση στην Ημερίδα της Πρωτοβουλίας κατά του Ευρώ και της ΕΕ με θέμα «Έξοδος από Ευρωζώνη και ΕΕ: Αναγκαιότητα, Δυνατότητα, Προοπτικές» που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη, 24/4/2013 στην ΑΣΣΟΕ

Κατ΄ αρχάς να ευχαριστήσω για τη σημερινή πρόσκληση στην πολύ χρήσιμη σημερινή εκδήλωση της Πρωτοβουλίας. Περνάω ευθύς αμέσως στα επίμαχα ζητήματα.

Η καπιταλιστική κρίση που έχει αγκαλιάσει σχεδόν το σύνολο των χωρών εκδηλώνεται με ιδιαίτερη σφοδρότητα στην Ελλάδα. Πώς ερμηνεύεται όμως το γεγονός ότι όλη η υφήλιος έχει στραμμένα τα μάτια της σε μια κουκίδα του χάρτη; Τι είναι αυτό που μας οδηγεί να μιλήσουμε για ελληνική ιδιαιτερότητα;

Κωδικοποιώντας μιαν απάντηση σε αυτό το ερώτημα θα έλεγα πως:

[i] Η κρίση του καπιταλισμού παράγεται σε τελική ανάλυση από τη μήτρα της βασικής αντίθεσης του. Επομένως, η Ελλάδα δε θα μπορούσε και δεν έχει ξεφύγει από αυτό το «σιδερένιο» κανόνα. Τα πολιτικά και οικονομικά μέτρα που λαμβάνονται στην Ελλάδα είναι το απότοκο της προσπάθειας του ελληνικού κεφαλαίου να μεταφέρει τις συνέπειες της κρίσης στην εργατική τάξη κι εν γένει στον ελληνικό λαό.

[ii] Αυτό σε συνδυασμό με το χαρακτήρα του ελληνικού καπιταλισμού (Ελλάδα εξαρτημένη και μέσου επιπέδου ανάπτυξης) δίνουν μια βασική απάντηση στο ερώτημα γιατί οι εργαζόμενοι δέχονται τη χειρότερη αντεργατική επίθεση από την εποχή της μεταπολίτευσης κι εντεύθεν. Η εξάρτηση της Ελλάδας βαθαίνει σε όλα τα επίπεδα (οικονομικό, πολιτικό, στρατιωτικό, διπλωματικό, διατροφικό, τεχνολογικό), ενώ πλέον υπάρχουν έντονα σημάδια νεοαποικιοκρατίας.

[iii] Όμως αυτή η προσπάθεια δεν είναι μόνο σε επίπεδο εθνοκρατικού σχηματισμού αλλά και σε διακρατικού. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως εντός της ΕΕ κυρίως η Γερμανία επιχειρεί και το έχει καταφέρει σε μεγάλο βαθμό, να αποσείσει από τις πλάτες της την κρίση και να τη μεταφέρει στους αδύναμους κρίκους όπως η Ελλάδα. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι τα πλεονάσματα του Βορρά ισούνται με τα ελλείμματα του Νότου.

Το Plan B και η πολιτική πρόταση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ-Βασίλης Μηνακάκης

εφημ ΠΡΙΝ

Αρκετή συζήτηση έχει γίνει για τις ως τώρα διατυπωμένες θέσεις του Plan B και αν αυτές προσεγγίζουν εκείνες της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, δημιουργώντας τη βάση μιας πολιτικής συμπόρευσης. Ας βάλουμε τη συζήτηση σε μια σειρά. Ιδού πώς περιγράφει το πολιτικό πλαίσιο του Plan B ο επικεφαλής του:

«Η αποχώρηση από το ευρώ είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη σωτηρία και την ανάκαμψη. Από μόνη της όμως δεν αρκεί. Είναι κρίκος σε μια σειρά μετασχηματισμών αριστερού προσανατολισμού, που απευθύνονται όμως σε όλους τους πολίτες. Την άμεση παύση πληρωμών προς τους ξένους δανειστές. Την εθνικοποίηση των τραπεζών. Τον οικονομικό σχεδιασμό. Την παραγωγική ανασυγκρότηση. Τη δυναμική παρουσία των δημόσιων επενδύσεων. Τη συγκρότηση ενός Κοινωνικού Κράτους. Επειδή πλευρές των πολιτικών αυτών θα έρθουν σε σύγκρουση με το καθεστώς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο λαός με δημοψήφισμα θα πάρει την απόφαση για την περαιτέρω πορεία του».

Και να πώς τοποθετούν οι Θέσεις για τη 2η Συνδιάσκεψη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ όχι το πολιτικό της πρόγραμμα (που είναι και οφείλει να είναι πιο προωθημένο), αλλά το πολιτικό πλαίσιο για μια μετωπική συμπόρευση των δυνάμεων της αντικαπιταλιστικής, αντι-ΕΕ και αντιιμπεριαλιστικής Αριστεράς:

«Πολιτική βάση μιας τέτοιας μετωπικής συμπόρευσης είναι το αναγκαίο κι απαραίτητο σήμερα μεταβατικό αντικαπιταλιστικό πρόγραμμα. Η μονομερής κατάργηση των μνημονίων και των δανειακών συμβάσεων. Η άρνηση πληρωμής – διαγραφή του χρέους. Το διώξιμο της τρόικας και κάθε κηδεμόνα.

Η έξοδος από το ευρώ και την ΕΕ. Η εθνικοποίηση του τραπεζικού συστήματος και των επιχειρήσεων στρατηγικής σημασίας χωρίς αποζημίωση. Ο εργατικός και κοινωνικός έλεγχος στην παραγωγή και σε όλη την κοινωνία. Η πάλη για πραγματική δημοκρατία και λαϊκή κυριαρχία του εργαζόμενου λαού και η απελευθέρωση από τα δεσμά του σύγχρονου απολυταρχισμού του κεφαλαίου.

Γιώργος Μανιάτης: Η πολιτική ως δυνατότητα

Saloua Raouda Choucair, Les Peintres célèbres II , 1948—49

Πηγή: Ουτοπία Νο 1,σελ.47-58

Είναι νοητή σήμερα μια πολιτική «μεγάλης κλίμακας»; Μια πολιτική, δηλαδή, που να στοχεύει στην όσο το δυνατόν συνολικότερη αναμόρφωση του κοινωνικού είναι με γνώμονα ένα συνεπές, συνεκτικό και περιεκτικό σύστημα αξιών που αντι­παρατίθεται στο ήδη ισχύον, το καθιερωμένο, την επίσημη έκφραση της σε κάθε επί­πεδο εξουσίας. Μια πολιτική, επομένως, που ως «τέλος» της δεν θα έχει την απόκτη­ση και τον τρόπο διαχείρισης της εξουσίας αλλά το περιεχόμενο της ίδιας της αν­θρώπινης υπόστασης, την ουσία του είναι εν κοινωνία. Πόσο επίκαιρο, πόσο ανα­γκαίο, πόσο νόμιμο είναι ένα τέτοιο ερώτημα;

Είναι επίκαιρο γιατί η παρατήρηση των φαινομένων της κοινωνικής ζωής οδηγεί σε πρωτογενείς διαπιστώσεις – στηριγμένες περισσότερο στις άμεσες εντυπώσεις και λιγότερο στο καταστάλαγμα της ιστορικής εμπειρίας – που ενισχύουν την άποψη ότι η πολιτική «μεγάλης κλίμακας» όχι μόνον έχει ιστορικά αποτύχει αλλά είναι και επιζήμια. Η κατάρρευση των ιδιότυπων «ανατολικών» κοινωνιών δίχως όμως την αναγκαία προβολή ενός άλλου, διαφορετικού και, ιδίως, πειστικού κοινωνικοπολι­τικού προτύπου – αναγκαίου άλλωστε, όπως έχει δείξει η ιστορία, στη ζωή των αν­θρώπων – καθιστά αναπόφευκτο και ενισχύει την επικαιρότητα του ερωτήματος.

Η εκ νέου τοποθέτηση του ζητήματος για το ποιο είναι το περιεχόμενο της πολι­τικής είναι αναγκαία σήμερα, αφού παρατηρείται μια συνεχής απαξίωση της πολιτι­κής δραστηριότητας που εκφράζεται είτε σαν αυθόρμητη απέχθεια είτε ως απομά­κρυνση από την πολιτική ακόμη κι ως εκφυλισμός του πολιτικού σε μορφές δευτε­ρεύοντος σχολιασμού, ο οποίος συνιστά μια μορφή πολιτικής παραφιλολογίας. Πρόκειται για τη μετατόπιση της πολιτικής από τις βασικές και ουσιαστικές της πα­ραμέτρους σε πλευρές δευτερεύουσες που περισσότερο συσκοτίζουν παρά αναδει­κνύουν το πολιτικό φαινόμενο. Το πρόβλημα αυτό συνδέεται και με τη γενικότερη κρίση των πολιτικών, με την ευρεία έννοια, αξιών της εποχής μας. Την οριακή κατά­σταση ενός πολιτιστικού προτύπου που διαγράφτηκε την εποχή του διαφωτισμού και, ως φαίνεται, ολοκληρώνεται με την εκπνοή ενός από τους ταραχωδέστερους αι­ώνες της ανθρώπινης ιστορίας.

Το ερώτημα νομιμοποιείται επιστημολογικά καθώς συμπυκνώνει τη διαμάχη γι’αυτό καθαυτό το περιεχόμενο της πολιτικής, την εμβέλεια, τα όρια, τις δυνατότητες της. Τι είναι, τελικά , πολιτική; Μια δραστηριότητα εξισορρόπησης συμφερόντων; Ένα πρόγραμμα διαχείρισης κοινών προβλημάτων και υποθέσεων; Μια προβολή των οραμάτων του σήμερα στην πραγματικότητα του αύριο; Μια συμπαιγνία επαγ­γελματιών προς ίδιον όφελος; Μια στάση αξιακά ουδέτερη η μια γενικότερη ηθικο-παιδαγωγική διαδικασία; Αυτά είναι ορισμένα, κι όχι όλα φυσικά, από τα ερωτήμα­τα που αναφέρονται στο status της πολιτικής και επιχειρούν την επισήμανση και πε­ριγραφή του αντικειμένου της.

Costanzo Preve: Η μαρξιστική σκέψη του Antonio Gramsci μετά την κατάρρευση του ιστορικού κομμουνισμού τον Αύγουστο του 1991

 

 Πηγή: Ουτοπία No 1, σελ 6-19

 Εισαγωγή

Οποιοσδήποτε επιχειρεί να επανατοποθετήσει κριτικά, με τρόπο πρωτότυπο ζη­τήματα βγαλμένα από τα έργα του Antonio Gramsci τόσο από τα γραπτά «εν θερμώ», της καυτής καθημερινής στράτευσης μέχρι το 1926, όσο και από τα γραπτά των κα­ταναγκαστικών καταστάσεων μιας σκληρής φυλακής, πρέπει να ξέρει ότι στη βάση της ανάλυσης, τα πάντα έχουν στην ουσία λεχθεί και είναι ουσιαστικά αδύνατον να ανακαλύψει κάτι παραπάνω το οποίο μπορεί να έχει ξεφύγει από προηγούμενους σχολιαστές.

Η τεράστια κριτική φιλολογία πάνω στον Gramsci έχει δύο βασικές αιτίες. Η πρώτη ιδιαίτερα ιταλική και η δεύτερη διεθνής. Κατά πρώτο λόγο ο Gramsci έχει αναμφίβολα υποστεί στην Ιταλία μια θεοποίηση σαν «θεμελιωτής» του ιταλικού κομ­μουνισμού από το 1921 (μια πραγματική ιστοριογραφική ανακρίβεια που ανεχθήκα­με επί μακρόν) και σαν υποστηρικτής του «ιταλικού δρόμου για το σοσιαλισμό», μια στρατηγική επιλογή που ήταν στην πραγματικότητα επεξεργασμένη από τον Palmiro Togliatti από το 1943 με βάση τις γεωπολιτικές προϋποθέσεις που δημιουρ­γήθηκαν μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο. Ανεξάρτητα από το αν αυτή η επιλογή αξιο­λογήθηκε θετικά ή αρνητικά ο Antonio Gramsci δεν έχει σχέση μ’ αυτό, και σ^’ αυτό το σημείο θα επανέλθουμε παρακάτω. Ξεκινώντας από το 1945 στην Ιταλία οποιοσδή­ποτε θέλησε να νομιμοποιήσει τις δικές του πολιτικοφιλοσοφικές απόψεις με «θεω­ρητικό τρόπο», έτσι που να είναι απ’ όλους αποδεκτές, αρκούσε να βρει στον Gramsci τη σωστή φρασούλα που μπορούσε να εξυπηρετήσει αυτή την προσπάθεια. Αυτή η απαράδεκτη χρήση του Gramsci ήταν η ίδια που έγινε και στην περίπτωση των τσιτάτων του Marx και του Λένιν από τους Μπρέζνιεφ, Σουσλώφ και του Γκορμπατσώφ στην αρχή.

Είναι ένα τυπικό ιστορικό φαινόμενο της μεσαιωνικής φάσης του κομμουνιστι­κού κινήματος, όπου αρκεί η αναφορά στις θεωρητικές αυθεντίες της υψηλότερης ιε­ραρχίας, παρά η οποιαδήποτε προσωπική άποψη. Πρόκειται για τη συμβολική αντα­νάκλαση της αναγνωρισμένης αυθεντίας από τον επαγγελματικό πολιτικό ιστό του κομουνισμού του κόμματος. Επιμένουμε στο γεγονός του μεσαιωνισμού αυτής της σκανδαλώδους κατάστασης. Στο μεσαίωνα πράγματι η αναφορά στα αποφθέγματα του ευαγγελίου, του Αυγουστίνου, του Boezio ή του Αριστοτέλη, με σκοπό να κλεί­σουν το στόμα των διαφωνούντων ή των αιρετικών, ήταν επίσης κυρίαρχος τρόπος πειθούς. Η «αιρετική» χρήση της εξουσίας δεχόταν στην ουσία την ιερότητα της πίσ­της στα τσιτάτα και απέρριπτε τη σωστή ερμηνεία του γραπτού, που ήταν ενάντια στην ορθοδοξία. Το ίδιο ακριβώς γίνεται με τον Gramsci στην Ιταλία από τις κριτι­κές ομάδες ξεκινώντας από τα χρόνια του ’50. Μια θλιβερή ιστορία που ίσως η κα­τάρρευση του κομμουνισμού το ΄91 βάζει επιτέλους στα αρχεία..

Βέβαια ο Gramsci καθόλου δεν επεδίωκε να κατασκευάσει ένα «σύστημα», αν και de facto οι σκέψεις και οι αναζητήσεις του κατέληγαν στο να συνιστούν κάτι περισ­σότερο από μια σειρά ευφυών και οξυδερκών παρατηρήσεων. Υπήρχε επίσης στον Gramsci κάτι περισσότερο από αυτό που έβρισκε κανείς στους κλασικούς φιλόσο­φους του λεγόμενου δυτικού μαρξισμού», το νεαρό Lukacs και τον Karl Korsch. Ενώ δηλαδή σ^’ αυτούς υπήρχε μια ευφυής επαναδιατύπωση του φιλοσοφικού κώδικα του κομμουνισμού, εναλλακτική σ’ αυτή, που προσέφερε ο λεγόμενος «διαλεκτικός υλι­σμός» (και η οποία ήταν βασισμένη σε μια εσχατολογία γενικής θετικιστικής κοσμο­λογίας) – αναπόφευκτα «θρησκευτικής» έστω και με την παράδοξα «άθεη» μορφή που ωστόσο στο βάθος δεν περιείχε τίποτα περισσότερο από αυτό ακριβώς.

Αλέξανδρος Χρύσης: Διανόηση και πολιτική πρωτοπορία στη ρωσική επαναστατική παράδοση

Κλιουν Ιβάν, «[Μελέτη για το έργο «Οικογένεια»]» (1911)

 Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Ουτοπία No 1, σελ 65-83

»Πάνω στο γραφείο μου υπάρχει μια προτομή του Μπελίνσκι, που μου εί­ναι ιδιαίτερα αγαπητός, καθώς επίσης ένα κιβώτιο με βιβλία, με τα οποία έχω περάσει πολλές νύχτες. Αν η ρωσική ζωή με όλες τις συνηθισμένες πρακτικές της εισβάλλει στο δωμάτιο μου, καταστρέψει την προτομή του Μπελίνσκι και κάψει τα βιβλία μου, δε θα ενδώσω στους χωριάτες· θα πο­λεμήσω» (Ν. Μιχαηλόφσκι).

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι, επιχειρώντας να προσεγγίσει κανείς ένα ζήτημα όπως αυτό της σχέσης διανόησης και εργατικής τάξης, βρίσκεται μπροστά σε ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα της μαρξιστικής πολιτικής θεωρίας.

Ιδιαίτερα μετά από την πρόσφατη κατάρρευση των καθεστώτων του λεγόμε­νου «υπαρκτού σοσιαλισμού» η μελέτη αυτής της σχέσης, όπως θα υποστηρίξω στις γραμμές που ακολουθούν, μπορεί να οδηγήσει σε ένα γόνιμο προβληματισμό όσον αφορά τα όρια και τις δυνατότητες του μαρξισμού όχι απλά και μόνο ως φιλοσοφι­κού ρεύματος αλλ’ ως «προγράμματος κοινωνικής χειραφέτησης».

Στις γραμμές που ακολουθούν η διερεύνηση της σχέσης διανόησης και εργα­τικής τάξης θα εντοπισθεί στα πλαίσια της πολιτικής αντίληψης του Β.Ι. Λένιν για το κόμμα στην περίοδο 1902-1904 και θα οδηγήσει σε μια γενικότερη αξιολόγηση της τελευταίας ως αποφασιστικού παράγοντα για την τραγική πορεία και κατάληξη του ιστορικού εγχειρήματος της Οκτωβριανής Επανάστασης του 1917.

 1. Εισαγωγή-Τοποθέτηση του ζητήματος.

Διαβάζοντας σχετικά πρόσφατα μια ενδιαφέρουσα απόπειρα ερμηνείας της κατάρρευσης των καθεστώτων της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης σε μια από τις πιο γνωστές φιλοσοφικές επιθεωρήσεις των ΗΠΑ, ήλθα αντιμέτωπος με την εξής, καταρχήν τουλάχιστον, παράδοξη άποψη:

»Η κατάρρευση του «υπαρκτού σοσιαλισμού» είναι το αποτέλεσμα του ότι λήφθηκαν πολύ σοβαρά υπόψη οι υποσχέσεις του Διαφωτισμού»‘.

Να είναι άραγε έτσι; Να είναι πράγματι ο Λένιν-όπως υποστήριξε ουσιαστι­κά η συγκεκριμένη αναλύτρια-αυτός που επιχείρησε να πραγματώσει το φιλοσοφι­κό αίτημα του Kant στο αφιλόξενο έδαφος της ρωσικής κοινωνίας²;

Ηχεί πράγματι σαν παραδοξολογία μια διατύπωση της ίδιας μελετήτριας όπως η πιο κάτω:

»Ο Λένιν επέστρεψε στην οπτική του Διαφωτισμού που ο Marx και ο Engels κατόρθωσαν να ξεπεράσουν. Έτσι για το Λένιν, οι κάτοχοι της γνώσης έχουν μια ιδιαίτερη απαίτηση να κυβερνήσουν για να διαμορφώ­σουν τον κόσμο. Τόσο για το Λένιν, όσο και τον Kant, αλλ’ όχι για το Marx και τον Engels (που εμπιστεύονταν την εργατική τάξη), μόνον οι διανοού­μενοι μπορούν να αποκαλύψουν τους αληθινούς δρόμους του κόσμου. Γι’ αυτό, ο Λένιν πάλεψε σκληρά, προκειμένου να καθιερώσει μια κομματική οργάνωση που θα αποτελούσε το φύλακα και το υποκείμενο της ιστορίας» ³

Ας μη σπεύσουμε να απορρίψουμε, αλλ’ ούτε και να αποδεχθούμε αμέσως μια θέση όπως η πιο πάνω. Για να προλάβω ακριβώς, οποιαδήποτε άκριτη απόρριψη ή αποδοχή μιας τέτοιας άποψης αρκεί να παραπέμψω στις αναλύσεις ενός από τους βαθύτερους μελετητές της ρωσικής πνευματικής παράδοσης, του Isaiah Berlin. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι ο διακεκριμένος αυτός στοχαστής, αναζητώντας το πεδίο γέ­νεσης της ρωσικής διανόησης, αντιμετωπίζει την τελευταία σαν τον καρπό μιας γό­νιμης και – σήμερα ποιος μπορεί να το αρνηθεί – εκρηκτικής συνεύρεσης του φιλο­σοφικού ρεύματος του Διαφωτισμού με αυτό του Ρομαντισμού⁴.

Είναι άραγε τυχαίο ότι σήμερα ένα από τα πιο ενδιαφέροντα ζητήματα που απασχολούν σημαντικούς μαρξιστές θεωρητικούς είναι η μελέτη της σχέσης του μαρξισμού με ό,τι οι ίδιοι ονομάζουν Επαναστατικό Ρομαντισμό⁵; Είναι άραγε τυ­χαίο ότι ο φιλόσοφος που κατεξοχήν επηρέασε την πολιτική θεωρία του Μαρξισμού, ο J.J. Rousseau, ενσαρκώνει αυτή ακριβώς τη συνάντηση Διαφωτισμού και Ρομαντισμού; Είναι, τέλος, τυχαίο ότι η κρισιμότερη πολιτική σύγκρουση στους κόλπους της Α’ Διεθνούς Οργάνωσης των Εργατών έγινε ανάμεσα σε ένα κορυφαίο Γερμανό και σε ένα αναρχικό Ρώσο διανοούμενο, όταν ο τελευταίος κατηγόρησε τον πρώτο ότι το σχέδιο κοινωνικής χειραφέτησης που προτείνει δεν είναι τίποτε άλλο παρά η προγραμματική διακήρυξη για την εγκαθίδρυση μιας δικτατορίας των ανθρώπων του πνεύματος πάνω στο προλεταριάτο;

19ο Συνέδριο ΚΚΕ:Το μοναστήρι να είναι καλά ή σύγχρονη κομμουνιστική Αριστερά;-Γιάννης Ελαφρός

 Η μετωπική λογική, η συμβολή στη συγκρότηση μαχόμενου πολιτικοποιημένου κινήματος ανατροπής αποτελεί κριτήριο για το εάν οποιαδήποτε πολιτική δύναμη εννοεί πραγματικά όσα λέει και εάν θέλει να συμβάλει στην ανατροπή της επίθεσης και του συστήματος από το οποίο γεννιέται. Και γι’ αυτό είναι βάσιμη και δικαιολογημένη η αναζήτηση μεγάλου μέρους της βάσης του ΚΚΕ μιας απάντησης στο θέμα του μετώπου.

εφημ ΠΡΙΝ

Κλειδώνω, αμπαρώνω, ο κλέφτης μέσα είναι.

Την επόμενη Κυριακή το βράδυ, η ηγεσία του ΚΚΕ θα πανηγυρίζει ότι το 19ο Συνέδριο του ΚΚΕ επικύρωσε με συντριπτική πλειοψηφία τις Θέσεις της Κεντρικής Επιτροπής. Καμία έκπληξη.

Τα συνέδρια στο παραδοσιακό κομμουνιστικό κίνημα σχεδόν πάντα έληγαν με την ανακοίνωσή τους. Αλλά αυτή τη φορά, μέσα σε μια κρίση ιστορικού χαρακτήρα του καπιταλισμού, που δοκιμάζει όλες τις πολιτικές δυνάμεις, η αμφισβήτηση, μαζί με τα αμείλικτα ερωτήματα που θέτει η ταξική πάλη, θα εισβάλουν ξανά και ξανά μέσα στις όχι και τόσο συμπαγείς γραμμές του ΚΚΕ.

Η ηγεσία του ΚΚΕ και η Αλέκα Παπαρήγα κατακεραύνωσε όσους έχουν διαφορετική άποψη, όσους αναζητούν, όσους κριτικάρουν την πολιτική της. Αφού άσκησαν για χρόνια τον πόλεμο καθαρότητας ενάντια σε κάθε άλλη αριστερή δύναμη και με ιδιαίτερη μοχθηρότητα ενάντια στις κομμουνιστικές δυνάμεις (πιο πρόσφατο παράδειγμα η ανήθικη και προβοκατόρικη επίθεση του ΚΚΕ κατά του ιστορικού στελέχους του ΝΑΡ και του εργατικού κινήματος στα Γιάννενα, Νίκου Ηλία), μεταφέρουν τα πυρά τους μέσα στο κόμμα: Οπορτουνιστές, αγράμματοι, εχθροί του κόμματος… Αλλά η λάσπη δεν αρκεί για να κλείσει τις ρωγμές από τα διαρκή κύματα των ερωτημάτων.

Ερωτήματα που προκύπτουν από την έλλειψη και άρνηση ουσιαστικά επαναστατικής τακτικής και ουσιαστικής σύνδεσης με την επαναστατική κομμουνιστική στρατηγική, την οποία επαίρεται ο Περισσός ότι την έχει κατακτήσει. Στην πραγματικότητα όμως, από εκεί ξεκινούν τα προβλήματα, καθώς η στρατηγική του ΚΚΕ φέρει τα χαρακτηριστικά και τη βαθύτερη ουσία του αντεπαναστατικού «υπαρκτού σοσιαλισμού», που προέκυψε από την ήττα του Οκτώβρη και αποτελεί δυσφήμηση για τα ιδανικά και τη σύγχρονη υλική δυνατότητα του κομμουνισμού.

Αυτή η πολλαπλά ηττημένη στρατηγική, που θέτει πάνω από την εργατική τάξη το κόμμα, που δεν εμπιστεύεται τελικά την πρωτοπόρα δύναμη της εργατικής τάξης (όσα καντήλια κι αν ανάβει στο εικόνισμά της), είναι που γεννά όλα αυτά τα φαινόμενα της κατάργησης της εργατικής δημοκρατίας και της κανιβαλικής κουλτούρας απέναντι στη διαφωνία.Γι’ αυτό δεν πείθει η δήθεν «αριστερή στροφή» του Περισσού. Όχι μόνο γιατί σε πολλές τοποθετήσεις θυμίζει κλασικό αριστερισμό, αλλά και γιατί στην πράξη, μέσα στο κίνημα και την πραγματική ταξική πάλη αποπνέει βαθύτατο συντηρητισμό. Πού φαίνεται αυτό; Ας δούμε τρία σημεία:

Ντανιέλ Κοέν: Η θρησκεία του κέρδους και του πλούτου

Πηγή:http://www.efsyn.gr

Από τον Θανάση Γιαλκέτση

Ο Ντανιέλ Κοέν είναι καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Paris I (Panthéon – Sorbonne) και στην École Normale Supérieure. Είναι επίσης πρόεδρος του επιστημονικού συμβουλίου του Ιδρύματος Ζαν Ζορές. Στη γλώσσα μας κυκλοφορούν από τις εκδόσεις «Πόλις» τα βιβλία του «Η ευημερία του κακού», «Η Οικονομία σήμερα» και «Οικονομική κρίση: αίτια και προοπτικές» (τα δυο τελευταία τα έχει συγγράψει μαζί με τον Philippe Askenazy). Στο βιβλίο του «Homo Economicus» (Albin Michel, 2012), ο Κοέν επικρίνει τη θρησκεία του κέρδους και του πλούτου και υποστηρίζει ότι μια κοινωνία που έχει ως μόνη σπονδυλική της στήλη την οικονομική ζωή είναι καταδικασμένη να καταρρεύσει.

Η ακόλουθη συνέντευξη του Ντανιέλ Κοέν δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Le Nouvel Observateur».

-Εκτιμάτε ότι η ιστορία του σύγχρονου καπιταλισμού σημαδεύεται από μεγάλες ασυνέχειες;

Ναι. Στο πρώτο μισό του εικοστού αιώνα, το σοκ που προκλήθηκε από τις διαδοχικές εκρήξεις του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου και της κρίσης της δεκαετίας του 1930 οδήγησε τις δυτικές κοινωνίες να ξανασκεφτούν και να δαμάσουν τον καπιταλισμό. Αναπτύχθηκε έτσι αυτό που αποκαλείται κοινωνική οικονομία της αγοράς, η οποία θριάμβευσε την επαύριο του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου. Με την ενίσχυση του συνδικαλισμού και την ανάδυση του κράτους πρόνοιας εμφανίστηκαν νέοι τρόποι κοινωνικο-επαγγελματικής οργάνωσης, στους κόλπους των οποίων η αναζήτηση του κέρδους συγκρατήθηκε από άλλες αξίες, περισσότερο συνεργατικές. Αλλά αυτή η ισορροπία καταστράφηκε βαθμιαία με αφετηρία τη δεκαετία του 1980. Εκτοτε η οικονομική ισχύς βασιλεύει ως απόλυτα κυρίαρχη και αυτό είναι, κατά τη γνώμη μου, που καθιστά τον κόσμο μας τόσο αβίωτο. Και καθιστά επίσης τα εργαλεία δράσης που διαθέτουμε τόσο αναποτελεσματικά.

-Τι εννοείτε;

Οταν η οικονομία, στο όνομα της αποτελεσματικότητας, εκτοπίζει τις αξίες που διατηρούν τη συνοχή της κοινωνίας, το σύστημα καταρρέει. Θυμηθείτε το παράδειγμα που αναφέρει η Maya Beauvallet, στο βιβλίο της «Les Stratégies absurdes» (Seuil, 2009), το οποίο καταδεικνύει τον αντιπαραγωγικό χαρακτήρα μιας ορισμένης αντίληψης του μάνατζμεντ, βασισμένης μόνο στην επίδοση και μόνο στα οικονομικά κίνητρα.

Βλαντιμίρ Μπρούεβιτς: Μια συνάντηση του Λένιν με τον Κροπότκιν

Μαρξιστική Σκέψη – τόμος 8ος

Μετά την επανάσταση του Φλεβάρη, στις 12 Ιούνη του 1917, ο Π. Α. Κροπότκιν επέστρεψε στη Ρωσία από την Αγγλία, στην Πετρούπολη, όπου ήθελε να ζήσει. Σύντομα, όμως, άλλαξε γνώμη και μετακόμισε στη Μόσχα.

Μια μέρα, μέσα στο 1918, μια συγγενής του Πιοτρ Αλεξέγιεβιτς Κροπότκιν –η κόρη του, αν θυμάμαι καλά, μαζί με το σύζυγό της– παρουσιάστηκε στο γραφείο μου στην επιτροπή του Σοβιέτ των Επιτρόπων του Λαού (Σοβναρκόμ) και μου είπε για τα προβλήματα που αναγκαζόταν να υπομείνει αναζητώντας μια κατοικία. Ήταν σαφές ότι αυτό ήταν το αποτέλεσμα μιας γιγαντιαίας παρανόησης αφού ο Πιοτρ Αλεξέγιεβιτς, ως βετεράνος της επανάστασης, προφανώς είχε το δικαίωμα σε μια κατοικία, ακόμη και κατά τη θυελλώδη αυτή επαναστατική περίοδο. Έτσι ήρθα πάλι σε επαφή με τον Π. Α. Κροπότκιν, τον οποίο γνώριζα από το παρελθόν. Ενημέρωσα αμέσως τον Βλαντιμίρ Ίλιτς και αυτός αμέσως με διέταξε να εκδώσω μια άδεια κατοικίας στο όνομα του Πιοτρ Αλεξέγιεβιτς, κάτι που έκανα άμεσα. Λίγο αργότερα τον επισκέφτηκα για να μάθω πώς περνούσε και η συνάντησή μας ήταν εξαιρετικά πρόσχαρη και εγκάρδια. Ο Πιοτρ Αλεξέγιεβιτς ζούσε πολύ λιτά· στο δωμάτιό του υπήρχαν πολλά βιβλία και τα πάντα έδειχναν ότι ήταν επίπονα απασχολημένος με φιλολογικό έργο.

Αμέσως μετά την επανένωσή μας ανέφερε τη στάση του απέναντι στην Οκτωβριανή Επανάσταση. Η μπολσεβίκικη επανάσταση τον είχε εκπλήξει σε ήδη προχωρημένη ηλικία και κατά τη γνώμη του μόνο άτομα κάτω των σαράντα μπορούσε να συμμετέχουν ενεργά σε μια επανάσταση. Όταν αντέτεινα ότι όλο το παράνομο τμήμα του κόμματός μας, που είχε επαναστατική εμπειρία, ήταν ήδη πάνω από αυτή την ηλικία, απάντησε: «Αυτή είναι η περίπτωση στη Ρωσία. Πράγματι, εδώ έχουμε επιφανείς επαναστάτες πενήντα ετών και άνω. Όμως, όσο αφορά την ηλικία μου… αυτό είναι ένα άλλο θέμα…» Τα γεγονότα της περίπλοκης ζωής μας τότε, όμως, τον κρατούσαν πολύ απασχολημένο, και όταν οι Λευκοί και οι εχθροί των Σοβιέτ περικύκλωναν τη Σοβιετική Ρωσία συμπαραστεκόταν πλήρως στην τύχη του μεγάλου προλεταριακού κινήματος.

Κάποτε μου είπε:

«Σε όλες τις δραστηριότητες των τωρινών επαναστατικών πολιτικών κομμάτων δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι το κίνημα του προλεταριάτου τον Οκτώβρη, το οποίο κατέληξε σε μια επανάσταση, έχει αποδείξει σε όλους ότι μια κοινωνική επανάσταση είναι μέσα στα όρια του δυνατού. Και αυτός ο αγώνας, που διεξάγεται σε παγκόσμιο επίπεδο, θα πρέπει να υποστηρίζεται με όλα τα μέσα – όλα τα υπόλοιπα είναι δευτερεύοντα. Το κόμμα των Μπολσεβίκων είχε δίκιο να υιοθετήσει το παλιό, καθαρά προλεταριακό όνομα του “Κομμουνιστικού Κόμματος”. Ακόμα και αν δεν επιτύχει όλα όσα θα ήθελε, θα φωτίσει, ωστόσο, την πορεία των πολιτισμένων χωρών για τουλάχιστον έναν αιώνα. Οι ιδέες του σιγά-σιγά θα υιοθετηθούν από τους λαούς με τον ίδιο τρόπο όπως και το 19ο αιώνα ο κόσμος υιοθέτησε τις ιδέες της Μεγάλης Γαλλικής Επανάστασης. Αυτή είναι η κολοσσιαία επίτευξη της Οκτωβριανής Επανάστασης».

Πέντε αφετηρίες για ένα άλμα της ΑΝΤΑΡΣΥΑ – Γιάννης Ελαφρός

 

K. Malevich,Black square & red square, 1915

via http://aristeroblog.gr

Εν μέσω βαθιάς καπιταλιστικής κρίσης και με την Ελλάδα Ειδική Οικονομική Ζώνη υπερεκμετάλλευσης, ακόμα κι αν δεν υπήρχε η ΑΝΤΑΡΣΥΑ θα έπρεπε να την ιδρύσουμε

Εκκωφαντικό είναι το έλλειμμα αριστερής ανατρεπτικής πολιτικής, ενώ ο λαός στενάζει κάτω από την μπότα της Ιεράς Συμμαχίας κεφαλαίου (ντόπιου και ξένου), ΕΕ, ΔΝΤ, με εκτελεστές την κυβερνητική τρόικα εσωτερικού και την τρόικα εξωτερικού. Ο ΣΥΡΙΖΑ αναζητεί τον καλό Καραμανλή της δεκαετίας του ΄70, αφού πρώτα είχε ανακαλύψει το καλό ΠΑΣΟΚ. Με τοξικά υλικά από την γέννηση του δικομματισμού, φορά το κουστούμι της κυβερνητικής διαχείρισης και της (αυτ)απάτης ότι μπορεί να σωθεί ο λαός εντός του ευρώ και της ΕΕ, χωρίς σύγκρουση με τον καπιταλισμό. Από την άλλη το ΚΚΕ είναι παγιδευμένο από την έλλειψη επαναστατικής στρατηγικής και τακτικής και αδυνατεί να συμβάλλει στο υπεραναγκαίο ενωτικό κίνημα ανατροπής.

Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ παραμένει όρθια, είναι μέσα σε όλους τους αγώνες, εκπέμπει ένα σήμα ότι μπορεί να υπάρξει μια άλλη Αριστερά, μαχητική και μετωπική, με το αναγκαίο αντικαπιταλιστικό πρόγραμμα πάλης σήμερα και τη συνολική αντικαπιταλιστική, επαναστατική και σύγχρονα κομμουνιστική φυσιογνωμία. Δεν έγινε βεβαίως ούτε η «13^η συνιστώσα του ΣΥΡΙΖΑ», ούτε ένα «μικρό ΚΚΕ», όπως «προέβλεπαν» οι άσπονδοι φίλοι μας, ούτε έπεσε θύμα της πολιτικής βρεφικής θνησιμότητας. Δεν θα βλέπαμε όμως κριτικά και επαναστατικά τον κόσμο, εάν δεν κοιτούσαμε με τον ίδιο τρόπο και τον εαυτό μας. Εάν δεν παρατηρούσαμε ότι το τελευταίο διάστημα, λόγω των στρατηγικών αντιφάσεων και κοινωνικών ανεπαρκειών της ίδιας της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, αλλά και κάτω από την διπλή πίεση της ολομέτωπης επίθεσης του συστήματος κι ενός ορισμένου καθίσματος του κινήματος από την μια και της ανόδου του ρεφορμιστικού και ανοικτά διαχειριστικού ρεύματος του ΣΥΡΙΖΑ από την άλλη, το εγχείρημα της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς λαχανιάζει, δυσκολεύεται να βρει δρόμο να βαδίσει. Αναπτύσσεται μια συλλογική αμηχανία, αλλά και διαφοροποιημένες τακτικές των πολιτικών οργανώσεων που συμμετέχουν στο μέτωπο, με τρόπο που δεν προσθέτει αλλά αφαιρεί.

Όλα αυτά μπορούν και πρέπει να ξεπεραστούν. Δεν είναι μόνο ότι το αντικαπιταλιστικό ανατρεπτικό δυναμικό της Αριστεράς και του κινήματος παραμένει ζωντανό και μάχιμο και συχνά ενισχύεται (όπως έδειξαν και οι εκλογές σε σειρά συνδικάτων), ούτε ότι η αριστερή αναζήτηση και διαφοροποίηση στην ευρύτερη επιρροή του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΚΕ αυξάνεται. Είναι πολύ περισσότερο ότι «αντίθετα με τη ρητορική της σταθεροποίησης, η εξέλιξη της κοινωνικής και πολιτικής κατάστασης στην Ελλάδα οδηγείται αντικειμενικά σε αναμέτρηση, που είτε θα οδηγήσει σε μια καθολική αντιδραστική ανασυγκρότηση του ελληνικού καπιταλισμού, είτε θα τροφοδοτήσει μια αντικαπιταλιστική ανατρεπτική δυναμική, με δυνατότητα εισόδου και σε επαναστατική κατάσταση. Είναι γι’ αυτό που έρχεται με ορμή στο προσκήνιο η ανάγκη ανώτερης διατύπωσης και προβολής ενός άλλου, επαναστατικού περιεχομένου και σχεδίου για την κοινωνία και, ταυτόχρονα, η ανάγκη συγκρότησης της ευρείας πρωτοπορίας σε όλα τα επίπεδα του υποκειμένου (κόμμα, μέτωπο, κίνημα)», όπως σημείωνε πρόσφατα η Π.Ε. του ΝΑΡ.

Ευτύχης Μπιτσάκης: Για την «Ουτοπία», τον μαρξισμό και την ενότητα της Αριστεράς

ΕΝΘΕΜΑΤΑ

Από το 1992, η Ουτοπία αποτελεί ένα μάχιμο και πλούσιο βήμα για τη διανόηση της Αριστεράς, καλλιεργώντας συστηματικά και με συνέπεια τη μαρξιστική προσέγγιση σε όλους τους τομείς. Εκατό τεύχη, περίπου είκοσι χιλιάδες σελίδες συνεισφορά στην κίνηση των ιδεών. Σε αυτές τις χιλιάδες σελίδες, αξίζει να σημειωθεί η προσοχή στις φυσικές επιστήμες και τα αφιερώματα (σε θέματα φιλοσοφικά, οικονομίας ψυχολογίας, τέχνης, αλλά και επίκαιρα θέματα, όπως το έθνος και ο εθνικισμός). Ιδιαίτερη παράμετρος, η εικονογράφηση με έργα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, ουσιαστική και όχι συμβατική, με τη φροντίδα της Μαρίας Κοκκίνου. Καθώς η Ουτοπία συμπλήρωσε εκατό τεύχη (ήδη κυκλοφορεί το εκατοστό πρώτο), συζητήσαμε, για όλα αυτά και πολλά άλλα, με την ψυχή του εγχειρήματος, Ευτύχη Μπιτσάκη. Τον ευχαριστούμε θερμά και ευχόμαστε, με το ίδιο πάθος και πλούτο, η Ουτοπία να συνεχίζει να μας χαρίζει απλόχερα ιδέες και προβληματισμούς.

Στρ. Μπ.

συνέντευξη του Ευτύχη Μπιτσάκη

* Ξεκινάω από το όνομα. «Ουτοπία». Ένας τίτλος που μπορεί ίσως να ξενίζει για ένα αριστερό και μαρξιστικό περιοδικό.

H ιδέα για την Ουτοπία γεννήθηκε το 1991, αμέσως μετά την κατάρρευση του σοσιαλιστικού στρατοπέδου, σε εποχή γενικευμένης απογοήτευσης. Θεωρήσαμε, τότε, ότι ένα περιοδικό Θεωρίας και Πολιτισμού, ήταν ανάγκη της στιγμής. Προφανώς θέλαμε να δημιουργήσουμε ένα αριστερό, μαρξιστικό περιοδικό. Γιατί όμως Ουτοπία; Για δύο λόγους. Πρώτο, θέλαμε να αποφύγουμε, για ευνόητους λόγους, έναν παραδοσιακό μαρξιστικό τίτλο. Δεύτερο, Ουτοπία, ως γνωστόν, σημαίνει αυτό που δεν υπάρχει. Την ίδια στιγμή σημαίνει αυτό που δεν υπάρχει ακόμα. Για μας, ο σοσιαλισμός, παρά την κατάρρευση, ήταν το μη εισέτι υπάρχον· μια μη πραγματωμένη δυνατότητα που ωριμάζει ως η επαναστατική υπέρβαση των αντινομιών του υπαρκτού καπιταλισμού.

Όπως είναι γνωστό, σ’ ολόκληρη την ανθρώπινη ιστορία, η κοινωνία γεννούσε και γεννά ουτοπίες. Ουτοπίες νοσταλγικές ενός εξιδανικευμένου παρελθόντος όπως οι ουτοπικές αντιλήψεις ή τα ουτοπικά σχεδιάσματα του Ησίοδου (χρυσή εποχή του Κρόνου), του Πλάτωνα (εναντίον του χρήματος και του πλούτο) ή ουτοπία του Ιάμβλιχου με το ηλιόλουστο νησί των ευτυχισμένων θνητών, ακόμα και του Βιργίλιου όπου συναντάμε αναμνήσεις της αρχαϊκής κοινοκτημοσύνης.

Αλέν Τουρέν: »Η εργασία θυσιάζεται στον βωμό του κεφαλαίου»

Γιάννης Ψυχοπαίδης, Ο πατέρας λείπει στη Γερμανία

«Σήμερα ζούμε μια ευθεία σύγκρουση ανάμεσα στην οικονομία και στις πολιτιστικές αξίες», τονίζει στην efsyn.gr/ ο διαπρεπής Γάλλος κοινωνιολόγος, προσθέτοντας ότι απαιτείται αναδιανομή του εθνικού προϊόντος υπέρ της Εργασίας. Υποστηρίζει ότι ζητούμενο για τον 21ο αιώνα είναι «να επανασυνθέσει τη θετική πλευρά του δυτικού κόσμου, που είναι η δημοκρατία, με τη θετική πλευρά του υπόλοιπου κόσμου, ο οποίος προσπαθεί να εξαλείψει τη δυτική ηγεμονία».

»Να βάλουμε τέρμα στην κυριαρχία της οικονομίας» 

Συνέντευξη στον Τάσο Τσακίρογλου

– Η απόσταση που έχει επιβάλει ο χρηματοπιστωτικός τομέας ανάμεσα στα δικά του συμφέροντα και στα συμφέροντα της πλειονότητας του πληθυσμού έχει διαρρήξει τους δεσμούς μεταξύ οικονομίας και κοινωνίας. Πώς μπορούμε να αποκαταστήσουμε αυτούς τους δεσμούς και να θέσουμε υπό έλεγχο την αναρχία του χρηματοπιστωτικού τομέα;

Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στη διάρρηξη του βιομηχανικού καπιταλισμού. Ζήσαμε τους τελευταίους δύο τρεις αιώνες σε ένα παγκόσμιο σύστημα παραγωγής που θα μπορούσαμε να το ονομάσουμε βιομηχανικό καπιταλισμό. Με αυτό εννοούμε ότι το κεφάλαιο χρησιμοποιούνταν ως πηγή χρηματοδότησης για την ανάπτυξη της βιομηχανίας. Αυτό που βλέπουμε ήδη από το 1929, αλλά περισσότερο έντονα τις τελευταίες δεκαετίες, είναι ότι η ρήξη μεταξύ καπιταλισμού και βιομηχανίας οφείλεται στο ότι το κεφάλαιο χρησιμοποιείται για «μη οικονομικές» λειτουργίες. Χρησιμοποιείται για χρηματιστηριακές επενδύσεις και επέκταση της πίστωσης . Και έτσι είναι λιγότερο σημαντικό από τις κερδοσκοπικές δραστηριότητες στην Ευρώπη.

– Ποιες είναι οι συνέπειες αυτού του φαινομένου;

Το κύριο γεγονός παραμένει ότι υπάρχει μια ρήξη μεταξύ του μεγαλύτερου μέρους των χρηματιστηριακών δραστηριοτήτων και της βιομηχανικής παραγωγής. Αυτό είναι το βασικό από τη δική μου σκοπιά: είναι το τέλος της λεγόμενης «βιομηχανικής κοινωνίας». Και αυτό είναι πολύ πιο σημαντικό από την τεχνολογική μετάβαση από τη βιομηχανική στη μεταβιομηχανική παραγωγή. Το πρόβλημα είναι ότι οι κοινωνικοί θεσμοί, διά των οποίων το μεγαλύτερο μέρος των χρηματοπιστωτικών πόρων χρησιμοποιείται, έρχονται σε σύγκρουση με τις αξίες του πολιτισμού.

– Υπάρχει διέξοδος απ” αυτό;

Εάν αυτοί οι οικονομικοί πόροι δεν χρησιμοποιούνται πλέον για τη βιομηχανία, την παραγωγή, την κατανάλωση, την επικοινωνία, αυτό σημαίνει ότι δεν λειτουργούν πια ως σύνδεσμος με τις κοινές αξίες. Και τότε υπάρχει ο κίνδυνος ενός πλήρους διαχωρισμού. Ετσι, η μόνη λύση είναι η επιστροφή στις πολιτιστικές αξίες. Τις τελευταίες δεκαετίες ζούμε μια ευθεία σύγκρουση μεταξύ της απο-κοινωνικοποίησης των οικονομικών πόρων από τη μία και των πολιτιστικών αξιών από την άλλη. Υπάρχει μια ευθεία αντίθεση μεταξύ δύο μη κοινωνικών παραγόντων: οικονομικών από τη μία και πολιτιστικών από την άλλη, έτσι ώστε να ζούμε σ” αυτό που εγώ ονομάζω «μετα-κοινωνικές κοινωνίες».

Θανάσης Παπαρήγας: Απαιτούν υποταγή που να μας αρέσει κιόλας

Πηγή:Εργατικός Αγώνας

Πολύς λόγος γίνεται τελευταία γύρω από έννοιες όπως ο ιμπεριαλισμός, η εξάρτηση, η εθνική ανεξαρτησία, ο πατριωτισμός κλπ. Ως συμβολή στη συζήτηση, δημοσιεύουμε ένα άρθρο που γράφτηκε για τον Προσυνεδριακό διάλογο του 16^ου Συνεδρίου αλλά παραμένει ιδιαίτερα επίκαιρο. Γράφτηκε από τον αξέχαστο Θανάση Παπαρήγα. Οι υπογραμμίσεις είναι δικές μας.

Μερικά κρίσιμα ζητήματα ιδιαίτερης προσοχής

Για να μην απασχολώ τον αναγνώστη με μακρούς προλόγους, θα μπω άμεσα στο θέμα μου:

Έχω την αίσθηση ότι μερικά εδάφια των Θέσεων για το 16ο Συνέδριο χρειάζονται καλύτερη επεξεργασία, ώστε να μας προφυλάσσουν από πιθανές – και εντελώς δυνατές στις σημερινές συνθήκες – παρεξηγήσεις. Συγκεκριμένα:

– Γιατί, τέλος πάντων, δίνουμε τόση σημασία και κάνουμε τόσο θόρυβο για την πάλη ενάντια στον ιμπεριαλισμό; Φοβούμαι (και εύχομαι να πέφτω εντελώς έξω) ότι, στις Θέσεις, δε φαίνεται επαρκώς ότι το υπόβαθρο όλων αυτών είναι η προστασία της εθνικής μας ανεξαρτησίας, η απόκρουση του κινδύνου της ολοκληρωτικής εθνικής μας υποδούλωσης. Και, πράγμα ακόμη σοβαρότερο, δε φαίνεται ότι πρόκειται όχι απλώς για υπόβαθρο αλλά και για πιεστικό καθήκον. Πράγματι, ενάμιση αιώνα μετά την κραυγή αγωνίας του Α. Κάλβου, που θεωρούσε ακόμη και την καταστροφή της χώρας σαν προτιμητέα λύση «παρά προστάτας νάχωμεν», σήμερα βρισκόμαστε αντιμέτωποι όχι απλώς με «προστάτες», αλλά με δυνάμεις που απαιτούν πλήρη υποταγή και, μάλιστα, να μας αρέσει κιόλας. Ακόμη χειρότερα: Δυναμώνει εξαιρετικά ο τρομαχτικός, δε διστάζω να πω ο φρικιαστικός κίνδυνος να δούμε τη χώρα μας όχι μόνο υπόδουλη την ίδια, αλλά και όργανο για την υποδούλωση και την καταπάτηση της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας άλλων λαών. Αναρωτιέμαι: Δεν είναι, άραγε, χρέος και καθήκον, όχι εθελοντικό αλλά υποχρεωτικό και απαράγραπτο, όλων των Ελλήνων πατριωτών να μην αφήσουν, όσον εξαρτάται από αυτούς, κάτι τέτοιο να συμβεί;

10 ανοικτά σεμινάρια ριζοσπαστικής γεωγραφίας (Μάρτης-Iούνης 2013)

Η ριζοσπαστική γεωγραφία έχει τις βάσεις της στους αναρχικούς γεωγράφους Πίτερ Κροπότκιν και Ελισέ Ρεκλί που ανέπτυξαν τις ιδέες τους στα μέσα του 19ου, αρχές του 20ού αιώνα. Η κύρια φάση ανάπτυξής της ήταν μετά το 1968, αρχικά στο Παρίσι και μετά στις ΗΠΑ, την Αγγλία με την ανάπτυξη της μαρξιστικής γεωγραφίας, στο πλαίσιο της ευρύτερης ριζοσπαστικής στροφής των κοινωνικών επιστημών. Η ριζοσπαστική γεωγραφία άσκησε κριτική στις ανεπάρκειες της καθιερωμένης γεωγραφίας να ερμηνεύσει τις οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες σε διαφορετικές κλίμακες του χώρου, στις επιρροές που διατηρούσε η καθιερωμένη γεωγραφία από την αποικιοκρατία και στην (μετά το 1960) εισβολή τεχνοκρατικών μεθόδων που υποκαθιστούσαν τις κοινωνικές σχέσεις σε απλούς ποσοτικούς παράγοντες. Για τους αγγλόφωνους οι εργασίες των Ντέιβιτ Χάρβεϊ, Ντορίν Μάσεϊ και Ντικ Πιτ ήταν από τις πρώτες που έβαλαν τα μεταπολεμικά θεμέλια της ριζοσπαστικής γεωγραφίας.

Το ιστολόγιο  http://radgeo.wordpress.com/   φιλοξενεί υλικό (κείμενα, άρθρα, βίντεο, εκδηλώσεις, συνδέσμους κλπ) σε σχέση με παλαιότερες και σύγχρονες, ελληνικές και διεθνείς κριτικές και ριζοσπαστικές ερευνητικές προσεγγίσεις στα πεδία της γεωγραφίας και των επιστημών του χώρου. Παράλληλα θα παρουσιάζει το υλικό των σεμιναρίων ριζοσπαστικής γεωγραφίας που διοργανώνονται με το συντονισμό του Κωστή Χατζημιχάλη στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο.

10 ΑΝΟΙΚΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ

ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ -ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ-2013

Γενική Ενδεικτική Βιβλιογραφία

Παλαιότερα Σεμινάρια 

Πρόγραμμα, Μάρτης-Iούνης 2013

Συντονισμός: Κωστής Χατζημιχάλης

Προσκεκλημένοι/ες ομιλητές/ριες: Michael Edwards, Ray Hudson, Ντίνα Βαΐου, Eric Clark *

Οι φετινές θεματικές ενότητες αναφέρονται σε συγκεκριμένα θέματα που αφορούν άμεσα τη συγκυρία στην Ελλάδα και περιλαμβάνουν:

1.   Παρασκευή 1 Μαρτίου

Πως και γιατί αυτά τα σεμινάρια-Τι είναι η ριζοσπαστική γεωγραφία και πότε εμφανίζεται. Από την γεωγραφική και περιβαλλοντική αιτιοκρατία στη γεωπολιτική, τον ποσιμπιλισμό και την ποσοτική επανάσταση στις δεκαετίες 1960-1970. Η ανάδυση της ριζοσπαστικής γεωγραφίας μέσω της ανάλυσης της κοινωνικής και εκμεταλλευτικής οργάνωσης των πόλεων. Ανρύ Λεφέβρ, Ντέιβιτ Χάρβεϋ και το περιοδικό Antipode.  Κωστής Χατζημιχάλης 

2.     Παρασκευή 8 Μαρτίου.

Michael Edwards (University College, Dept. of Planning, London)

Το ζήτημα της γαιοπροσόδου και η σημασία του σε περιόδους κρίσης.

Η παρουσίαση θα γίνει στα αγγλικά και θα επακολουθήσει συζήτηση.

Από την ιστορία της Κομμουνιστικής Διεθνούς: το ζήτημα της εργατικής κυβέρνησης

Στις σύγχρονες ελληνικές συνθήκες η διεκδίκηση της ανάδειξης μιας εργατικής κυβέρνησης κατά την ανάλυση της ΚΔ, σημαίνει την επιδίωξη συγκρότησης ενός μετώπου και μιας κυβέρνησης των αντιμονοπωλιακών, αντιιμπεριαλιστικών δυνάμεων που θα:

1. ακυρώσει τα μνημόνια και τις δανειακές συμβάσεις, 2. θα αρνηθεί την πληρωμή του χρέους, 3. θα βγάλει τη χώρα από τη μέγγενη της ΕΕ, 4. θα εθνικοποιήσει τις τράπεζες και τις επιχειρήσεις στρατηγικής σημασίας, 5. θα προχωρήσει στο ριζοσπαστικό εκδημοκρατισμό των ενόπλων δυνάμεων, των σωμάτων ασφαλείας, όλων των δημόσιων υπηρεσιών και κρατικών μηχανισμών, με την ενεργό συμμετοχή της εργατικής τάξης και του λαού, ξεκαθαρίζοντας τον κρατικό μηχανισμό από τα φασιστικά στοιχεία, όλα τα όργανα του ιμπεριαλισμού και των μονοπωλίων, ανασυγκροτώντας τον σε επαναστατική δημοκρατική βάση.

Με τον τρόπο αυτό θα ανοίξει στα σοβαρά ο δρόμος για μια σοσιαλιστική επαναστατική αλλαγή.

 Πηγή:Εργατικός Αγώνας

Αρκετή συζήτηση έχει γίνει το τελευταίο διάστημα για «αριστερή κυβέρνηση», «εργατική κυβέρνηση», για το αν είναι δυνατό και χρήσιμο να επιδιωχθεί από τις λαϊκές δυνάμεις η ανάδειξη μιας φιλολαϊκής κυβέρνησης. Έχουν κατατεθεί διάφορες απόψεις: από εκείνες που θεωρούν αριστερή κυβέρνηση μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ μέχρι εκείνες που θεωρούν ότι κάθε κυβέρνηση στο έδαφος του καπιταλισμού είναι καταδικαστέα και ότι συνεπώς δεν μπορεί να υπάρξει φιλολαϊκή κυβέρνηση παρά μόνο ως αποτέλεσμα επανάστασης.

Από την άποψη αυτή, είναι χρήσιμο να ξαναδούμε πως αντιμετώπιζε το ζήτημα η Κομμουνιστική Διεθνής (ΚΔ). Οι αναλύσεις στο 4ο συνέδριό της, το τελευταίο που έγινε με τη συμμετοχή του Λένιν, έχουν μεγάλη αξία. Όσο και αν σήμερα υπάρχει σύγχυση γύρω από το ζήτημα, οι θέσεις της ΚΔ ήταν διαυγείς, κρυστάλλινες.

Πρώτο, η ΚΔ θεωρούσε ότι σε συνθήκες αστικής δημοκρατίας είναι δυνατή η ανάδειξη εργατικής ή εργατοαγροτικής κυβέρνησης. “Η εργατική κυβέρνηση μπορούσε να προκύψει και με βάση το κοινοβούλιο, αλλά σε στενή σχέση με τον επαναστατικό αγώνα κατά της αστικής τάξης, μόνο στην πορεία της μαζικής πάλης, στηριζόμενη στις μάζες και δυναμώνοντας το επαναστατικό κίνημα”.[1] Η ΚΔ διαφοροποιούσε με έμφαση αυτές τις κυβερνήσεις από τις κυβερνήσεις της σοσιαλδημοκρατίας στις διάφορες αποχρώσεις της. Αυτές οι τελευταίες “δεν είναι επαναστατικές εργατικές κυβερνήσεις αλλά κυβερνήσεις καμουφλαρισμένης συμμαχίας μεταξύ της μπουρζουαζίας και των αντεπαναστατών εργατών ηγετών… Οι κομμουνιστές δεν πρέπει να συμμετέχουν σε παρόμοιες κυβερνήσεις”.

Ελλάδα: Τελικά ιμπεριαλιστική ή εξαρτημένη; – Βασίλης Λιόσης

 

»Με αφορμή τις Θέσεις του 19^ου συνεδρίου, θα επιχειρήσω στο παρόν κείμενο να δώσω απαντήσεις σε ορισμένα, καίρια κατά τη γνώμη μου, ερωτήματα: ποια ήταν η εξέλιξη της άποψης του ΚΚΕ σχετικά με την εξάρτηση από το 10^ο συνέδριο κι έπειτα, πώς πραγματοποιήθηκε η διολίσθηση της ηγεσίας, πώς σχετίζονται οι αντιθέσεις στην ελληνική κοινωνία με τον εξαρτημένο χαρακτήρα του ελληνικού καπιταλισμού, γιατί η έννοια της αλληλεξάρτησης δεν μπορεί να ανταποκριθεί στο χαρακτήρα χωρών όπως η Ελλάδα, τι σημαίνει ότι μια χώρα είναι ιμπεριαλιστική και τι εξαρτημένη, γιατί η Ελλάδα είναι εξαρτημένη και γιατί η ύπαρξη των μονοπωλίων σε μια χώρα δε σημαίνει ότι αυτή η χώρα είναι αναγκαστικά ιμπεριαλιστική.»

Πηγή:Εργατικός Αγώνας

Το ζήτημα του χαρακτηρισμού μιας χώρας στο ιμπεριαλιστικό σύστημα είναι ένα κομβικό ζήτημα για τη χάραξη της τακτικής και στρατηγικής του επαναστατικού φορέα. Ο Λένιν αντιλαμβανόμενος τη σχέση ανάμεσα στη θέση μιας χώρας στο ιμπεριαλιστικό σύστημα και την τακτική του επαναστατικού φορέα που δρα σε αυτή τη χώρα, ήρθε σε αντιπαράθεση με δογματικές απόψεις που σχετίζονταν με την «καθημερινή» πολιτική και την επανάσταση και συγκρούστηκε με ιδιαίτερη σφοδρότητα τόσο με τη Λούξεμπουργκ όσο και με το ρεύμα του ιμπεριαλιστικού οικονομισμού, ενώ κατηγοριοποίησε τις καπιταλιστικές χώρες σε τρεις «ζώνες» (ιμπεριαλιστικές, εξαρτημένες, αποικιοκρατούμενες).

Το αν, λοιπόν, χαρακτηρίσουμε την Ελλάδα ιμπεριαλιστική, μισοϊμπεριαλιστική, υποϊμπεριαλιστική, αλληλεξαρτημένη ή εξαρτημένη δεν είναι κάτι που αφορά τους ακαδημαϊκούς κύκλους. Δεν πρόκειται για βυζαντινολογίες και συζητήσεις που προσπαθούν να απαντήσουν στο «πόσοι άγγελοι χωράνε στο κεφάλι της καρφίτσας». Ο χαρακτηρισμός της Ελλάδας είναι κρίσιμης σημασίας για το λαϊκό κίνημα και την εργατική τάξη, γιατί η χάραξη μιας λανθασμένης τακτικής μπορεί να αποβεί μοιραία για τα λαϊκά στρώματα, ενώ αντιθέτως ο ορθός χαρακτηρισμός μιας χώρας στο παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα μπορεί να οδηγήσει επιτυχώς μέχρι το τέλος την υπόθεση της κοινωνικής επανάστασης.

Είναι γνωστό στους κομμουνιστές –τουλάχιστον σε πολλούς από αυτούς– και σε όσους παρακολουθούν τα ντοκουμέντα του ΚΚΕ, ότι η ηγεσία του ΚΚΕ με τη μέθοδο της διολίσθησης, (δηλαδή είτε μέσα από αρθρογραφία και δηλώσεις στελεχών, είτε μέσα από κομματικές διαδικασίες και ντοκουμέντα που ανέτρεπαν το Πρόγραμμα του 15^ου συνεδρίου), αφαιρέθηκε αυθαίρετα ο χαρακτηρισμός της Ελλάδας ως εξαρτημένης, σε αντίθεση με το σύνολο σχεδόν της κομματικής παράδοσης αλλά κυρίως σε αντίθεση με την ίδια την πραγματικότητα.

Βασίλης Δρουκόπουλος:Οι αφαιρετικές ιδιότητες ενός «πολλαπλασιαστή»

 

 Αναγνώσεις όψεων δημοσιονομικής πολιτικής

Πηγή: leftlab.gr

«Αν ο διπρόσωπος θεός Ιανός ήταν οικονομολόγος θα είχε σίγουρα προσληφθεί και θα δούλευε για το ΔΝΤ» (Pettifor, 2013)

Ι

Πολύ συχνά οικονομικές έννοιες και θεωρίες ανασύρονται, με διάφορες αφορμές, από τις φαρέτρες των οικονομολόγων και εκτοξεύονται σε εαυτούς και αλλήλους. Οι αψιμαχίες, άλλοτε ήπιες και άλλοτε οξείες, δίνουν και παίρνουν, διαρκούν για κάποιο διάστημα και μετά καταλαγιάζουν. Μερικές φορές υπάρχουν νικητές και ηττημένοι κι’ άλλοτε όχι. Αλλά πάλι σε μερικές περιπτώσεις οι ηττημένοι εξακολουθούν να κάνουν ότι δεν έχουν καταλάβει ότι έχουν χάσει και συνεχίζουν να προβάλλουν τις ιδέες τους προσποιούμενοι ότι τίποτε δεν έχει αλλάξει. Μάλλον από κάπου αλλού πρέπει να αντλούν τη δυνατή επιμονή τους μιας και η στάση τους δεν μπορεί να αποδοθεί σε γεροντικό πείσμα.

Όλη αυτή η διαδικασία συνήθως παραμένει εγκλεισμένη στα περιχαρακωμένα όρια της «οικονομικής επιστήμης». Υπάρχουν όμως και στιγμές όταν η προβολή του προβλήματος και η ανταλλαγή των επιχειρημάτων διαρρέει προς τα έξω και κυκλοφορεί σ’ έναν ευρύτερο χώρο. Αυτό συμβαίνει βέβαια ιδίως όταν οι διαφωνίες έχουν διαφορετικές επιπτώσεις που σε ορισμένες χρονικές περιόδους έχουν καταστεί επίκαιρες και σημαντικές. Επίσης, αν οι διαφωνίες έχουν προέλθει μέσα από τα σπλάχνα της ίδιας, ή συγγενικής, θεωρητικής σχολής και ιδεολογίας, τότε αυτές μπορεί να προξενήσουν μεγαλύτερη απορία και να αποκτήσουν ακόμα εντονότερο ενδιαφέρον και διάχυση. Μια από αυτές τις σχετικά σπάνιες περιπτώσεις είναι και η διαμάχη για τον «πολλαπλασιαστή». Αλλά για τι ακριβώς πρόκειται;

Αποκλείοντας πιο περίτεχνους τεχνικούς ορισμούς ας υπενθυμιστεί ότι η έννοια του πολλαπλασιαστή -κεϋνσιανής προέλευσης- αναφέρεται στα αποτελέσματα που προκαλούνται στο παραγόμενο προϊόν (και εισόδημα) από τις μεταβολές στα δημοσιονομικά μεγέθη (σε καθένα ξεχωριστά ή στο σύνολό τους δηλ. στο δημοσιονομικό ισοζύγιο) μιας χώρας ή μιας ομάδας κρατών[1]. Πιο συγκεκριμένα, με ποικίλες στατιστικές, οικονομετρικές και αναλυτικές μεθόδους είναι δυνατό να εκτιμηθούν οι άμεσες επιπτώσεις μιας π.χ. αύξησης/μείωσης των δημόσιων επενδύσεων, των αμοιβών των δημόσιων υπαλλήλων ή της άμεσης φορολογίας και ταυτόχρονα οι δευτερογενείς τους επιδράσεις.

Ειδικότερα, και πάλι χάριν παραδείγματος, μπορεί να τεθεί το ερώτημα: θα είναι μεγαλύτερη ή μικρότερη η αύξηση του παραγόμενου προϊόντος από τη συγκεκριμένη αύξηση των δημόσιων επενδύσεων (δηλ. ο πολλαπλασιαστής θα είναι μεγαλύτερος ή μικρότερος από τη μονάδα;), σε πόσο διάστημα και πώς δικαιολογείται ένα τέτοιο αποτέλεσμα; Ή υπάρχει και η περίπτωση η αύξηση των δημόσιων επενδύσεων να έχει μηδενικό αποτέλεσμα ή ακόμα και να επιφέρει μια μείωση του παραγόμενου προϊόντος; Ακόμα, μια συγκεκριμένη αύξηση των δημόσιων επενδύσεων θα έχει ισόποσο αποτέλεσμα, με αντίθετο πρόσημο, με την ίδια μείωση τους, δηλ. θα υπάρξει συμμετρικότητα; Επίσης, αν ταυτόχρονα επέλθουν ποσοτικές αλλαγές σε πολλές δημοσιονομικές κατηγορίες τότε η συνολική μεταβολή στο πλεόνασμα/έλλειμμα τι επιπτώσεις θα έχει στο προϊόν (εισόδημα); Και βέβαια, ποια θα είναι τα παρεπόμενα αποτελέσματα όλης αυτής της διαδικασίας, π.χ. οι συνέπειες στην απασχόληση κ.α.;

Γιώργος Ν. Οικονόμου:»Κοινοβουλευτισμός και Ολιγαρχία»

 Εφημ ΔΡΑΣΗ

Αυτό που διαπιστώνεται σήμερα από πολλές πλευρές είναι η κρίση του «αντιπροσωπευτικού» πολιτεύματος, όπως αυτό έχει αποκρυσταλλωθεί στην Δύση εδώ και δύο αιώνες. Η κρίση δεν είναι μόνο χρηματοπιστωτική ή οικονομική, όπως λέγεται τελευταίως, αλλά βαθύτερη: είναι κρίση δομών και θεσμών. Οι διαγνώσεις και οι αιτιολογίες ποικίλουν αναλόγως της οπτικής του εκάστοτε ερευνητή, και συνοδεύονται από προτάσεις που κυμαίνονται μεταξύ μεταρρυθμιστικών αλλαγών και ιδεολογικών δικαιολογήσεων. Μιά πρόχειρη ματιά στις εφημερίδες, στα περιοδικά, στην τηλεόραση κ.λπ αρκεί για να διαπιστωθεί ότι υπάρχει ένας πληθωρισμός της λέξεως «δημοκρατία» (σύγχρονη δημοκρατία, έμμεση δημοκρατία, αντιπροσωπευτική δημοκρατία, κοινοβουλευτική δημοκρατία, κ.λπ). Αυτό ο λεκτικός πληθωρισμός αποκρύβει, συνειδητώς ή ανεπιγνώστως, την ουσία ακριβώς του πολιτεύματος αυτού. Και η ουσία είναι ο βαθύς ολιγαρχικός χαρακτήρας του: οι αποφάσεις και οι νόμοι είναι αρμοδιότητα των ολίγων και εξυπηρετούν τα συμφέροντα των ολίγων ισχυρών – ο Κ. Καστοριάδης δικαίως τo αποκαλεί φιλελεύθερη ολιγαρχία.

Πράγματι, στα δυτικά πολιτεύματα η ουσιαστική ρητή εξουσία ασκείται από τους ολίγους, βουλευτές και στελέχη του κυβερνώντος κόμματος. Αυτό βεβαίως επιτυγχάνεται με την «εκουσία» εκ μέρους των ανθρώπων παραχώρηση της εξουσίας στους «αντιπροσώπους» και τα κόμματα, και η πράξη της εξουσιοδοτήσεως αυτής είναι η συμμετοχή των ανθρώπων στις εκλογές με καθολική ψηφοφορία. Αυτός ο «σφετερισμός» της εξουσίας από τα κόμματα επιτυγχάνεται με την ιδεολογική χειραγώγηση που αυτά κατορθώνουν να ασκούν στους ανθρώπους: έχουν καταφέρει να τους πείσουν ότι μόνο αυτά είναι ικανα να επιλύσουν τα προβλήματά τους και τα ευρύτερα προβλήματα της κοινωνίας ενώ οι ίδιοι οι άνθρωποι είναι ανίκανοι να τα επιλύσουν.

Η ανασύνθεση της Δεξιάς και η αμηχανία της Αριστεράς – Παναγιώτης Σωτήρης

 Πηγή: Αριστερό Βήμα

Εάν κανείς διάβαζε τις εφημερίδες της Κυριακής 27 Γενάρη θα διαπίστωνε μια επίμονη προσπάθεια των κυρίαρχων δυνάμεων να παρουσιάσουν μια εικόνα ότι επιτέλους «το κλίμα αρχίζει να γυρίζει», ότι διαμορφώνεται συσπείρωση γύρω από την κυβερνητική πολιτική, ότι «οι πολίτες διαλέγουν τη σιγουριά», ότι ο Σαμαράς κατάφερε να «αλλάξει την ατζέντα» και γενικά να πουν ότι κάπως το πράγμα πάει να ηρεμήσει και να ξεφύγουμε από μια συνθήκη πολιτικών και κοινωνικών σεισμών. Είναι, όμως, έτσι τα πράγματα;

Καταρχάς, οι διακηρύξεις της κυβέρνησης ότι έρχονται «επενδύσεις και ανάπτυξη» είναι τουλάχιστον γελοίες. Η ελληνική οικονομία παραμένει μέσα σε μια εξοντωτική συνθήκη ύφεσης, την οποία οι ίδιοι (η Τράπεζα της Ελλάδος δηλαδή) υπολογίζει σε -23,5% για την περίοδο 2008-2013, δηλαδή όσο έχουμε δει σε χώρες που πέρασαν από καταστροφικούς πολέμους. Η αγοραστική δύναμη των μισθών έχει υποχωρήσει δραματικά, η επενδυτική και καταναλωτική δαπάνη επίσης, ενώ η δημόσια δαπάνη διαρκώς συρρικνώνεται (αυτή είναι άλλωστε και η πηγή της φαινομενικής βελτίωσης των ελλειμμάτων). Και έρχεται και νέα μείωση από τη νέα φοροκαταιγίδα η οποία – στον όποιο βαθμό φέρει παραπάνω έσοδα… – απλώς θα τροφοδοτήσει την αποπληρωμή του χρέους. Όσο για τις περιβόητες αποκρατικοποιήσεις αυτό που θα γίνει θα είναι εκποίηση δημόσιας περιουσίας, που σε μεγάλο βαθμό θα καταλήξει κοψοχρονιά σε ελληνικά επιχειρηματικά κέντρα. Την ίδια στιγμή το κοινωνικό τοπίο γίνεται όλο και πιο δραματικό, με την ανεργία επισήμως κοντά στο 27%, εκατοντάδες χιλιάδες εργαζομένους να είναι απλήρωτοι, την οικονομική ασφυξία των νοικοκυριών να είναι οριακή, με τα φαινόμενα νέας φτώχειας να παίρνουν διαστάσεις πρωτόγνωρες.

Έξοδος από την κρίση ή η τελική φάση της ελληνικής τραγωδίας;-Σταύρος Μαυρουδέας

 www.stavrosmavroudeas.wordpress.com

Μετά την απόφαση της ΕΕ (Νοέμβριος 2012) – μετά από σκληρά ενδοϊμπεριαλιστικά παζάρια αλλά και εκβιασμούς προς την Ελλάδα – για εκταμίευση της δόσης των 31.5 δις αλλά και την πρόσφατη (Ιανουάριος 2013) εύκολη έγκριση της επόμενης δόσης των 9.5 δις, τα κυβερνητικά και συστημικά κέντρα επιδίδονται σε μία μανιασμένη προπαγανδιστική εκστρατεία να μας πείσουν ότι είναι ορατή η έξοδος από την κρίση. Υποστηρίζεται ότι επιτέλους (μετά από τρία Μνημόνια και αρκετές αναθεωρήσεις τους, σωρευτική μείωση του ΑΕΠ κατά 21% σε τρία χρόνια και ραγδαία καταβαράθρωση του επιπέδου ζωής των εργαζόμενων) το Μνημόνιο επιτυγχάνει. Ιδιαίτερα προβάλλεται ότι μειώνονται (α) περισσότερο από το προβλεπόμενο το δημοσιονομικό έλλειμμα και (β) το έλλειμμα του ισοζυγίου εξωτερικών τρεχουσών συναλλαγών. Έτσι ζητείται από το λαό να υπομείνει τις θυσίες που έχει κάνει (και να δεχθεί και άλλες που αναγκαστικά θα χρειασθούν όσο και αν διαψεύδονται δια κυβερνητικών χειλέων).

Πρόκειται για μία άθλια κυβερνητική και συστημική (είναι χαρακτηριστική η συμπόρευση ακόμη και «αντι-μνημονιακών ΜΜΕ) γκαιμπελική προπαγάνδα. Είναι χαρακτηριστική η απάτη όσον αφορά το πρωτογενές έλλειμμα. Αρχικά παρουσιάσθηκαν με πηχυαίους τίτλους τα στοιχεία του 10μήνου Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2012 όπου εμφανιζόταν για πρώτη φορά πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 2,3 δισ. ευρώ. Μόλις μερικές μέρες μετά, με πιο σεμνούς τίτλους, παρουσιάσθηκαν τα συνολικά στοιχεία για το 2012 όπου βέβαια το πρωτογενές έλλειμμα ήταν 3.5 δις!!! Φυσικά αποκρύπτεται ότι με βάση τις ίδιες τις κυβερνητικές και τροϊκανές προβλέψεις η επίτευξη του στόχου πρωτογενούς πλεονάσματος ύψους 4,5% του ΑΕΠ (που υποτίθεται ότι θα μειώσει σταθερά και αυξητικά το λόγο χρέους προς ΑΕΠ) εκτιμάται πλέον ότι θα γίνει το 2016 αντί του 2014. Επίσης να υπενθυμίσουμε ότι η αλήστου μνήμης δυάδα Παπανδρέου-Παπακωνσταντίνου (του Βενιζέλου συνακολουθούντος) υποσχόταν επίσης πρωτογενή πλεονάσματα από το 2012. Ας δούμε γιατί πρόκειται για αστεία επιχειρήματα.

Μισέλ Βιβιορκά: Η δύναμη και τα όρια της συλλογικής δράσης

»Οφείλουμε να μάθουμε να αναλύουμε τη σωστή σημασία των κινημάτων πολιτιστικού και ιστορικού τύπου και όχι μόνον των κοινωνικών κινημάτων με την κλασσική έννοια»

Εφημερίδα των Συντακτών

Ο Μισέλ Βιβιορκά διδάσκει κοινωνιολογία στην École des Hautes Études en Sciences Sociales. Συγγραφέας πολλών έργων, ο Βιβιορκά έχει ασχοληθεί ερευνητικά με τα κοινωνικά κινήματα, τον ρατσισμό, τη δημοκρατία και άλλα θέματα. Η ακόλουθη συνέντευξή του δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Reset.

Από τον Θανάση Γιαλκέτση

-Ποια κατάσταση έχουμε στην Ευρώπη; Υπάρχουν από τη μια μεριά τα παλιά συνδικάτα, πολύ αποδυναμωμένα, και από την άλλη τοπικιστικά και εθνικιστικά ή ξενόφοβα κινήματα, που καλλιεργούν αντιευρωπαϊκά αισθήματα και μια διάχυτη δυσαρέσκεια κατά των πολιτικών.

-Για ενάμιση αιώνα στην Ευρώπη είχαμε ένα μεγάλο κοινωνικό κίνημα, το εργατικό κίνημα, του οποίου τώρα είμαστε όλοι ορφανοί κοινωνικά, πολιτικά και διανοητικά. Δυσκολευόμαστε πολύ να φανταστούμε ότι μπορούν να συγκροτηθούν μορφές δράσης που διαφέρουν πολύ από το εργατικό κίνημα. Αντιλαμβανόμαστε μια δυσκολία, ένα είδος κενού, στις παλιές κοινωνίες μας που δεν είναι πλέον βιομηχανικές και δεν ξέρουν ακόμα τι έχουν γίνει. Κι έπειτα, λησμονούμε ότι, ιστορικά, τα μεγάλα κινήματα που διαπέρασαν τις ευρωπαϊκές κοινωνίες ήταν και πολιτιστικά κινήματα διάφορων ειδών, ακόμα και θρησκευτικά, στα οποία η ιδέα του έθνους μπορούσε να είναι ισχυρή χωρίς γι” αυτό να γίνεται εθνικιστική ούτε αντιδραστική. Με δυο λόγια, υποτιμάμε τη δύναμη των πολιτιστικών κινημάτων στην αλλαγή, επειδή έχουμε στον νου μας το παράδειγμα του εργατικού κινήματος. (…) Οφείλουμε να μάθουμε να αναλύουμε τη σωστή σημασία των κινημάτων πολιτιστικού και ιστορικού τύπου και όχι μόνον των κοινωνικών κινημάτων με την κλασική έννοια. Υπάρχει όμως και μια άλλη δυσκολία στη συγκρότηση ισχυρών μορφών συλλογικής δράσης: στην Ευρώπη συνεχίζουμε να σκεφτόμαστε με τις έννοιες του έθνους-κράτους, ενώ θέλουμε να δράσουμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Και είναι πολύ δύσκολο να περάσουμε από το ένα επίπεδο στο άλλο. Τα κινήματα που ασχολούνται με την οικολογία και το περιβάλλον, τα κινήματα που ενδιαφέρονται για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα ανθρωπιστικά κινήματα, τα κινήματα της μιας ή της άλλης μειονότητας δεν είναι υποχρεωτικά κλεισμένα μέσα σε ένα έθνος-κράτος, αλλά δεν είμαστε ικανοί να σκεφτούμε συλλογικές μορφές δράσης. Δεν κατορθώνουμε να βγούμε από το παρελθόν, που κυριάρχησε τον διανοητικό μας ορίζοντα για δύο αιώνες, αλλά δεν πρέπει να χάσουμε την ελπίδα.

Πίστη και ιδεολογία…

Του Γιώργου Σταματόπουλου

Τα γεγονότα που δήλωσαν βία τις τελευταίες μέρες απλώς πιστοποιούν, κατά τον ιστορικό Γ. Μαργαρίτη, «την αδυναμία της ελληνικής κοινωνίας να σκεφτεί πολιτικά και να δράσει πολιτικά» («Εφ.Συν.», 19-20/1/2013).

Εχει δίκιο, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά το πρώτο σκέλος, το κράτος δηλαδή. Είναι πράγματι αφερέγγυο, ανερμάτιστο, αυταρχικό, αντιδημοκρατικό (η κυβέρνηση). Και η κοινωνία, όμως, αδυνατεί να δράσει πολιτικά, όπως λέει ο ιστορικός, αφού καταφεύγει σε ακραίες, απεγνωσμένες ενέργειες βίας, που οδηγούν σε έναν φαύλο κύκλο καταστολής. Είναι, όμως, έτσι; Η κοινωνία εκφράζεται μέσα απ” αυτά τα φαινόμενα, ή συνεχίζει να αδρανεί ή και να υπνώττει; Μάλλον συμβαίνει το δεύτερο και ας έχει φτάσει στα όρια των αντοχών της. Δεν συμφωνεί με τη βία, αλλά δεν κάνει και τίποτα, δεν αντιστέκεται, δεν βρίσκει τρόπο να εκφραστεί αξιόπιστα στο πολιτικό επίπεδο, όπως θέλει ο καθηγητής.

Αδικείται, όμως, έτσι η κοινωνία. Η αλήθεια είναι ότι ψάχνεται. Μπορεί μεν η πρώτη εντύπωση να είναι ότι φαίνεται σαν να αδιαφορεί, αλλά στο εσωτερικό της βράζει. Ολα αυτά τα κινήματα που εμφανίζονται, δειλά αλλά και γενναία, προτείνοντας την αλληλεγγύη, τον αντικαταναλωτισμό, την αυτάρκεια, την αυτοοργάνωση, μπορεί να μην έχουν ισχυρή πολιτική πρόταση, διαχέουν όμως μια διαφορετική ματιά στην πολιτική, την προσεγγίζουν με εναλλακτική διάθεση με αξιόπιστη αξιακή βάση.

Μπορεί να τραυλίζουν ακόμα το μέλλον, το έχουν στο μυαλό τους εν τούτοις. Γνωρίζουν πολύ καλά ότι, επιτέλους, πρέπει να αρθρώσουν τον δικό τους λόγο, μια και ο κομματικός, ο «αντιπροσωπευτικός» δεν στάθηκε ικανός να εκφράσει τα αιτήματά τους, να υπερασπιστεί τα κεκτημένα τους. Το τραύλισμα και η άρθρωση δεν μπορούν να εκληφθούν ως κοινωνικές και ιστορικές μορφές, χαράσσουν, όμως, τον καινούργιο δρόμο της σκέψης και της συμπεριφοράς, εκφράζουν την αγωνία και τον προβληματισμό εμπράκτως, πλέον` και ας φαίνονται λίγοι και περίεργοι.

Υπάρχει Παγκόσμια Οικονομική Κρίση; – Θεόδωρος Μαριόλης

via To METΩΠO

Από ό,τι δύναμαι να αντιληφθώ, εντός της ελληνικής Αριστεράς (κομμουνιστικής και μη), αλλά και σε ευρύτερα τμήματα της κοινωνίας, ευδοκιμεί η άποψη ότι η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε κατάσταση παρατεταμένης οικονομικής κρίσης, η οποία ξέσπασε από τα τέλη του 2007. Με αυτό, λοιπόν, ως απαραβίαστο δεδομένο, προτείνονται, εν συνεχεία, διάφορες ερμηνείες του φαινομένου, ενώ η «ελληνική κρίση» παρουσιάζεται ως όχι ιδιαίτερα σημαντική: αποτελεί μία ειδική περίπτωση-έκφανση της δυσμενούς παγκόσμιας κατάστασης ή, αλλιώς, ασήμαντη λεπτομέρεια των δυσκολιών διευρυμένης αναπαραγωγής του κεφαλαίου σε πλανητική κλίμακα.

Σκοπός μου, εδώ, δεν είναι ούτε να πραγματευθώ τις διάφορες, ερμηνείες-θεωρίες των κεφαλαιοκρατικών κρίσεων, ούτε τη διεθνή κρίση της περιόδου 2008-2009, ούτε, τέλος, την «ελληνική περίπτωση» (το έχω κάνει σε άλλες περιστάσεις). Είναι η παράθεση τετριμμένων (πλην, όμως, παραδόξως λησμονημένων) στοιχείων, δηλαδή των ποσοστιαίων ρυθμών μεγέθυνσης του πραγματικού Ακαθάριστου Προϊόντος της παγκόσμιας οικονομίας και ορισμένων εθνικών οικονομιών.

Αυτοί οι ρυθμοί είναι οι εξής:

1. Το έτος 2010, το Ακαθάριστο Παγκόσμιο Προϊόν αυξήθηκε κατά 4.9% με 5.3%. Το 2011 αυξήθηκε κατά 3.6% με 3.9% (Για λόγους πληρότητας, παραθέτω εναλλακτικές εκτιμήσεις, τις οποίες εντόπισα στα διεθνώς διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία. Εφεξής, θα παραθέτω, χάριν συντομίας, μόνον μία από τις υφιστάμενες εκτιμήσεις). Τέλος, το 2012 η αύξησή του ήταν της τάξης του 3.0%.

2. Το 2011, μάλλον όλες οι γειτονικές μας, βαλκανικές οικονομίες εμφάνισαν θετικούς ρυθμούς μεγέθυνσης, όπως, για παράδειγμα, η Τουρκία (8.5%), η ΠΓΔΜ (3.2%), η Αλβανία (3.0%), η Ρουμανία (2.5%), και η Βουλγαρία (1.9%).

Λουίτζι Φεραγιόλι:Ανατροπές στις σχέσεις οικονομίας και πολιτικής

Πηγή:www.efsyn.gr

«Η σχέση ανάμεσα σε πολιτική και οικονομία έχει αντιστραφεί.Δεν έχουμε πλέον τη δημόσια και πολιτική διακυβέρνηση της οικονομίας, αλλά την ιδιωτική και οικονομική διακυβέρνηση της πολιτικής».

 Ιδέες παλιές και νέες

Από τον Θανάση Γιαλκέτση

Ο Λουίτζι Φεραγιόλι έχει γεννηθεί στη Φλωρεντία το 1940 και είναι σήμερα καθηγητής της Φιλοσοφίας του Δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης. Το ακόλουθο κείμενό του δημοσιεύτηκε στην περιοδική επιθεώρηση Lo Straniero.

Η σχέση ανάμεσα σε πολιτική και οικονομία έχει αντιστραφεί. Δεν έχουμε πλέον τη δημόσια και πολιτική διακυβέρνηση της οικονομίας, αλλά την ιδιωτική και οικονομική διακυβέρνηση της πολιτικής.

Δεν είναι πλέον τα κράτη, με τις πολιτικές τους, εκείνα που ελέγχουν τις αγορές και τον κόσμο των επιχειρήσεων, επιβάλλοντάς τους κανόνες, όρια και φραγμούς, αλλά είναι οι αγορές, δηλαδή λίγες δεκάδες χιλιάδες χρηματιστές κερδοσκόποι και μερικές ιδιωτικές εταιρείες αξιολόγησης, αυτές που ελέγχουν και κυβερνούν τα κράτη.

Δεν είναι πλέον οι κυβερνήσεις και τα δημοκρατικά εκλεγμένα Κοινοβούλια εκείνα που ρυθμίζουν την οικονομική και κοινωνική ζωή και τη θέτουν στην υπηρεσία των γενικών δημόσιων συμφερόντων, αλλά είναι οι ανεξέλεγκτες και ανώνυμες δυνάμεις του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου εκείνες που επιβάλλουν στα κράτη αντιδημοκρατικές και αντικοινωνικές πολιτικές προς όφελος των ιδιωτικών και κερδοσκοπικών τους συμφερόντων και της μεγιστοποίησης των κερδών τους.

Οι λόγοι αυτής της αντιστροφής είναι πολλοί και σύνθετοι. Δεν θα μιλήσω για τις συγκρούσεις συμφερόντων και τις πολλές μορφές διαφθοράς και εξάρτησης από τα λόμπι μέσα από τις οποίες η οικονομία επηρεάζει την πολιτική. Αυτές οι εξαρτήσεις υπάρχουν, όπως μας δείχνει η καθημερινή ειδησεογραφία. Αλλά η αντιστροφή εξαρτάται από δύο λόγους, ο ένας από τους οποίους είναι δομικού χαρακτήρα και ο άλλος πολιτισμικού και ιδεολογικού.

Σαμίρ Αμίν:»Το ευρωπαϊκό σχέδιο θα καταρρεύσει…»

Το άρθρο του Αιγύπτιου βετεράνου μαρξιστή Σαμίρ Αμίν, παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα από την »Εφημερίδα των Συντακτών» και αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου δοκιμίου με τίτλο  «Η κατάρρευση του ευρωπαϊκού συστήματος» στο οποίο εξετάζεται  η δυνατότητα   μετασχηματισμού της Ε.Ε σε μια δημοκρατική ένωση, ερώτημα στο οποίο ο συγγραφέας δίνει αρνητική απάντηση. Ολόκληρο το κείμενο βρίσκεται αναρτημένο στο σαιτ της εφημερίδα www.efsyn.gr . O Σαμίρ Αμίν γεννήθηκε στο Κάιρο και σπούδασε στη Γαλλία , ενώ σήμερα είναι διευθυντής του Φόρουμ του Τρίτου Κόσμου στο Ντακάρ. Έχει γράψει δεκάδες βιβλία , κάποια μεταφρασμένα στα ελληνικά, και θεωρείται ειδικός στις θεωρίες της ανάπτυξης.

Επιμέλεια: Τάσος Τσακίρογλου

Είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση βιώσιμη;

Η οικοδόμηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – τουλάχιστον από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ και, κατά τη γνώμη μου, από πολύ νωρίτερα – και η δημιουργία της ευρωζώνης, έχουν συλληφθεί και σχεδιαστεί ως δομικά στοιχεία για την οικοδόμηση της λεγόμενης φιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, δηλαδή το σύστημα το οποίο παρέχει την αποκλειστική κυριαρχία στον μονοπωλιακό γενικευμένο καπιταλισμό. Σε αυτό το πλαίσιο, το αναγκαίο σημείο εκκίνησης θα πρέπει να είναι η ανάλυση των αντιφάσεων, οι οποίες, κατά τη γνώμη μου, καθιστούν αυτό το σχέδιο (και ως εκ τούτου το ευρωπαϊκό σχέδιο) μη βιώσιμο. (…)

Το «ευρωπαϊκό» σχέδιο, όπως το ορίζουν η συνθήκη του Μάαστριχτ και το σχέδιο της ευρωζώνης, προωθήθηκαν στην κοινή γνώμη μέσω μιας προπαγάνδας που μόνο ηλίθια και ανειλικρινής θα μπορούσε να χαρακτηριστεί. Είπαν σε ορισμένους – (σχετικά) προνομιούχους στην πλούσια Δυτική Ευρώπη – ότι η διαγραφή των εθνικών κυριαρχιών θα έθετε τέλος στους πολέμους του μίσους που είχαν αιματοκυλήσει την ήπειρο (η επιτυχία αυτής της εξαπάτησης είναι προφανής). Και πρόσθεσαν τη σάλτσα: τη φιλία της ισχυρής αμερικάνικης δημοκρατίας, τον κοινό αγώνα για τη δημοκρατία στον μεγάλο οπισθοδρομικό Νότο. Στους άλλους – στους ταλαίπωρους φτωχούς της Ανατολής – υποσχέθηκαν τη χλιδή μέσω της προσαρμογής τους στα δυτικά πρότυπα βιοτικού επιπέδου.Οι πλειοψηφίες και των δυο πλευρών κατάπιαν την εξαπάτηση.

Στην Ανατολή πίστεψαν,  ότι η ένταξη στην ΕΕ θα επιτρέψει την περίφημη «προσαρμογή στο δυτικό βιοτικό επίπεδο ». Παρ’ όλα αυτά, το κόστος που αναγκάστηκαν να πληρώσουν ήταν μια οδυνηρή διαρθρωτική προσαρμογή »αρκετών» χρόνων, με αποτέλεσμα την κοινωνική καταστροφή. Έτσι, η Ανατολική Ευρώπη μετατράπηκε σε περιφέρεια της Δύσης.

Εάν η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα στο επίκεντρο της σύγκρουσης, είναι τόσο επειδή είναι μέρος της ευρωζώνης, όσο και επειδή ο λαός πίστευε ότι θα κατάφερνε να ξεφύγει από τη μοίρα των υπόλοιπων (πρώην «σοσιαλιστικών») βαλκανικών χωρών. Οι «Έλληνες», πίστευαν ότι αφού απέφυγαν την ατυχία να κυβερνώνται από τους «κομμουνιστές» (ισχυροί πρωταγωνιστές κατά την διάρκεια του Β ‘Παγκοσμίου Πολέμου) – και χάριν των συνταγματαρχών! – δεν θα έπρεπε να πληρώσουν το κόστος που αναγκάστηκαν να πληρώσουν τα υπόλοιπα Βαλκάνια. Πίστευαν ότι η Ευρώπη και το ευρώ θα λειτουργούσαν διαφορετικά γι’ αυτούς. Η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, και ιδιαίτερα των εταίρων της ευρωζώνης, παρ’ όλο που εξασθενούσε αλλού (εκεί όπου το έγκλημα του «Κομμουνισμού» έπρεπε να τιμωρηθεί), εδώ θα μπορούσε να λειτουργήσει προς το συμφέρον τους.

Ζίγκμουντ Μπάουμαν:»Ας ανοίξουν τα φτερά της πεταλούδας»

Ιδέες παλιές και νέες

από τον Θανάση Γιαλκέτση

Ο Ζίγκμουντ Μπάουμαν γεννήθηκε το 1925 στο Πόζναμ της Πολωνίας από Εβραίους γονείς. Είναι ομότιμος καθηγητής Κοινωνιολογίας στα Πανεπιστήμια του Λιντς και της Βαρσοβίας και ένας από τους σημαντικότερους μελετητές της σύγχρονης κοινωνίας. Το ακόλουθο κείμενό του δημοσιεύτηκε στην ιταλική περιοδική επιθεώρηση Vita e Pensiero.

*

Σε ποιον κόσμο θα θέλατε να ζείτε; Αληθινά, δεν μπορώ να πω πολλά γι” αυτό. Κι αυτό γιατί, πριν απ” όλα, στα 60 χρόνια ενασχόλησής μου με την κοινωνιολογία ποτέ δεν υπήρξα καλός στις προφητείες. Δεύτερον, στο τέλος μιας ζωής ασυγχώρητα μακράς, ο μοναδικός ορισμός καλής κοινωνίας που βρίσκω λέει ότι μια κοινωνία είναι καλή αν πιστεύει ότι δεν είναι αρκετά καλή.

Γι’ αυτό προτιμώ να συγκεντρώνω την προσοχή μου, όχι τόσο στον κόσμο στον οποίο θα θέλαμε να ζούμε, αλλά στον κόσμο στον οποίο είμαστε υποχρεωμένοι να ζούμε, απλώς επειδή δεν έχουμε άλλους κόσμους στους οποίους να αποδράσουμε.

Αναφέρομαι σε ένα απόφθεγμα του Καρλ Μαρξ, ο οποίος υποστήριζε ότι οι άνθρωποι φτιάχνουν οι ίδιοι την ιστορία τους, αλλά σε συνθήκες που δεν έχουν επιλέξει. Κάθε φορά που το ακούω θυμάμαι και μια ιρλανδέζικη ιστοριούλα που μιλάει για έναν οδηγό, ο οποίος σταματάει το αυτοκίνητό του και ρωτάει έναν περαστικό: «Με συγχωρείτε, κύριε, θα μπορούσατε παρακαλώ να μου πείτε πώς μπορώ να φτάσω από δω στο Δουβλίνο;».

Ο περαστικός σταματάει, ξύνει το κεφάλι του και μετά από λίγο απαντάει: «Αγαπητέ κύριε, αν θα έπρεπε να πάω στο Δουβλίνο δεν θα ξεκινούσα από δω». Αυτό είναι το πρόβλημα: Δυστυχώς, εμείς ξεκινάμε από δω και δεν έχουμε κανένα άλλο σημείο από το οποίο να ξεκινήσουμε. Θέλω ωστόσο να υπογραμμίσω ότι ο κόσμος από τον οποίο ξεκινάμε «κατευθυνόμενοι προς το Δουβλίνο», ό,τι και αν σημαίνει το Δουβλίνο, είναι γεμάτος προκλήσεις και επείγοντα καθήκοντα που δεν επιδέχονται αναβολή.

Nικόλας Σεβαστάκης – Γιάννης Σταυρακάκης: »Λαϊκισμός,αντιλαϊκισμός και κρίση»

Στέλιος Αναστασιάδης, «Τα ανίψια, Σάκης και Βαγγελιώ», 1974

εφημ ΑΥΓΗ

Στη μνημονιακή συγκυρία, ο όρος «λαϊκισμός» έχει αναδειχθεί σε πασπαρτού κάθε μορφής δημόσιου λόγου. Εκτοξεύεται ως κατηγορία σε κάθε τηλεοπτικό πάνελ, διανθίζει την καθημερινή αρθρογραφία, θεμελιώνει και νομιμοποιεί πολιτικές επιλογές και απονομιμοποιεί άλλες. Τι είναι όμως ο λαϊκισμός; Τί συνδέει το «λαϊκό» με το «λαϊκιστικό»; Πώς ακριβώς συγκροτείται ο σύγχρονος αντιλαϊκιστικός λόγος; Πώς εξηγείται η σημερινή ριζοσπαστικοποίησή του; Τέλος, πώς επηρεάζει η κρίση το ελληνικό και το ευρωπαϊκό πεδίο της σύγκρουσης λαϊκισμού/αντιλαϊκισμού; Πρόκειται για επίκαιρα ερωτήματα που προσπαθεί να απαντήσει το βιβλίο του Νικόλα Σεβαστάκη και του Γιάννη Σταυρακάκη Λαϊκισμός, αντιλαϊκισμός και κρίση (εκδόσεις Νεφέλη, 104 σελ).

Το βιβλίο παρουσιάζει στην εφημερίδα Αυγή 6/1/13, ο Χρήστος Ηλιάδης, διδάκτορας Ιδεολογίας και Ανάλυσης Λόγου από το Παν/μιο του Έσσεξ. Ακολουθούν δύο χαρακτηριστικά αποσπάσματα του βιβλίου από τα Ενθέματα 25/11/12.

Μετά τον εθνικολαϊκισμό;

του Χρήστου ΗΛΙΑΔΗ

Το βιβλίο των Σεβαστάκη-Σταυρακάκη καταπιάνεται με κεντρικά ερωτήματα στη σημερινή πολιτική συγκυρία, όπως το τι είναι λαϊκισμός, πώς συνδέεται το «λαϊκό» με το «λαϊκιστικό», αλλά και το τι συγκροτεί τον σύγχρονο αντιλαϊκιστικό λόγο στην Ελλάδα, πώς εξηγείται η ριζοσπαστικοποίησή του και πώς τα παραπάνω επηρεάζονται από την κρίση. Με ρητή στόχευση «τον αναστοχασμό της δημοκρατίας», ανοίγει μια συζήτηση από τη σκοπιά της πολιτικής θεωρίας για την εννοιολόγηση και χρήση κατηγοριών που βρίσκονται στο επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης, παρεμβαίνοντας με κρίσιμο τρόπο σε μια συζήτηση που έχει μόλις ανοίξει.

Ο Σεβαστάκης, στο κείμενό του με τίτλο «Σύγχρονος ‘αντιλαϊκισμός’: Από την πολιτική παθολογία στο πολιτισμικό κακό», αναφέρεται στην έξαρση και την «επιστροφή» της χρήσης του όρου «λαϊκισμός» στον δημόσιο λόγο τα τελευταία 3 χρόνια, αλλά και στην «ριζοσπαστικοποίηση» του αντιλαϊκιστικού λόγου, αναζητώντας έναν «αριστερό, δημοκρατικό ‘λαϊκισμό’» απέναντι τόσο στον «τιμωρητικό αντιλαϊκισμό», όσο και στον «εθνορατσισμό». Στην ενότητα «Λαϊκισμός, ένας κουραστικός επισκέπτης;» υποστηρίζει ότι η πιο σημαντική διαφορά του «πρόσφατου αντιλαϊκισμού» από παλαιότερες χρήσεις του στην Ελλάδα είναι η καταφυγή σε έναν «ηθικό στιγματισμό» του αντιπάλου. Έτσι, ο λαϊκισμός «υποδεικνύεται αυτονόητα ως το πρωταρχικό αίτιο μιας παρακμής», ενώ «όλες οι επαγγελματικές διεκδικήσεις ή τοπικές διαμαρτυρίες καταχωρίζονται ως ‘λαϊκιστικές’, άρα στο πεδίο της εθνικής (αυτό)καταστροφής». Η «ριζοσπαστικοποίηση» αυτή του αντιλαϊκισμού φανερώνεται από τη σύμπλευση δύο εννοιών που ήταν διακριτές στο παρελθόν: της Ορθολογικότητας και της Αρετής.

Για το βιβλίο του Terry Eagleton »Γιατί ο Μαρξ είχε δίκιο»

 Ξόφλησε λοιπόν ο μαρξισμός;

Πηγή:aristeroblog.gr

Του Παναγιώτη Μαυροειδή

‘’Ο μαρξισμός έχει ξοφλήσει. Ίσως κάποτε να ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα ενός κό­σμου εργοστασίων και συλλαλητηρίων πεινασμέ­νων, ανθρακωρύχων και καπνοδοχοκαθαριστών, γενικευμένης φτώχειας και μαζοποιημένων ερ­γατικών τάξεων. Ασφαλώς όμως δεν έχει καμία σχέση με τις σημερινές ολοένα και πιο αταξικές μεταβιομηχανικές δυτικές κοινωνίες της υψηλής κοινωνικής κινητικότητας. Αποτελεί το πιστεύω όσων είναι υπερβολικά ισχυρογνώμονες, φοβι­σμένοι ή αυταπατώμενοι για ν’ αποδεχτούν ότι ο κόσμος έχει αλλάξει για τα καλά, και με τις δύο έννοιες της λέξης.’’

Με αυτό το προκλητικό χωρίο ξεκινάει το πρώτο κεφάλαιο το βιβλίο του με τίτλο ‘’Γιατί ο Μαρξ είχε δίκιο’’ ο Terry Eagleton, Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ.

Ο συγγραφέας θεωρείται από πολλούς ο σημαντικότερος εν ζωή Βρετανός λογοτεχνικός κριτικός.

‘’Δεν έχω σκοπό να παρουσιάσω τις ιδέες του Μάρξ ως τέλειες αλλά ως πειστικές’’, αναγράφει στην εισαγωγή. Και το καταφέρνει θαυμάσια.

Ο Terry Eagleton, αποτολμά το τόσο απλό, αναγκαίο, αλλά και δύσκολο: Να καταπιαστεί με θεμελιώδη,  απλά και ταυτόχρονα βαθειά εμπεδωμένα στη ‘’μέση συνείδηση’’ επιχειρήματα κατά του μαρξισμού και του κομμουνισμού.

Δεν τα αντιμετωπίζει αφ’ υψηλού, αναγνωρίζει τη νομιμότητα τους. Δεν τα αναθεματίζει αυτάρεσκα, επαναλαμβάνοντας τα λεγόμενα του Μαρξ, δημιουργώντας αυτό που ένας προγραμματιστής θα ονόμαζε loop. Αντίθετα τα διαπραγματεύεται με διαλεκτικό τρόπο, όχι κατά παραχώρηση, αλλά πραγματικά φιλόξενα, χωρίς να λείπει και το χιούμορ.

Το βιβλίο είναι χωρισμένο σε δέκα μέρη, όπου αναπτύσσονται προβληματισμοί και απαντήσεις σε ισάριθμα επιχειρήματα κατά του μαρξισμού, που είναι αλήθεια πως είναι τόσο μα τόσο γνωστά σε όλους μας.

Όμιλος Μαρξιστικών Ερευνών:»Η καπιταλιστική κρίση, ο ελληνικός καπιταλισμός και η Αριστερά»

Πηγή:http://www.omilosmarx.gr

Την Κυριακή 13 Ιανουαρίου το Τμήμα Πολιτικής Οικονομίας του Ομίλου Μαρξιστικών Ερευνών (ΟΜΕ) διοργανώνει ημερίδα με θέμα «Η καπιταλιστική κρίση, ο ελληνικός καπιταλισμός και η Αριστερά».Η ημερίδα θα γίνει στο χώρο ΑΚΡΟΑΤΗΡΙΟ – AUDITORIUM (Σίνα 2-4, πίσω από το Οφθαλμιατρείο και δίπλα στο Μετρό Πανεπιστήμιο).

Αναλυτικά, το πρόγραμμα της ημερίδας είναι το ακόλουθο:

ΚΥΡΙΑΚΗ 13 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2013

Α΄ μέρος 

11.00 – 14.30

Συντονιστής: Γιώργος Μανιάτης

   i. «Η παγκόσμια καπιταλιστική κρίση, το ελληνικό πρόβλημα και ο Μαρξισμός – ένα περίγραμμα ανάλυσης και συζήτησης» Εισηγητής: Σταύρος Μαυρουδέας (Αναπληρωτής Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας)

ii.«Συσσώρευση κεφαλαίου και κρίση στην παγκόσμια και την ελληνική οικονομία: μια μαρξιστική ανάλυση» Εισηγητής: Θανάσης Μανιάτης (Επίκουρος Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Αθηνών)

 iii. «Κερδοφορία και κρίση στην ελληνική οικονομία (1960-2012)» Εισηγητές: Γιώργος Οικονομάκης (Επίκουρος Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Πατρών), Γιώργος Ανδρουλάκης (Επίκουρος Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Πατρών), Μαρία Μαρκάκη (Υποψήφια διδάκτορας, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο)