Λίγα είναι τα ψωμιά της κυβέρνησης συνεργασίας Δεξιάς και Ακροδεξιάς στην Πορτογαλία, όπως όλα δείχνουν. Μετά την παραίτηση του υπουργού Οικονομικών τη Δευτέρα και του υπουργού Εξωτερικών την Τρίτη, ο οποίος όμως είναι και αρχηγός του μικρού ακροδεξιού Λαϊκού Κόμματος, που συμμετέχει στην κυβέρνηση, θεωρείται πιθανή η αποχώρηση των ακροδεξιών, η οποία αν όντως λάβει χώρα θα σηματοδοτήσει την κατάρρευση της κυβέρνησης και τη διενέργεια πρόωρων εκλογών. Διαγράφεται άμεσα η προοπτική δηλαδή να πέσει και η πορτογαλική Δεξιά θύμα του Μνημονίου, όπως ακριβώς έπεσαν θύμα της μνημονιακής πολιτικής και οι σοσιαλιστές πριν από δύο χρόνια, καθώς οι Πορτογάλοι δικαίως τους τιμώρησαν διώχνοντάς τους «κλωτσηδόν» από την εξουσία ως υπεύθυνους για την υπαγωγή της χώρας τους σε καθεστώς υποτέλειας μέσω του Μνημονίου. Γίνεται ήδη λόγος για επικείμενες παραιτήσεις και άλλων υπουργών, αλλά αυτό προφανώς εντάσσεται στην κομματική διελκυστίνδα ανελέητων αλληλοεκβιασμών. Στερείται επομένως ουσιαστικής σημασίας μέχρις ότου γίνουν πράξη ή όχι οι παραιτήσεις, αποχωρήσεις κ.λπ. Αν πάντως όντως γίνουν πρόωρες εκλογές, είναι απολύτως βέβαιη η ήττα και η απομάκρυνση από την κυβέρνηση της πορτογαλικής σκληρής Δεξιάς, το κύριο κόμμα της οποίας φέρει την ψευδεπίγραφη ονομασία… Σοσιαλδημοκρατικό (!) Κόμμα, ενώ όταν ξεκίνησε την πορεία του συμπεριλάμβανε στους κόλπους του πληθώρα οπαδών και νοσταλγών των δικτατόρων Σαλαζάρ και Καετάνο! Τα ίδια άλλωστε έπαθε και το Σοσιαλιστικό Κόμμα. Το 2009 είχε κερδίσει τις εκλογές με ποσοστό 36,6% έναντι 29,6% του κόμματος της Δεξιάς (PSD) και 10,4% του Λαϊκού Κόμματος.
Οι σοσιαλιστές έβαλαν την Πορτογαλία σε καθεστώς Μνημονίου την άνοιξη του 2011 και αμέσως προκήρυξαν εκλογές, πριν φανούν τα αποτελέσματα της μνημονιακής πολιτικής, ελπίζοντας ότι έτσι θα τη γλιτώσουν. Οι εκλογές έγιναν στις 5 Ιουνίου 2011. Οι ελπίδες των σοσιαλιστών διαψεύστηκαν. Τα αποτελέσματα αντιστράφηκαν. Το PSD της Δεξιάς βγήκε πρώτο με 38,6% και οι σοσιαλιστές έπεσαν στο 28%, με το ακροδεξιό Λαϊκό Κόμμα να αυξάνει οριακά το ποσοστό του παίρνοντας 11,74%. Η Δεξιά ήταν πλέον πολιτικά κυρίαρχη, με το 50% της λαϊκής ψήφου έναντι 28% των σοσιαλιστών και 13% της Αριστεράς. Επειδή όμως το πορτογαλικό εκλογικό σύστημα είναι αναλογικό, η Δεξιά πήρε 105 από τους 226 βουλευτές του κοινοβουλίου και η Ακροδεξιά 24, οπότε συνασπίστηκαν και σχημάτισαν μια κυβέρνηση με άνετη πλειοψηφία 129 από τους 226 βουλευτές, ενώ αρκούσαν 114. Αν όμως αποσύρουν τη στήριξή τους οι 24 ακροδεξιοί βουλευτές του Λαϊκού Κόμματος, το PSD του πρωθυπουργού Κοέλιο με τους 105 βουλευτές απέχει πολύ από τον μαγικό αριθμό 114 της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας για να μπορέσει να εξαγοράσει τόσους ακροδεξιούς βουλευτές για να παραμείνει στην εξουσία. (περισσότερα…)
Από χτες οι καμπάνες άπασας της επικράτειας χτυπούν χαρμόσυνα. Αφορμή η δήλωση της κυρίας Μέρκελ (στην «Καθημερινή»):
«Είμαι βέβαιη – είπε η καγκελάριος – ότι η βιωσιμότητα του (σσ: ελληνικού) χρέους θα εξακολουθήσει να υφίσταται».
Ας… γιορτάσουμε, λοιπόν. Αλλά πριν η γιορτή μετατραπεί σε ντελίριο ενθουσιασμού – σαν αυτό που έχει καταλάβει τους «παπαγάλους» των «8» – ας παρακολουθήσουμε για ποιο πράγμα «πρέπει» να είμαστε «ευτυχείς»…
Στοιχείο πρώτο:
Από το Μάαστριχτ και μετά, δηλαδή την τελευταία 20ετία, ο ελληνικός λαός έχει πληρώσει σε εγχώριους και ξένους τοκογλύφους και κερδοσκόπους το αστρονομικό ποσό των772,9 δισ. ευρώ!
Στοιχείο δεύτερο:
Μόνο από το 2000 και μετά, δηλαδή από την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωζώνη, ο ελληνικός λαός έχει πληρώσει για τόκους και χρεολύσια μακροπρόθεσμων δανείων το ποσό των 400,5 δισ. ευρώ. Την ίδια περίοδο, για εξοφλήσεις εντόκων και βραχυπρόθεσμων τίτλων έχει πληρώσει πάνω από 240 δισ. ευρώ. Αθροισμα: 640,5 δισ. ευρώ!
Στοιχείο τρίτο:
Από το Μάαστριχτ και μετά, 4 ολόκληρα ΑΕΠ της χώρας έχουν πάει σε… τόκους και χρέη! Μάλιστα, από αυτά, πάνω από 3 ολόκληρα ΑΕΠ έχουν εξανεμιστεί σε τόκους και χρεολύσια κατά την περίοδο της συμμετοχής της Ελλάδας στην Ευρωζώνη!
*
Τα παραπάνω στοιχεία και οι σχετικοί πίνακες, που περιλαμβάνουν τις δαπάνες για την καταβολή τόκων, χρεολυσίων και τις εξοφλήσεις βραχυπρόθεσμων τίτλων και εντόκων γραμματίων, ομολογούνται στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού του 2013 (σελίδα 133) και σημαίνουν το εξής πολύ απλό:
Από τη μια μεριά το κράτος και οι κυβερνήσεις των κεφαλαιοκρατών δανείζονται αστρονομικά ποσά με τα οποία χρηματοδοτείται η κερδοφόρα δράση των κεφαλαιοκρατών, κι από την άλλη μεριά ο λαός πληρώνει τα χρέη των κεφαλαιοκρατών και του κράτους των κεφαλαιοκρατών και μάλιστα στο πολλαπλάσιο. Με τόκο!
Είναι προφανές, λοιπόν, τι συμβαίνει:
α) Τα λαϊκά στρώματα, καθιστώντας «βιώσιμο το χρέος», πλήρωσαν την τελευταία 20ετία (και κυρίως κατά την περίοδο της «ευρω-ευημερίας») σε τόκους για το δημόσιο χρέος που άλλοι το δημιούργησαν, άλλοι το προκάλεσαν και άλλοι το «έφαγαν», κοντά στο ένα τρισεκατομμύριο ευρώ!
β) Ο ελληνικός λαός, στο όνομα της «βιωσιμότητας του χρέους», θα «πρέπει» – έτσι του λένε – να ζήσει χωρίς μισθούς, χωρίς συντάξεις, χωρίς δουλειά, χωρίς δικαιώματα, ώστε μέχρι το 2020 να τους έχει πληρώσει άλλα τόσα, και αφού τους τα πληρώσει κι αυτά, τότε – το 2020 – θα τους «χρωστάει» κι άλλα τόσα!
Ο Πάσος Κοέλιο με διάγγελμά του δήλωσε ότι δεν παραιτείται, καθώς ελπίζει ότι, με την υποστήριξη του συντηρητικού προέδρου της δημοκρατίας, Καβάκο Σίλβα, που δεν θέλει πρόωρες εκλογές, θα εξασφαλίσει ψήφο ανοχής από το Λαϊκό Κόμμα. Την προσφυγή στις κάλπες ζήτησαν το Σοσιαλιστικό Κόμμα και τα κόμματα της αριστεράς.
Στα υψηλότερα επίπεδα από τον Δεκέμβριο του 2012 σκαρφάλωσαν οι αποδόσεις των 10ετών πορτογαλικών ομολόγων, εν μέσω αυξανόμενης πολιτικής αβεβαιότητας στη χώρα. Οι πολιτικές εξελίξεις στην Πορτογαλία είναι ραγδαίες καθώς μετά την υποβολή παραίτησης χθες από τον υπουργό Εξωτερικών Πάουλο Πόρτας σήμερα τα μέσα ενημέρωσης της χώρας μεταδίδουν ότι και άλλοι υπουργοί της κυβέρνησης είναι έτοιμοι να παραιτηθούν. Στο χθεσινό του διάγγελμα πάντως ο πρωθυπουργός της Πορτογαλίας δήλωσε ότι δεν εγκαταλείπει τη χώρα. Ο Πάσος Κοέλιο ελπίζει στην ψήφο ανοχής από το Λαϊκό Κόμμα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Reuters, η απόδοση του 10ετούς κρατικού ομολόγου ενισχυόταν νωρίτερα κατά 110 μονάδες βάσης στο 7,62%. Πρόκειται για την πρώτη φορά φέτος που ξεπερνά το 7%.
Μεγάλη άνοδο σημείωναν επίσης οι αποδόσεις των ισπανικών και των ιταλικών ομολόγων. Συγκεκριμένα, οι αποδόσεις των 10ετών ισπανικών ομολόγων ενισχύονταν κατά 16 μονάδες βάσης στο 4,72%, ενώ οι αποδόσεις των αντίστοιχων ιταλικών ομολόγων ενισχύονταν κατά 14 μονάδες βάσης στο 4,55%.
Η κυβέρνηση συνασπισμού της Πορτογαλίας φαίνεται να οδεύει πλέον προς κρίση, μετά την παραίτηση δύο υπουργών της μέσα σε λίγες μόλις ώρες, επαναφέροντας στο προσκήνιο τα σενάρια για αποσταθεροποίηση της περιφέρειας του ευρώ, τη στιγμή που η Λισαβόνα προσπαθούσε να δημιουργήσει μια επιτυχημένη εικόνα σύντομης επιστροφής της στις αγορές κρατικού χρέους.
Ο υπουργός Οικονομικών, Βιτόρ Γκασπάρ, σύμβολο της σκληρής λιτότητας στη χώρα, υποχρεώθηκε σε παραίτηση δύο ακριβώς χρόνια από την ανάληψη των καθηκόντων του, υπό την πίεση των κοινωνικών αναταραχών, της αντιπολίτευσης, αλλά και στελεχών της ίδιας της κυβέρνησης.
Λίγες ώρες αργότερα, ακολούθησε η παραίτηση του υπουργού Εξωτερικών, Πάολο Πόρτας, ο οποίος είναι και επικεφαλής του δεξιού κόμματος CDS – PP, που συμμετέχει στην κυβέρνηση συνεργασίας της Πορτογαλίας. Χωρίς τη στήριξη του CDS-PP, η κυβέρνηση του Πέδρο Πάσος Κοέλιο, χάνει την πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο.
Τον Ιούνιο η γερμανική εκπομπή Monitor έκανε ένα ρεπορτάζ για το σκάνδαλο της διαπλοκής μεγάλων πολυεθνικών, μιας χούφτας διεθνών δικηγορικών γραφείων και εξωδικαστικών διαιτητών που επιβάλουν πρόστιμα δισεκατομμυρίων σε κράτη όταν θεωρήσουν ότι αυτά βλάπτουν στο ελάχιστο την κερδοφορία ενεργειακών, χρηματοπιστωτικών και άλλων εταιρειών. Τα αστικά κράτη βέβαια οικειοθελώς παραδίδονται στη δικαιοδοσία των ασύδοτων αυτών διεθνών διαιτητών που στο 70% των περιπτώσεων δικαιώνουν τις εταιρείες. Πρόκειται για άλλον ένα μηχανισμό των αστικών κρατών με τον οποίο οργανώνουν τη ληστεία των εργαζομένων από το κεφάλαιο.
Η πρώην συνάδελφος μου στο Παρατηρητήριο της Ευρώπης των Πολυεθνικών (CEO) Pia Eberhardt συνέβαλε στο ρεπορτάζ, καθώς είναι η συγγραφέας μιας ευρύτατης μελέτης γύρω από το θέμα αυτό: “Profiting from injustice“. Η Βάλια Μπαζού από το Ποντίκι είχε παλιότερα γράψει ένα άρθρο βασισμένο στη μελέτη αυτή: “Το αµαρτωλό τρίγωνο της διεθνούς κλεπτοκρατίας“.
Διάφορες εταιρείες ετοιμάζονται να φέρουν και το ελληνικό δημόσιο μπροστά στη διαιτησία ώστε να πληρώσει εκατομμύρια σε αποζημιώσεις για το PSI. Η λεηλασία δεν έχει όρια και δυστυχώς κάποιοι “αριστεροί” νομίζουν ότι μπορούν να “διαπραγματευτούν” με όλα αυτά τα όρνεα.
Μη χάσετε στη Λεύγα #11 που λογικά έχει ήδη κυκλοφορήσει και περιέχει το άρθρο “Ένα, δύο, τρία γαμιέται η διαιτησία” της Χλόης Πετρίδου που αναπτύσσει ακόμα περισσότερο το ζήτημα.
(σσ.: οι αστοί το’χουν χάσει τελείως. Η 0λική ανυπακοή στους παλαβιάρικους θεσμούς τους είναι η μόνη διέξοδος για την επιβίωση.)
Το Ισπανικό Μανιφέστο ‘’Για την ανάκτηση της οικονομικής, νομισματικής και λαϊκής κυριαρχίας: Η Έξοδος από το Ευρώ‘ με την δημοσιοποίησή του προκάλεσε συζητήσεις και είχε σημαντικό αντίκτυπο ειδικά στην Αριστερά . Τα επιχειρήματά του δεν μπορούν να περάσουν απαρατήρητα και να αγνοηθούν από μια κοινωνία που μαστίζεται από βαθιά οικονομική κρίση και μεγάλη κοινωνική και πολιτική αναταραχή.
Το μανιφέστο δεν αναπτύσσει ένα εναλλακτικό πρόγραμμα διεξόδου για τη χώρα, γιατί θεωρεί ότι αυτό πρέπει να είναι ο καρπός της συμφωνίας και της ενότητας των πολλών αλλά επισημαίνει ότι η ισπανική κοινωνία βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι και εάν επιλεγεί ο σωστός δρόμος θα γίνουν εφικτοί οι στόχοι που επιδιώκει η Αριστερά. Το μανιφέστο κατά συνέπεια απαιτεί πολιτική αποσαφήνιση σε κάτι που θεωρεί ουσιαστικό και ζωτικής σημασίας. Την έξοδο από το ευρώ.
H υποστήριξη του μανιφέστου είναι εντυπωσιακή , όχι μόνο από τις πολλές εκατοντάδες των υπογραφών , αλλά από την κοινωνική αποδοχή την οποία εισέπραξε και που αποκαλύπτει ότι η κοινωνία αναρωτιέται και ανησυχεί για το μέλλον της χώρας αναζητώντας τρόπους για να αποφευχθεί η οριστική καταστροφή.
Πρέπει να επισημανθεί ότι πολλοί από τους υπογράφοντες έχουν αδιαμφισβήτητη επαγγελματική κοινωνική και πολιτική αναγνώριση. Δεν υπάρχει ακόμη ολοκληρωμένη εικόνα για το σύνολο των υπογραφών διότι η διαδικασία συνεχίζεται αλλά μπορεί να υπογραμμιστεί η υποστήριξη των ιστορικών Josep Fontana και David Ruiz, καθώς και των δημοσιογράφων Rodrigo Vázquez de Prada, Pascual Serrano, Mercedes Arancibia, Ginés Fernández, Miguel Riera και Ramón Pedregal. Υπογράφουν , επίσης, κοινωνιολόγοι, νομικοί, ερευνητές, επιστήμονες, καθηγητές και δάσκαλοι. Οικονομολόγοι και αναλυτές που ασχολούνται με την τρέχουσα κρίση όπως οι Martin Seco, Manuel Muela, Rosario Segura, Alberto Montero, Antonio Gallifa και Pedro Montes .Πολιτικοί και συνδικαλιστές όπως οι Julio Anguita, Diosdado Toledano, Ramon Franquesa, Manuel Monereo, Albert Escofet, Sebastian Martin Recio, Hector Illueca, VíctorRíos M. Teresa Molares, Joan Tafalla, Víctor Casco, Javier Aguilera και Agustín Moreno. Επίσης πολλά στελέχη και μέλη των κοινωνικών κινημάτων , συλλογικοτήτων, επαγγελματιών και ανέργων που αντιλαμβάνονται την επισφαλή και κρίσιμη κατάσταση την οποία διέρχεται η χώρα.
Είναι επείγον να συζητηθεί και να συνειδητοποιηθεί η κεντρική πρόταση του Μανιφέστου. Το σύνθημά του, ‘’Έξοδος από το ευρώ’’ μπορεί να αποτελέσει τον πυρήνα για την ενότητα ενός κοινωνικού κινήματος που περιλαμβάνει όλους εκείνους που θεωρούν αναπόφευκτη την πολιτική ρήξη για να ανοίξει μια συνταγματική διαδικασία που θα θέσει τις βάσεις για την αναγέννηση της χώρας και θα σπάσει την παγίδα της αγωνίας, του φόβου και της ανασφάλειας στην οποία βρίσκεται εγκλωβισμένη η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών.
Είναι ώρα για δέσμευση και δράση
ΤΟ ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ
Η δραματικτή κοινωνική και οικονομική κατάσταση στην οποία είναι βυθισμένη η κοινωνία μας απαιτεί μια πολιτική ικανή να δημιουργήσει τις συνθήκες για την έξοδο από την κρίση. Πρόκειται για επείγουσα αναγκαιότητα. Ο χρόνος έχει μεγάλη σημασία λόγω των κινδύνων επιδείνωσης και υποβάθμισης που υπάρχουν, για την τεράστια κοινωνική δυστυχία που προκλήθηκε από την εμμονή στις πολιτικές προσαρμογής, στη λιτότητα και την ιδιωτικοποίηση του δημοσίου. Το δόκανο στο οποίο έχουμε πιαστεί αποτελείται από καταστροφικά επίπεδα ανεργίας , από υπερχρέωση της χώρας προς το εξωτερικό που είναι αδύνατο να αντιμετωπιστεί και από την εξέλιξη των δημόσιων οικονομικών που οδηγούν στην οικονομική χρεοκοπία του κράτους .Πάνω από 6 εκατομμύρια άνεργοι, πάνω από 2,3 δισ. ευρώ ακαθάριστων υποχρεώσεων προς το εξωτερικό , καθώς και ένα δημόσιο χρέος που ανέρχεται σχεδόν σε 1τρις ευρώ, αυξάνεται συνεχώς και πλησιάζει το 100% του ΑΕΠ, είναι στοιχεία που συνιστούν μια ανεξέλεγκτη καταστροφή, θέτουν σε κίνδυνο την κοινωνική συμβίωση και κατεδαφίζουν θεμελιώδη κοινωνικά δικαιώματα
Μια κρίση αυτού του μεγέθους έχει πολλές και περίπλοκες αιτίες: από τη γενική κρίση του χρηματιστικοποίησης του καπιταλισμού μέχρι τη σπατάλη και τη διαφθορά μέσω της εφαρμογής ενός φορολογικού συστήματος τόσο αντιδραστικού όσο και άδικου. Αλλά, ακόμη και με τον κίνδυνο της απλούστευσης της ανάλυσης, προκειμένου να διερευνηθούν οι λύσεις διεξόδου , ο κύριος λόγος για αυτή την ζοφερή κατάσταση, πρέπει να αποδίδεται στην ενσωμάτωση της χώρας μας στο κοινό νόμισμα.
Όπως όλοι πλέον αναγνωρίζουν , δεν υπήρχαν οι προϋποθέσεις για την εφαρμογή ενός κοινού νομίσματος μεταξύ χωρών με τόσο άνισες οικονομίες και χωρίς την πρόβλεψη ενιαίας φορολογίας. Η δημιουργία του, εισήγαγε το πλαίσιο για την εφαρμογή αντιδραστικών και αντικοινωνικών πολιτικών όλων των ειδών, σύμφωνα με το νεοφιλελεύθερο δόγμα, το οποίο βρήκε την απόλυτη έκφρασή του στην οικοδόμηση της Ευρώπης του Μάαστριχτ . Όπως φάνηκε από τη πρώτη στιγμή το κράτος πρόνοιας δεν είναι συμβατό με την Ευρώπη του Μάαστριχτ.
Το ευρωπαϊκό μανιφέστο παρουσιάστηκε στην εφημερίδα ΕΠΟΧΗ με τίτλο ‘‘Τρεις και μία ρήξεις με την κυρίαρχη ευρωπαϊκή πολιτική’‘ και με εισαγωγή του Χ.Γ. την οποία δημοσιεύουμε κάτω από το κείμενο των εννέα Ευρωπαίων οικονομολόγων που συνέταξαν το μανιφέστο.
“Τι να κάνουμε με το χρέος και το ευρώ; Ένα μανιφέστο»
Η Ευρώπη βουλιάζει στην κρίση και την κοινωνική αποδόμηση κάτω από την πίεση της λιτότητας, της ύφεσης και της στρατηγικής των «δομικών μεταρρυθμίσεων». Η πίεση αυτή είναι μεθοδικά συντονισμένη σε ευρωπαϊκό επίπεδο κάτω από την ηγεσία της γερμανικής κυβέρνησης, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Υπάρχει πλατειά συναίνεση ότι οι πολιτικές αυτές είναι παράλογες ή ακόμα και «αναλφάβητες»: η οικονομική λιτότητα όχι μόνο δεν μπορεί να μειώσει το άχθος του χρέους, αλλά οδηγεί σε συνεχώς ανατροφοδοτούμενη ύφεση και προκαλεί μεγαλύτερη ανεργία και απόγνωση στους λαούς της Ευρώπης. Ωστόσο, αυτές οι πολιτικές θεωρούνται λογικές από τη σκοπιά της αστικής τάξης. Αποτελούν ένα βάναυσο τρόπο — μια θεραπεία σοκ — για ανάκαμψη του κέρδους, διασφάλιση των χρηματιστικών εισοδημάτων και εφαρμογή των νεοφιλελεύθερων αντι-μεταρρυθμίσεων. Αυτό που συμβαίνει είναι βασικά η νομιμοποίηση από τα κράτη των διεκδικήσεων του χρηματιστικού κεφαλαίου πάνω στην παραγωγή. Γι’ αυτό ακριβώς η κρίση παίρνει τη μορφή μιας κρίσης δημόσιου χρέους.
Ένα λανθασμένο δίλημμα
Η κρίση αποκαλύπτει ότι η προηγούμενη νεοφιλελεύθερη πολιτική για την Ευρώπη δεν ήταν βιώσιμη. Προϋπέθετε ότι οι ευρωπαϊκές οικονομίες ήταν πιο ομοιογενείς από ό,τι είναι στην πραγματικότητα. Οι διαφορές μεταξύ χωρών αυξήθηκαν λόγω της διαφορετικής ένταξής τους στην παγκόσμια αγορά και της διαφορετικής ευαισθησίας τους απέναντι στη συναλλαγματική αξία του ευρώ. Οι πληθωριστικές τάσεις δεν συνέκλιναν και τα χαμηλά πραγματικά επιτόκια ευνοούσαν εντατικές ροές κεφαλαίων μεταξύ κρατών και έντονες «φούσκες» στο χρηματοπιστωτικό και οικιστικό τομέα. Όλες αυτές οι αντιφάσεις — που επιτάθηκαν με την εφαρμογή της νομισματικής ένωσης — προϋπήρχαν της κρίσης, αλλά εκτινάχθηκαν με τις κερδοσκοπικές επιθέσεις ενάντια στο δημόσιο χρέος των πιο εκτεθειμένων χωρών.
Οι κοινωνικές και φιλολαϊκές εναλλακτικές στην κρίση αυτή απαιτούν μια τολμηρή επανίδρυση της Ευρώπης, διότι απαιτείται ευρωπαϊκή και διεθνής συνεργασία για την αναδιάρθρωση της βιομηχανίας, της οικολογικής αειφορίας και της απασχόλησης. Καθώς όμως μια συνολική επανίδρυση μοιάζει να είναι ανέφικτη με τον άμεσο συσχετισμό δυνάμεων, η έξοδος από το ευρώ προτείνεται ως άμεση λύση σε διάφορες χώρες. Το δίλημμα μοιάζει να είναι μεταξύ μιας διακινδυνευμένης «εξόδου» από την ευρωζώνη και μιας ουτοπικής ευρωπαϊκής εναρμόνισης που να αναδύεται μέσα από τους αγώνες των εργαζομένων. Κατά την άποψή μας, πρόκειται για ένα λανθασμένο δίλημμα και εκείνο που είναι σημαντικό είναι να εργαστούμε για μια βιώσιμη πολιτική στρατηγική άμεσης αντιπαράθεσης.
Χθες η Ελληνική Στατιστική Αρχή ανακοίνωσε νέο δείκτη μισθών για την ελληνική οικονομία. Ο δείκτης καλύπτει ουσιαστικά ολόκληρο τον ιδιωτικό τομέα, εκτός από τον πρωτογενή τομέα και τους τομείς υγείας και εκπαίδευσης. Περιλαμβάνει το σύνολο των ακαθάριστων αμοιβών των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα και σχηματίζεται στη βάση διεθνών προδιαγραφών, άρα μάλλον έχει αξιοπιστία.
Στο διάγραμμα φαίνονται οι ετήσιες μεταβολές του δείκτη (τρίμηνο προς τρίμηνο) μετά το 2006. Χρειάζεται προσοχή στην ερμηνεία του γιατί δεν έχουν ακόμη εφαρμοστεί εποχικές προσαρμογές, ούτε προσαρμογές ως προς τον αριθμό των εργάσιμων ημερών. Δεδομένου δε ότι διάφορες αμοιβές καταβάλλονται συνήθως το τέταρτο τρίμηνο κάθε έτους, οι μεταβολές εκείνου του τριμήνου είναι διογκωμένες.
Υπήρξε σταθερή, αλλά μέτρια, αύξηση μισθών το δεύτερο μισό της προηγούμενης δεκαετίας, καθώς η πλασματική ευμάρεια της περιόδου πλησίαζε προς το τέλος της. Οι μισθοί μειώθηκαν λίγο το πρώτο τρίμηνο του 2009, όταν η παγκόσμια ύφεση χτύπησε τη χώρα μας. Αυτό όμως που κατόπιν ακολούθησε ήταν εντυπωσιακό: εκτίναξη των μισθολογικών αυξήσεων του ιδιωτικού τομέα μέχρι και το πρώτο τρίμηνο του 2010.
Πρόκειται για την εποχή της ‘θωρακισμένης οικονομίας’ στο απάνεμο λιμάνι του ευρώ, όταν ελάχιστοι στη χώρα είχαν αντίληψη του τι πραγματικά συνέβαινε. Ακριβώς τότε η ελληνική αστική τάξη, λειτουργώντας μέσα σε πλαίσιο εύκολης πίστωσης, εν μέρει από το εξωτερικό, έχασε τον έλεγχο των μισθολογικών αυξήσεων. Από την άλλη, η κυβέρνηση Καραμανλή με τη χαρακτηριστική της δειλία αλλά και η κυβέρνηση Παπανδρέου με το ‘λεφτά υπάρχουν’, είχαν από καιρό χάσει τον έλεγχο του μισθολογικού κόστους στο δημόσιο τομέα. Η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας μέσα στα πλαίσια της ΟΝΕ καταρρακώθηκε τελειωτικά.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι δεν υπάρχει ποιοτική διαφορά ανάμεσα στον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα όσον αφορά την ελληνική κρίση. Δεν είναι αλήθεια ότι στον ιδιωτικό τομέα υπήρχαν σκληρές συνθήκες αποτελεσματικότητας και περιορισμού του κόστους σε αντίθεση με τον σπάταλο δημόσιο τομέα. Ούτε φταίνε φυσικά οι εργαζόμενοι οι οποίοι κάλυψαν κάποια από τη μισθολογική απόσταση από τους εργαζόμενους της υπόλοιπης Ευρώπης. Υπάρχει συνολική αποτυχία της ελληνικής αστικής τάξης όσον αφορά το μισθολογικό κόστος και του ιδιωτικού αλλά και το δημόσιου τομέα. Εκεί βρίσκεται ο πραγματικός υπεύθυνος της κρίσης.
Από μαύρες έως εφιαλτικές βλέπει τις εξελίξεις στην ευρωπαϊκή κρίση ο Πολ Κρούγκμαν, αν η Γερμανία δεν ανταποκριθεί στον ηγετικό της ρόλο στα οικονομικά δρώμενα της Γηραιάς Ηπείρου.
Στο πλαίσιο ομιλίας που έδωσε προχθές σε εκδήλωση της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Φαρμακευτικών Εταιρειών και Eνώσεων –EFPIA– στις Βρυξέλλες, ο νομπελίστας οικονομολόγος υποστήριξε ότι η πορεία που ακολούθησε ως τώρα η Ε.Ε. προκειμένου να βγει από την κρίση δεν ήταν η καλύτερη δυνατή. Ισοδυναμεί, όπως είπε, με «τραγωδία» που οφείλεται σε «καλές προθέσεις».
Του Μπάμπη Μιχάλη
Ελλειψη τραπεζικής ένωσης
Ο Κρούγκμαν υποστήριξε ότι η έλλειψη τραπεζικής και δημοσιονομικής ένωσης βύθισε την Ε.Ε. στην κρίση, που ενδεχομένως να παραταθεί. Ανέφερε ως χαρακτηριστικό παράδειγμα τις περιπτώσεις της Ισπανίας και της αμερικανικής Πολιτείας της Φλόριντα. Και οι δύο βίωσαν νωρίτερα φούσκα στην αγορά ακινήτων τους, που έσκασε. Η ύπαρξη δημοσιονομικής ένωσης μεταξύ των αμερικανικών Πολιτειών επέτρεψε στη Φλόριντα να στηριχθεί στις αυτόματες πληρωμές της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και να χρηματοδοτήσει το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης και τα επιδόματα ανεργίας χωρίς να επιβαρύνει τον πολιτειακό προϋπολογισμό. Η Φλόριντα ενισχύθηκε από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ με ποσό ίσο με το 5% του αμερικανικού ΑΕΠ και σήμερα εμφανίζει ποσοστό ανεργίας κάτω από τον εθνικό μέσο όρο (κυρίως λόγω της εσωτερικής μετανάστευσης των εργαζομένων).
Αντίθετα η Ισπανία -που συναγωνίζεται σε ρεκόρ ανεργίας σήμερα την Ελλάδα- δεν είχε την ίδια τύχη, πρόσβαση δηλαδή σε ανάλογες αυτόματες πληρωμές, με αποτέλεσμα να στηριχθεί σχεδόν αποκλειστικά στον δανεισμό.
O Αμερικανός οικονομολόγος εκτιμά ότι η τρέχουσα κρίση στην Ε.Ε. θα οδηγήσει πιθανότατα σε ένα από 4 παρακάτω σενάρια:
Α. Η Γερμανία θα αναλάβει τον ρόλο που κατέχει ως η «ατμομηχανή» της ευρωπαϊκής οικονομίας. Σε συνεργασία με τα υπόλοιπα μεγάλα κράτη της Ε.Ε. και τη βοήθεια πολιτικών νομισματικής επέκτασης και άπλετης ρευστότητας από μέρους της ΕΚΤ θα αναλάβει να προωθήσει μέτρα αναθέρμανσης του πληθωρισμού. Ο στόχος, προφανής. Οι υψηλότερες τιμές θα οδηγήσουν σε επανέναρξη επενδύσεων από τις επιχειρήσεις, προσλήψεις, αύξηση της απασχόλησης και των εισοδημάτων, τόνωση της κατανάλωσης και της ζήτησης και τελικά βελτίωση της οικονομικής ανάπτυξης. Στο πλαίσιο ενός τέτοιου σεναρίου, ο Κρούγκμαν τάσσεται κάθετα υπέρ της αύξησης του κόστους εργασίας στη Γερμανία -που θα οδηγήσει σε αύξηση της κατανάλωσης εκεί και σε παράπλευρες θετικές επιπτώσεις για τις οικονομίες των εταίρων της- αντί της εφαρμοζόμενης μείωσής του στην Ισπανία. Ο κεϊνσιανός οικονομολόγος εκτιμά ότι το σενάριο αυτό θα είναι το καλύτερο δυνατό για την Ε.Ε. Θεωρεί όμως ότι δεν πρόκειται να ενεργοποιηθεί παρά μόνον όταν η Ε.Ε. φτάσει στο χείλος του γκρεμού.
Οι κυβερνώντες, από χτες λοιπόν, εμφανίζουν – ανεπισήμως, αφού οι οριστικές ανακοινώσεις αναμένονται για τις 8 Ιούλη – ως «τελειωμένη υπόθεση» την επιλογή του αγωγού «ΤΑΡ», ο οποίος προβλέπεται να διασχίζει τον ελλαδικό χώρο, για τη μεταφορά του φυσικού αερίου από την Κασπία Θάλασσα και το Αζερμπαϊτζάν στην Ευρώπη.
Ο πρωθυπουργός Αντ. Σαμαράς και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ευαγ. Βενιζέλος, συναντήθηκαν χτες με τους εκπροσώπους της κοινοπραξίας «Shah Deniz II» («Σαχ Ντενίζ ΙΙ») που εκμεταλλεύεται το κοίτασμα φυσικού αερίου στο Αζερμπαϊτζάν, όπου και ενημερώθηκαν, κατά τις πληροφορίες, για την επιλογή του «ΤΑΡ» έναντι της ανταγωνιστικής κοινοπραξίας «NABUCCO WEST» («Ναμπούκο Γουέστ»), που στη διαδρομή της δεν περιελάμβανε την Ελλάδα.
Με στόχο να υπηρετήσουν την «succes story» προπαγάνδα τους περί «ανάπτυξης» και «επενδύσεων», οι συγκεκριμένες συναντήσεις αξιοποιήθηκαν από τους κυβερνώντες και πυροδότησαν ένα χαρτοπόλεμο από μελέτες, ανακοινώσεις και δηλώσεις για τα δήθεν οφέλη που θα αποκομίσει η χώρα και ο ελληνικός λαός από την κατασκευή του αγωγού. Το υπουργείο Εξωτερικών εξέδωσε μάλιστα μέχρι και σχετική έκθεση για να «διαφημίσει» τα «πλεονεκτήματα που συνεπάγεται για την Ελλάδα ο αγωγός ΤΑΡ»
Ας δούμε πρώτα τι ισχυρίζονται, ώστε να έχουμε μια πλήρη εικόνα που θα αποκαθιστά την πραγματικότητα και θα εξηγεί γιατί το πανηγύρι τους είναι… για τα πανηγύρια:
Ανάμεσα στα άλλα, στην έκθεση του υπουργείου Εξωτερικών, γίνεται λόγος για«σημαντική άμεση ξένη επένδυση στην Ελλάδα ύψους 1,5 δισ. ευρώ» που όπως ισχυρίζεται η κυβέρνηση θα «αυξήσει την απασχόληση» με τη «δημιουργία 2.000 άμεσων και 10.000 έμμεσων νέων θέσεων εργασίας» και που θα φέρει «πολλαπλασιαστικά οφέλη στην ελληνική οικονομία»…
Στην ίδια έκθεση προπαγανδίζεται η «γεωστρατηγική σημασία της ολοκλήρωσης του αγωγού TAP», που όπως υποστηρίζουν «θα είναι μία από τις μεγαλύτερες επενδύσεις που έχουν γίνει ποτέ στη χώρα μας και θα σηματοδοτήσει τη δυναμική επανατοποθέτηση της Ελλάδας στο γεωστρατηγικό περιβάλλον και στον ενεργειακό χάρτη της περιοχής».
Πάντα σύμφωνα με την κυβέρνηση, η διέλευση του «ΤΑΡ» από την Ελλάδα σηματοδοτεί την «αύξηση των επιλογών και της διαπραγματευτικής δύναμης της χώρας μας έναντι των προμηθευτών της» και καθιστά την Ελλάδα «ενεργειακό κόμβο και άξονα στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης»…
Το κείμενο δημοσιεύεται στην έκδοση του συλλόγου «Γ. ΚΟΡΔΑΤΟΣ», Οι ιδιωτικοποιήσεις και η πολιτική εξόδου από την κρίση, 2013, σελ. 33-61
Η έξοδος από την κρίση
του Δημήτρη Καλτσώνη
Η σημερινή καπιταλιστική κρίση που χτύπησε με ιδιαίτερη οξύτητα τη χώρα μας και οι οδυνηρές της συνέπειες στην καθημερινή ζωή των πλατιών λαϊκών στρωμάτων αναδεικνύουν ανάγλυφα την ανάγκη χάραξης μιας διαφορετικής πορείας. Ο αμυντικός αγώνας των εργαζομένων πρέπει να δεθεί διαλεκτικά με την αντεπίθεσή τους, με σκοπό την έξοδο από την κρίση σε όφελος του λαού.
Φερνάν Λεζέ, «Ο μηχανικός», 1920
Α. ΟΙ ΣΗΜΕΡΙΝΕΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΕΙΣ:
ΓΙΑ ΜΙΑ ΦΙΛΟΛΑΪΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΠΟΡΕΙΑ
Αφετηρία της ανάλυσης των σημερινών αναγκών είναι μια παραδοχή. Μια παραδοχή που επιβεβαιώνεται πλήρως, συντριπτικά θα έλεγε κανείς, από την πραγματικότητα. Η άρχουσα τάξη της χώρας μας δεν μπορεί και δεν θέλει να εκπονήσει ένα σχέδιο βιομηχανικής ανάπτυξης και, πολύ περισσότερο, ένα σχέδιο ανάπτυξης σε όφελος του λαού αφού α. ο καπιταλισμός στην Ελλάδα είχε πάντοτε σχετικά χαμηλή υλικοτεχνική βάση, β. τα τελευταία χρόνια δυνάμωσε η εξάρτηση από το ξένο μονοπωλιακό κεφάλαιο, γ. το διεθνές μονοπωλιακό κεφάλαιο ελέγχει την ελληνική οικονομία και βασικούς τομείς της χώρας, δ. η χώρα έχει προσαρμόσει την οικονομία της, κυρίως στον τομέα των υπηρεσιών, ε. η βιομηχανική παραγωγική βάση της χώρας συρρικνώνεται.
Ένα τέτοιο σχέδιο πρέπει αναπόφευκτα να ξεκινά από την αντίθεση με τις πολιτικές της ΕΕ και του ΔΝΤ που μας έφεραν ως εδώ, που διέλυσαν τη βιομηχανική και αγροτική οικονομία της χώρας, που όξυναν τις κοινωνικές ανισότητες. Πρέπει να ξεκινά από την αποδέσμευση από κάθε οικονομική, πολιτική και στρατιωτική εξάρτηση, από την αναζήτηση και αξιοποίηση της συνεργασίας άλλων διεθνών παραγόντων, πάντα σε πνεύμα ανεξαρτησίας και όχι υποτέλειας.
Έπειτα από τέσσερα χρόνια εφαρμογής ενός μείγματος οικονομικής πολιτικής, το οποίο συνίσταται σε δημοσιονομική συστολή, εσωτερική υποτίμηση και απορρύθμιση της αγοράς εργασίας, η «επίσημη» ανεργία στην Ελλάδα έχει υπερβεί το 27% και η αθροιστική μείωση του ΑΕΠ το 20%, ενώ εκτιμάται ότι η ύφεση θα είναι πάνω από 5% κατά το 2013.
Πρόκειται για τη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη μεγαλύτερη μείωση του ΑΕΠ και των μισθών, σε ποσοστά διπλάσια από αυτήν που την ακολουθεί, δηλαδή την Πορτογαλία, η οποία επίσης ανήκει, γεγονός καθόλου συμπτωματικό, στην «περιφέρεια» της Ζώνης του Ευρώ (ΖΕ). Τέλος, όσον αφορά στον πίνακα των ρυθμών μεταβολής του ΑΕΠ σε παγκόσμια κλίμακα, για το έτος 2011, η χώρα μας βρισκόταν στη θέση 214 (με μείωση του ΑΕΠ κατά 6.9%), δηλαδή μπροστά μόνον από την Ανγκουίλα (μείωση κατά 8.5%) και την Υεμένη (μείωση κατά 10.5%).
Η ανάλυση των δεδομένων της ελληνικής οικονομίας δείχνει ότι ακόμα και εάν αυξάνεται, εφεξής, το ΑΕΠ με μέσο ετήσιο ρυθμό 1%, τότε μετά από μία δεκαετία η ανεργία θα είναι στο 30%. Δείχνει, επίσης, ότι για να αρχίζει να μειώνεται η ανεργία πρέπει, από αύριο κιόλας, το ΑΕΠ να αρχίζει να αυξάνεται με ρυθμό πάνω από 2%. Έτσι, για να σημειωθεί μία συμπίεση της ανεργίας στο π.χ. 10% μέσα σε 5 έτη, απαιτείται αύξηση του ΑΕΠ με μέσο ετήσιο ρυθμό 5.4%, ο οποίος ενέχει αύξηση της απασχόλησης με μέσο ετήσιο ρυθμό 4.4%, δηλαδή τη δημιουργία 181 χιλιάδων θέσεων εργασίας ανά έτος.
Υπάρχει κανείς που ισχυρίζεται, βάσει στοιχείων, ότι θα μειωθεί η ανεργία; Όχι, δεν υπάρχει κανείς. Καταρχάς, τόσο η Τρόικα εξωτερικού όσο και η Τρόικα εσωτερικού δεν έχουν καταθέσει κανένα πρόγραμμα ή μελέτη, τόσο για το ζήτημα της ανεργίας όσο και γενικά για αυτό της ανάκαμψης. Αντιθέτως, μάλιστα, εκτιμούν (με τρόπο-μέθοδο που δεν γνωρίζω να έχει δημοσιοποιηθεί) ότι ο μέσος ρυθμός μεγέθυνσης του ελληνικού ΑΕΠ θα είναι της τάξης του 2%, κατά την περίοδο 2015-2020, και της τάξης του 1.7%, για μετά το 2020. Άρα, ομολογούν, εμμέσως πλην σαφώς, ότι ούτε στοχεύουν στην ούτε αναμένουν την συμπίεση της ανεργίας. (περισσότερα…)
Η εξέγερση στην Τουρκία καλά κρατεί. Έστω και αν ξεκίνησε αυθόρμητα για οικολογικά θέματα, από τη στιγμή που η κυβέρνηση Ερντογάν άσκησε κτηνώδη βία κατά των διαδηλωτών, στο επίκεντρο βρέθηκαν η βαρβαρότητα της αστυνομίας αλλά και οι τεράστιες κοινωνικές ανισότητες. Την ίδια ώρα, η ακολουθούμενη σε όλη την ΕΕ πολιτική λιτότητας προκαλεί πλέον μαζικές αντιδράσεις εκ μέρους των πολιτών σχεδόν όλων των κρατών-μελών. Έστω και αν σε επίπεδο κοινωνικών αγώνων ο βαθμός αντίδρασης δεν είναι ακόμα σε υψηλά επίπεδα, εκλογικά το πολιτικό σκηνικό στην Ευρώπη σείεται, σε όσες ευρωπαϊκές χώρες έγιναν εκλογές τα τελευταία τρία χρόνια.
»Μεγάλες διαδηλώσεις θα οργανωθούν, η καθεστηκυία τάξη θα απολέσει τη νομιμοποίησή της και θα ξεσπάσει επανάσταση » προειδοποιεί στο νέο του βιβλίο ο Γάλλος οικονομολόγος Ζακ Αταλί, που φυσικά δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως …ακρο-αριστερός.
»Υπάρχουν όλες οι ενδείξεις ότι το παγκόσμιο εξεγερτικό κύμα του 2011 είναι ακόμα ζωντανό» λέει ο καθηγητής κοινωνιολογίας στο πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϋ στην Καλιφόρνια , Σίχαν Τουγκάλ. Στην Ευρώπη επικρατεί ατμόσφαιρα Μεσοπολέμου. Θυμίζει κάτι από τη δεκαετία του 1930. Από τη μια η φοβερή οικονομική κρίση και από την άλλη να αναζητούνται όλο και πιο αυταρχικές λύσεις στη διακυβέρνηση των ευρωπαϊκών χωρών. »Τι θα προκύψει από το νέο παγκόσμιο κύμα;» διερωτάται ο Αμερικανός καθηγητής. »Είμαστε μπροστά στο 1848 ή στο 1905; Μήπως θα πρέπει να περιμένουμε δεκαετίες για μια επανάσταση ή το σημερινό κύμα θα είναι προάγγελος για »κάτι» για να έρθει πολύ σύντομα, ίσως ένα δεύτερο 1917;»
Κάποιοι μπορεί να αναρωτηθούν γιατί να θέλουμε ένα δεύτερο 1917, με δεδομένο ότι οι ελπίδες που επενδύθηκαν τότε ήταν υπερβολικές. Το 1917 έδειξε σε όλο τον κόσμο ότι οι λαϊκές τάξεις μπορούν να οργανωθούν και να λαμβάνουν αποφάσεις που επηρεάζουν τη μοίρα των χωρών τους και ολόκληρου του κόσμου. Επιπλέον, ολόκληρη η καπιταλιστική Δύση αναγκάστηκε να αναδιοργανώσει τις πολιτικές και οικονομικές δομές της για να ενσωματώσει τις λαϊκές φωνές και τα αιτήματα από το φόβο του ολοκληρωτικού αφανισμού της αστικής τάξης.»
Το ευρωπαϊκό κύμα του 1848 μπορεί να μην οδήγησε σε δημοκρατικά καθεστώτα, αλλά έπεισε την εργατική τάξη και τα μεσαία στρώματα στην Ευρώπη ότι ήταν δυνατό να επιτευχθεί ένας πιο δημοκρατικός και κοινωνικός κόσμος. Έβαλε την κοινωνικοποίηση στην ημερήσια διάταξη. Πολύ περισσότερο, οι ήττες των μαζικών εξεγέρσεων του 1848 δίδαξαν την ανάγκη ύπαρξης ηγεσιών και οργάνωσης για την επίτευξη των στόχων.
Το κύμα του 1905 είναι γνωστό και για τις ήττες αλλά και τις νίκες του. Βοήθησε με την εμπειρία που αποκτήθηκε στη συγκρότηση των πιο μαζικών, ανεξάρτητων δημοκρατικών οργανώσεων (εργατικών, αγροτικών και στρατιωτικών συμβουλίων) που είχε δει μέχρι τότε η παγκόσμια ιστορία. Χωρίς το 1905 δεν θα υπήρχε 1917.
Είναι σε όλους μας γνωστό (εξάλλου αποτελεί τμήμα της ρητορικής του ΣΥΡΙΖΑ) ότι δεν υπάρχει καμιά Ευρωπαϊκή συνθήκη, καμιά νομοθεσία, που να προβλέπει την εκδίωξη μιας χώρας-μέλους από την ευρωζώνη. Επίσης, δεν υπάρχει καμιά συνθήκη που να προβλέπει την οικειοθελή αποχώρηση μιας χώρας από αυτήν. Το ερώτημα, παρ’ όλα αυτά, παραμένει: υπάρχει μέλλον για τη χώρα μας μέσα στο ευρώ και, αν ναι, ποιο είναι αυτό; Επιπλέον, η παραμονή ή όχι μιας χώρας στην ευρωζώνη είναι αποκλειστικά και μόνο δικό της ζήτημα, δική της επιλογή; Το κοινό νόμισμα είναι ένα «αγαθό» που δόθηκε στους «Ευρωπαίους» και αυτοί (δηλαδή οι ευρωπαϊκοί ιμπεριαλισμοί) δεν είναι σε θέση να αποφασίσουν ποιος θα συμμετέχει ή όχι σε αυτό, δεν είναι σε θέση να αποφασίσουν αν θα διώξουν κάποιον;
Το αν θα μείνει ή θα φύγει η Ελλάδα από το ευρώ δεν είναι μόνο απόφαση «δική της» (δηλαδή της κυβέρνησής της). Η διεθνής πολιτική δεν διεξάγεται μόνο στη βάση των διεθνών συνθηκών και του… «αμοιβαίου σεβασμού των λαών», το αντίθετο. Αν ήταν έτσι, δεν θα υπήρχαν ούτε εμπορικοί πόλεμοι, ούτε εμπάργκο, ούτε πόλεμοι, ούτε ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις. Το κοινό νόμισμα δεν είναι η «κοινή ευημερία των Ευρωπαϊκών λαών», αντίθετα είναι το όχημα για την κερδοφορία των Ευρωπαϊκών ιμπεριαλισμών. Επομένως, η τύχη του δεν θα αφεθεί εύκολα και χωρίς λυσσώδη μάχη στα χέρια ενός λαϊκού κινήματος, ελληνικού ή όχι, με ή χωρίς Ευρωπαϊκές συνθήκες. Το πρόβλημα ευρώ περιπλέκεται ακόμα περισσότερο από το ότι οι Ευρωπαϊκοί ιμπεριαλισμοί έχουν φτάσει σε ένα σημείο όπου η όποια κερδοφορία του ενός εξαρτάται πλέον από τις απώλειες του άλλου.
Τα πολλά ευρώ: οι αποκλίνουσες στρατηγικές του «κοινού» νομίσματος
Υπάρχει μια απλή πραγματικότητα: υπό τις τρέχουσες συνθήκες ταξικής πάλης στις Ευρωπαϊκές χώρες και ανεξάρτητα από την έκβαση της ελληνικής κρίσης, το κοινό νόμισμα δεν πρόκειται να συνεχίσει να υπάρχει για πολύ. Η ελληνική «ιδιαίτερη περίπτωση» μπορεί μόνο να επιταχύνει ή να επιβραδύνει την τελική κατάληξη – πολλώ δε μάλλον που καθόλου ιδιαίτερη δεν είναι.
Το νόμισμα (που συνήθως συμπληρώνεται με το επίθετο «εθνικό») δεν είναι, όπως ισχυρίζεται ο νεοφιλελεύθερος μύθος, απλώς ένα μέσο διευκόλυνσης των ανταλλαγών. Κάθε καπιταλιστικός σχηματισμός (με την εξαίρεση της ευρωζώνης) έχει το δικό του νόμισμα• υπάρχουν πολύ σημαντικοί λόγοι για αυτό. Μεταξύ πολλών άλλων, το νόμισμα συμπυκνώνει το επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων σε αυτόν το σχηματισμό και ουσιαστικά «μετράει» τη θέση του στην ιμπεριαλιστική αλυσίδα. Οι αγορές, εγχώριες και διεθνείς, «βαθμολογούν» τις επιδόσεις της αστικής τάξης κάθε χώρας στην ταξική πάλη μέσα από τη βαθμολόγηση του νομίσματός της (και των εμπορευμάτων που είναι τιμολογημένα σε αυτό, μεταξύ των οποίων και το κρατικό ή άλλο χρέος).
Η εισαγωγή του κοινού νομίσματος ήταν μια τυχοδιωκτική κίνηση που προσπάθησε να απαντήσει στην ιστορική παρακμή και υποβάθμιση του Ευρωπαϊκού κέντρου που ακολούθησε τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Και, αντίθετα από την κοινή οικονομίστικη ερμηνεία των πραγμάτων από την Αριστερά, δεν ήταν μια οικονομική αλλά μια πολιτική κίνηση. Ένα στοίχημα, δηλαδή, που δεν στηρίχτηκε σε κοινά συμφέροντα όσο σε αποκλίνουσες προσδοκίες και εκβιασμούς: η Γαλλία περίμενε να περιορίσει τη βιομηχανική Γερμανία με βάση την πολιτική της ισχύ και τις συμμαχίες της (εξού και η είσοδος της Ελλάδας στην Ένωση), η Γερμανία πάλι να «υποτάξει» οικονομικά την πολιτικά και στρατιωτικά ισχυρότερη Γαλλία.
Η κρίση του 2007-9 ήταν μεγάλο πλήγμα για τους διαμορφωτές οικονομικής πολιτικής. Για δύο σχεδόν δεκαετίες είχε επικρατήσει η αντίληψη ότι δομικές κρίσεις συμβαίνουν μόνο σε χώρες όπου οι θεσμοί είναι αδύναμοι και η διαφθορά βαθιά. Οι ώριμες χώρες έχουν ανεξάρτητη Κεντρική Τράπεζα, απαλλαγμένη από την πίεση των πολιτικών, που ασκεί αυστηρό έλεγχο στο χρήμα και κρατάει τον πληθωρισμό χαμηλά. Η οικονομία σταθεροποιείται, η παραγωγικότητα ανεβαίνει, τα εισοδήματα αυξάνονται σταθερά, το μέλλον είναι ρόδινο.
Βέβαια, υπήρχε ο «μάγος» Άλαν Γκρίνσπαν της Φεντ που κάθε τόσο δημιουργούσε και μια φούσκα στις χρηματοπιστωτικές αγορές παρέχοντας αφειδώς ρευστότητα στις τράπεζες κι αφήνοντας τα «γκόλντεν μπόις» να κερδοσκοπήσουν ελεύθερα. Μικρό όμως το πρόβλημα, αφού ο πληθωρισμός παρέμενε χαμηλός και κάθε νέα φούσκα μάζευε τα αποκαΐδια της προηγούμενης. Από φούσκα σε φούσκα, λοιπόν, καταλήξαμε στην τεράστια κρίση του 2007-9 που κόντεψε να τσακίσει την παγκόσμια οικονομία.
H κρίση δημιούργησε τεράστιο κενό στην οικονομική πολιτική, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Το πρόβλημα μακροπρόθεσμης πολιτικής παραμένει άλυτο και η παγκόσμια συζήτηση είναι έντονη. Το βραχυπρόθεσμο πρόβλημα όμως, μετά από μια σύντομη περίοδο δισταγμού, απαντήθηκε με την πολιτική της λιτότητας. Τι λέει η λιτότητα; Με απλά λόγια, ότι η λύση της κρίσης θα προκύψει από την περικοπή των δημοσίων ελλειμμάτων, τον περιορισμό των μισθών και των συντάξεων, τη συρρίκνωση των ελλειμμάτων στο εξωτερικό ισοζύγιο και τον έλεγχο του δημόσιου χρέους.
Η λιτότητα δεν είναι νέα θεωρία και η σχετική συζήτηση πάει τουλάχιστον έναν αιώνα πίσω. Το 2009-10 όμως απόκτησε νέα φτερά από τους γνωστούς οικονομολόγους Κένεθ Ρόγκοφ και Κάρμεν Ράινχαρτ που μας πληροφόρησαν ότι όταν το δημόσιο χρέος ξεπεράσει το 90% του ΑΕΠ, η ανάπτυξη υποχωρεί απότομα. Από κοντά κι ο Αλμπέρτο Αλεσίνα που ισχυρίστηκε ότι η δημόσια συρρίκνωση που επιφέρει η λιτότητα είναι στην πράξη ‘επεκτατική’ γιατί αντιδρά θετικά ο ιδιωτικός τομέας. Έρχεται, βλέπετε, η περίφημη νεράιδα της εμπιστοσύνης και τονώνει τις ιδιωτικές επενδύσεις.
Γιατί επικράτησε αυτή η παράλογη θεωρία; Πρώτον γιατί ο πυρήνας της δεν είναι παρά καταστάλαγμα της ιδεολογίας του νεοφιλελευθερισμού που κυριαρχεί στα πανεπιστήμια, τα κέντρα σκέψης, τα ΜΜΕ και αλλού. Δεύτερον, γιατί συμβαδίζει με τα βραχυπρόθεσμα συμφέροντα των χρηματοπιστωτικών αγορών και των δανειστών γενικότερα. Από την πλευρά του δανειστή, το ‘συμμάζεμα’ που φέρνει η λιτότητα φαίνεται σα να κάνει πιθανότερη την αποπληρωμή των χρεών του δημοσίου.
Δεν έχει τύχη τελικά η επικοινωνιακή επίθεση της κυβέρνησης. Όλα όσα λέει για το τέλος της κρίσης, τη διαφαινόμενη ανάκαμψη και την ανταμοιβή του ελληνικού λαού για τις θυσίες του, συνεχώς αποδεικνύονται κούφια λόγια. Τελευταία ψυχρολουσία τα στοιχεία των εθνικών λογαριασμών για το πρώτο τρίμηνο του 2013 που μόλις ανακοίνωσε η Ελ.Στατ.
Στις 15 Μαΐου, καθώς η κυβερνητική εκστρατεία αισιοδοξίας επιταχυνόταν, η Ελ.Στατ. δημοσιοποίησε τη ‘γρήγορη’ εκτίμηση της για το ΑΕΠ του πρώτου τριμήνου του 2013 που έδειχνε συρρίκνωση 5.3% σε ετήσια βάση. Αμέσως κινητοποιήθηκαν οι μηχανισμοί και δήλωσαν ότι ήταν ‘μόνο’ 5.3%, άρα η συρρίκνωση επιβραδύνεται. Φως στο τούνελ! Από κοντά και οι βαθυστόχαστοι ερευνητές των τραπεζών με τα τριμηνιαία δελτία τους μας πληροφόρησαν ότι, αυτό ήταν, περνάμε πλέον σε χαμηλότερους ρυθμούς συρρίκνωσης του ΑΕΠ, τα επόμενα τρίμηνα η συρρίκνωση θα επιβραδυνθεί κι άλλο και θα περάσουμε, επιτέλους, σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης το 2014. Το πρόγραμμα είναι μεν οδυνηρό, αλλά φέρνει αποτελέσματα.
Είναι άξια θαυμασμού η εκστρατεία του μνημονιακού στρατοπέδου γιατί στην πραγματικότητα η ελληνική οικονομία παραμένει σε βαθύτατη ύφεση και δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η κατάσταση αλλάζει ουσιαστικά. Δε χρειάζεται να πάμε μακριά για να βεβαιωθούμε. Μας το λέει η Ελ.Στατ. Δυστυχώς για τους κράχτες της αισιοδοξίας, τα Μνημόνια είχαν και ορισμένα ατυχή παράπλευρα αποτελέσματα. Σε παλιότερες εποχές, βλέπετε, η στατιστική υπηρεσία θα είχε μια πιο ‘πλαστική’ προσέγγιση όσον αφορά την πολιτική σημασία των μετρήσεων της. Οι τεχνοκράτες της ΕΕ όμως, βορειοευρωπαίοι επί το πλείστον, επέβαλαν συστήματα που δείχνουν ακαμψία και έλλειψη προσαρμοστικότητας. Έρχεται λοιπόν η Ελ.Στατ. στις 7 Ιουνίου, σε μια τόσο λεπτή στιγμή για το μέλλον της χώρας, να ανακοινώσει τη λιγότερο ΄γρήγορη’ εκτίμηση της για το ΑΕΠ: η συρρίκνωση το πρώτο τρίμηνο ήταν 5.6%.
Με άλλα λόγια, το ΑΕΠ έπεσε ακόμη περισσότερο από ότι είχε δείξει η ‘γρήγορη’ εκτίμηση που ήταν ήδη τραγική. Το φως στο τούνελ υπάρχει μόνο στην φαντασία του κυβερνητικού στρατοπέδου. Δεν έχετε παρά να ρίξετε μια ματιά στο πρώτο γράφημα που βασίζεται στα πιο πρόσφατα στοιχεία της Ελ.Στατ. και δείχνει ότι η καταβύθιση της ελληνικής οικονομίας συνεχίζεται με αμείλικτο τρόπο. Η παρομοίωση που παραστατικότερα αποδίδει τη σημερινή κατάσταση της Ελλάδας δεν έχει να κάνει ούτε με τούνελ, ούτε με φώτα. Είναι μάλλον τα σαγόνια του καρχαρία.
Ελληνικό ΑΕΠ, εκ. ευρώ
Τα υπόλοιπα στοιχεία που επίσης μόλις δημοσιοποίησε η Ελ.Στατ. τεκμηριώνουν γιατί το ελληνικό ΑΕΠ κινήθηκε με τέτοιο τρόπο. Το δεύτερο γράφημα είναι λίγο πιο πολύπλοκο, αλλά ξεκαθαρίζει τα πράγματα, καθώς δείχνει τον ετήσιο ρυθμό αλλαγής των στοιχείων της συνολικής ζήτησης – των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου, της κατανάλωσης, των εξαγωγών και των εισαγωγών. Τα διαγράμματα είναι σε τριμηνιαία βάση, ξεκινώντας από το πρώτο τρίμηνο του 2011, όταν πια είχε γίνει φανερή η ολοκληρωτική κατάρρευση της ελληνικής οικονομίας λόγω της ‘σωτηρίας’ από την Τρόικα.
Η Ιστορία ξεκινά από την αρχή. Αναδύεται ο ρόλος του Νέου Ηγεμόνα στα Ευρωπαϊκά, εκεί όπου οι μίνι – «Δυνάμεις», τύπου Γερμανίας, τα έχουν κάνει μπάχαλο με την ελληνική και την κυπριακή οικονομική διάσωση και τον ευρωπαϊκό Νότο. Το να έχει ο «δανειστής των πάντων» λόγο στην αυριανή συστημική ηρεμία της συρρικνούμενης, αλλά ακόμη σημαντικής Ευρώπης, όντως έχει νόημα. Και αυτό κάνει η Γερμανία που «θρέφει» απροκάλυπτα τις φιλοδοξίες της Kίνας. Μετά την «Κινδία» (συνεργασία της Κίνας με την Ινδία), γεννάται τώρα και η «Κιρμανία», μια ισχυρή στρατηγική συνεργασία ανάμεσα στην Κίνα και στη Γερμανία που δεν έχει προηγούμενο. Αυτό είναι το συμπέρασμα Γερμανών σχολιαστών μετά την επίσκεψη του πρωθυπουργού της Κίνας, Λι Κετσιάνγκ, στο Βερολίνο την περασμένη εβδομάδα.
Πολύς λόγος έγινε, την τελευταία δεκαπενταετία, για την αλλόκοτη, συμβιωτική σχέση Αμερικής – Κίνας. Τώρα, όμως, διαπιστώνουμε τα ορατά σημάδια σταδιακής αποσύμπλεξης των δύο γιγάντων και τη νέα συμβιωτική σχέση που επωάζεται, αυτή τη φορά, μεταξύ Γερμανίας και Κίνας. Αλλά η θερμή αυτή σχέση Πεκίνου – Βερολίνου ανησυχεί την Ευρώπη και τις ΗΠΑ.
«Εχουμε άψογες σχέσεις. Οταν τα made in China θα είναι εφάμιλλα με τα made in Germany, το ζευγάρι μας θα είναι ονειρεμένο». Τα λόγια του Κινέζου πρωθυπουργού, μετά τη συνάντησή του με την Αγκελα Μέρκελ στο Βερολίνο, δεν θα μπορούσαν να είναι πιο θερμά και πιο σαφή. Στην Ευρώπη, κανείς ηγέτης δεν έχει για τους Κινέζους τη σημασία που έχει η κ. Μέρκελ. Κυρίως, επειδή η Γερμανία της Μέρκελ έχει ρόλο-κλειδί στο γεωπολιτικό και γεωστρατηγικό όραμά τους. Το Πεκίνο μαθαίνει από το Βερολίνο όχι μόνο πώς να ασκεί έναν ηγετικό ρόλο σε μια ήπειρο, αλλά και πώς να οικοδομεί ειδικές σχέσεις με τους ανταγωνιστές του.
Για τις διμερείς οικονομικές σχέσεις, τόνισαν, τόσο η «ισχυρότερη γυναίκα του κόσμου» όσο και ο Κινέζος πρωθυπουργός βρίσκονται σε εξαιρετικό σημείο. Η επίσκεψη ολοκληρώθηκε με 17 συμφωνίες, μεταξύ των οποίων η κατασκευή ακόμη ενός εργοστασίου της Volkswagen και η δημιουργία δύο κοινοπραξιών με τον χημικό κολοσσό Basf. Η εταιρεία αυτή, μάλιστα, δεν διστάζει να επενδύσει στην επαρχία Σιντζιάνγκ, που άλλες δυτικές επιχειρήσεις θεωρούν υψηλού κινδύνου. Κι αυτό δεν είναι όλο: το Βερολίνο επιβεβαίωσε τη ριζική του διαφωνία με την πρόταση των Βρυξελλών να επιβληθούν κυρώσεις εναντίον των Κινέζων παραγωγών φωτοβολταϊκών. «Εμείς προτιμάμε τη συνεργασία», λένε οι Γερμανοί, αγνοώντας τις καταγγελίες της Κομισιόν ότι οι Κινέζοι κάνουν «ντάμπινγκ» τιμών.
Κοινωνικό κράτος και μεταναστευτική πολιτική δοκιμάζονται στις συνθήκες της κρίσης
εφημ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Πρώτα ήρθε το Παρίσι, τον Οκτώβριο του 2005, ύστερα το Λονδίνο, τον Αύγουστο του 2011, και τώρα η Στοκχόλμη. Και στις τρεις περιπτώσεις, αλυσιδωτές, βίαιες ταραχές στα εργατικά προάστια των κοσμοπολίτικων μεγαλουπόλεων, με πρωταγωνιστές εφήβους, πρώτης ή δεύτερης γενιάς μετανάστες, ράγισαν τη βιτρίνα της «ανοιχτής, πολυπολιτισμικής κοινωνίας». Αυτή τη φορά το σοκ ήταν ακόμη μεγαλύτερο, καθώς προερχόταν από τη χώρα η οποία μέχρι πρόσφατα δίκαια υπερηφανευόταν για το πιο προχωρημένο κοινωνικό κράτος και την πιο γενναιόδωρη πολιτική ασύλου στη Δύση. Στον αμείλικτο καθρέφτη της πραγματικότητας, το περίφημο «Folkhemmet», το σουηδικό Σπίτι των Λαών, δεν φαντάζει πια σαν το πιο όμορφο του κόσμου.
Το φαινόμενο μοιάζει να επαναλαμβάνεται με μαθηματική κανονικότητα. Στο Παρίσι, ρόλο πυροκροτητή έπαιξε ο θάνατος του 15χρονου Μπουνά Τραορέ και του 17χρονου Ζιέντ Μπενά, παιδιών μεταναστών από την Αφρική, στη διάρκεια αστυνομικής καταδίωξης στο υποβαθμισμένο προάστιο Κλισί-σου-Μπουά. Τις βρετανικές ταραχές πυροδότησε ο θανάσιμος πυροβολισμός του 29χρονου μαύρου Μαρκ Ντάγκαν από αστυνομικούς, οι οποίοι τον καταδίωκαν στο Τότεναμ του βορείου Λονδίνου. Οσο για τη Σουηδία, την αφορμή έδωσε ο θάνατος του 69χρονου Λενίνε Ρέλβας-Μάρτινς, Πορτογάλου μετανάστη με ψυχολογικά προβλήματα, ο οποίος πυροβολήθηκε από αστυνομικούς μέσα στο διαμέρισμά του, στο Χάσμπι, προάστιο της Στοκχόλμης, το οποίο κατοικείται σε ποσοστό 80% από μετανάστες.
Πίσω από κάθε αφορμή, κρύβονται πολλές αιτίες. Η απώλεια μιας ζωής από τον υπερβάλλοντα ζήλο κάποιων αστυνομικών οργάνων έπαιξε και στις τρεις περιπτώσεις τον ρόλο του σπινθήρα, μόνο γιατί κάτω από την απατηλή επιφάνεια της κοινωνικής γαλήνης είχε συσσωρευτεί πολύ «μπαρούτι». Ενα αστικό υποπρολεταριάτο νέων ανθρώπων, συνήθως ξενικής προέλευσης, χωρίς δουλειά, χωρίς σπουδές και χωρίς μέλλον, αντιμέτωπο με καθημερινούς, κάποτε ταπεινωτικούς ελέγχους από τις αστυνομικές αρχές, δεν χρειαζόταν παρά μια τυχαία σπίθα για να εκραγεί. Στο Χάσμπι, το 20% των νέων δεν πηγαίνει ούτε στη δουλειά ούτε στο σχολείο. Σε ολόκληρη τη Σουηδία, οι μετανάστες αντιστοιχούν στο 15% του πληθυσμού, αλλά εκπροσωπούν το 35% των ανέργων. Προτού εκδηλωθεί το πρόσφατο «τσουνάμι» των βίαιων ταραχών, είχαν αρχίσει να πληθαίνουν οι σποραδικές μικροεξεγέρσεις νέων στη Στοκχόλμη, το Γκέτεμποργκ και το Μάλμε. Το καζάνι έβραζε από καιρό…
Φουντώνει η δημόσια συζήτηση για τα »δεινά» του ευρώ
»Μόνη ελπίδα το εσκούδο»
Αναδημοσιεύουμε χωρίς σχόλια απο το bankingNews.gr ρεπορτάζ για την συζήτηση που έχει ανάψει στην Πορτογαλία με αφορμή το βιβλίο του καθηγητή οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Λισαβόνας ,João Ferreira do Amaral, »Γιατί πρέπει να φύγουμε απο το ευρώ».
Πηγή: ΤΟ ΜΕΤΩΠΟ
Θραύση κάνει στην Πορτογαλία το βιβλίο του Joao Ferreira do Amaral, το οποίο αναζητά τον «ένοχο» για τα οικονομικά δεινά που υφίστανται οι Πορτογάλοι.
Το βιβλίο με τίτλο «Γιατί πρέπει να φύγουμε από το ευρώ» έχει πυροδοτήσει μια άνευ προηγουμένου συζήτηση στην Πορτογαλία (τηλεοπτικά debate, δημόσιες διαλέξεις, άρθρα στις εφημερίδες) για τα αίτια της οικονομικής κρίσης στην χώρα. Το δίλημμα που τίθεται είναι εάν για αυτήν την κατάσταση ευθύνεται η πολιτική της λιτότητας στο πλαίσιο του προγράμματος διάσωσης ή αν υπαίτιο για την κρίση είναι το ίδιο το ευρώ.
Και ενώ η δημόσια συζήτηση αναλώνεται στο εάν η Πορτογαλία έχει πράγματι μπροστά της ένα ρεαλιστικό μονοπάτι να επιτύχει την οικονομική ανάκαμψη μέσα στην Ευρωζώνη, ο συγγραφέας του βιβλίου είναι κατηγορηματικός: «Η Πορτογαλία δεν έχει καμία ελπίδα να ανακάμψει γρήγορα με το να είναι μέρος μιας νομισματικής ένωσης με ένα τόσο ισχυρό νόμισμα. Ευτυχώς, αυτό το ζήτημα έχει πάψει να αποτελεί ταμπού και πλέον γίνεται ευρεία συζήτηση τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και στο εξωτερικό».
Σύμφωνα με τον συγγραφέα του βιβλίου, ο οποίος είναι καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Λισαβόνας και έχει υπηρετήσει στο υπουργείο Οικονομικών, μόνη ελπίδα για την Πορτογαλία είναι η επιστροφή στο εσκούδο, κάτι που θα σήμαινε τη ραγδαία υποτίμηση του νομίσματος αλλά ταυτόχρονα θα καθιστούσε τα προϊόντα της χώρας πιο φθηνά και θα εκτόξευε τις εξαγωγές.
Από την πλευρά του ο πρωθυπουργός της Πορτογαλίας Pedro Passos Coelho επιμένει ότι η έξοδος της Πορτογαλίας από την Ευρωζώνη θα συνιστούσε μια καταστροφή για την χώρα και ότι εάν δεν ανταποκριθεί στις μνημονιακές της υποχρεώσεις, τότε θα αναγκαστεί να εγκαταλείψει το ευρώ.
Με το σύνθημα »Να κηρύξουμε παράνομη τη φτώχεια» , πολίτες και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, στην Ιταλία και σε άλλες χώρες, ξεκίνησαν μιαν εκστρατεία ενάντια στους νόμους , τους θεσμούς και τις κοινωνικές πρακτικές που γεννούν και τροφοδοτούν τη φτώχεια στις διάφορες χώρες και περιοχές του κόσμου. Ο Ρικάρντο Πετρέλα, καθηγητής Κοινωνικών και Πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας, ο οποίος μετέχει σε αυτή την εκστρατεία συνέταξε για λογαριασμό του κινήματος το κείμενο που ακολουθεί.
Εμείς οι πολίτες, Ιταλοί, Βέλγοι, Καναδοί, Αργεντινοί, Μαλαισιανοί, Ινδονήσιοι, Φιλιππινέζοι κ.ο.κ αρχίζουμε μια διαδικασία κοινωνικής και πολιτικής κινητοποίησης ενάντια στις δομικές αιτίες της φτώχειας.
Πρώτη αρχή: ‘’Κανείς δεν γεννιέται φτωχός ούτε επιλέγει να είναι ή να γίνει φτωχός’’. Είναι η κατάσταση της κοινωνίας στην οποία γεννιόμαστε αυτή που μας κάνει φτωχούς ή πλούσιους. Μπορούμε να αποφασίσουμε να ζούμε σε κατάσταση μεγάλης ολιγάρκειας, αλλά δεν είναι αυτή η κατάσταση της φτώχειας την οποία υφίστανται τρία δισεκατομμύρια ανθρώπινες υπάρξεις, που έχουν αποκλειστεί από το δικαίωμα σε μιαν αξιοπρεπή ζωή με τρόπο αντίθετο στη βούληση και την επιθυμία τους.
Δεύτερη αρχή: »Φτωχοί γινόμαστε .Η Φτώχεια Είναι μια κοινωνική κατασκευή’’. Η Φτώχεια δεν είναι ένα φυσικό φαινόμενο, όπως η βροχή. Είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο, που δημιουργείται και παράγεται από τις ανθρώπινες κοινωνίες. Οι σκανδιναβικές κοινωνίες των ετών 1960- 1980 κατόρθωσαν να εξαλείψουν τις δομικές διαδικασίες εξαθλίωσης. Άλλες κοινωνίες, αντίθετα, που βασίζονται σε διαφορετικές αρχές και κοινωνικές πρακτικές από τις σκανδιναβικές, παρήγαγαν και παράγουν αναπόφευκτα φαινόμενα εκτεταμένης φτώχειας .Είναι η περίπτωση των Ηνωμένων Πολιτειών.
Η τρίτη αρχή επιβεβαιώνει τις πρώτες δύο: ‘’Δεν είναι μόνον, ούτε κυρίως, η φτωχή κοινωνία εκείνη που παράγει φτώχεια.’’ Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι από οικονομική άποψη η πλουσιότερη χώρα του κόσμου κι ωστόσο η φτώχεια δεκάδων εκατομμυρίων (από τα 300 εκατομμύρια) πολιτών της αποτελεί μέρος της ιστορίας της.
Τέταρτη αρχή:’’ Ο αποκλεισμός παράγει τη φτώχεια’’. Δεν είναι η μοίρα ή η κακοτυχία οι αιτίες της φτώχειας, αλλά οι συγκεκριμένες μορφές του αποκλεισμού από την πρόσβαση στα ατομικά, πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα.
Γι αυτούς τους λόγους, πέμπτη αρχή είναι: ‘’ Στο βαθμό που είναι δομική διαδικασία , η φτώχεια είναι συλλογική’’. Δεν αφορά μόνον ένα πρόσωπο ή μια οικογένεια, αλλά ολόκληρους πληθυσμούς ( οικογένειες μεταναστών, νομάδες, χωριά χωρίς μέλλον, ζώνες που έχουν πληγεί από οικονομικές υφέσεις , κατοίκους υποβαθμισμένων συνοικιών…) και κοινωνικές κατηγορίες ( εργαζόμενους, αγρότες, τομείς της μεσαίας τάξης, παιδιά, γυναίκες, νέους που δεν κατορθώνουν να μπουν στον κόσμο της εργασίας, γέρους…)
Βρισκόμαστε μέσα στην δίνη της πιο βαθιάς καπιταλιστικής κρίσης των τελευταίων δεκαετιών. Πρόκειται για μια δομική κρίση του καπιταλισμού που οδηγεί όλο και μεγαλύτερα κομμάτια των λαϊκών στρωμάτων στην οικονομική και κοινωνική εξαθλίωση.
Τα ποσοστά ανεργίας έχουν πάρει ασύλληπτες διαστάσεις, κυριαρχεί και εντείνεται η εργοδοτική τρομοκρατία στους χώρους δουλειάς, η κρατική καταστολή και η περιστολή των δημοκρατικών δικαιωμάτων διογκώνεται, η άνοδος του φασισμού στην Ελλάδα είναι σταθερά ανοδική ενώ οι τα φαινόμενα εκφασισμού της κοινωνικής και πολιτικής ζωής πολλαπλασιάζονται διαρκώς.
Τίθεται λοιπόν σήμερα το ζήτημα της ολομέτωπης ανασυγκρότησης και αντεπίθεσης του λαϊκού-εργατικού κινήματος, αντεπίθεση η οποία περνάει μέσα από την αποδέσμευση της χώρας μας από την τρόικα, το ΔΝΤ, τα μνημόνια αλλά και την απειθαρχία απέναντι στα μέτρα και τις κατευθύνσεις της ΕΕ με στόχο τελικά την έξοδο της χώρας από αυτήν. Σήμερα είναι αναγκαία περισσότερο από ποτέ η συγκρότηση ενός λαϊκού μετώπου με αντιμονοπωλιακό και αντιιμπεριαλιστικό χαρακτήρα πάνω σε αυτές τις κατευθύνσεις ώστε να σπάσει τα δεσμά της εξάρτησης από τις ΗΠΑ και την ΕΕ και να αντιπαρατεθεί με τις ταξικές πολιτικές της ντόπιας ολιγαρχίας και του πολιτικού της προσωπικού.
Η οικοδόμηση αυτού του μετώπου, θα γίνει πραγματικότητα μέσα από την συλλογική δράση με την ανάπτυξη αγώνων στους χώρους δουλειάς, στην γειτονιά, σε σχολεία και σε πανεπιστήμια. Με ενωτικές αγωνιστικές πρωτοβουλίες που θα συσπειρώνουν τα πληττόμενα λαϊκά στρώματα.
Μέσα από μια τέτοια δράση και πρόταση θα ωριμάζει όλο και περισσότερο η συνειδητοποίηση της ανάγκης για την δημιουργία ενός αντιιμπεριαλιστικού, αντιμονοπωλιακού δημοκρατικού μετώπου, ενός σύγχρονου ΕΑΜ που θα είναι αντάξιο της των αγώνων του ελληνικού λαού και που θα διεκδικήσει την εξουσία προς όφελος εκείνων που παράγουν -χωρίς να καρπώνονται- τον πλούτο αυτού του τόπου.
Γιατί οι λόγοι της αντίθεσής μας στις ιδιωτικοποιήσεις δεν (πρέπει να) είναι μόνο ιδεολογικοί
Η γερμανική οικονομία εμφανίζεται σήμερα σαν το επιτυχημένο παράδειγμα προς μίμηση. Το 40% του ΑΕΠ κατευθύνεται στις εξαγωγές, η Γερμανία είναι η τρίτη εμπορική δύναμη στον κόσμο μετά την Κίνα και τις ΗΠΑ, το εμπορικό πλεόνασμα ξεπερνά τα 188 δισ. το 2012, ίσο σχεδόν με εκείνο της Κίνας. Με τα πλεονάσματα αυτά η γερμανική κυβέρνηση χρηματοδοτεί, ή υπόσχεται να χρηματοδοτήσει, τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές, επιβάλλοντας τους όρους της. Η βάση όμως της πολιτικής ισχύος της Γερμανίας, οι εξαγωγές, ενέχει τα σπέρματα της αναίρεσής της και η σημερινή ριψοκίνδυνη και επιθετική πολιτική έχει στόχο να μη γίνουν οι κίνδυνοι πραγματικότητα. Ο πρώτος κίνδυνος προέρχεται από την ανατροπή της διεθνούς οικονομικής συγκυρίας. Για να προστατευθούν από αυτόν, οι ιθύνοντες δεν ακολουθούν μια απλή εξαγωγική πολιτική, αλλά εδώ και δεκαετίες προωθούν την παραγωγική ενσωμάτωση των γερμανικών βιομηχανιών μέσω άμεσων επενδύσεων στις κυριότερες ξένες αγορές τους ανά την υφήλιο (ΗΠΑ, Μεξικό, Κίνα, Βραζιλία). Το πεδίο αναφοράς της γερμανικής οικονομικής πολιτικής έχει παύσει να είναι ευρωπαϊκό· είναι παγκόσμιο. Το 2012 η Ε.Ε. απορρόφησε 37% των γερμανικών εξαγωγών, έναντι 46% το 1999.
Δύναμη και αδυναμίες της γερμανικής οικονομίας
Ένας άλλος εξωτερικός κίνδυνος είναι ότι η Γερμανία αδυνατεί να ελέγξει τη διεθνή κίνηση κεφαλαίων. Οι μεγάλες ζημιές που υπέστησαν οι γερμανικές τράπεζες στις επενδύσεις τους στην αμερικανική αγορά παραγώγων το 2008 δείχνει ότι τα αμερικανικά hedge funds έχουν τη δυνατότητα να εκμηδενίσουν τη γερμανική αποταμίευση. Τον κίνδυνο αυτόν προσπαθεί να τον αποτρέψει η γερμανική πολιτική διαμορφώνοντας έναν ελεγχόμενο ευρωπαϊκό τραπεζικό χώρο. Από αυτόν η Γερμανία θα αντλεί αποταμιεύσεις, αντισταθμίζοντας τις πρόσφατες απώλειες των τραπεζών της και θα χρηματοδοτεί χαμηλότοκα τις βιομηχανικές της επενδύσεις, μειώνοντας προοπτικά την έκθεσή της στα αγγλοσαξονικά κερδοσκοπικά κεφάλαια. Ο κύριος εσωτερικός παράγοντας που θα υπονόμευε τις εξαγωγικές επιδόσεις είναι η άνοδος του κόστους της εργασίας. Χάρη σε ένα μοναδικό στην Ευρώπη κορπορατιστικό σύστημα και την απορρόφηση της Ανατολικής Γερμανίας, το κόστος της εργασίας συγκρατήθηκε επί μακρόν σε χαμηλά επίπεδα. Σήμερα, πάνω από 7 εκατομμύρια γερμανοί εργαζόμενοι αμείβονται με λιγότερο από χίλια ευρώ τον μήνα, ενώ το επίπεδο των συντάξεων προβλέπεται να πέσει το 2020 στο 40% του τελευταίου μισθού. Για πρώτη φορά μεταπολεμικά υπάρχουν στη Γερμανία μισθωτοί που δεν μπορούν να ζήσουν με την αμοιβή της εργασίας τους. Η γερμανική κυβέρνηση προσπαθεί να συγκαλύψει αυτή την κατάσταση, που έχει αρχίσει να δημιουργεί αντιδράσεις στο εσωτερικό. Καθυστέρησε τη δημοσίευση της έκθεσης για τη φτώχεια του Υπουργείου Εργασίας, την οποία και λογόκρινε. Πιέζει επίσης τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες να μειώσουν τους μισθούς, όχι για να γίνουν ανταγωνιστικές, αλλά για να αποτρέψει τη μετάδοση των μισθολογικών αυξήσεων στη Γερμανία. Ταυτόχρονα, η δημοσίευση σειράς στατιστικών μελετών που εμφανίζουν τους Νοτιοευρωπαίους πλουσιότερους από τους Γερμανούς έχει στόχο να αποπροσανατολίσει την εσωτερική συζήτηση, καθώς το SPD υιοθέτησε ως κεντρικό προεκλογικό του σύνθημα το «περισσότερη κοινωνική δικαιοσύνη», ενώ έχει ανέβει η απεργιακή διάθεση των συνδικάτων.
Περάσαμε τα δύσκολα διακηρύσσει η κυβέρνηση Σαμαρά, μας έδωσαν τα εύσημα από το ΔΝΤ και την Κομισιόν και η Ελλάδα είναι έτοιμη για ανάκαμψη. Πλήθος οι γραφίδες στον Τύπο και οι φωνές στην τηλεόραση που επαναλαμβάνουν το μήνυμα προς ενημέρωση των ιθαγενών. Δικαιώθηκαν όσοι στήριξαν τη μνημονιακή πολιτική, αποδείχθηκε ότι είχαν ψυχραιμία και σοβαρότητα, ενώ η κριτική εξ αριστερών ήταν επιπόλαιη και λανθασμένη. Η Ελλάδα έδειξε υπομονή και εγκράτεια και τώρα θα ανταμειφθεί.
Γιατί αυτή η επιθετική αισιοδοξία;
Ο κύριος λόγος είναι η σταθεροποίηση των δημόσιων οικονομικών – η χώρα κινείται προς πρωτογενές πλεόνασμα μέσα στο 2013. Παράλληλα, το έλλειμμα των τρεχουσών συναλλαγών, που είχε φτάσει το γιγαντιαίο μέγεθος του 15% του ΑΕΠ το 2008, έχει σχεδόν εξαλειφθεί. Επομένως, οσον αφορά το ΔΝΤ και τους δανειστές ‘εταίρους’ μας που κοιτούν κυρίως αυτά τα στοιχεία, η ελληνική οικονομία κοντεύει να βγει από την εντατική. Αυτά έλαβε υπόψη του και ο οίκος Fitch που αναβάθμισε την Ελλάδα κι έτσι έπαψε πια να θεωρείται από τα ελληνικά ΜΜΕ ενεργούμενο των κερδοσκόπων των χρηματοπιστωτικών αγορών, όπως όταν μας υποβάθμιζε.
Υπάρχει βέβαια η παράπλευρη απώλεια της ανεργίας του 27% για τους ενήλικες και 64% για τους νέους, αλλά φρόντισε η εταιρεία Hay Group να μας ενημερώσει, αξιοποιώντας στοιχεία του Υπουργείου Εργασίας, ότι οι ροές προσλήψεων-απολύσεων είχαν θετικό πρόσημο τον Απρίλιο. Μετά από τριετή συντριβή των μισθών, φαίνεται ότι η οικονομία δημιουργεί επιτέλους σημαντικό αριθμό νέων θέσεων εργασίας. Αισιοδοξία, λοιπόν και κυρίως όχι λαϊκισμοί που μπορεί να καταστρέψουν το έργο της τριετίας.
Γράφοντας για την υποβολιμαία και παραπλανητική χρήση της γλώσσας από το ρωμαϊκό ιμπέριουμ, ο Τάκιτος βάζει στα χείλη του βρετανού ‘βάρβαρου’ ηγεμόνα Καλγάκου την περίφημη φράση: ‘δημιουργούν μιαν έρημο και την αποκαλούν ειρήνη’. Ανελέητοι οι Ρωμαίοι, αφού περνούσαν δια πυρός και σιδήρου τους κατακτημένους, τους διαβεβαίωναν ότι επέβαλαν την ‘ειρήνη’ προς όφελος όλων.
Η έρημος που έχουν δημιουργήσει τρεις ελληνικές κυβερνήσεις σε αγαστή συνεργασία με την Τρόικα απεικονίζεται εναργέστατα στα στοιχεία για το ΑΕΠ που η Ελληνική Στατιστική Αρχή δημοσιοποίησε στις 15 Μαΐου, ακριβώς πάνω στον παροξυσμό αισιοδοξίας που έχει καταλάβει τους κυβερνώντες. Όπως δείχνει το γράφημα, η πτώση του ΑΕΠ συνεχίστηκε αμείλικτη και το πρώτο τρίμηνο του 2013, σημειώνοντας ετήσια συρρίκνωση 5.3%.
Πηγή: Ελ.Στατ. Τιμές έτους αναφοράς 2005.
Δείχνει κι άλλα ενδιαφέροντα πράγματα το απλό αυτό γράφημα. Φαίνεται καθαρά η κατακρήμνιση της ελληνικής οικονομίας μετά το 2009, που πήρε διαστάσεις τραγωδίας το 2011-2. Πάνω απ’ όλα, φαίνεται ότι η τάση συρρίκνωσης του ΑΕΠ δεν έχει αντιστραφεί, ή έστω υποχωρήσει σημαντικά. Και πως να μεταβληθεί η τάση συρρίκνωσης όταν τα στοιχεία της συνολικής ζήτησης είτε βρίσκονται σε υποχώρηση, είτε επιδεικνύουν εξαιρετική αδυναμία; Οι επενδύσεις, μετά από καταβαράθρωση ετών, μόλις κατόρθωσαν να σταθεροποιηθούν το τελευταίο τρίμηνο του 2012 και θα δούμε τι θα κάνουν το πρώτο τρίμηνο του 2013. Ίσως κάτι να κινείται στη βιομηχανική παραγωγή, δεδομένου ότι η ετήσια μείωση τον Μάρτιο του 2013 ήταν ‘μόνο’ 0.7%, αλλά είναι πολύ νωρίς για να ξέρει κανείς. Η κατανάλωση βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση από το 2009, ενώ ο δείκτης κύκλου εργασιών στο λιανικό εμπόριο κατέγραψε ετήσια μείωση 14% τον Φεβρουάριο του 2013. Οι εξαγωγές, τέλος, για τις οποίες έχει γίνει τόσος αβάσιμος θόρυβος την τριετία που πέρασε, δεν έχουν δυναμισμό και μάλιστα μειώθηκαν κατά 7.8% σε ετήσια βάση τον Μάρτιο του 2013.
ΙΣΠΑΝΙΑΣτη δεύτερη επέτειο του κινήματος έμειναν πιστοί στην υπόσχεσή τους και επέστρεψαν μαζικά στις πλατείες, σε μια στιγμή που η οικονομική και πολιτική κατάσταση στη χώρα κάνει τις διαδηλώσεις επιβεβλημένες
Της Κορίνας Βασιλοπούλου
«Από την αγανάκτηση στην επανάσταση. Ροκανίστε το σύστημα». Με αυτό το σύνθημα δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωσαν χθες στη Μαδρίτη, τη Βαρκελώνη, τη Βαλένθια και πολλές άλλες πόλεις της Ισπανίας για να δώσουν το «παρών» στη δεύτερη επέτειο του κινήματος των αγανακτισμένων και να πραγματοποιήσουν την υπόσχεση που είχε δώσει το κίνημα μόλις άρχισαν να υποχωρούν οι μαζικές διαδηλώσεις του πρώτου καιρού: «Φεύγουμε για να επιστρέψουμε ανά πάσα στιγμή».
Σε όλο τον κόσμο
Διαδηλώσεις Αγανακτισμένων χθες όμως δεν έγιναν μόνο στην Ισπανία, αλλά και στην Πορτογαλία, τη Βρετανία, την Ιρλανδία, τη Γερμανία, τη Βραζιλία, τις ΗΠΑ, την Ινδονησία, τη Μαλαισία και σε πολλές άλλες χώρες του κόσμου, ανάμεσά τους και στην Ελλάδα. Οι περισσότερες και πολυπληθέστερες βέβαια σημειώθηκαν στη γενέτειρα του κινήματος, την Ισπανία, τρεις μέρες πριν την κανονική επέτειο,καθότι Κυριακή. Οι διαφόρων ειδών διαμαρτυρίες ωστόσο θα συνεχιστούν για όλο τον Μάη.
Ηταν Κυριακή, 15 Μάη του 2011, λίγες μέρες πριν από τις αυτοδιοικητικές εκλογές στην Ισπανία, όταν οι Αγανακτισμένοι έκαναν την πρώτη τους δημόσια εμφάνιση με συνθήματα όπως «δεν μας εκπροσωπείτε» ή «αυτή δεν είναι κρίση, είναι απάτη». Μια πρωτοβουλία που ξεκίνησε δειλά μέσα από το ίντερνετ, πήρε διαστάσεις παλλαϊκής διαμαρτυρίας κατά της ακραίας νεοφιλελεύθερης πολιτικής κι ενός πολιτικού συστήματος που βρισκόταν στα όριά του. Με τις ανοιχτές λαϊκές συνελεύσεις του στις πλατείες και τις γειτονιές και χωρίς να κατευθύνεται από κανένα κόμμα ή συνδικάτο, το κίνημα των Αγανακτισμένων ταξίδεψε αμέσως εκτός ισπανικών συνόρων. Προσέλκυσε κόσμο από όλο το πολιτικό φάσμα, κινητοποίησε αρκετούς πρώην απολιτικούς και έβγαλε στον δρόμο ακόμη και ανθρώπους που δεν είχαν πάει ποτέ στη ζωή τους σε διαδήλωση.
Από τότε, κύλησε αρκετό νερό στο αυλάκι. Οι «κατασκηνώσεις» των διαδηλωτών στις μεγάλες πλατείες διαλύθηκαν βίαια ύστερα από λίγο καιρό, χωρίς ωστόσο τους τόνους των χημικών που έπεσαν στην Ελλάδα. Το κίνημα παρουσίαζε δείγματα φθοράς, ενώ τον Νοέμβριο του 2011 ο υποψήφιος του δεξιού Λαϊκού Κόμματος Μαριάνο Ραχόι κέρδισε τις εκλογές με απόλυτη πλειοψηφία. Αρκετοί τότε έκαναν λόγο για ήττα των αγανακτισμένων. Μάλλον βιάστηκαν.
Δύο χρόνια μετά, η Ισπανία βιώνει τη χειρότερη κρίση στην πρόσφατη δημοκρατική της Ιστορία. Κρίση οικονομική, με την ανεργία να ξεπερνά το 27% (57%) και σχεδόν τον ένα στους τέσσερις κατοίκους κάτω από το όριο της φτώχειας. Κρίση κοινωνική, με μετανάστευση των νέων, εξώσεις και αυτοκτονίες. Κρίση πολιτική, με μια κυβέρνηση – μαριονέτα της τρόικας – ασχέτως αν η Ισπανία δεν έχει υπογράψει μνημόνιο που επιβάλλει τα πιο άγρια νεοφιλελεύθερα μέτρα, ενώ την ίδια στιγμή βυθίζεται σε μια δίνη οικονομικών σκανδάλων.
Οπως ήταν αναμενόμενο, οι δηλώσεις του Οσκαρ Λαφοντέν υπέρ μιας συντεταγμένης διάλυσης του ευρώ, και της άμεσης αποχώρησης Ελλάδας και Κύπρου, άνοιξαν μια έντονη συζήτηση επί του θέματος στην γερμανική Αριστερά, και κυρίως στη βασική της έκφραση, το κόμμα «Η Αριστερά», πιο γνωστό ως Ντι Λίνκε (Die Linke).
Μπορούμε πολύ συνοπτικά και σχηματικά να διακρίνουμε τρεις τάσεις στην ως τώρα μορφή που έχει πάρει η διαπάλη των απόψεων εντός του κόμματος.
Κατ’αρχήν μια σειρά από αρνητικές, έως απαξιωτικές αντιδράσεις, κυρίως από την δεξιά τάση του Ντι Λίνκε, που εκφράζεται κύρια από το «Φόρουμ Δημοκρατικός Σοσιαλισμός» και έχει ως βάση τα ανατολικογερμανικής προέλευσης στελέχη του κόμματος. Σ’αυτήν πρόσκειται και η μια εκ των δύο προέδρων του κόμματος Κάτια Κίπινγκ. Από αυτήν την πλευρά ακούστηκε με τον πιο ηχηρό τρόπο το «ναι στο ευρώ» ως συστατικό στοιχείο της πολιτικής του Ντι Λίνκε καθώς και ο χαρακτηρισμός των απόψεων του Λαφοντέν ως «εθνικιστικές» και επηρεασμένες από τις αντι-ευρώ απόψεις του νεοϊδρυθέντος δεξιού κόμματος «Εναλλακτική για τη Γερμανία».
Οι αριστερές απόψεις εξέφρασαν μια στήριξη με διαβαθμίσεις και διαφοροποιήσεις στον Λαφοντέν, αποδεχόμενες την ουσία της ανάλυσής του για την δομή της ευρωζώνης, και αντιμετωπίζοντας το θέμα της εξόδου από το ευρώ είτε ως λύση ανάγκης για τις χώρες που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση, είτε προβάλλοντας το σύνθημα «όχι ευρώ πάση θυσία», είτε συνδυάζοντας αυτές τις δύο τοποθετήσεις. Σ’αυτό το πλαίσιο κινείται σε γενικές γραμμές η παρέμβαση της Σάρα Βάγκενκνεχτ, από τις πιο γνωστές προσωπικότητες της γερμανικής Αριστεράς, που είναι σήμερα αντιπρόεδρος του κόμματος και αναπληρωτής πρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας, που παρουσιάζουμε σήμερα στην Ισκρα.
Τέλος μεγάλο βάρος έχει η τοποθέτηση αυτού που θα χαρακτηρίζαμε ως «κομματικού κέντρου», που εξέφρασε με τον πιο εύγλωττο τρόπο ο άλλος πρόεδρος του κόμματος, και ηγετική μορφή του συνδικαλιστικού κινήματος, Μπεντ Ρίξινγκερ. Ο Ρίξινγκερ απέρριψε την άποψη του Λαφοντέν για διάλυση του ευρώ αλλά αρνήθηκε κατηγορηματικά να την εξισώσει με εθνικισμό ή με τον δεξιό ευρωσκεπτικισμό της «Εναλλακτικής για τη Γερμανία». Πρόκειται για «κριτική από τα αριστερά» τόνισε, αποδεχόμενος την ανάγκη ανοίγματος της συζήτησης πάνω σ’αυτό το θέμα.
Θα επανέλθουμε σύντομα με μεταφράσεις άλλων κειμένων σ’αυτήν την άκρως ενδιαφέρουσα και κρίσιμη για την πορεία της Αριστεράς συζήτηση που διεξάγεται στην «κοιλιά του κτήνους» της μερκελοκρατούμενης Ευρωπαϊκής Ενωσης.
ΣTAΘΗΣ ΚΟΥΒΕΛΑΚΗΣ
ΟΧΙ ΣΕ ΑΝΕΥ ΟΡΩΝ ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΣΤΟ ΕΥΡΩ
Άρθρο της Σάρας Βάγκενκνεχτ*, αντιπροέδρου του DIE LINKE («Η Αριστερά») στην Junge Weltστις 7 Μαϊου 2013
Την τελευταία εβδομάδα κατηγορήθηκα από διάφορα μέσα ενημέρωσης ότι δεν διαχωρίζω αρκετά τη θέση μου από το νεοϊδρυθέν κόμμα «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AFD). Από την άλλη πλευρά, είδαμε θέσεις που βλέπουν με σκεπτικισμό το μέλλον της ζώνης του ευρώ να κινούνται προς την κατεύθυνση του AFD. Και τα δύο είναι λάθος.
Ας αρχίσουμε με το AFD: Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το AFD είναι ένα δεξιό συντηρητικό κόμμα που ιδρύθηκε με ένα σκληρό νεοφιλελεύθερο προφίλ. Πολλοί από τους ιδρυτές του υποστηρίζουν εδώ και χρόνια τη μείωση των μισθών και τις κοινωνικές περικοπές στη Γερμανία. Ο ιδρυτής του κόμματος Μπερντ Λούκε ήταν το 2005 ένας από τους υπογράφοντες της έκκλησης για «μεγαλύτερη συγκράτηση των μισθών» στη Γερμανία. Το AFD δεν θέλει υψηλότερους φόρους για τους εκατομμυριούχους αλλά περισσότερες φορολογοαπαλλαγές για τους πλούσιους. Ένας από τους εκπροσώπους τους καλεί τους ανέργους και τους συνταξιούχους να παραιτηθούν από το δικαίωμα ψήφου.Για όλους αυτούς τους λόγους, το AFD δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να αποτελέσει επιλογή για όσους έχουν ένα ελάχιστο επίπεδο κοινωνικών απαιτήσεων. Αυτά είπα στην συνέντευξή μου στο κανάλι NTV, στην οποία δυστυχώς έγιναν πολύ επιλεκτικές αναφορές.
Υπάρχει μόνο ένας σημείο όπου το AFD έχει πράγματι υποτιμηθεί από την Αριστερά: είναι η κριτική που ασκεί στην ευρωπαϊκή πολιτική της Μέρκελ. Όταν οι εκπρόσωποι του AFD τονίζουν ότι η υποτιθέμενη διάσωση του ευρώ είναι στην πραγματικότητα μια διάσωση των τραπεζών, όταν απαιτούν οι ιδιώτες επενδυτές, και όχι οι φορολογούμενοι, να πληρώσουν τις ζημίες και όταν ζητούν ένα κούρεμα του χρέους των χωρών που πλήττονται από την κρίση, τότε βρίσκονται στις θέσεις που η Αριστερά υποστηρίζει εδώ και καιρό. Η απόφαση για την Ευρώπη του συνέδριου του AFD στηρίζεται στο γεγονός ότι το ευρώ βλάπτει τον Ευρωπαϊκό Νότο, γιατί στερεί από αυτές τις χώρες την δυνατότητα της άμυνας έναντι της γερμανικής εξαγωγικής επίθεσης μέσω της υποτίμησης του νομίσματος. (περισσότερα…)
Ακόμα και στα γερμανικά ΜΜΕ μπορεί να βρει κανείς πλέον κριτική γιά την λιτότητα που επιβάλουν Βερολίνο και ΔΝΤ στις χώρες του Νότου-μιά πολιτική που έχει εκτινάξει την ανεργία
Εφημερίδα των Συντακτών
Πρώτα ονομάστηκαν PIGS. Tώρα η Deutsche Welle επινόησε μια άλλη ονομασία: Οι «αδύναμες αδελφές». Ο λόγος για τις τέσσερις χώρες του ευρωπαϊκού νότου – Πορτογαλία, Ιταλία, Ελλάδα και Ισπανία. «Από το 2010, η Ευρωπαϊκή Ενωση, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το ΔΝΤ διαπραγματεύονται τα προγράμματα διάσωσης μέσω της λιτότητας για τις χώρες αυτές. Και όμως, από τότε, η οικονομική κατάσταση όλων των αδύναμων χωρών έχει επιδεινωθεί», γράφει η Deutsche Welle σε ανάλυση του οικονομολόγου Ελιοτ Μορς στην ιστοσελίδα της.
Σε μια σπάνια ομολογία για γερμανικό μέσο ενημέρωσης, τονίζεται ότι «οι ευρωπαϊκές τράπεζες έπαιξαν στον τζόγο τα χρήματα των καταθετών τους για να αγοράσουν επικίνδυνα δημόσια χρέη – κυρίως το ελληνικό χρέος. Αυτοί οι αγοραστές του χρέους των αδύναμων χωρών έδωσαν στις κυβερνήσεις των τεσσάρων χωρών του ευρωπαϊκού Νότου το πράσινο φως να συνεχίσουν να διαβαίνουν σε μη βιώσιμα οικονομικά μονοπάτια».
Η «αυτοκριτική» δεν σταματά εδώ: Η Deutsche Welle ομολογεί ότι «στην Ευρώπη, υπάρχουν μόνο δύο παράγοντες που πραγματικά έχουν σημασία: η Γερμανία και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Και οι δύο πιστεύουν ότι η μόνη λύση για τις “αδύναμες αδελφές” είναι η λιτότητα. Το πίστευαν το 2010 και το πιστεύουν και τώρα, παρά τις επιδεινούμενες οικονομικές συνθήκες και στις τέσσερις χώρες».
Ο Ελιοτ Μορς τονίζει ότι «οι Γερμανοί ήθελαν το ΔΝΤ να εμπλακεί για να καθορίζει και να αστυνομεύει τους όρους απόδοσης της Ελλάδας. Αυτά που το ΔΝΤ κατέληξε να αξιώνει από την Ελλάδα ήταν πραγματικά αξιοσημείωτα. Πήγε πολύ μακρύτερα από μια φυσιολογική συμφωνία του ΔΝΤ, στο πλαίσιο της επιδίωξης ενός μικρότερου ελλείμματος. Oλα αυτά τα χρόνια που καλύπτω τη δράση του ΔΝΤ, δεν έχω δει ποτέ έναν τόσο μακρύ κατάλογο πολιτικών αλλαγών που να έχουν ζητηθεί από οποιαδήποτε χώρα στον κόσμο».
Διαβάζοντας το πρωτοσέλιδο δημοσίευμα του οικονομικού ενθέτου των Νέων, την Πέμπτη 9 Μαΐου, νόμιζες ότι αναφερόταν σε άλλη χώρα ή σε άλλη εποχή: «Τα πρώτα αισιόδοξα μηνύματα για αναστροφή του κλίματος στην ελληνική οικονομία στέλνουν οικονομικοί δείκτες που αφορούν την αγορά εργασίας και την αύξηση των προσλήψεων, τα έσοδα του προϋπολογισμού και τη μείωση του κόστους δανεισμού της χώρας από τις ξένες αγορές»! Στον αντίποδα αυτών των ενέσεων αισιοδοξίας η πραγματικότητα και στους τρεις παραπάνω τομείς – αγορά εργασίας, δημοσιονομική ισορροπία και δημόσιο χρέος – γίνεται ολοένα και πιο ζοφερή, διαψεύδοντας την επιχείρηση αναστροφής της πραγματικότητας που επιχειρεί το Μαξίμου.
Μάρτυρας είναι ακόμη κι αυτή η έκθεση του ΔΝΤ που δόθηκε στη δημοσιότητα με ημερομηνία 3 Μαΐου 2013 η οποία παρότι μπορεί να διαφημίστηκε από τον φιλο-κυβερνητικό Τύπο ως τεκμήριο επιτυχίας για την κυβέρνηση, στην πραγματικότητα δεν κάνει τίποτε παραπάνω από το να επικροτεί μια αδίστακτη πολιτική ηγεσία, η οποία ενθαρρύνεται να εφαρμόσει ακόμη πιο πιστά και με μεγαλύτερη αδιαλλαξία μια πολιτική η οποία έχει καταγράψει κραυγαλέες αποτυχίες. Τρεις ειδικότερα είναι οι συστάσεις που διατυπώνονται προδιαγράφοντας νέους γύρους αντιλαϊκών μέτρων. Η πρώτη εστιάζεται στο μέτωπο των φορολογικών εσόδων, υποδεικνύοντας την ελλιπή φορολόγηση πλουσίων και αυτοαπασχολουμένων. Πρόκειται για διαπίστωση που συσκοτίζει την απροθυμία Τρόικας και κυβέρνησης να φορολογήσουν τον πλούτο, από την μια, κι από την άλλη, την αδιάκριτη υπερφορολόγηση που έχει επιβληθεί στους αυτοαπασχολουμένους, μέσω «κεφαλικών» φόρων όπως είναι το τέλος των επιτηδευματιών, επιβαρύνοντας δυσανάλογα τους πιο φτωχούς ενώ τα ανώτερα εισοδηματικά στρώματα, σχεδιασμένα, πέφτουν στα μαλακά. Ενδεικτικό είναι ότι με βάση τους όρους εφαρμογής του τέλους επιτηδεύματος ένα μεγάλο σούπερ μάρκετ πληρώνει 600 ευρώ ενώ ένας φούρνος ή ένα μανάβικο που βρίσκεται ακριβώς δίπλα πληρώνει 1.000 ευρώ…
Απεργία αποφάσισαν οι καθηγητές της μέσης εκπαίδευσης; Την επιστράτευσή τους αποφάσισε η άθλια συγκυβέρνηση Σαμαρά, Βενιζέλου, Κουβέλη! Μέλος της ΝΔ είναι ο δεξιός πρόεδρος της ΟΛΜΕ, Νίκος Παπαχρήστος, που τόλμησε να βάλει τους συνδικαλιστές της ΔΑΚΕ να ψηφίσουν υπέρ της απεργίας των εκπαιδευτικών; Τον διαγράφει ακαριαία από τη ΝΔ ο δεξιός Σαμαράς! Όχι, κύριοι, εκβιαστής δεν είναι η κυβέρνηση που ακριβώς πριν από τις πανελλαδικές εξετάσεις προωθεί εξοντωτικά μέτρα εναντίον των εκπαιδευτικών! Εκβιαστές και ανάλγητοι είναι οι καθηγητές που αντιδρούν στα μέτρα αυτά και αποφασίζουν να απεργήσουν – έτσι μας λέει η κυβερνητική προπαγάνδα και τα κατάπτυστα φερέφωνά της!
Έχουμε να κάνουμε με αδίστακτους πολιτικούς απατεώνες που μας κυβερνούν με απύθμενη θρασύτητα, διαστρεβλώνοντας ή και αναστρέφοντας την πραγματικότητα προκειμένου να εξαπατήσουν τον αφελή λαουτζίκο. Πάρτε για παράδειγμα αυτόν τον απερίγραπτο υπουργό Εργασίας. Όλος ο κόσμος γνωρίζει με τον πιο επώδυνο τρόπο ότι η ανεργία καλπάζει, αυτός όμως μέχρι την Πέμπτη πανηγύριζε γιατί τον Απρίλιο οι προσλήψεις ήταν περισσότερες από τις απολύσεις. Τυπικά, έλεγε αλήθεια. Μόνο που αποσιωπούσε συνειδητά ότι και τον Απρίλιο του 2012 και τον Μάιο του 2012 και τον Ιούνιο του 2012 και τον Ιούλιο του 2012 οι προσλήψεις ήταν περισσότερες από τις απολύσεις, μόνο που αυτό καθόλου δεν απέτρεψε την κατακόρυφη αύξηση της ανεργίας συνολικά κατά το έτος 2012! Την Πέμπτη δημοσίευσε η ΕΛΣΤΑΤ τα στοιχεία της ανεργίας για τον Φεβρουάριο του 2013, τα οποία έδειξαν ότι από τον Φεβρουάριο του 2012 ως τον Φεβρουάριο του 2013 ο αριθμός των ανέργων αυξήθηκε κατά 245.021 άτομα, με αποτέλεσμα ο αριθμός των ανέργων να φτάσει στο 1.320.189 άτομα! Από το 2008 δηλαδή μέχρι σήμερα ο αριθμός των ανέργων έχει αυξηθεί σχεδόν κατά ένα εκατομμύριο άτομα και ο πανάθλιος υπουργός Εργασίας του Σαμαρά πανηγυρίζει για τη …μείωση της ανεργίας!!! Είναι κρετίνος ή πολιτικός απατεώνας;
Αξίζει να γίνουμε εξαντλητικοί στον τομέα αυτόν, συγκρίνοντας το ποσοστό ανεργίας τον Φεβρουάριο κάθε χρόνου κατά τη διάρκεια της τελευταίας πενταετίας. Το Φεβρουάριο του 2009, επί κυβέρνησης Καραμανλή, η ανεργία ήταν στο 9%. Το 2011, με Γιωργάκη και Μνημόνιο –αναφερόμαστε πάντα το Φεβρουάριο– είχε εκτιναχθεί στο 15,3%. Το Φεβρουάριο του 2012, επί κυβέρνησης Παπαδήμου, η ανεργία είχε απογειωθεί στο 21,9%. (περισσότερα…)
Η πρόσφατη έκθεση του ΔΝΤ για το ελληνικό διαρθρωτικό πρόγραμμα δεν αφήνει περιθώρια για παρερμηνείες. Το σχέδιο αναδιάρθρωσης της Ελλάδας έχει προχωρήσει ικανοποιητικά. Ο ελληνικός καπιταλισμός έχει προχωρήσει σε βαθιές αλλαγές που ήταν επιθυμητές εδώ και δεκαετίες, αλλά ήταν αδύνατο λόγω των «συντεχνιών», δηλαδή της κοινωνίας, να τις προωθήσουν όσο ήθελαν. Τώρα όμως με το σοκ της κρίσης χρέους και το ειδικό κράτος έκτακτης ανάγκης της Τρόικα που «δικαιολόγησε» αυτό το σοκ, αυτός ο μετασχηματισμός προχώρησε, σύμφωνα με την ίδια την έκθεση.
Έτσι ο ελληνικός καπιταλισμός αποκτάει σιγά σιγά την δική του «καθαρή» ταυτότητα. Αυτή που του ταιριάζει καλύτερα, έξω από στρεβλώσεις και προσμίξεις του παρελθόντος. Ολοκληρώνεται η προσπάθεια ο ελληνικός καπιταλισμός να θυμίζει περισσότερο λατινική Αμερική των δεκαετιών 80 και 90, περισσότερο ασιατικό καπιταλισμό ή καπιταλισμό των βαλκανικών χωρών της δεκαετίας 90 και του 2000.
Σε κάθε περίπτωση ο ελληνικός καπιταλισμός τελειώνει με την όποια ευρωπαϊκή του ταυτότητα, τουλάχιστον στο σκέλος που αυτή σχετίζεται ακόμα με μια σοσιαλιστική κληρονομιά του 20ου αιώνα, το κοινωνικό κράτος. Γιατί όσο και να έχει προωθηθεί ο νεοφιλελευθερισμός στην μετά Θάτσερ Ευρώπη, το κοινωνικό κράτος, το οποίο αναθεματίζουν στην Ελλάδα και στοχοποιούν ότι φταίει για όλα μας τα δεινά, είναι ακόμα ισχυρό στην Ευρώπη, την οποία κατά τ’ άλλα θαυμάζουν.
Η έκθεση του ΔΝΤ μιλάει αρκετά αναλυτικά για το πως πρέπει να ολοκληρωθεί αυτή η μεταρρύθμιση-αναδιάρθρωση του ελληνικού καπιταλισμού.
Πρώτος στόχος η «μισθωτοποίηση» των πολλών μικρών ελλήνων «ιδιοκτητών» μέσω της φορολογικής τους συμπίεσης. Ο μισθωτός δημόσιος ή ιδιωτικός υπάλληλος λίγα πράγματα έχουν να δώσουν ακόμα στο φορολογικό σύστημα. Ο ελεύθερος επαγγελματίας, ο ιδιοκτήτης, ο φαρμακοποιός, ο ταξιτζής, ο φούρναρης, ο μαγαζάτορας, όλη αυτή η μικρομεσαία τάξη μικροϊδιοκτητών-ελεύθερων επαγγελματιών οφείλει να φύγει από την μέση ως ένας αναχρονισμός ενός στρεβλού καπιταλισμού. Κανένας «σοβαρός» καπιταλισμός και ειδικά ο μονοπωλιακός δεν έχει τόσους μικρούς ανεξάρτητους «καπιταλιστές». Το γονάτισμά τους μέσω της φορολογίας – οι ιδιοκτήτες ακινήτων έχουν πάρει μια γεύση, όπως και όσοι έβαλαν φωτοβολταϊκά πάρκα – είναι ο βασικός στόχος. Η συμπίεση αυτών των στρωμάτων, μαζι με το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας και την θεσμική απελευθέρωση για τους «επενδυτές», ανοίγει ένα νέο πεδίο κερδοφορίας σε τομείς που έως τώρα ήταν «κλειστοί» για το μεγάλο κεφάλαιο (πχ κλειστά επαγγέλματα).
Πολύμηνη απεργιακή κινητοποίηση στην εταιρεία κατασκευής βαγονιών «Πούλμαν» στο Σικάγο, με αιματηρή κατάληξη και ήττα του αμερικανικού συνδικαλιστικού κινήματος.
Αφορμή υπήρξε η μείωση των μισθών κατά 28% και η απόλυση συνδικαλιστών τον Μάιο του 1894.
Ιδιοκτήτης της εταιρείας ήταν ο Τζορτζ Πούλμαν (1831-1897) εφευρέτης του βαγκόν-λι και όνομα οικείο στις μέρες μας (Πούλμαν ονομάζουμε ακόμα και σήμερα τα λεωφορεία). Οι κλινάμαξες του Πούλμαν έγιναν δημοφιλείς, παρά το γεγονός ότι κόστιζαν πέντε φορές περισσότερο από τα κοινά βαγόνια. Το πρώτο ‘πούλμαν» ,το »ξενοδοχείο με ρόδες» όπως το αποκάλεσαν τότε, παρουσιάστηκε το 1867.
Το 1880 ο Πούλμαν αγόρασε έκταση 4.000 στρεμμάτων, περίπου 14 χιλιόμετρα νότια του Σικάγου και έχτισε ένα εργοστάσιο και μια πόλη για τους εργαζόμενους. Ο Πούλμαν ανάγκαζε τους εργάτες να μένουν στην πόλη του και τους χρησιμοποιούσε επίσης ως προσωπικό για τα αυτοκίνητά του, αχθοφόρους, σερβιτόρους, προσωπικούς υπηρέτες και διασκεδαστές. Στην πόλη του Πούλμαν οι κάτοικοι ζούσαν σε διαμερίσματα, με τρεχούμενο νερό, γκάζι και αποχέτευση, κάτι πρωτόγνωρο για την εποχή. Η πρωτοβάθμια εκπαίδευση παρεχόταν δωρεάν, ενώ υπήρχε ελεύθερη πρόσβαση σε μια δημόσια βιβλιοθήκη, που προικίστηκε με 5.000 τόμους από την προσωπική βιβλιοθήκη του Πούλμαν. Όλα αυτά με το αζημίωτο για τον φιλάνθρωπο(!) κύριο Πούλμαν.
«Κοίτα τον μισθό μου! Δούλευα 10 ώρες την ημέρα για 12 μέρες και έβγαλα 9,12 δολάρια. Αλλά τα 9 δολάρια τα κράτησε ο Πούλμαν! Εμένα μου έμειναν 12 σεντς!
Όμως, οι καλές μέρες δεν διαρκούν πολύ και η οικονομική κρίση που έπληξε τις ΗΠΑ στα τέλη του 19ου αιώνα χτύπησε και την πόρτα της Πούλμαν. Η εταιρεία ως πρόσφορο μέσο επέλεξε τη μείωση των μισθών, χωρίς, όμως να μειώσει τα ενοίκια όσων ζούσαν στα σπίτια της. Οι συνδικαλιστές αντέδρασαν και η εργοδοσία, σε μία επίδειξη πυγμής, απέλυσε τους εκπροσώπους των εργαζομένων.
Σήμερα στην Ελλάδα δεν βιώνουμε απλώς την επιδείνωση των κοινωνικών συνθηκών. Ζούμε την κρίση ενός ολόκληρου «αναπτυξιακού παραδείγματος» που στηρίχτηκε στην πρόσδεση στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, την επέκταση στα Βαλκάνια, τα υπερκοστολογημένα έργα, την επισφάλεια, τη διαμόρφωση «μεσαίων στρωμάτων» προσκολλημένων στον «εκσυγχρονισμό», το χαμηλό μισθολογικό κόστος και την υπερεκμετάλλευση της μεταναστευτικής εργασίας, την αναδιάρθρωση της αγροτικής παραγωγής, την τροφοδότηση του καταναλωτικού ευδαιμονισμού από το φτηνό δανεισμό και τις ανεξέλεγκτες εισαγωγές.
Η απάντηση των αστικών δυνάμεων είναι η συλλογική ενοχή («μαζί τα φάγαμε») και η τεράστια υποτίμηση της εργατικής δύναμης, για να γίνουμε χώρα φτηνού εργατικού δυναμικού προσανατολισμένη στις εξαγωγές, παραβλέποντας ότι ανάπτυξη μέσω εξαγωγών και χαμηλού κόστους εργασίας, σε περιβάλλον άρσης των προστατευτικών μηχανισμών, συνεπάγεται βίαιη επιδείνωση των όρων εργασίας, των κοινωνικών συνθηκών και του περιβάλλοντος.
Οι ορθές οριοθετήσεις, όπως είναι η παύση πληρωμών στο χρέος, η έξοδος από το ευρώ, η εθνικοποίηση των τραπεζών και η αναδιανομή εισοδήματος, δεν αρκούν. Απέναντι στην ιδεολογική τρομοκρατία ότι αυτά σημαίνουν καταστροφή, πρέπει να πούμε ότι «υπάρχει ζωή μετά το ευρώ» δίνοντας συγκεκριμένες απαντήσεις πάνω στο τι, πώς και από ποιους μπορεί να παράγεται και να καταναλώνεται σε αυτή τη χώρα.
Αφετηρίες για μια διαφορετική πορεία
Αφετηρία μας είναι ότι η ρήξη με τους μηχανισμούς διεθνοποίησης του κεφαλαίου και η άρνηση προτεραιότητας της καπιταλιστικής κερδοφορίας μπορεί να δώσει δυναμική αυτοδύναμης κοινωνικής ανάπτυξης. Αυτό δεν είναι απομονωτισμός, αλλά διαπίστωση ότι κάθε προσπάθεια ανάπτυξης μέσω διεθνούς ανταγωνιστικότητας θα συνεπάγεται εσωτερίκευση πιέσεων για μεγαλύτερη καπιταλιστική παραγωγικότητα, για αναδιαρθρώσεις στην οργάνωση εργασίας και για μονόπλευρο προσανατολισμό προς τους εξαγωγικούς κλάδους, με αποτέλεσμα την απαξίωση άλλων σημαντικών τομέων.
Η Ελλάδα διαθέτει ορυκτό πλούτο και σημαντικότατο παραγωγικό δυναμικό σε κλάδους όπως τα τρόφιμα, η κλωστοϋφαντουργία, η επεξεργασία υλικών με υψηλή προστιθέμενη αξία, η αμυντική βιομηχανία (με όλες τις δυνατότητες που έχει η μη στρατιωτική χρήση), η φαρμακοβιομηχανία, η χημική βιομηχανία, η ναυπηγική. Ακόμη και χωρίς τεράστιες επενδύσεις, η Ελλάδα μπορεί να καλύπτει μεγάλο μέρος των διατροφικών αναγκών της, των αναγκών σε ένδυση, των περισσότερων δομικών υλικών (είτε ως πλήρη παραγωγή είτε ως σημαντική επεξεργασία), των φαρμάκων και του υγειονομικού υλικού, έχει υποδομές για την παραγωγή οχημάτων δημόσιας χρήσης, σιδηροδρομικού υλικού, πλοίων όλων των κατηγοριών, επισκευής αεροσκαφών, διαθέτει σημαντικές παραγωγικές δυνατότητες και σε κλάδους υψηλής τεχνολογίας. Η έμφαση στην αυτοδύναμη ανάπτυξη, ιδίως με νομισματική πολιτική που δεν θα αναπαράγει τον παραλογισμό του ευρώ, θα επιτρέψει και εξαγωγές, με έμφαση στην ποιότητα των προϊόντων, το άνοιγμα σε άλλες συναλλαγές εκτός των ορίων της ΕΕ και μια πολιτική διακρατικών συμφωνιών για την προμήθεια καυσίμων και μέρους των τροφίμων.
Σοβαρέςεπιπτώσεις και στην υγεία των πολιτών έχουν οι πολιτικές λιτότητας πουεφαρμόζονται στις περισσότερες χώρες στο κόσμο. Την ίδια στιγμή οι υπηρεσίες τηςΕΕ σιωπούν
Του ΜΩΥΣΗ ΛΙΤΣΗ
«Η λιτότητα σκοτώνει» διαπιστώνουν δύο ερευνητές του πανεπιστημίου της Οξφόρδης οι οποίοι αναλύουν σε βιβλίο που εκδίδεται μέσα στις επόμενες ημέρες τις σοβαρές επιπτώσεις που έχουν στην υγεία των πολιτών από την Ελλάδα έως τις ΗΠΑ, οι πολιτικές λιτότητας.
Η λιτότητα έχει αυξήσει τις αυτοκτονίες, την κατάθλιψη ακόμη και τις μεταδοτικές ασθένειες καθώς έχει περιοριστεί η πρόσβαση σε φάρμακα. Οι ερευνητές Ντέιβιντ Στάκλερ και Σανσάι Μπασού, επίκουρος καθηγητής ιατρικής στο Λονδίνο ο πρώτος και επιδημιολόγος στο πανεπιστήμιο του Στάφορντ ο δεύτερος, διαπιστώνουν στο υπό έκδοση βιβλίο με τον εύγλωττο τίτλο «Η Οικονομία του Σώματος: Γιατί η Λιτότητα Σκοτώνει» ότι έχουν γίνει πάνω από 10.000 αυτοκτονίες και έχουν διαγνωστεί περισσότερες από ένα εκατομμύριο περιπτώσεις κατάθλιψης στη διάρκεια της αποκαλούμενης «Μεγάλης Ύφεσης» και των πολιτικών λιτότητας που εφαρμόζονται σε όλη την Ευρώπη και τη Βόρειο Αμερική.
Στο βιβλίο υπάρχει ειδική αναφορά στην Ελλάδα και τις περικοπές στους προϋπολογισμούς που αφορούν την πρόληψη του ιού HIV με τα κρούσματα AIDS να έχουν αυξηθεί περισσότερο από 200% από το 2011, εν μέρει εξαιτίας της χρήσης ναρκωτικών η οποία έχει αυξηθεί λόγω της υψηλής ανεργίας στους νέους(50%). Στην Ελλάδα διαπιστώνεται ακόμη και εμφάνιση ξανά της ελονοσίας λόγω των περικοπών στα προγράμματα ψεκασμού κατά των κουνουπιών.
Στην εν λόγω μελέτη διαπιστώνεται ακόμη ότι περισσότεροι από πέντε εκατομμύρια Αμερικανοί δεν έχουν πρόσβαση σε προγράμματα υγείας, ενώ στη Βρετανία περί τις 10.000 οικογένειες έχουν αναγκαστεί να μείνουν χωρίς σπίτι λόγω του προϋπολογισμού λιτότητας της κυβέρνησης Όσμπουρν.
«Η λιτότητα έχει καταστροφικές επιπτώσεις όσον αφορά την υγεία στην Ευρώπη και τη Βόρειο Αμερική. Οι βλάβες που διαπιστώσαμε περιλαμβάνουν εστίες HIV και ελονοσίας, ελλείψεις σε βασικά φάρμακα, αδυναμία πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας και μία αναπόφευκτη επιδημική κατάχρηση αλκοόλ, κατάθλιψη και αυτοκτονίες», τονίζει ο Ντέϊβιντ Στάκλερ με αφορμή την έκδοση μέσα στο Μάιο του βιβλίου. «Οι πολιτικοί μας πρέπει να λάβουν υπόψη τις σοβαρές και σε ορισμένες περιπτώσεις, επιπτώσεις στην υγεία των οικονομικών επιλογών. Αλλά μέχρι στιγμής, οι Ευρωπαίοι ηγέτες αρνούνται να δουν τα στοιχεία ότι η λιτότητα στοιχίζει ζωές».
Αυτοκινητόδρομοι και ιδιωτικά εργοστάσια απορριμμάτων στις προτεραιότητες των τοποτηρητών
εφημ ΠΡΙΝ
Το έργο της Τασκ Φορς (Ομάδα Δράσης), που συστήθηκε τον Ιούλιο του 2011, είναι απλό και συγκεκριμένο. Έρχεται να καλύψει το κενό που δημιουργεί η απροθυμία της ελληνικής κοινωνίας, ακόμη και της δημόσιας διοίκησης, να αποδεχθούν και να εφαρμόσουν τα αντιλαϊκά μέτρα λιτότητας που ψηφίζει ο πολιτικός κόσμος με περισσή προθυμία, υπακούοντας σε κάθε απαίτηση της Τρόικας. Επειδή λοιπόν οι «επάνω» δεν μπορούν (πέρα από το να τα ψηφίσουν) και να τα επιβάλλουν κι οι «κάτω» δεν θέλουν να τα εφαρμόσουν, αναλαμβάνουν να ολοκληρώσουν το έργο οι ίδιες οι δυνάμεις κατοχής, ενδεδυμένες με την αμφίεση των τεχνοκρατών. Μοναδική τους δε αποστολή η υλοποίηση μέχρι τέλους των νεοφιλελεύθερων μέτρων, δηλαδή χωρίς καθυστερήσεις και πολιτικούς συμβιβασμούς που συνήθως συνοδεύουν την εφαρμογή στην πράξη κάθε αντιδραστικής μεταρρύθμισης, με αποτέλεσμα πολλές φορές να καθίσταται κενό γράμμα ή σχεδόν κενό γράμμα. Όλα τα υπόλοιπα περί μεταφοράς τεχνογνωσίας είναι εύηχες πομφόλυγες λιμοκοντόρων και ευρωλιγούρηδων που καμουφλάρουν τον επαρχιωτισμό τους πίσω από την πλανητική αργκό του γιαπισμού κι ως πραγματικό στόχο έχουν την απόκρυψη του απαράδεκτου νεοφιλελεύθερου περιεχομένου των τομών που συντελούνται και της εξ ίσου απαράδεκτης μεθόδου που ακολουθείται, δηλαδή της έξωθεν επιβολής, η οποία παραπέμπει σε τριτοκοσμικές μπανανίες της προπολεμικής περιόδου.
Το περιεχόμενο της τέταρτης έκθεσης της Τασκ Φορς που παρουσιάστηκε την Δευτέρα από τον Γκαουλάιτερ, Χορστ Ράιχενμπαχ, στις Βρυξέλλες και μεταδόθηκε μέσω κυκλώματος σε εκπροσώπους των Μέσων Ενημέρωσης στην Αθήνα, στα γραφεία της ΕΕ, δείχνει ξεκάθαρα την πολιτική κι όχι τεχνοκρατική ουσία της δράσης της. Πρόκειται για ένα συνεκτικό, δεσμευτικό και λεπτομερές πρόγραμμα νεοφιλελεύθερων …εργασιών, που κανείς στην Ελλάδα δεν θα ήθελε (κι όχι δεν μπορούσε) να εκπονήσει…
Αυτό σημαίνει ότι δεν πρέπει να μπαίνει ο στόχος για έξοδο από το Ευρώ, παράλληλα με τα αναγκαία αντιμνημονιακά μέτρα, γιατί έτσι κι αλλιώς τα πράγματα θα οδηγηθούν εκεί; Οπότε, ας ωφεληθούμε από μια ευρύτερη και ευκολότερη συμμαχία σήμερα και την κρίσιμη ώρα θα μιλήσουμε και γι αυτό; Κάθε άλλο. Οι μάχες κερδίζονται με τη σε βάθος προετοιμασία στην κύρια αντίθεση και όχι με «εκπλήξεις» της τελευταίας στιγμής, πολύ περισσότερο με τη συστηματική καλλιέργεια αυταπατών. Η Κύπρος δείχνει ότι η μισή γραμμή (η φιλολαϊκή – αντιμνημονιακή) όχι μόνο δε φτάνει αλλά κινδυνεύει να υποστεί τραγική ήττα. Χρειάζεται το άλλο μισό της, την αποδέσμευση από Ευρώ και ΕΕ για να έχει σοβαρές, ρεαλιστικές πιθανότητες επιτυχίας. Σημαίνει, όμως, παράλληλα, ότι η ριζοσπαστική αριστερά πρέπει να έχει εμπιστοσύνη στο φορτίο ρήξης που φέρουν, σήμερα, κατά τα φαινόμενα «απλοί» αντιμνημονιακοί στόχοι: ο αντικαπιταλιστικός δρόμος σήμερα περνάει μέσα από την αντιμνημονιακή πάλη. Όποιος αυτό το αγνοεί, ή το υποτιμά, το πληρώνει ακριβά γιατί η κοινωνία υποφέρει.
Ένας χρόνος κοντεύει από τις εκλογές του 2012 και το σημαντικότερο, ίσως, χαρακτηριστικό της κατάστασης είναι η πολιτική ακινησία. Αν δει κανείς τα ποσοστά των δημοσκοπήσεων θα οδηγηθεί στο συμπέρασμα ότι μάλλον μεσολάβησε ένας χρόνος χωρίς πολιτικά γεγονότα, με τον πολιτικό χρόνο να μοιάζει ακίνητος, παγωμένος. Και δεν έχει κανείς λόγο να αμφισβητήσει ουσιαστικά τις δημοσκοπήσεις γιατί και η περιρρέουσα ατμόσφαιρα ταιριάζει με την εικόνα αυτή. Μεγάλη δυσαρέσκεια αλλά μεγαλύτερη ακόμη μοιρολατρία. Και φόβος. Βαθύς και παραλυτικός. Που ακινητοποιεί μια ολόκληρη κοινωνία.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. Κατ’ αρχάς, η σημερινή πολιτική ακινησία δεν είναι μια κατάσταση ισοπαλίας, με ανοιχτά και πιθανά όλα τα ενδεχόμενα. Είναι μια κατάσταση σχετικής σταθεροποίησης των μνημονιακών δυνάμεων. Αυτοί που πίστευαν ότι η κυβέρνηση ήταν θνησιγενής και ότι αρκούσε η απλή εκφορά των επόμενων επώδυνων μέτρων για να διαλυθεί σαν κουρνιαχτός διαψεύστηκαν. Η κυβέρνηση ήρθε σε κραυγαλέα αντίθεση με τις προεκλογικές της δεσμεύσεις λίγες ημέρες μόνο μετά το σχηματισμό της και βγήκε αλώβητη! Αυτό, ανάμεσα σε άλλα, σημαίνει ότι ο κόσμος που την ψήφιζε επί της ουσίας είχε αποδειχτεί εν πολλοίς τον αέναο Γολγοθά του μνημονίου. Δεν νοιώθει ότι υπεκλάπη η ψήφος του! Δε νοιώθει καν ξεγελασμένος! Το ηθικό του έχει τσακιστεί και ήταν «έτοιμος» για νέα καταβαράθρωση του επιπέδου της ζωής του.
Απόσπασμα από τη συνέντευξη του Άντρου Κυπριανού στη ΧΑΡΑΥΓΗ 4/5/13
Τη Μεγάλη Τρίτη, το ΑΚΕΛ καταψήφισε το μνημόνιο που συνομολόγησε η Κυπριακή Δημοκρατία με τους διεθνείς δανειστές της, γιατί, όπως εξηγήσατε και από το βήμα της Βουλής, αυτόοδηγεί σε φαύλο κύκλο που θα γεννά και θα αναγεννά νέες απαιτήσεις, εκβιασμούς και νέα μέτρα. Με το «όχι» του ΑΚΕΛ, ο λαός ανέμενε και την κατάθεση της πρότασής του. Αυτή η πρόταση ελπίδας και προοπτικής για την οποία μιλάτε συνεχώς, πέρα από τον τίτλο, ποιο περιεχόμενο έχει;
Κάποια ζητήματα, ως αποτέλεσμα της επιστημονικής μελέτης την οποία κάναμε ως κόμμα, τα είχα αναφέρει από το βήμα της Βουλής. Θεωρώ ότι θα ήταν πολύ αρνητικό για την κυπριακή κοινωνία αν ξεκινήσει μια έντονη αντιπαράθεση μεταξύ των πολιτικών κομμάτων για τις θέσεις τις οποίες ο καθένας υποστηρίζει. Εκείνο που έχει περισσότερη σημασία είναι να τεκμηριώσουμε ο καθένας αυτό το οποίο λέμε, για να δώσουμε την ευκαιρία στον κόσμο να κρίνει μέσα από ένα ψύχραιμο διάλογο για το πώς πρέπει να προχωρήσουμε παρακάτω.
Σε ό,τι αφορά την ίδια τη μελέτη, αυτή αποτελείται από διάφορα μέρη. Πρώτα και κύρια κάνουμε μία εκτίμηση – πρόβλεψη για το τι σημαίνει πορεία της Κύπρου μέσα στο μνημόνιο. Αναλύσαμε την πορεία, η οποία ακολουθήθηκε σε άλλες χώρες, οι οποίες έχουν ενταχθεί σε μνημόνιο και λέμε ότι το δικό μας είναι το χειρότερο. Στην Κύπρο έγινε βίαια μία συρρίκνωση του τραπεζικού τομέα κι έχουν επιβληθεί τόσα περιοριστικά μέτρα που ουσιαστικά καταστρέφουν κύρια τον τραπεζικό τομέα και την Κύπρο ως χρηματοοικονομικό κέντρο αλλά και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Αυτά είναι δεδομένα που διαφοροποιούν τη δική μας περίπτωση με τρόπο πολύ αρνητικό. Ολα αυτά σε συνδυασμό με τη λιτότητα και τις περικοπές που επιβάλλονται θα επιδεινώσουν τη ζωή του καθενός στην Κύπρο και θα οξύνουν τα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα. Εκτιμούμε, λοιπόν, ότι η πορεία μέσα στο μνημόνιο, στην καλύτερη περίπτωση, θα είναι ανάλογη με εκείνη που έχει ακολουθηθεί στις άλλες χώρες, όπου τα αποτελέσματα είναι πολύ καλά γνωστά. Ενώ έχουν παρέλθει μερικά χρόνια, όχι μόνο ανάκαμψη δεν υπάρχει, βαθαίνει η ύφεση, η ανεργία αυξάνεται κατακόρυφα, ενώ το δημόσιο χρέος και τα δημοσιονομικά ελλείμματα εξακολουθούν να βρίσκονται σε πολύ υψηλά επίπεδα. Θεωρούμε ότι όλα αυτά θα δημιουργήσουν ένα φαύλο κύκλο αφού θα απαιτούν συνεχώς τη λήψη νέων μέτρων, πιο επαχθή από τα προηγούμενα, κι ως εκ τούτου κρίνουμε ότι η πορεία μέσα στο μνημόνιο θα είναι καταστροφική για την κυπριακή οικονομία.
Στη μελέτη μας αναλύουμε, κατά πόσο μια άλλη επιλογή θα μπορούσε να είναι εφικτή. Και η διαπίστωσή μας είναι ότι η επιλογή που θα ήταν εφικτή, είναι η ενδεχόμενη έξοδος από τη ζώνη του ευρώ.
»H Ελλάδα πρέπει να εγκαταλείψει το ευρώ και η γερμανική Aριστερά να αναθεωρήσει επειγόντως τη στάση της έναντι της Ευρώπης.»
Μία εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη του Κώστα Λαπαβίτσα στο γερμανικό περιοδικό «Marx21» Νο23 ,(Δεκέμβριος 2011)το οποίο δραστηριοποιείται μέσα στο Die Linke (Η Αριστερά) της Γερμανίας.
Συνέντευξη στον Stefan Bornost
Πρώτα απ’όλα η κρυστάλλινη σφαίρα: Θα εξακολουθούμε να πληρώνουμε με ευρώ το 2015;
Ορισμένες χώρες θα πληρώνουν ακόμα με ευρώ, το 2015, αλλά είναι εξαιρετικά απίθανο όλα τα σημερινά μέλη της ευρωζώνης να συνεχίσoυν να το χρησιμοποιούν . Το ευρώ στην τρέχουσα μορφή του δεν είναι βιώσιμο και δεν θα επιβιώσει. Οι πιέσεις κατάρρευσης είναι εμφανείς – ακόμα και τώρα που μιλάμε η ευρωπαϊκή αγορά ομολόγων είναι σε αναταραχή, επειδή οι ιδιώτες επενδυτές κινούνται προς τα γερμανικά ομόλογα, πουλώντας άλλα ομόλογα λόγω του φόβου της πτώχευσης. Κατά συνέπεια, αυξάνονται τα επιτόκια και διαταράσσεται ο κρατικός δανεισμός, καθώς και η ομαλή λειτουργία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Εάν αυτή η διαδικασία ενταθεί, το ευρώ θα καταρρεύσει σε λίγες εβδομάδες.
Η Μέρκελ κάνει τη διάκριση ανάμεσα στην τραπεζική κρίση , που προκλήθηκε από ανεύθυνους τραπεζίτες οι οποίοι άφησαν ανεξέλεγκτη την κερδοσκοπία, και την κρίση χρέους που προκλήθηκε από ανεύθυνες (μεσογειακές) κυβερνήσεις που άφησαν ανεξέλεγκτα τα χρέη. Είναι ορθή αυτή η διάκριση;
Όχι, έχουμε να κάνουμε με μία, ενιαία κρίση. Ξεκίνησε το 2007 στις ΗΠΑ ως κρίση στην αγορά ακινήτων που προκλήθηκε από την κερδοσκοπία των τραπεζών και άλλων χρηματιστών. Οι Γερμανοί τραπεζίτες συμμετείχαν επίσης σε μεγάλο βαθμό σε αυτή τη διαδικασία, αγοράζοντας χαρτιά ενυπόθηκων δανείων υψηλού κινδύνου των ΗΠΑ. Όταν η φούσκα έσκασε, προέκυψε τραπεζική κρίση η οποία οδήγησε σε παγκόσμια ύφεση. Η ύφεση οδήγησε σε άνευ προηγουμένου κρατική παρέμβαση για τη διάσωση των τραπεζών και τη στήριξη της ζήτησης.
Το υψηλό δημόσιο χρέος σε πολλές χώρες στην Ευρώπη είναι άμεση συνέπεια της κρατικής παρέμβασης το 2008-2009, καθώς οι οικονομίες πέρασαν σε ύφεση. Δεν οφείλεται σε σπάταλες διαχειριστικές πρακτικές των κυβερνήσεων. Τη στιγμή αυτή είναι οι τράπεζες που βρίσκονται και πάλι σε κίνδυνο, ιδιαίτερα οι ευρωπαϊκές, επειδή κατέχουν μεγάλο όγκο δημόσιου χρέους. Δηλαδή, η κρίση του 2007-2008 δεν επιλύθηκε ποτέ πλήρως, ούτε στην Ευρώπη, ούτε αλλού. Καθώς τα ευρωπαϊκά κράτη αντιμετωπίζουν προβλήματα στον δημοσιονομικό τομέα, η κύρια απειλή είναι και πάλι για τις τράπεζες. Η κρίση τείνει να διαγράψει κύκλο επιστρέφοντας στις τράπεζες.
Αυτό λέτε εσείς. Ακούστε, όμως, μια άλλη αφήγηση: Οι Γερμανοί πέρασαν δύσκολες εποχές ιδιωτικοποιήσεων, λιτότητας και περιορισμού των μισθών και με πολύ κόπο έβαλαν σε τάξη τα του οίκου τους. Εν τω μεταξύ, όλοι οι άλλοι ζούσαν ζωή χαρισάμενη και τώρα φαίνεται σαν να ζητούν να πληρώσουν το λογαριασμό οι Γερμανοί. Είναι κατανοητό ότι οι Γερμανοί δεν θέλουν να πληρώσουν το λογαριασμό.
Είναι απόλυτα κατανοητό το να βλέπουν οι Γερμανοί εργαζόμενοι το ευρώ με καχυποψία. Να είναι απρόθυμοι να δεσμεύσουν δημόσιο χρήμα, δηλαδή χρήματα από άμεσους και έμμεσους φόρους, για τη διάσωση του ευρώ, η οποία αυτή τη στιγμή σημαίνει μια ακόμη μεγάλη διάσωση των τραπεζών. Για περισσότερα από δεκαπέντε χρόνια οι Γερμανοί εργαζόμενοι έχουν ζήσει μια δύσκολη περίοδο στάσιμου εισοδήματος, απώλειας της δύναμης των συνδικάτων και γενικότερης στενότητας στους όρους διαβίωσης. Το κόστος της επανένωσης και της αναδιάρθρωσης του γερμανικού καπιταλισμού το έχουν επωμισθεί οι Γερμανοί εργάτες. Η Γερμανία ξεκίνησε με υψηλότερα επίπεδα ανταγωνιστικότητας από άλλους, αλλά έφυγε ακόμη πιο μπροστά επειδή έχει παγώσει εδώ και χρόνια το κόστος εργασίας.
Το μυστικό της γερμανικής επιτυχίας δεν είναι η μεγάλη αύξηση της παραγωγικότητας, η γενικευμένη αποτελεσματικότητα, ή η ιδιαίτερη καινοτομία – όλες δηλαδή οι συνήθεις γενικολογίες που ακούγονται για το γερμανικό καπιταλισμό. Πολλές χώρες στην περιφέρεια έχουν καλύτερες επιδόσεις από αυτές τις πλευρές. Η γερμανική υπεροχή έχει επιτευχθεί καθαρά λόγω της πίεσης στους εργαζόμενους και της στασιμότητας των μισθών.
Οι ελληνικοί πολιτικοί κύκλοι έχουν διαδώσει την άποψη ότι η Κύπρος φέρθηκε επιπόλαια λέγοντας το αρχικό «όχι» στην τρόικα, γιατί μετά ήρθαν πολύ χειρότεροι όροι. Οι σοφοί Έλληνες πολιτικοί, βλέπετε, είπαν «ναι» από την αρχή και μας γλίτωσαν από τα χειρότερα.
Δυστυχώς για τη θαυμάσια αυτή θεωρία, η τελική απόφαση στην Κύπρο δεν έχει ακόμη ληφθεί. Το κοινοβούλιο θα πρέπει τις επόμενες εβδομάδες να επικυρώσει τη συμφωνία και δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα το κάνει.
Το ΑΚΕΛ δεν πρόκειται φυσικά να τη δεχτεί, αλλά υπάρχουν βαθύτατοι δισταγμοί και στα κεντρώα κόμματα, συμπεριλαμβανομένου του ΔΗΚΟ. Ακόμη και στο ΔΗΣΥ του κ. Αναστασιάδη υπάρχει έντονος προβληματισμός, παρά τις κορόνες περί παραμονής στο ευρώ. Τα αστικά και μεσοαστικά στρώματα εξετάζουν σοβαρά την προοπτική απόρριψης της συμφωνίας και εξόδου από την ΟΝΕ.
Δεν πρέπει να προξενεί έκπληξη το γεγονός. Τα ηγετικά στρώματα της Κύπρου έχουν διαμορφωθεί στον αγώνα κατά της βρετανικής αποικιοκρατίας στη σκληρή γειτονιά της Μέσης Ανατολής. Η είσοδος στην Ε.Ε. και η υιοθέτηση του ευρώ είναι πολύ πρόσφατες εξελίξεις, ενώ η μνήμη της ισχυρής κυπριακής λίρας είναι ζωντανή. Δεν υπάρχει συνεπώς ο τρόμος που χαρακτήρισε τα ελληνικά ηγετικά στρώματα και μόνο στη σκέψη της σύγκρουσης με τους «εταίρους».
Ακόμη σημαντικότερος παράγων όμως είναι ότι το πρόγραμμα της τρόικας χτυπάει ανελέητα τα συμφέροντα των ηγετικών στρωμάτων της Κύπρου. Στην Ελλάδα το πλήγμα δέχθηκαν κυρίως η μισθωτή εργασία και οι μικρομεσαίοι, ενώ τα ανώτερα στρώματα διαγκωνίζονται για να αποσπάσουν οφέλη. Το δε πολιτικό και πνευματικό σύστημα της χώρας αποδείχτηκε εμμονικά προσκολλημένο στο ευρώ. Στην Κύπρο συντρίβονται οι τράπεζες, «κουρεύονται» οι καταθέσεις και συρρικνώνεται τάχιστα ο τομέας των υπηρεσιών. Το πλήγμα για τα συμφέροντα εταιριών παροχής χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, ακινήτων, νομικών υπηρεσιών κ.λπ. είναι τεράστιο.
Το παρόν κείμενο του Θεόδωρου Μαριόλη παρουσιάστηκε στην Ημερίδα Πολιτικού Διαλόγου: «Έξοδος από την Ευρωζώνη και την Ευρωπαϊκή Ένωση; (Αναγκαιότητα, δυνατότητες, προοπτική)», ΑΣΟΕΕ, 24 Απριλίου, 2013.
Πηγή: ΤοΜέτωπο
Κατά τη Γενική Θεωρία των Συστημάτων, όταν η συσσώρευση ποσοτικών μεταβολών σε ένα σύστημα υπερβεί ορισμένο όριο, σημειώνεται ποιοτική μεταβολή στη δυναμική συμπεριφορά του ή, αλλιώς, «διακλάδωση» (bifurcation). Η ευστάθεια, η παλινδρομική αστάθεια, η κυκλοειδής περιφορά ή, εναλλακτικά, η χαοτική κίνηση διαδέχονται η μία την άλλη. Όσον αφορά την ΕΕ, ένα καθοριστικό σημείο διακλάδωσης ήταν η εισαγωγή του ευρώ. Μέσα σε λιγότερο από μία δεκαετία, αυτή η εισαγωγή οδηγεί, αναπόφευκτα, σε νέα διακλάδωση.
1. Η Κατάσταση
Στην Ελλάδα, έπειτα από τέσσερα χρόνια εφαρμογής της εσωτερικής υποτίμησης, η «επίσημη» ανεργία έχει υπερβεί το 27% και η αθροιστική μείωση του ΑΕΠ το 20%. Η ανάλυση των στοιχείων (βλέπε Μαριόλης, 2012α) δείχνει ότι ακόμα και αν αυξηθεί, εφεξής, το ΑΕΠ με μέσο ετήσιο ρυθμό 1%, τότε μετά από μία δεκαετία η ανεργία θα είναι στο 30%. Δείχνει, επίσης, ότι για να αρχίζει να συμπιέζεται η ανεργία πρέπει, από αύριο κιόλας, το ΑΕΠ να αρχίζει να αυξάνεται με ρυθμό πάνω από 2%. Έτσι, για να έχουμε μία συμπίεση της ανεργίας στο π.χ. 10% μέσα σε 5 έτη, απαιτείται αύξηση του ΑΕΠ με μέσο ετήσιο ρυθμό 5.4%, ο οποίος ενέχει αύξηση της απασχόλησης με μέσο ετήσιο ρυθμό 4.4%, δηλ. τη δημιουργία 181 χιλιάδων θέσεων εργασίας ανά έτος.
2. Αντιστροφή;
Ποιος και τι μπορεί να εγγυηθεί αυτό το τόσο το κρίσιμο κατώφλι της συνεχούς αύξησης του ΑΕΠ κατά 2%; Ποιος και τι μπορεί να εγγυηθεί τη δημιουργία 181 χιλιάδων θέσεων εργασίας ανά έτος; Κανένας και τίποτε. Από τη μία πλευρά, «κανένας», διότι ακόμα και η Αριστερά, η οποία υποτίθεται ή διατείνεται ότι προασπίζει τα συμφέροντα της εργατικής τάξης, βρίσκεται προσηλωμένη είτε στο: «εθνικό μας νόμισμα είναι το ευρώ» ή, στην μαρξιστική-κομμουνιστική παραλλαγή της, στο: «ούτε ευρώ ούτε δραχμή, επανάσταση σοσιαλιστική».[1] Περίεργη, πολύ περίεργη, οφείλουμε να το υπογραμμίσουμε, αυτή η διακλάδωση της Αριστεράς, τη στιγμή ακριβώς που όχι μόνον η εργατική τάξη αλλά μάλλον η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων που ζουν στην Ελλάδα την έχουν ανάγκη περισσότερο από ποτέ. Από την άλλη πλευρά, «τίποτε», διότι, όπως διδάσκει τόσο η επιστήμη όσο και η εμπειρία, καμιά εθνική οικονομία δεν μπόρεσε να ξεπεράσει ακόμα και επιφανειακές κρίσεις, χωρίς να διαθέτει κανέναν μοχλό αντι-κυκλικής οικονομικής πολιτικής. Πόσο μάλλον η ελληνική, η οποία χαρακτηρίζεται, μεταξύ άλλων, από χαμηλή έως μέση ανάπτυξη της παραγωγικότητας εργασίας και κεφαλαίου, από μικρό τομέα διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών, και η οποία έχει, παράλληλα, υιοθετήσει ένα τόσο «σκληρό» νόμισμα, όπως το ευρώ.[2]
Μια νέα έρευνα ομάδας επιστημόνων αποδεικνύει ότι η οικονομική κρίση έχει ήδη μετατραπεί σε επιδημιολογική και υγειονομική κρίση
Γράφει ο ΙΟΣ
Τις μέρες που συμπληρώνονταν τρία χρόνια από την εξαγγελία της προσφυγής της χώρας μας στον διεθνή μηχανισμό στήριξης δημοσιεύτηκε σε ένα αμερικανικό επιστημονικό περιοδικό διεθνούς κύρους μια μελέτη σχετικά με τις συνέπειες της κρίσης και κυρίως της πολιτικής που εφαρμόζεται για την αντιμετώπισή της. Η δημοσίευση της μελέτης αυτής προκάλεσε αίσθηση σε όλο τον κόσμο. Εκτενή ρεπορτάζ σε διεθνή μέσα ενημέρωσης την παρουσίασαν με τίτλους όπως «Η οικονομική κρίση πλήττει επιπλέον σοβαρά την υγεία των Ελλήνων» ή «Μεγάλη αύξηση των αυτοκτονιών και των δολοφονιών στην Ελλάδα μετά την κρίση».
Η μελέτη αυτή προέρχεται από το Ελληνικό Παρατηρητήριο για την Ιδιωτικοποίηση του Συστήματος Υγείας και υπογράφεται από τους καθηγητές και ερευνητές του ΑΠΘ Ηλία Κονδύλη, Στάθη Γιαννακόπουλο, Μάγδα Γαβανά, Αλέξη Μπένο και Ιωάννα Ιεροδιακόνου, καθώς και από τον Howard Waitzkin, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Νέου Μεξικού. Τα συμπεράσματα αυτής της ανακοίνωσης επιβεβαιώνουν τους φόβους που είχαν διατυπωθεί από τους πρώτους μήνες της εφαρμογής του Μνημονίου και τη βίαιη περιστολή των δημόσιων δαπανών στον τομέα των κοινωνικών υπηρεσιών.
«Η παγκόσμια οικονομική κρίση έχει επηρεάσει την ελληνική οικονομία με πρωτοφανή ένταση», διαπιστώνουν οι ερευνητές, «καθιστώντας την Ελλάδα έναν σημαντικό τόπο όπου δοκιμάζεται η σχέση μεταξύ κοινωνικοοικονομικών καθοριστικών παραγόντων και της ευημερίας του πληθυσμού».
Τα πρώτα συμπεράσματα αφορούν το ποσοστό θνησιμότητας από αυτοκτονίες και ανθρωποκτονίες στους άνδρες που αυξήθηκε κατά 22,7% και 27,6%, αντίστοιχα, μεταξύ 2007 και 2009. «Αλλά και οι ψυχικές διαταραχές, η κατάχρηση ουσιών και τα λοιμώδη νοσήματα παρουσίασαν επιδείνωση των τάσεων κατά το 2010 και το 2011. Η χρήση της δημόσιας ενδονοσοκομειακής παροχής υπηρεσιών και η αξιοποίηση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας αυξήθηκαν κατά 6,2% και 21,9%, αντίστοιχα, μεταξύ των ετών 2010 και 2011, ενώ οι συνολικές δαπάνες του υπουργείου Υγείας μειώθηκαν κατά 23,7% μεταξύ 2009 και 2011».
Τρία χρόνια μετά τις απαρχές της πολιτικής των μνημονίων αρχής γενομένης από την Ελλάδα και πέντε μετά τη διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και την κατάρρευση της Lehman Brothers, η παγκόσμια οικονομία επανέρχεται στο σημείο μηδέν.
Στην τελευταία του εξαμηνιαία έκθεση το ΔΝΤ αναθεωρεί προς τα κάτω τις προβλέψεις του για την παγκόσμια οικονομία, η οποία εκτιμάται ότι θα παρουσιάσει ανάπτυξη 3,3% αντί 3,5%. Στην ευρωζώνη προβλέπεται ύφεση 0,3% ενώ η ανάπτυξη στις ΗΠΑ θα κυμανθεί στο 1,9%. Οι ιθύνοντες του ΔΝΤ προβλέπουν ότι τα πράγματα θα είναι κάπως καλύτερα το 2014, χωρίς ωστόσο αυτό να σημαίνει ότι η μικρή έστω προβλεπόμενη ανάπτυξη θα μετριάσει τα υψηλά ποσοστά ανεργίας σε ολόκληρο τον αναπτυγμένο κόσμο.
Στην ευρωζώνη η ανεργία έχει φθάσει στο 12%, μιλάμε για 19 εκατομμύρια ανέργους. Στον ευρωπαϊκό νότο τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα. Η ανεργία στην Ελλάδα και την Ισπανία ξεπερνά το 25%, στην Πορτογαλία βρίσκεται στο 18%, ενώ στην πρόσφατα εισηγμένη στον κόσμο των μνημονίων Κύπρο η ανεργία εκτιμάται ότι επίσης θα φθάσει στο 25%.
Φαινόμενα κάμψης εμφανίζονται ακόμη και στην Κίνα. Η πρόσφατη είδηση ότι η ανάπτυξη περιορίστηκε στο 7,7% -για την Κίνα του ενός δισεκατομμυρίου πληθυσμού, πραγματική ανάπτυξη θεωρείται πάνω από το 8%- προκάλεσε πανικό στα χρηματιστήρια και μαζικές πωλήσεις στο χρυσό, καθώς εκφράζονται φόβοι ότι η παγκόσμια οικονομία εισέρχεται σε περίοδο αποπληθωρισμού. Σε μία δηλαδή παρατεταμένη πτώση τιμών που κάνει κάθε παραγωγική επένδυση «ασύμφορη», κάτι που είχε συμβεί και στην δεκαετία του ’30 και εξακολουθεί να συμβαίνει εδώ και μια τουλάχιστον δεκαπενταετία στην Ιαπωνία.
Η Ελλάδα βρίσκεται σε κρίση. Μια κρίση όχι μόνο οικονομική. Εν μέσω της αυστηρής λιτότητας, η χώρα έχει κατακλυστεί από μια κρίση ασύλου, τα θύματα της οποίας δεν είναι άλλα παρά οι πλέον ευάλωτοι: οι Πρόσφυγες, -συμπεριλαμβανομένων των ανηλίκων- που άφησαν τα πάντα πίσω στην χώρα τους, με στόχο να βρουν ασφάλεια.Ερχόμενοι στην Ελλάδα, αφήνονται άποροι και άστεγοι, αδύνατοι να κάνουν αίτηση για να στεγασθούν σε κάποιο άσυλο (ίδρυμα), ενώ επίσης απειλούνται από τις αυξανόμενες ρατσιστικές επιθέσεις.
Εγκλωβισμένοι στην Ελλάδα, στέλνουν μήνυμα στην Ευρώπη και στον υπόλοιπο κόσμο: «Αφήστε μας να φύγουμε!»
διανομή τύπου crowd-sourced
Το ντοκυμαντέρ Into the Fire πρόκειται για ένα πείραμα στον τομέα της διανομής. Καθώς όλοι μιλάνε για το crowd-funding -τρόπος με το οποίο έγινε και η χρηματοδότηση του ντοκυμαντέρ- αποφασίζουμε να προχωρήσουμε αυτό το σκεπτικό ένα βήμα παραπέρα: Όχι μονάχα η παραγωγή, αλλά και η ίδια η διανομή του Into the Fire θα γίνει ως crowd-sourced. Στις 21 Απριλίου το Into the Fire θα κυκλοφορήσει ταυτόχρονα σε διάφορα website και πλατφόρμες σε ολόκληρο το διαδίκτυο. Μια ημιτελής ακόμη λίστα συμμετεχόντων οργανισμών και blog είναι διαθέσιμη στο site του ντοκυμαντέρ.(http://intothefire.org/)
Σήμερα η ανάγκη για δημόσιες υπηρεσίες, δημόσια υγεία, παιδεία, πρόνοια είναι πιο επιτακτική από ποτέ, με δεδομένο, μάλιστα, ότι η συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού έχει εξαθλιωθεί και δεν μπορεί να αντιμετωπίσει στοιχειώδεις ανάγκες. Μέχρι τώρα έχουν γίνει κινητοποιήσεις για υπεράσπιση δημοσίων υπηρεσιών από πολλές τοπικές κοινωνίες και μάλιστα πολύ δυναμικές και με μεγάλη συμμετοχή.Δεν έχει γίνει, όμως, μια συντονισμένη προσπάθεια από όλη την Ελλάδα με πρωτοβουλία των συνδικαλιστικών φορέων, με ενεργή συμμετοχή και τοπικών κοινωνιών αλλά και της Αριστεράς συνολικά για υπεράσπιση των κοινωνικών αγαθών.Θεωρώ ότι αυτό είναι καθήκον πρωταρχικής σημασίας σε μια κοινωνία που κυριολεκτικά λεηλατείται.
via Iskra
Από την αρχή της κρίσης το Δημόσιο και οι δημόσιοι υπάλληλοι στοχοποιήθηκαν από τις κυβερνήσεις απέναντι στην υπόλοιπη κοινωνία χαρακτηριζόμενοι ως αποκλειστικά υπεύθυνοι για τη δημοσιονομική κρίση και τα προβλήματα της χώρας.
Πρώτα σε αυτούς εφαρμόσθηκαν τα μέτρα για μειώσεις μισθών και σήμερα η συνολική μείωση εισοδήματος (κατά μέσο όρο) υπερβαίνει το 50%. Σήμερα, στοχοποιούνται για άλλη μια φορά για να υλοποιηθούν οι χιλιάδες απολύσεις, για τις οποίες είχαν δεσμευτεί οι κυβερνήσεις από το πρώτο μνημόνιο, παρουσιάζοντας μάλιστα τις απολύσεις ως απαραίτητη προϋπόθεση για την καταβολή της επόμενης δόσης.
Η προπαγάνδαπου χρησιμοποιείται για πεισθεί η κοινή γνώμη και να αποκρύψουν τον πραγματικό στόχο είναι πραγματικά «μακιαβελικής» έμπνευσης:
* Οι δημόσιοι υπάλληλοι είναι πολλοί, παρουσιάζοντας μάλιστα απίστευτα νούμερα εντελώς αυθαίρετα (1.000.000 – 1.500.000 – 2.000.000). Τα αποτελέσματα της απογραφής, την οποία οι ίδιοι διεξήγαγαν ουδέποτε προβλήθηκαν.
Η αλήθεια είναι ότι με στοιχεία του ΥΠΕΣΔΔΑ, τον Οκτώβρη του 2012, οι μόνιμοι δημόσιοι υπάλληλοι (πολιτικοί, στρατιωτικοί, ένστολοι, ιερείς, αιρετοί κ.ά.) ήταν 570.000, εκ των οποίων το καθαρά πολιτικό προσωπικό, στο οποίο θα επιβληθούν τα μέτρα, δεν υπερβαίνει τους 400.000, δηλαδή κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (στοιχεία ΟΟΣΑ και Eurostat) και σαφώς είναι πολύ λίγοι (αν πραγματοποιηθεί ο στόχος για 150.000180.000 συνταξιοδοτήσεις και απολύσεις μέχρι το 2015) για να ανταποκριθούν έστω και στοιχειωδώς στις κοινωνικές ανάγκες.
Ηταν Παρασκευή, 23 Απριλίου του 2010. Γιορτή του Αγίου Γεωργίου, μέρα που γιόρταζε και ο τότε πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου, ο οποίος βρισκόταν στο Καστελόριζο με ειδικό σκοπό. Οχι φυσικά για να υπογραμμίσει με την παρουσία του την ελληνικότητα του ακριτικού νησιού, που είναι καρφί στα συμφέροντα της Τουρκίας.
Κάθε άλλο. Ο Γ. Παπανδρέου είχε διαλέξει συμβολικά το Καστελόριζο για να οδηγήσει από εκεί την Ελλάδα στη μεγαλύτερη εθνική ταπείνωση της σύγχρονης ιστορίας της: να την υπαγάγει σε καθεστώς υποτέλειας προς την ΕΕ και το ΔΝΤ μέσω της υπογραφής του διαβόητου πλέον ανά την υφήλιο Μνημονίου. «Είναι ανάγκη, ανάγκη εθνική και επιτακτική, να ζητήσουμε επισήμως από τους εταίρους μας την ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης που από κοινού δημιουργήσαμε στην ΕΕ.
Εχω ήδη δώσει εντολή στον υπουργό Οικονομικών να κάνει τις απαραίτητες ενέργειες» ανακοίνωσε προς τον παγωμένο από φρίκη ελληνικό πληθυσμό. «Ο τελικός μας στόχος, ο τελικός μας προορισμός είναι να απελευθερώσουμε την Ελλάδα από επιτηρήσεις και κηδεμονίες» πρόσθετε υποκριτικά. «Δημιουργήσαμε νέες συμμαχίες» καυχιόταν. «Ξέρουμε τον δρόμο για την Ιθάκη και έχουμε χαρτογραφήσει τα νερά» ισχυριζόταν και διακήρυττε ότι «θα φθάσουμε εκεί ασφαλείς, πιο σίγουροι, πιο δίκαιοι, πιο περήφανοι»!
Λόγια του αέρα. Ποιες «νέες συμμαχίες» δημιούργησε ο Παπανδρέου; Με λοιδορίες και περιφρόνηση αντέδρασαν οι «σύμμαχοι» και οι εταίροι του Γιώργου. «Οι Ελληνες παρακαλούν επισήμως για λεφτά τους Ευρωπαίους» ήταν π.χ. ο κεντρικός πρωτοσέλιδος τίτλος της γερμανικής κυβερνητικής εφημερίδας «Ντι Βελτ» την επόμενη μέρα. «Η Ελλάδα ζητάει βοήθεια για το βυθιζόμενο σκάφος της» ήταν ο επίσης πρωτοσέλιδος τίτλος της παγκόσμιας έκδοσης των «Τάιμς της Νέας Υόρκης». «Η Ελλάδα παραδίνεται και ζητάει διάσωση» ήταν ο σχετικός τίτλος μέχρι και της ισπανικής «Ελ Παΐς».
Πάνω από 100 δολάρια έχασε η τιμή του πολυτίμου μετάλλου σε μια μέρα μόνο
Του ΜΩΥΣΗ ΛΙΤΣΗ
Από εκεί που ο χρυσός προβάλλονταν ως «ασφαλές καταφύγιο» λόγω της συνεχιζόμενης οικονομικής και νομισματικής αστάθειας που προκαλεί η κρίση στην Ευρώπη και ο φόβος για ένα «νέο 2008», η τιμή του χρυσού «κατέρρευσε» πριν από λίγες ημέρες, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη πτώση εδώ και περισσότερο από 30 χρόνια.
Η πτώση αυτή η οποία συμπαρέσυρε και άλλα πολύτιμα μέταλλα όπως το ασήμι αλλά και τις τιμές εμπορευμάτων όπως το πετρέλαιο, είναι η πρώτη ένδειξη ότι η παγκόσμια οικονομία βαδίζει στα χνάρια της Ιαπωνίας: κινδυνεύει δηλαδή με αποπληθωρισμό, μεγάλη αποκλιμάκωση των τιμών σε διεθνές επίπεδο, κάτι που προοιωνίζεται στασιμότητα αφού η μη άνοδος των τιμών θεωρείται αντικίνητρο για επενδύσεις.
Την προηγούμενη Δευτέρα η τιμή του χρυσού υποχώρησε κατά 110 δολάρια η ουγκιά, καταρρίπτοντας το προηγούμενο ρεκόρ πτώσης το οποίο είχε καταγράψει τον Ιανουάριο του 1980. «Βρισκόμαστε μπροστά σε μία κατάρρευση του χρυσού να εξελίσσεται μπροστά στα μάτια μας;», αναρωτήθηκε σχολιαστής στην αυστραλέζικη οικονομική εφημερίδα «Business Speactator».
Μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers το 2008,τα τρισεκατομμύρια δολάρια, ευρώ και γεν που ρίχτηκαν στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα μέσω του μηδενισμού των επιτοκίων από τις περισσότερες μεγάλες κεντρικές τράπεζες(Fed, Τράπεζα της Ιαπωνίας) και της πολιτικής επαναγοράς ομολόγων αναζητούσαν «αντιστάθμισμα» απέναντι στην πλημμυρίδα πληθωριστικού νομίσματος.
Ο ξεχασμένος χρυσός, «το απομεινάρι από την εποχή της βαρβαρότητας» όπως τον είχε αποκαλέσει ο Βρετανός οικονομολόγος Τζον Μέυναρτ Κέυνς, έπαιρνε τα πάνω του, μία δεκαετία αφότου οι κεντρικές τράπεζες πούλαγαν χρυσό επειδή η αξία του έπεφτε κατακόρυφα-το 1999 στο απόγειο της διεθνούς χρηματιστηριακής φούσκας, η τιμή του χρυσού έπεφτε στο ρεκόρ των 251,70 δολαρίων η ουγκιά-έπαιρνε την εκδίκησή του…
Από το 2008 και μέσα σε τρία χρόνια η τιμή του τριπλασιάστηκε και έφθασε στο ρεκόρ των 1.930 δολαρίων η ουγκιά τον Σεπτέμβριο του 2011. Έκτοτε άρχισε μία σταδιακή αποκλιμάκωση των τιμών, χωρίς ωστόσο δραματικές πτώσεις σαν αυτήν της προηγούμενη Δευτέρας. Μέσα σε λίγες ημέρες η τιμή του χρυσού από τα 1.600 δολάρια η ουγκιά έφθασε στα 1.400 δολάρια, επίπεδο κοντά στο οποίο συνέχισε να κινείται τις τελευταίες ημέρες, μετά τη δραματική πτώση στις αρχές της εβδομάδας. Από τον Οκτώβριο πέρυσι η τιμή του έχει υποχωρήσει 20%, με το μεγαλύτερο μέρος των απωλειών να οφείλεται στην «ξαφνική» αλλαγή κλίματος των δέκα τελευταίων ημερών.
Λίγα είναι τα ψωμιά της κυβέρνησης συνεργασίας Δεξιάς και Ακροδεξιάς στην Πορτογαλία, όπως όλα δείχνουν. Μετά την παραίτηση του υπουργού Οικονομικών τη Δευτέρα και του υπουργού Εξωτερικών την Τρίτη, ο οποίος όμως είναι και αρχηγός του μικρού ακροδεξιού Λαϊκού Κόμματος, που συμμετέχει στην κυβέρνηση, θεωρείται πιθανή η αποχώρηση των ακροδεξιών, η οποία αν όντως λάβει χώρα θα σηματοδοτήσει την κατάρρευση της κυβέρνησης και τη διενέργεια πρόωρων εκλογών. Διαγράφεται άμεσα η προοπτική δηλαδή να πέσει και η πορτογαλική Δεξιά θύμα του Μνημονίου, όπως ακριβώς έπεσαν θύμα της μνημονιακής πολιτικής και οι σοσιαλιστές πριν από δύο χρόνια, καθώς οι Πορτογάλοι δικαίως τους τιμώρησαν διώχνοντάς τους «κλωτσηδόν» από την εξουσία ως υπεύθυνους για την υπαγωγή της χώρας τους σε καθεστώς υποτέλειας μέσω του Μνημονίου. Γίνεται ήδη λόγος για επικείμενες παραιτήσεις και άλλων υπουργών, αλλά αυτό προφανώς εντάσσεται στην κομματική διελκυστίνδα ανελέητων αλληλοεκβιασμών. Στερείται επομένως ουσιαστικής σημασίας μέχρις ότου γίνουν πράξη ή όχι οι παραιτήσεις, αποχωρήσεις κ.λπ. Αν πάντως όντως γίνουν πρόωρες εκλογές, είναι απολύτως βέβαιη η ήττα και η απομάκρυνση από την κυβέρνηση της πορτογαλικής σκληρής Δεξιάς, το κύριο κόμμα της οποίας φέρει την ψευδεπίγραφη ονομασία… Σοσιαλδημοκρατικό (!) Κόμμα, ενώ όταν ξεκίνησε την πορεία του συμπεριλάμβανε στους κόλπους του πληθώρα οπαδών και νοσταλγών των δικτατόρων Σαλαζάρ και Καετάνο! Τα ίδια άλλωστε έπαθε και το Σοσιαλιστικό Κόμμα. Το 2009 είχε κερδίσει τις εκλογές με ποσοστό 36,6% έναντι 29,6% του κόμματος της Δεξιάς (PSD) και 10,4% του Λαϊκού Κόμματος.
contramee 