Γιώργος Μαργαρίτης: Οι ιστορικές ρίζες της ακροδεξιάς σχιζοφρένειας

Πηγή: www.efsyn.gr/

Η ελληνική Ακροδεξιά, με τον τρόπο που ο χώρος αυτός διαμορφώθηκε στην Ευρώπη και στη χώρα μας μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, είχε πρόσωπο όμοιο με εκείνο του θεού Ιανού: πρόσωπο με δύο όψεις. Από τη μία μεριά, μετέφερε στη χώρα μας πρότυπα που ανθούσαν στην «προχωρημένη» δυτική Ευρώπη. Στον Μεσοπόλεμο, οργανώσεις όπως η ΕΕΕ (Εθνική Ενωσις Ελλάς) ή η από τα πάνω δημιουργημένη ΕΟΝ (Εθνική Οργάνωσις Νεολαίας) του Μεταξά προσπάθησαν να μεταλαμπαδεύσουν στη χώρα μας πρακτικές και πρότυπα αλιευμένα από την ακμάζουσα τότε δεξαμενή του ιταλικού φασισμού και του γερμανικού ναζισμού: χαιρετισμοί, στολές, όρκοι, σχήματα και προ παντός η φυλετική θεώρηση και η θεοποίηση της δύναμης και της βίας ήταν τα θεατρικά και ιδεολογικά χαρακτηριστικά τους. Από την άλλη μεριά όμως, επένδυαν στην ελληνική φυλετική ανωτερότητα –και την εκπορευόμενη από αυτήν «καθαρότητα»- ως βάση για τη διεκδίκηση μιας «Μεγάλης Ελλάδας». Αμέσως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν για προφανείς λόγους η οργάνωση «Χ» δεν μπορούσε να υιοθετήσει φασιστικά ή ναζιστικά πρότυπα, περιορίστηκε στη «Μεγάλη Ελλάδα» ως πρόταγμα – εξαιρουμένης φυσικά της βρετανικής τότε Κύπρου.

Η αντίφαση προκύπτει από το γεωγραφικό υπόβαθρο των σχεδίων. Ο ναζισμός γεννήθηκε και άνθησε σε μια ισχυρή ευρωπαϊκή χώρα, τη Γερμανία, η οποία εξαιτίας της θέσης, του δημογραφικού και οικονομικού της δυναμικού, κατέχει κυρίαρχη θέση στο ευρωπαϊκό καπιταλιστικό σύστημα δυνάμεων. Ως εκ τούτου οι πολιτικοί σχεδιασμοί του ναζισμού αφορούσαν όχι μόνο τη Γερμανία αλλά συνακόλουθα την Ευρώπη ολόκληρη και τον κόσμο. Αντίθετα ο ελληνικός εθνικισμός αφορά αποκλειστικά το άκρο της νοτιοανατολικής Ευρώπης, όπου μέσα από το αίτημα για «Μεγάλη Ελλάδα» έβλεπε και ζητούσε εθνικά σύνορα στα όρια του ύστερου μεσαιωνικού Ελληνισμού, το μέγιστο δηλαδή ώς την Κωνσταντινούπολη.

Και οι δύο όμως πηγές της ακροδεξιάς αντίληψης συναντιούνται στο επίπεδο της ιστορικής νοσταλγίας. Το μεγάλο σχέδιο του ναζισμού, όπως εφαρμόστηκε την εποχή της πολιτικής του κυριαρχίας (1933-1945), απέβλεπε στην ενοποίηση του ευρωπαϊκού καπιταλιστικού συστήματος (Νέα Ευρώπη), στην επιβολή των ιδανικότερων όρων για τη μεγιστοποίηση των αποδόσεων του κεφαλαίου (δουλική εργασία) και στη διπλή αποικιοποίηση: την «εξωτερική», του γύρω από την ευρωπαϊκή ήπειρο «ζωτικού χώρου» (της Ρωσίας) δηλαδή, και την «εσωτερική», τη διάρθρωση δηλαδή των ευρωπαϊκών κρατών με βάση κατ’ όνομα «φυλετικά» κριτήρια, που όμως ουσιαστικά αποτύπωναν τα δικαιώματα των ισχυρών επί των αδυνάτων μέσα στην ίδια Νέα Ευρώπη. Αυτές οι αναπλάσεις της ευρωπαϊκής ηπείρου θα επέτρεπαν στο ευρωπαϊκό κεφάλαιο –το γερμανικό κυρίως– να πετύχει την απαραίτητη συγκέντρωση και την αντίστοιχη δυναμική ώστε να αντιμετωπίσει τους ευνοημένους ανταγωνιστές: τις ΗΠΑ. Σε τελευταία ανάλυση όλο το πολιτικό σχέδιο του ναζισμού απέβλεπε στην αποκατάσταση του ευρωπαϊκού (γερμανικού) καπιταλισμού, στην πρωτεύουσα θέση που κατείχε παγκόσμια πριν από τον καταστροφικό Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Επιλογές ελάχιστα υποσχόμενες – Γιώργος Μαργαρίτης

 Εφημερίδα των Συντακτών

Η τακτική της τριμερούς κυβέρνησης προσδιορίζεται, στον λίγο αυτό καιρό που μεσολάβησε μετά την αποδέσμευση του νέου μεγάλου δανείου προς τη χώρα μας –την πολυαναμενόμενη δόση δηλαδή– σε ένα ριψοκίνδυνο σχήμα πολλαπλών μετώπων. Το μείγμα περιλαμβάνει ολοένα και πιο παράλογες και εξωπραγματικές απαιτήσεις ενάντια στις κοινωνικές δυνάμεις του ενδιάμεσου κοινωνικού χώρου, ανοικτή και πολύμορφη καταστολή ενάντια σε κλάδους εργαζομένων που έχουν ήδη ταπεινωθεί, επίμονη επίδειξη αστυνομικής πυγμής σε κάθε ευκαιρία και ασφυκτική χειραγώγηση των επικοινωνιακών μέσων, «δημόσιων» ή ιδιωτικών.

Το κοινωνικό εύρος της επίθεσης πραγματικά εντυπωσιάζει. Σχεδόν ταυτόχρονα εξαπολύεται, σχεδόν προληπτικά, το μέτρο της πολιτικής επιστράτευσης ενάντια σε απεργούς πριν ακόμα «ωριμάσει» ο αγώνας τους και καταστεί αδιέξοδη η όποια αναζήτηση λιγότερο ριζοσπαστικής λύσης. Την ίδια ώρα, παρά την προφανή αδυναμία των μεσοστρωμάτων να καταβάλουν τους απίστευτους φόρους πάνω στην ακίνητη περιουσία, εξαγγέλλονται διαδοχικές επιβαρύνσεις και σχεδιασμοί για πληρωμή των φόρων τριών ή τεσσάρων ετών μέσα σε λίγους μόλις μήνες. Ο φορολογικός εξανδραποδισμός των μεσοστρωμάτων (οι μεγάλοι ιδιοκτήτες έχουν από καιρό υιοθετήσει «εταιρικές» λύσεις που καθιστούν απρόσβλητη την ακίνητη περιουσία τους σε τέτοιες επιδρομές) έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς αυτά τα στρώματα αποτελούν την ασφαλιστική δικλίδα στην ομαλή λειτουργία του κοινοβουλευτικού πολιτικού συστήματος: αυτός ο κοινωνικός χώρος ρυθμίζει την εναλλαγή αστικών κομμάτων στην εξουσία. Πριν, δε, ολοκληρωθούν τα παραπάνω, ανακοινώνεται νέα «έφοδος» ενάντια στους συνταξιούχους και στην όποια κοινωνική πρόνοια έχει απομείνει.

Στην πολιτική ιστορία είναι συχνά βολικό να εξηγούμε τα όσα συνέβησαν με τη διατύπωση αμφιβολιών για την ψυχική υγεία του ηγεμόνα: ο βασιλιάς τρελάθηκε. Στην τρέχουσα πολιτική σκηνή φαίνεται πως δεν έχουμε ούτε αυτή την πολυτέλεια. Ο τριφασικός ηγεμόνας –εγχώριος ή εξωτερικού– δείχνει πολύ μεθοδικός για να θεωρηθεί απλός παράφρων. Η λογική εξήγηση βρίσκεται στην πολιτική συγκυρία από όπου, συνήθως, πηγάζουν οι πολιτικές επιλογές. Η συγκυρία αυτή έχει την αφετηρία της στις διπλές εκλογές του 2012.

Διαχείριση του φόβου από την κυβερνητική εξουσία – Γιώργος Μαργαρίτης

Πηγή:www.efsyn.gr

Τα πρόσφατα γεγονότα που καταδείχθηκαν ως επέλαση της βίας στην ελληνική πολιτική ζωή του Ιανουαρίου 2013 θα προκαλούσαν ειρωνικό μειδίαμα σε οποιονδήποτε γνωρίζει στοιχειωδώς τη σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία. Σε μια ήπειρο που έδωσε δύο παγκόσμιους πολέμους  και εφηύρε τους θαλάμους αερίων και τα κρεματόρια μέσα στα τελευταία 100 χρόνια , σε μια χώρα που γνώρισε εμφύλιο πόλεμο, οι από απόσταση πυροβολισμοί στο έρημο πρωθυπουργικό γραφείο ή οι αψιμαχίες στα υπό κατάληψη κτίρια , ένα και μόνο πράγμα πιστοποιούν: την αφερεγγυότητα του ελληνικού κράτους αφενός και τη βρεφική πολιτική σκέψη των εχθρών του – είτε πρόκειται για παρακράτος , είτε πρόκειται για επίδοξους αντάρτες πόλεων. Με λίγα λόγια , τα γεγονότα αυτά πιστοποιούν την αδυναμία της ελληνικής κοινωνίας να σκεφτεί πολιτικά και να δράση συλλογικά.

Η τρέχουσα εικόνα του ελληνικού πολιτικού συστήματος και ταυτόσημα το βαθύ πολιτικό πρόβλημα της χώρας έχει ρίζες ταξικές. Η αποσάθρωση των μεσοστρωμάτων και των μικροαστικών σταθερών προκαλεί μια αίσθηση μόνιμης  ανασφάλειας σε σημαντικά τμήματα του πληθυσμού, αίσθηση που κινείται από τον απόλυτο πανικό, στην αφύσικη κατάσταση απάθειας, σε αναντίστοιχο με τα συμβαίνοντα πολιτικό νιρβάνα. Από αυτή την πλευρά μπορούμε πραγματικά να μιλήσουμε για δυνατότητες χειραγώγησης μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού που προέρχονται κοινωνικά από τον ενδιάμεσο χώρο και κατά συνέπεια καθορίζουν το κοινοβουλευτικό πλαίσιο λειτουργίας του συστήματος. Για να το τοποθετήσω καλύτερα , ο ήδη διακρινόμενος και με βεβαιότητα επερχόμενος κλονισμός του κλίματος αισιοδοξίας που καλλιέργησε στις προηγούμενες εβδομάδες – μετά την καταβολή της νέας δόσης/δανείου – η τριμερής κυβέρνηση απαίτησε νέους επικοινωνιακούς χειρισμούς από την κυβερνητική εξουσία. Η κατάσταση ήρεμης προσδοκίας και συνακόλουθα πολιτικής απραξίας που είχε προκαλέσει η αμέσως προηγούμενη  συγκυρία ολοκλήρωνε τον κύκλο της και προφανώς  απαιτούσε νέου τύπου χειρισμούς : τον αισιόδοξο καθησυχασμό χρειάστηκε να τον αντικαταστήσει ο φόβος για το επερχόμενο χειρότερο.